Zonnepanelen op huurwoningen

Zonnepanelen op huurwoningen De financiële en juridische aspecten

Henk Deuling & Peter Klaver Presentatie Seminar Duurzaamheid 19 november 2014

Presentatie • Rollen en structuur(Henk) • Juridische aspecten (Peter) • Financiële aspecten (Henk)

24-11-2014

Presentatie Seminar Duurzaamheid 19 november 2014

2

Rollen • Verbonden partij – Beleidsmatig/P&C (Begroting; Jaarrekening; Jaarrekening Verbonden Partij) – Besluitvorming richting B&W en Raad • Oprichting • Garantstelling

• Accounthouderschap – AvA

24-11-2014


3

Structuur

24-11-2014


4

Financiële structuur

24-11-2014


5

Juridische aspecten • Oprichting BV‟s - Duurzaam Bedrijf (Meermaker) - Energiebedrijf Haarlemmermeer (Tegenstroom) - Zonnepanelen Haarlemmermeer (Tegenstroom voor Ymere)

• Gemeentewet - Collegebesluit (art. 160 lid 2) - Wensen en bedenkingen raad - Goedkeuring GS

• Europese regels - DAEB - Aanbesteding - Staatssteun - Vrijstellingen

• Project Zonnepanelen: 24-11-2014

aanbesteding en overeenkomsten


6

Meermaker en DAEB • DAEB: Dienst van Algemeen Economisch Belang. • Vastgelegd in College-/Raadsbesluit. • College: Meermaker belasten met de DAEB. • Raad: besluiten verstrekken leningen/garanties is een daeb gedurende 10 jaar.

24-11-2014


7

DAEB • Economische diensten die een publiek belang dienen (onrendabele openbaar vervoersdiensten, publieke omroepdiensten, enzovoort)

• Overheidsoptreden is noodzakelijk vanwege marktfalen

24-11-2014


8

Waarom DAEB? • De kapitaalverschaffing van gemeente naar Meermaker is een selectief voordeel uit gemeentemiddelen aan een onderneming. • En dat is staatssteun. • Dus aanmelden bij de Europese Commissie. • Meldingsplicht geldt niet voor staatsteun in de vorm van compensatie voor de openbare dienst, verleend aan een onderneming die belast is met een dienst van algemeen economisch belang. • Wel: voorwaarden in acht nemen. 24-11-2014


9

Voorwaarden Altmark-arrest 1) de begunstigde onderneming is daadwerkelijk belast met de uitvoering van de openbare dienstverplichtingen. Deze verplichtingen moeten duidelijk zijn omschreven. 2) de criteria van de berekening van de compensatie vooraf op objectieve en transparante wijze vaststellen. 3) de compensatie mag niet hoger zijn dan nodig is om de kosten van de uitvoering van de openbare dienstverplichting geheel of gedeeltelijk te dekken, rekening houdend met de opbrengsten alsmede met een redelijke winst uit de uitvoering van de verplichtingen. 4) de onderneming die de DAEB gaat uitvoeren is door middel van een aanbestedingsprocedure of door middel van benchmarking geselecteerd.

24-11-2014


10

Voorwaarden vervolg • Een verwijzing naar het Besluit van EC 20 december 2011. • Qua duur wordt gekozen voor een termijn van niet langer dan 10 jaar.

24-11-2014


11

DAEB vervolg • Zonnepanelen en Tegenstroom geen DAEB, want geen kapitaalverschaffing vanuit de overheid aan de BV.

24-11-2014


12

DAEB Vrijstellingsbesluit • Minder dan vijftien miljoen euro per jaar aan compensatie. • Geldstroom van Meermaker naar bedrijven is ook staatssteun, derhalve bij elke verschaffing toets op steun c.q. vrijstelling.

24-11-2014


13

Aanbesteding • Wie moet aanbesteden? • • • •

de Rijksoverheid; gemeenten, provincies en waterschappen; publiekrechtelijke instellingen (zoals universiteiten en scholen); speciale-sectorbedrijven (zoals water- en energievoorziening, vervoer en postdiensten).

• 1 april 2013 Aanbestedingswet in werking. • De aanbestedingsregels gelden voor overheidsopdrachten boven het drempelbedrag. • • •

Werken: € 5.186.000 Diensten: € 207.000 Leveringen: € 207.000

• DWA. 24-11-2014


14

Staatssteun • Staatssteunverbod • Concurrentievervalsende maatregelen van overheden aan ondernemingen zijn niet toegestaan. Staatssteun is in principe verboden. • Diverse uitzonderingen middels vrijstellingsverordeningen, kaderregelingen, richtsnoeren en mededelingen.

24-11-2014


15

Staatssteun • Decentrale overheden vallen direct onder de staatssteunregels.

24-11-2014


16

Staatssteun Algemeen: Een van de voorwaarden om niet tegen staatssteun aan te lopen, is dat gemeente max. voor 80% van de lening garant staat, maar … Contra-feitelijk scenario.

24-11-2014


17

Vrijstellingen • De-minimis • Algemene Groepsvrijstellingsverordening • Diverse andere vrijstellingen

24-11-2014


18

De-minimis De-minimis • Op grond van de de-minimisverordening kunnen decentrale overheden ondernemingen over een periode van 3 belastingjaren tot 200.000 euro steunen zonder dat dit staatssteun oplevert.

DAEB de-minimisverordening • Voor de compensatie van Diensten van Algemeen Economisch Belang (DAEB) bestaat sinds 2012 een aparte de-minimisvrijstelling. Op basis van de DAEB deminimisverordening kunnen ondernemingen die een DAEB verrichten over een periode van drie belastingjaren tot € 500.000 aan de-minimissteun ontvangen. 24-11-2014 Presentatie Seminar Duurzaamheid 19 november 2014 19

Vrijstellingen Algemene Groepsvrijstellingsverordening • De Algemene Groepsvrijstellingsverordening biedt de meeste vrijstellingscategorieën en is van toepassing op bijna alle sectoren. De termijn voor kennisgeving is 20 werkdagen na inwerkingtreding van de steunregeling of verlening van de ad hoc steun. • Decentrale overheden kunnen steun aan ondernemingen „staatssteunproof‟ maken door gebruik te maken van vrijstellingsverordeningen => vrijgesteld van de aanmeldingsverplichting bij de Europese Commissie. Bijv.: steun voor hernieuwbare energie, cultuur, sportinfrastructuur en verduurzaming van de landbouw. 24-11-2014


20

Project Zonnepanelen Diverse Overeenkomsten Intentieovereenkomst: Stichting Ymere en Meermaker 1. 2. 3. 4.

rechtsvorm van het Ymereproject aanbestedingsregels Europese aanbesteding voor de inkoop, installatie en beheer van de zonnepanelen de eigendomssituatie van de panelen

Uitvoeringsovereenkomst: Zonnepanelen Haarlemmer meer B.V. en Stichting Ymere 1. 2. 3. 4. 5.

natrekking handelwijze bij einde huur/verkoop door Ymere vrijwaring advies en bijstand door Servicepunt Duurzame Energie aanbesteding conform aanbestedingsbeleid gemeente

24-11-2014


21

Project Zonnepanelen • Aanbesteding • Raamovereenkomst • Nadere Overeenkomst

24-11-2014


22

Zonnepanelen (on)roerend? • Roerend, tenzij… Algemeen: zonnepanelen zijn roerend. Zonnepanelen die “los op daken worden gelegd” en slechts met een aantal schroeven worden bevestigd, maken geen onderdeel uit van de woning waarop zij gelegd worden. Eenvoudig te demonteren, en derhalve roerend. Eigendom blijft bij de oorspronkelijk eigenaar van de zonnepanelen.

• Uitzonderingen Bv. bij integratie in een dak of plaatsing op een schuin dak.

•

Constructie: zijn de zonnepanelen een bestanddeel geworden van de woning; duurzaam met de woning verenigd?

•

1. Indien zonnepanelen dusdanig verbonden zijn met de woning, dat deze niet van elkaar kunnen worden gescheiden zonder dat er schade van betekenis ontstaat, vormen ze ook een bestanddeel daarvan. 2. Wanneer de zonnepanelen volgens de verkeersopvatting onderdeel uitmaken van de woning, dan vormen ze een bestanddeel daarvan. Belangrijk hierbij is of de woning zonder zonnepanelen incompleet is.

•

24-11-2014


23

Natrekking • Natrekking gaat uit van het principe dat een eigenaar van een zaak tevens eigenaar is van al haar bestanddelen. • Zonnepanelen als bestanddeel van de woning worden daarmee eigendom van de woningeigenaar. • Doorbreken van natrekking door vestiging van een recht van opstal: notariële akte, inschrijving in de openbare registers.

24-11-2014


24

Eigendom in het Zonnepanelenproject • Plaatsing door Tegenstroom voor Ymere; eigendom blijft daar via opstalrecht. • Na 20 jaar eigendom over naar Ymere.

24-11-2014


25

Financiële aspecten • Financiële structuur • Staatssteun: contra-feitelijk scenario • Business case Tegenstroom voor Ymere

24-11-2014


26

Financiële structuur

garantstelling

24-11-2014


27

Staatssteun? • Contra-feitelijk scenario – Conventionele Energiecentrale op fossiele brandstof voor 3.000 woningen € 12.750.000 - 7.500.000 -/€ 5.250.000 45% * € 2.362.500

• • • • •

Investering zonnepanelen Investering conventioneel Verschil Factor contra-feitelijk Maximaal subsidiabel

•

Bevoordeling Netto Contant uitrekenen (discontovoet: basis + 1%)

Conclusie: geen staatssteun!

24-11-2014


28

Business case: rendabel • Uitgangspunten – 3.000 woningen – Huurders • • • •

Van start een voordeel (ca € 4 p mnd) Geen index op huur set zonnepanelen Ontzorgen (ook voor onderhoud) Bij uitponden huurwoning is afkoop mogelijk

– In exploitatie • • • • • • • 24-11-2014

Afschrijving in 15 jaar Flexibele aflossing eerste 5 jaar (ivm liquiditeit) 4% rente Onderhoud, verzekeringen (optioneel), huurderving ivm storing Communicatie (eerste paar jaar voor betreffend project) Personele kosten / bijdrage Meermaker Additionele investering inverters na 10 jaar Presentatie Seminar Duurzaamheid 19 november 2014

29

Grafisch

24-11-2014


30

VRAGEN Meermaker/Tegenstroom/Tegenstroom Ymere Andrea van de Graaf Gemeente Haarlemmermeer Henk Deuling Postbus 250 2130 AG Hoofddorp 24-11-2014


31

Zonnepanelen op huurwoningen

Recommend Documents