Elk kind wordt GEZien!!
Ziek? Wat kun je doen?
INHOUDSOPGAVE: Pagina 1.
Inleiding 1.1 Welbevinden van het zieke kind 1.2 Gezondheid van de andere kinderen
1 1 1
2.
Kinderen die ziek worden in de opvang 2.1 Wat is ons beleid? 2.2 Wanneer wordt er een huisarts ingeschakeld?
2 2 2
3.
Vaccinaties 3.1 Wat zijn vaccinaties? 3.2 Wat is ons beleid?
3 3 3
4.
Opvang van kinderen met een medische indicatie & de Wet BIG
4
5.
Diarree
5
6.
Griep
6
7.
Hand- voet- en mondziekte
7
8.
Hersenvliesontsteking
8
9.
Hoofdluis
9
10.
Kinkhoest
10
11.
Koortslip
11
12.
Koortsstuipen
12
13
Krentenbaard
13
14.
Middenoorontsteking en loopoor
14
15.
Ontstoken ogen
15
16.
Pseudocroup
16
17.
Rode Hond
17
18.
Roodvonk
18
19.
R.S. virus
19
20.
Schimmelinfecties
20
21.
Spruw
21
22.
Steenpuisten
22
23.
Verkoudheid
23
24.
Vijfde ziekte
24
25.
Waterpokken
25
26.
Waterwratten
26
27.
Wormpjes
27
28.
Wratten
28
29.
Zesde ziekte
29
30.
Ziekte van Lyme (Tekenbeten)
30
31.
Ziekte van Pfeiffer
32
Dit ziekteboekje is tot stand gekomen met behulp van de draaiboeken van het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid ‘Gezondheidsrisico’s in een kindercentrum of peuterspeelzaal 0-4 jarigen’ en ‘Gezondheidsrisico’s in een basisschool of buitenschoolse opvang 4-12 jarigen’, 2011. Deze zijn te downloaden via de website van de RIVM.
1.
INLEIDING
Elk kind is wel eens ziek, dat hoort bij het opgroeien. Onze kinderopvang is echter niet berekend op de opvang van zieke kinderen. Ziek zijn is echter een rekbaar begrip waardoor soms discussies ontstaan of een kind met ziekteverschijnselen wel naar de kinderopvang kan of thuis moet blijven. Bij de beslissing hierover zijn twee aspecten bepalend: namelijk het welbevinden van het zieke kind en de gezondheid van de andere kinderen van de groep. 1.1 Welbevinden van het zieke kind Een kind dat hoge koorts heeft, regelmatig overgeeft of pijn lijdt, zal zich niet prettig voelen in de groep. Heeft het kind behoefte aan rust, verzorging en extra aandacht dan kan het beste in een huiselijke omgeving worden opgevangen. Daarentegen kan een kind met lichte ziekteverschijnselen zoals een snotneus of huiduitslag meestal wel meedoen in de groep. Het ongemak dat het van deze verschijnselen heeft, hoeft op het kinderdagverblijf niet erger te zijn dan thuis. Niet elke gedragsverandering wordt door ziekte veroorzaakt en het is ook niet de bedoeling dat je als beroepskracht een diagnose gaat stellen. Het gaat erom dat je kunt beslissen of het op de groep kan blijven, of je de ouders moet waarschuwen, of dat je misschien zelfs direct een arts moet inschakelen. 1.2 Gezondheid van de andere kinderen Bij enkele besmettelijke ziekten – die ernstig kunnen verlopen – mag het zieke kind niet naar de kinderopvang komen, omdat het risico voor de anderen kinderen en beroepskrachten om ook besmet te worden te groot is. In twijfelgevallen wordt door Kinderwoud overleg gepleegd met de GGD.
1
2.
ALS UW KIND ZIEK WORDT OP DE OPVANG
2.1 Wat is ons beleid? Soms kan het gebeuren dat kinderen tijdens hun aanwezigheid op de opvang ziek worden. Medewerk(st)ers handelen dan als volgt: Eerst wordt gekeken in hoeverre het kind zelf last heeft van eventuele klachten. Als het echt nodig is, worden kinderen getemperatuurd. In twijfelgevallen is het zinvol om het kind gericht te observeren Gedraagt het kind zich zoals je van hem of haar gewend bent? Praat het kind zoals je gewend bent? Reageert het op wat je zegt of doet? Voelt het warm aan? Huilt het vaker of langer dan anders? Heeft het regelmatig een natte luier? Gaat het naar de wc en wat is het resultaat? Wil het steeds liggen of slaapt het meer dan anders? Klaagt het kind over pijn? Indien nodig wordt er contact opgenomen met ouders. Afhankelijk van de situatie op de groep wordt er afgesproken of het kind opgehaald wordt, of dat er nog even afgewacht kan worden. Aspecten die hierbij een rol spelen zijn: Besmettingsgevaar Tijdstip van de dag Grootte van de groep (hoeveel aandacht kan de leidster aan het kind besteden) 2.2 Wanneer wordt er een huisarts ingeschakeld? In principe is bij ziekte van een kind de ouder degene die de huisarts inschakelt. Alleen als er acuut gevaar dreigt, schakelt men direct een arts in. Voorbeelden van dergelijke gevallen zijn: Een kind dat het plotseling benauwd krijgt Een kind dat bewusteloos raakt of niet meer op aanspreken reageert Een kind met plotseling hoge koorts Een kind dat plotseling ernstig ziek lijkt Ongevallen Om ongeregeldheden te voorkomen, is het noodzakelijk dat in het team is afgesproken wie de arts waarschuwt, wie bij het zieke kind blijft en wie de groep opvangt. Is de huisarts niet bereikbaar aarzel dan niet in deze noodsituaties een ambulance te bellen.
2
3.
VACCINATIES
3.1 Wat zijn vaccinaties? Alle kinderen in Nederland kunnen gratis worden ingeënt tegen Difterie, Kinkhoest, Tetanus, Polio (DKTP prik), Hersenvliesontsteking (HIB) en tegen Bof, Mazelen en Rode Hond (BMR-prik). Dit gebeurt tot 4 jaar op het consultatiebureau, daarna bij de GGD of op school. Het kind wordt ingespoten met de ongevaarlijk gemaakte ziekteverwekkers en gaat zelf antistoffen maken tegen deze ziekten. Het kind bouwt zo zelf zijn afweer op. Als het kind dan later in contact komt met deze ziekten, maken zijn antistoffen de ziekteverwekkers meteen onschadelijk en wordt het kind niet ziek. 3.2 Wat is ons beleid? Als kinderen niet worden ingeënt moeten de pedagogisch medewerkers hiervan op de hoogte gebracht worden. Dit wordt aan ouders gevraagd en geregistreerd tijdens het kennismakingsgesprek op de opvanglocatie.
3
4.
OPVANG VAN KINDEREN MET EEN MEDISCHE INDICATIE & DE WET BIG
Binnen Kinderwoud kunnen naast volledig gezonde kinderen ook kinderen met een medische indicatie worden opgevangen. In bepaalde gevallen is extra zorg nodig, waarbij handelingen die een zeker risico inhouden moeten worden verricht. Omdat aan deze medische handelingen bepaalde risico’s zijn verbonden is de uitvoering daarvan wettelijk voorbehouden aan deskundigen. Dit is vastgelegd in de Wet op de beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG). Wanneer kinderen met een medische indicatie opgevangen worden binnen Kinderwoud moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan:
Risicovolle handelingen (zoals bv. injecteren, inbrengen en verwijderen van sondes) worden uitgevoerd door bekwame personen met toestemming van een deskundige (huisarts, specialist). Met de ouders/verzorgers van de betrokken kinderen worden schriftelijk nadere afspraken gemaakt. Specifieke aansprakelijkheid wordt uitgesloten en tenslotte worden er afspraken gemaakt over betaling van extra gemaakte onkosten. Het maken van een medisch indicatiebeleid en dit d.m.v. een protocol kenbaar maken aan het personeel. Ouders een medicijnverklaring laten invullen en ondertekenen.
4
5.
DIARREE
5.1 Wat is diarree? Diarree kan veroorzaakt worden door verschillende soorten ziekteverwekkers. Meestal gaat het om virussen, maar ook sommige bacteriën en parasieten kunnen diarree veroorzaken. Diarree is over het algemeen een onschuldige aandoening die binnen enkele dagen vanzelf weer over gaat. Vaak gaat diarree gepaard met ziekteverschijnselen als misselijkheid, braken of soms koorts. Als er bloed bij de diarree zit, kan dit op een ernstige ziekte wijzen, zoals dysenterie. Daarom moeten kinderen met bloederige diarree voor verder onderzoek naar de huisarts worden verwezen. 5.2 Hoe krijg je diarree? De ontlasting van een ziek kind is besmettelijk. Via de handen kan de ziekteverwekker op anderen worden overgedragen. Ook kun je diarree krijgen door het eten van besmet voedsel en het drinken van besmet water. 5.3
Wat kun je doen? Zorg er voor dat een kind met diarree goed blijft drinken. Overleg bij ernstige diarree met de ouders. De extra aandacht en verzorging die dan noodzakelijk is, zal in de meeste kinderdagverblijven niet gegeven kunnen worden. Bloed bij de ontlasting is een reden om het kind naar de huisarts te verwijzen. Neem de algemene hygiënemaatregelen goed in acht. Vooral de hygiëne rondom het verschonen en de toiletgang, de voedselbereiding en het schoonmaken zijn belangrijk om een epidemie te voorkomen. Maak bij het voorkomen van diarree de toiletten vaker schoon, denk daarbij ook aan de deurknop, kraan, trekker en vloer. Maak zeker als er diarree voorkomt bij het handen wassen gebruik van vloeibare zeep en papieren handdoekjes.
5.4 Wat is ons beleid? Een kind met bloederige diarree moet in elk geval thuisblijven totdat bekend is waardoor de diarree veroorzaakt wordt. In overleg met ouders en clustermanager wordt bekeken wanneer het kind de opvang kan bezoeken
5
6.
GRIEP (Influenza)
6.1 Wat is griep? Griep is de benaming voor een meestal goedaardig verlopende infectie van de luchtwegen die gepaard gaat met koorts. Deze infecties kunnen door vele verschillende virussen worden veroorzaakt en duren meestal slechts enkele dagen. Echte griep of influenza is een infectieziekte die veroorzaakt wordt door het influenzavirus. De verschijnselen zijn: Hoge koorts Hoesten Hoofdpijn Spierpijn De klachten duren ongeveer een week en verdwijnen vaak spontaan. Er kunnen nog enkele weken hoest- en vermoeidheidsklachten blijven bestaan. 6.2 Hoe krijg je griep? Het virus verspreidt zich door de lucht via kleine vochtdruppeltjes uit de neus en keel van het zieke kind. 6.3
Wat kun je doen? Een griepepidemie is niet te voorkomen, omdat het zieke kind al anderen besmet heeft. Regelmatig luchten van de ruimte helpt bij het verdunnen van de hoeveelheid virusdeeltjes, zodat de besmettingskans afneemt.
6.4 Wat is ons beleid? Wanneer een kind op de opvang ziek wordt, wordt contact met de ouders opgenomen (zie hoofdstuk 2, pagina 2: Kinderen die ziek worden in de opvang)
6
7.
HAND-, VOET- EN MONDZIEKTE
7.1 Wat is hand-, voet– en mondziekte? Hand- voet- en mondziekte wordt door een virus veroorzaakt. De verschijnselen zijn: Pijnlijke blaasjes in de mond, op de handpalmen en voetzolen Soms koorts Misselijkheid De ziekte duurt een paar dagen en gaat vanzelf over. Na genezing bestaat een levenslange immuniteit. 7.2 Hoe krijg je hand-, voet– en mondziekte? Het virus verspreidt zich door de lucht via vochtdruppeltjes afkomstig uit de mond van het zieke kind. Het kan zich ook verspreiden via de ontlasting (hand/mond contact). 7.3
Wat kun je doen? Goede hygiëne. Leer kinderen hoest- en niesdiscipline. Geef eten dat gemakkelijk door te slikken is totdat de blaasjes zijn verdwenen. Regelmatig luchten van de ruimte.
7.4 Wat is ons beleid? Verloopt de ziekte niet ernstig dan kan het kind naar de kinderopvang komen.
7
8.
HERSENVLIESONTSTEKING
8.1 Wat is hersenvliesontsteking? Hersenvliesontsteking wordt veroorzaakt door een bacterie of een virus. Het tast de vliezen rond de hersenen en het ruggenmerg aan. De incubatietijd is erg kort, 2 tot 5 dagen, waardoor de epidemie zich snel kan uitbreiden. De verschijnselen zijn: Plotseling hoge koorts Hoofdpijn Lichtschuwheid Geen eetlust Misselijkheid & spugen Sufheid Soms ontstaat er bloedvergiftiging. Bloedvergiftiging is herkenbaar aan niet wegdrukbare bloedinkjes in de huid, ter grote van een spelde knop. Stijve nek (de kin kan niet meer op de borst gelegd worden)of luierpijn (bij het optillen van de beentjes gaat de baby huilen). De ziekteduur hangt af van de soort verwekker en de behandeling. Als hersenvliesontsteking verwaarloosd wordt of onvoldoende behandeld wordt, kan er blijvend lichamelijk of geestelijk letsel ontstaan. (bv. doofheid, blindheid of achterblijven in de verstandelijke ontwikkeling) 8.2 Hoe krijg je hersenvliesontsteking? In Nederland is hersenvliesontsteking bijna altijd een virus dat overgebracht wordt door het inademen van besmette druppeltjes (aanhoesten). Het virus kan zich snel verspreiden onder groepen mensen, die dicht bij elkaar zitten of slapen. 8.3 Wat kun je doen? Direct de huisarts inschakelen of eventueel naar de eerste hulp gaan. 8.4 Wat is ons beleid? Kinderwoud belt direct de ouders en de huisarts van het kind. Indien nodig worden de andere ouders op de hoogte gebracht. Contact met meningokokken is bovendien niet te vermijden, omdat een aanzienlijk deel van de mensen de bacterie bij zich draagt in de neus. Broertjes en zusjes mogen de kinderopvang gewoon bezoeken.
8
9.
HOOFDLUIS
9.1 Wat is hoofdluis? Hoofdluizen zijn ”kleine beestjes” ongeveer zo groot als een speldenknop en passen zich qua kleur aan bij de haarkleur. Ze kruipen het liefst weg voor licht en zitten dicht op de hoofdhuid waaruit ze bloed opzuigen. Ze kunnen alleen leven op het hoofd van mensen. Hoofdluizen kunnen niet springen, wel lopen. Ze leggen eitjes, die neten genoemd worden en witgeel van kleur zijn. De neten lijken op roosschilfers, maar ze zitten vastgekleefd aan het haar. Roos zit niet vast. Neten zijn vaak te vinden in de nekharen, onder de pony en/of achter de oren. Een neet komt na 9 dagen uit. De luizen veroorzaken hevige jeuk; voor zover bekend dragen ze geen ziekten over. 9.2 Hoe krijg je hoofdluis? Voornamelijk via direct contact, luizen zijn echte overlopers. Kinderen zijn vaak extra gevoelig, omdat ze al spelend letterlijk de koppen bij elkaar steken. Via jassen, mutsen, sjalen (bv. aan de kapstok) en beddengoed kunnen luizen overlopen. Ook gebruik van dezelfde kam en borstel zorgt voor doorgeven. 9.3
Wat kun je doen? Zodra hoofdluis geconstateerd wordt, het kind en de andere gezinsleden behandelen met anti luis middelen. Kinderen regelmatig goed nakijken. Was (verkleed)kleren op 60˚C. Doe niet- wasbare voorwerpen gedurende 48 uur in een goed afgesloten plastic zak op kamertemperatuur.
9.4 Wat is ons beleid? Zodra wij hoofdluis constateren, vertellen we dit aan de ouders. Ook van ouders verwachten we dat zij het bij ons melden als hun kind hoofdluis heeft. Andere ouders worden ingelicht zodat zij hun kind goed kunnen nakijken. Wij gaan ervan uit dat kinderen met hoofdluis en de andere gezinsleden behandeld worden. Als luizen snel worden opgemerkt en direct worden behandeld kan een uitbarsting worden voorkomen.
9
In overleg met de cluster-manager kan besloten worden dat kinderen die niet behandeld worden tijdelijk niet in de opvang kunnen komen.
10. KINKHOEST 10.1 Wat is kinkhoest? Kinkhoest is een besmettelijke ziekte van de luchtwegen die veroorzaakt wordt door een bacterie. Ondanks inenting komt de ziekte in Nederland nog regelmatig voor. De verschijnselen van kinkhoest zijn: In het begin een gewone verkoudheid met niezen, lichte koorts en prikkelhoest Vervolgens ontstaan hevige, plotseling opkomende hoestbuien gepaard gaande met een gierend geluid (‘kinken”) en het opgeven van taai slijm; soms loopt het kind hierbij blauw aan. Eten veroorzaakt vaak hoestaanvallen, waarbij het voedsel wordt uitgebraakt. Ook ’s nachts treden hoestaanvallen op, dit kan uitputtend zijn. De hoestaanvallen kunnen drie tot vier maanden blijven doorgaan. 10.2 Hoe krijg je kinkhoest? De bacterie verspreidt zich via kleine, in de lucht zwevende vochtdruppeltjes uit de neus en mond van het zieke kind (aanhoesten). Na besmetting duurt het één tot drie weken voor de klachten ontstaan. Kinkhoest is het meest besmettelijk in de eerste fase van de ziekte, dus voordat de typische hoestbuien beginnen. De besmettelijkheid duurt tot drie weken na het begin van de hoestbuien. 10.3
Wat kun je doen? Zorg voor een goede algemene hygiëne Leer de kinderen hoest- en niesdiscipline aan Zorg voor een goede ventilatie Zorg ervoor dat van elk kind bekend is welke vaccinaties het heeft gehad.
10.4 Wat is ons beleid? Een kind met kinkhoest wordt niet geweerd. Op het moment dat de diagnose wordt gesteld, is de meest besmettelijke periode meestal al voorbij.
10
11. KOORTSLIP 11.1 Wat is een koortslip? Een koortslip is een infectie met het herpes simplexvirus. Als je eenmaal met dit virus besmet bent, blijf je het levenslang bij je dragen. Dit leidt tot regelmatig terugkerende klachten, met name in perioden met verminderde weerstand, maar bijvoorbeeld ook onder invloed van zonlicht. Besmetting met het herpes simplexvirus kan bij hele jonge zuigelingen (jonger dan 4 weken) tot zeer ernstige en uitgebreide ziekte leiden waarbij onder andere hersenweefselontsteking kan optreden. Normaal sociaal gedrag levert geen problemen op, noch tussen kinderen onderling, noch tussen kind en de leiding. Dit geldt dus echter niet voor baby’s. 11.2 Hoe krijg je een koortslip? Het vocht in de blaasjes is zeer besmettelijk. Besmetting vindt plaats door aanraking van de blaasjes (krabben, kussen). De besmettelijkheid is voorbij als zich een korstje heeft gevormd. De klachten duren ongeveer een week, maar kunnen telkens weer terugkomen. 11.3 Wat kun je doen? Laat een kind met een actieve koortslip regelmatig handen wassen en voorkom zoveel mogelijk dat het kusjes geeft. Laat de ouders open plekjes aan een koortslip, indien mogelijk, afdekken. 11.4 Wat is ons beleid? Een kind met een koortslip mag gewoon op het kinderdagverblijf komen. Doordat het virus bij zeer veel mensen voorkomt en deze mensen ook steeds opnieuw weer besmettelijk zijn, is infectie gedurende de jeugd moeilijk te voorkomen.
11
12. KOORTSSTUIPEN 12.1 Wat zijn koortsstuipen? Koortsstuipen komen voor bij kinderen in de leeftijd van 6 maanden tot ongeveer 5 jaar. Het kan optreden als de temperatuur snel stijgt. De hersenen raken geprikkeld door de hoge temperatuur, waardoor de volgende verschijnselen kunnen optreden: Ogen draaien weg Het kind spant alle spieren aan en schokt met armen en benen Het gezicht ziet blauw of bleek Soms wordt het kind geheel slap De aanval duurt meestal een paar minuten, hierna komt het kind weer bij bewustzijn, is suf en kan gaan spugen. 12.2 Hoe krijg je koortsstuipen? Door het snel oplopen van de temperatuur. Waarom het ene kind hier wel gevoelig voor is en het andere niet, is onbekend. Erfelijkheid speelt wel een rol. 12.3 Wat kun je doen? Tijdens de aanval: Zorg dat het kind zich geen pijn kan doen, bv. speelgoed opzij leggen, kind op een matras leggen of iets zachts onder het hoofd leggen (niet te dik) Arts laten bellen Op de klok kijken hoe lang de aanval duurt. Na de aanval: Kind op de zij leggen (kan spugen) Kijk of de mond leeg is en eventueel schoonmaken Knellende kleding los maken Ademhaling en bewustzijn controleren Temperatuur opnemen Bij koorts afsponzen met lauw water Medicijnen geven indien voorgeschreven 12.4 Wat is ons beleid? We bellen direct de ouders en de huisarts van het kind.
12
13. KRENTENBAARD 13.1 Wat is krentenbaard? Dit is een oppervlakkige infectie van de huid veroorzaakt door bacteriën. De huid kan van te voren heel zijn of kapot gekrabd door eczeem of een muggenbult. De infectie zit meestal in het gezicht rond de neus of de mond, maar kan zich ook op andere plaatsen voordoen. De aandoening begint met een blaasje, dat openbarst en waarop een honinggele korst ontstaat. De plekken breiden zich uit, zodat het lijkt alsof het kind een baard van krenten heeft. 13.2 Hoe krijg je krentenbaard? Het vocht uit de blaasjes is zeer besmettelijk totdat de blaasjes zijn ingedroogd. Besmetting vindt plaats via geïnfecteerde handen of het kind kan zichzelf infecteren door aan de plekken te krabben. Vooral kinderen zijn gevoelig voor deze infectie omdat hun weerstand nog niet zo goed is als die van een volwassene. Een slechte hygiëne kan ook een rol spelen. 13.3 Wat kun je doen? Voorkom besmetting van andere kinderen door: Alles waar het kind mee in contact is geweest goed schoon te maken en het kind niet aan de plekken te laten krabben. Na huidcontact de handen goed laten wassen. 13.4 Wat is ons beleid? Ouders adviseren met het kind naar de huisarts te gaan. Krentenbaard is zeer besmettelijk. Laten behandelen d.m.v. zalf of antibiotica. In overleg met ouders en clustermanager wordt bekeken wanneer het kind de opvang kan bezoeken. De blaasjes afplakken met een pleister is niet wenselijk omdat hierdoor “broei” kan optreden en de krentenbaard zal uitbreiden.
13
14. MIDDENOORONTSTEKING EN LOOPOOR 14.1 Wat is middenoorontsteking en wat is een loopoor? Een acute middenoorontsteking is een plotseling optredende infectie van het middenoor. Deze ontsteking kan veroorzaakt worden door allerlei virussen en bacteriën die ook verkoudheid en andere luchtweginfecties veroorzaken. De verschijnselen van een middenoorontsteking zijn: Flinke oorpijn, koorts en hangerigheid. Als complicatie van een middenoorontsteking kan een loopoor ontstaan. Bij een loopoor is het trommelvlies kapot gegaan en komt er pus uit het oor. De pijn en koorts nemen dan af. De pus ziet er uit als snot; lichtgeel, vrij dun en het stinkt vaak. Niet te verwarren met oorsmeer, dat er donkergeel uitziet, vaster is en niet ruikt. Een loopoor kan twee weken aanhouden. Andere complicaties bij een middenoorontsteking kunnen zijn: Een chronische middenoorontsteking met gehoorverlies als gevolg, infectie van het bot achter het oor of hersenvliesontsteking 14.2 Hoe krijg je middenoorontsteking of een loopoor? Een middenoorontsteking treedt meestal op als complicatie na een verkoudheid. De verkoudheid en ook de eventueel daaropvolgende oorontsteking loop je op door contact met kleine vochtdruppeltjes die afkomstig zijn uit neus en keel van verkouden mensen. De pus uit een loopoor is net als snot wel besmettelijk, maar contact ermee leidt tot een verkoudheid en niet direct tot een middenoorontsteking. 14.3 Wat kun je doen? Wanneer een kind een loopoor heeft, dan is het heel belangrijk om een goede hygiëne in acht te nemen zoals: regelmatig deppen van het pus uit de oorschelp met een wattenbolletje (nooit met wattenstokjes in het oor gaan) en daarna goed handen wassen) Alles waar de pus uit het loopoor mee in contact is geweest goed schoonmaken. 14.4 Wat is ons beleid? Kinderen met een middenoorontsteking en loopoor worden niet geweerd. Zij mogen het kinderdagverblijf bezoeken als zij zich verder goed voelen.
14
15. ONTSTOKEN OGEN 15.1 Wat zijn ontstoken ogen? Een ontsteking van de ogen wordt veroorzaakt door een virus of een bacterie. De symptomen zijn: Rode ogen Opgezette oogleden Gele of groene pus uit het oog Zonder behandeling kan littekenvorming in het oog optreden, waardoor het gezichtsvermogen kan worden aangetast. 15.2 Hoe krijg je ontstoken ogen? De pus is besmettelijk. Via de handen (wrijven) kunnen ziektekiemen op anderen worden overgebracht. Vaak zie je een kleine epidemie ontstaan. 15.3
Wat kun je doen? Naar de huisarts gaan voor oogzalf of druppels. Na 2 dagen behandeling is er geen besmettingsgevaar meer. Voorkom verdere besmetting door het kind niet in de ogen te laten wrijven. Regelmatig de handen wassen, met name na het schoonmaken of druppelen van het oog. Gebruik voor het schoonmaken van het oog (afgekoeld) gekookt water (geen boorwater) en gebruik voor ieder oog een apart watje. Als het kind gedruppeld moet worden, doe dat dan als volgt: Leg het kind op de rug en vraag het de oogjes dicht te knijpen druppel de vloeistof in de binnenhoek van het oog als je klaar bent, vraag het kind dan zijn ogen te openen.
Bij baby’s zie je nog wel eens een ontsteking ontstaan ten gevolge van een vernauwing van het traanbuisje. 15.4 Wat is ons beleid? Kinderen met ontstoken ogen kunnen de opvang bezoeken. Wel wordt geadviseerd om contact op te nemen met de huisarts voor behandeling.
15
16. PSEUDOCROUP 16.1 Wat is pseudocroup? Pseudocroup is een ziekte waarbij ernstige benauwdheid optreedt als gevolg van een vernauwing van de bovenste luchtwegen. Die vernauwing ontstaat door een virusinfectie, echter alleen bij kinderen die aanleg hebben voor pseudocroup. Er zijn verschillende virussen die deze ziekte kunnen veroorzaken. Kinderen die gevoelig zijn voor het ontwikkelen van pseudocroup kunnen dit ziektebeeld dus meerdere malen terugkrijgen. pseudocroup treedt met name op bij jonge kinderen, na een aantal jaren groeien ze er overheen. De verschijnselen zijn: Verkoudheid; Blaffende hoest; Hese stem; Soms koorts; Toenemende benauwdheid (meestal ’s avonds) met piepende inademing. 16.2 Hoe krijg je pseudocroup? Pseudocroup wordt – bij kinderen die er gevoelig voor zijn – veroorzaakt door virussen die ook gewone luchtweginfecties veroorzaken. Deze virussen zijn afkomstig uit de neus en keel van mensen met een luchtweginfectie en verspreiden zich via hoesten en niezen. 16.3
Wat kun je doen? Waarschuw bij een aanval van benauwdheid de ouders en de huisarts Probeer het kind gerust te stellen Soms helpt stomen om de benauwdheid te verminderen Leer de kinderen hoest- en niesdiscipline aan. Zorg altijd voor een goed ventilatie en lucht de groepsruimten regelmatig.
16.4 Wat is ons beleid? Wering is niet nodig, omdat pseudocroup alleen voorkomt bij kinderen die er aanleg voor hebben ontstaan er nooit epidemieën van pseudocroup. 16.5 Opmerkingen Pseudocroupaanvallen beginnen meestal ’s avonds of ’s nachts. De kans dat je er op het kinderdagverblijf met te maken krijgt is klein.
16
17. RODE HOND 17.1 Wat is Rode hond? Rode hond is een infectieziekte veroorzaakt door een virus. Nu bijna alle kinderen gevaccineerd worden tegen rode hond komt deze ziekte bijna niet meer voor. Rode hond is een betrekkelijk onschuldige ziekte, maar kan bij zwangere vrouwen, die de ziekte nooit gehad hebben of nooit zijn ingeënt, leiden tot de geboorte van een kind met ernstige afwijkingen. De incubatietijd is 2 tot 3 weken. De ziekteduur is enige dagen. Men is levenslang immuun. De verschijnselen zijn: Het kind is nauwelijks ziek, meestal een lichte verkoudheid De rode uitslag begint in het gezicht en breidt zich snel uit over de rest van het lichaam; de vlekken lopen zo in elkaar over dat het lijkt alsof het kind een egaal rode kleur heeft De uitslag duurt een paar dagen Opgezette klieren in de nek Meestal heeft het kind geen koorts 17.2 Hoe krijg je Rode hond? De ziekte is besmettelijk vanaf 5 dagen voor tot 5 dagen na het verschijnen van de uitslag. Het virus verspreidt zich via kleine, in de lucht zwevende vochtdruppeltjes uit de neus, mond en keel van het zieke kind. 17.3 Wat kun je doen? Als de diagnose gesteld is, de andere ouders hiervan op de hoogte brengen i.v.m. zwangerschap. 17.4 Wat is ons beleid? In overleg met ouders en clustermanager wordt bekeken wanneer het kind de opvang kan bezoeken
17
18. ROODVONK 18.1 Wat is roodvonk? Roodvonk is een infectieziekte veroorzaakt door een bacterie, afkomstig uit de neus-/keelholte of de huid. De ziekte duurt 10 tot 14 dagen en is goed te behandelen met antibiotica. Het doormaken van deze ziekte geeft in het geval van roodvonk geen levenslange bescherming, men kan de ziekte vaker krijgen. De verschijnselen zijn: Hoge koorts Keelpijn Hoofdpijn Braken Na 24 uur ontstaan kleine dieprode vlekjes beginnend in de liezen en zich verspreidend over het hele lichaam, behalve rond de neus en de mond De tong is eerst geheel beslagen, later geheel rood met puntjes (frambozentong) Na een paar dagen verbleekt de huiduitslag en begint de huid te vervellen, vooral de handen en voeten Dankzij de behandeling met penicilline komen complicaties minder voor, zoals een nieraandoening of gewrichtsaandoening (acute reuma) 18.2 Hoe krijg je roodvonk? De ziekte is besmettelijk tot de huidvervellingen voorbij zijn. De bacterie zit in de keel en kan door aanhoesten overgebracht worden op andere kinderen. Ook via de handen en kleding van contactpersonen kan de ziekte worden overgebracht. 18.3 Wat is ons beleid? Kinderwoud adviseert ouders om met het kind naar de huisarts te gaan. In overleg met ouders en clustermanager wordt bekeken wanneer het kind de opvang kan bezoeken
18
19. R.S. VIRUS 19.1 Wat is R.S. virus? Het R.S. virus is een vrij vaak voorkomend virus. Het R.S. virus is een virus van een lichte verkoudheid tot een zware longontsteking. Met name bij hele jonge kinderen kan de ziekte een ernstig beloop hebben en is ziekenhuisopname soms noodzakelijk. Verschijnselen zijn: Koorts Hoesten Benauwdheid 19.2 Hoe krijg je R.S. virus? Het virus verspreidt zich door de lucht via vochtdruppeltjes uit de mond en neus van het zieke kind (aanhoesten) en via de handen. De verspreiding gaat met name via de handen. 19.3 Wat kun je doen? Extra op hygiëne letten om besmetting te voorkomen. Regelmatig luchten van de ruimtes is belangrijk. 19.4 Wat is ons beleid? Een ziek kind dat R.S. virus heeft hoort niet op de kinderopvang. Wanneer een kind op de opvang ziek wordt, wordt contact met de ouders opgenomen. Wij adviseren ouders om met het kind naar de huisarts te gaan. Het is zinvol om de ouders te waarschuwen van kinderen met ernstige aangeboren longafwijkingen en ouders van kinderen die meer dan zes weken te vroeg geboren zijn. Kinderen met verminderde weerstand kunnen beter niet naar de opvang gaan als er R.S. virus in de opvang is geconstateerd.
19
20. SCHIMMELINFECTIES 20.1 Wat is een schimmelinfectie? Een schimmelinfectie is een infectie van de huid of slijmvliezen veroorzaakt door een schimmel. Aangezien schimmels van een warme vochtige omgeving houden, zie je deze infectie meestal in de huidplooien (oksels, liezen, hals, tussen de tenen, in het luiergebied) en in de mond. Soms zit de schimmelinfectie op de romp, armen, benen of tussen de haren. Er zijn heel veel soorten schimmels, die allemaal weer andere verschijnselen kunnen veroorzaken. De meest voorkomende schimmelinfecties bij kinderen zijn: Spruw: witte plekjes in de mond, die niet weg te vegen zijn zoals voeding. Komt het meest bij baby’s voor. Luieruitslag: dezelfde schimmel, die spruw veroorzaakt kan ook knalrode billen veroorzaken. Ringworm: deze infectie wordt niet door een worm veroorzaakt, maar is zo genoemd omdat de plekjes ringvormig zijn. Deze plekjes zitten meestal op de romp. Zwemmerseczeem: deze infectie komt tussen de tenen voor. Het gaat gepaard met verweking van de huid en jeuk. 20.2 Hoe krijg je een schimmelinfectie? In elke warme en vochtige omgeving groeien schimmels, bv. in spleten en oneffenheden in badkamers, zwembaden of gymzalen. Het lopen op blote voeten vergroot de kans een infectie op te lopen. Ook mensen en dieren dragen schimmels bij zich en kunnen zichzelf of anderen besmetten. Antibioticagebruik kan ook wel eens een schimmelinfectie veroorzaken, omdat alle bacteriën gedood worden en de schimmels dan een kans krijgen om te groeien. 20.3
Wat kun je doen? Bij hardnekkige infecties is het raadzaam naar de huisarts te gaan. Een goede hygiëne is belangrijk. Dagelijks uitkoken van flessen en spenen voorkomt spruw. Ieder kind zijn eigen fles en speen (naam erop). Bij spruw na elke voeding een beetje gekookt water geven om het mondje schoon te spoelen. Na het wassen het kind met een schone handdoek of stoffen luier goed afdrogen, met name tussen de plooien en tussen de tenen. De kinderen niet op blote voeten laten lopen.
20
20.4 Wat is ons beleid? Bij hardnekkige spruw en luieruitslag vragen we de ouders contact op te nemen met de huisarts i.v.m. behandeling door middel van een drankje (spruw) of zalf (luieruitslag).
21. SPRUW 21.1 Wat is spruw? Spruw is een schimmelinfectie in de mond. De schimmel die spruw veroorzaakt komt heel veel voor, maar krijgt meestal niet de kans om uit te groeien. Alleen als er sprake is van een wat verminderde weerstand of gebrek aan concurrentie van andere (niet-ziekmakende) bacteriën krijgt de schimmel de kans om uit te groeien en klachten te veroorzaken. De verschijnselen van spruw zijn witte vlekjes in de mond die niet weg te poetsen zijn. 21.2 Hoe krijg je spruw? Spruw wordt meestal overgedragen van moeder op kind. Het kind kan al tijdens de bevalling besmet worden als de moeder een vaginale schimmelinfectie heeft. Ook kan het besmet worden via tepelcontact bij de borstvoeding. Er ontstaat dan een pingpong effect omdat vervolgens het kind bij de voeding de borst van de moeder weer besmet. 21.3 Wat kun je doen? Bij spruw na elke voeding het kind een beetje (afgekoeld) gekookt water geven om de mond schoon te spoelen. Als de spruw hardnekkig is of het kind niet wil drinken, de ouders adviseren om naar de huisarts te gaan. Deze kan eventueel medicijnen voorschrijven. Voorkom dat een kind met spruw andere baby’s kan besmetten door speelgoed wat het kind in de mond heeft gehad goed te reinigen. gebruik voor elk kind een eigen fles en speen en kook deze dagelijks uit. 21.4 Wat is ons beleid? Wering is niet nodig.
21
22. STEENPUISTEN 22.1 Wat zijn steenpuisten? Een steenpuist is een huidinfectie die veroorzaakt wordt door een bacterie (de stafylokok). Er ontstaat een pijnlijke, rode en warme bult rond een haarwortel. In enkele dagen wordt de bult groter en ontstaat er een onderhuidse ontsteking met een zwarte punt. Er kan een behoorlijke hoeveelheid pus gevormd worden die afvloeit als de puist opengaat. 22.2 Hoe krijg je steenpuisten? Veel mensen dragen de bacterie die steenpuisten kan veroorzaken bij zich in de neus, zonder er last van te hebben. Je kunt met de bacterie besmet raken als je in contact komt met druppeltjes uit de neus van deze dragers. Ook kan besmetting optreden door direct of indirect contact met pus uit een steenpuist. Als je weerstand vermindert, kunnen bacteriën die je tevoren zonder problemen bij je droeg alsnog een steenpuist veroorzaken. 22.3 Wat kun je doen? Zorg voor goede hygiëne, laat gebruik maken van papieren handdoeken en vloeibare zeep Zorg voor een goede wondhygiëne. De steenpuist dient goed afgedekt te zijn om openstoten te voorkomen. Als de steenpuist open is, verbind die dan met gaasjes en plak hem daaromheen volledig af. De gaasjes moeten regelmatig verschoond worden. Gebruik handschoenen bij het verbinden. Een steenpuist mag beslist niet uitgedrukt worden. 22.4 Wat is ons beleid? Wering is niet noodzakelijk als de steenpuist wordt behandeld en afgedekt.
22
23. VERKOUDHEID 23.1 Wat is verkoudheid? Een verkoudheid is een infectie van de bovenste luchtwegen, veroorzaakt door een virus. De verschijnselen zijn: Niezen Hoesten Afscheiding uit de neus Soms keelpijn Hoofdpijn Soms koorts Meestal duurt het niet langer dan een week. De complicaties zijn: oorontsteking, oogontsteking, ontsteking van de bijholten, ontstoken amandelen, bronchitis, longontsteking. 23.2 Hoe wordt je verkouden? Het virus verspreidt zich via kleine, in de lucht zwevende vochtdruppeltjes afkomstig uit de neus-/keelholte van het zieke kind (niezen en hoesten) 23.3 Wat kun je doen? Een verstopte neus is erg hinderlijk bij het drinken en slapen: Voor de voeding en voor het slapen de neus schoonmaken Tip: Rauwe ui in stukken snijden en bij het bedje zetten (zorg dat het kind er niet bij kan) Regelmatig luchten van kinderen en de ruimte waarin ze verkeren verdunt de hoeveelheid virusdeeltjes, zodat de kans op besmetting afneemt. Ook een goede hygiëne (neuzen afvegen, handen wassen, etc) verkleint de kans op infectie. 10 tot 12 verkoudheden per jaar zijn normaal voor een kind. Als het kind constant verkouden is, snurkt, uit de mond ruikt, slecht hoort of hangerig blijft, is het verstandig de huisarts te raadplegen. Er kan dan sprake zijn van een vergrote neusamandel of allergie. 23.4 Wat is ons beleid? Een kind kan zich ziek voelen van een ernstige verkoudheid en hoort dan niet op de kinderopvang. Als er sprake is van koorts kan het kind de opvang niet bezoeken.
23
24. VIJFDE ZIEKTE 24.1 Wat is de vijfde ziekte? De vijfde ziekte is een besmettelijke infectieziekte veroorzaakt door een virus. Het is een onschuldige ziekte, die spontaan geneest. De incubatietijd is 7 tot 14 dagen. De verschijnselen zijn: Soms is het kind nauwelijks ziek Lichte koorts Grote en kleine rode vlekken beginnend in het gezicht, zich verspreidend over het hele lichaam Vlekken trekken na een week weg 24.2 Hoe krijg je de vijfde ziekte? Het virus verspreidt zich via kleine, in de lucht zwevende vochtdruppeltjes afkomstig uit de neus-/keelholte van het zieke kind. De ziekte is besmettelijk een week voor de uitslag begint, zodra de uitslag verschijnt is de besmetting over. 24.3 Wat is ons beleid? Als het kind niet ziek is kan het op het kinderdagverblijf komen. Wanneer een kind op de opvang ziek wordt, wordt contact met de ouders opgenomen. Bij een door een (huis)arts bevestigd geval moeten zwangere moeders en pedagogisch medewerkers geïnformeerd worden. Ook ouders van kinderen met bloedziekten moeten worden geïnformeerd. Bij deze groepen kan de ziekte ernstig verlopen.
24
25. WATERPOKKEN 25.1 Wat zijn waterpokken? Waterpokken is een besmettelijke infectieziekte veroorzaakt door een virus. De incubatietijd is 14 tot 21 dagen. De ziekte duurt ongeveer 7 dagen en geneest spontaan. Na de genezing is men levenslang immuun. De verschijnselen zijn: In het begin lichte koorts, hoesten en hoofdpijn Na een paar dagen verschijnen kleine rode bultjes, waarop na 6 tot 12 uur blaasjes ontstaan, die erg kunnen jeuken De blaasjes gaan open of drogen in, er ontstaan korstjes, die na enige tijd afvallen Waterpokken zie je vooral op de romp, gezicht, tussen de haren en in de mond Door het krabben kan er een infectie van de huid optreden 25.2 Hoe krijg je waterpokken? Waterpokken zijn al besmettelijk vanaf een dag voor het opkomen van de blaasjes totdat alle blaasjes zijn ingedroogd. Als je ziet dat een kind waterpokken heeft is de kans dat andere kinderen zijn besmet dus al zeer groot. Het virus verspreidt zich via kleine, in de lucht zwevende vochtdruppeltjes afkomstig uit de neus-/keelholte van het zieke kind (aanhoesten) en het vocht uit de blaasjes van het kind. 25.3
Wat kun je doen? Voorkom krabben Houd de nagels kort Gebruik baby-mentholpoeder tegen de jeuk Adviseer de ouders om bij een infectie van de huid de huisarts te raadplegen
25.4 Wat is ons beleid? Wanneer een kind op de opvang ziek wordt, wordt contact met de ouders opgenomen. Als een kind geen koorts heeft, zich niet ziek voelt, gewoon speelt en eet, kan het gewoon de opvang bezoeken. De besmetting heeft al plaats gevonden voordat de blaasjes ontstaan. Wel moeten de overige ouders geïnformeerd worden over het feit dat er waterpokken heerst.
25
26. WATERWRATTEN 26.1 Wat zijn waterwratten? Waterwratten worden veroorzaakt door een virus. Het zijn kleine, maximaal erwtgrote, glanzende parelmoerachtige bultjes. In het midden zit een grote porie. Waterwratten ontwikkelen zich meestal van de romp naar de oksels, bovenarmen en elleboogplooi en naar de bovenbenen en knieholte. Het is een goedaardige huidaandoening die vaak bij peuters en kleuters voorkomt. Waterwratten verdwijnen meestal vanzelf binnen zes tot achttien maanden. Daarna is het kind immuun voor waterwratten. 26.2 Hoe krijg je waterwratten? De waterwratten zijn gevuld met vocht, in dit vocht zit het virus. Wanneer de waterwratten vanzelf of door krabben opengaan, komt het besmettelijke vocht eruit. Je kunt besmet worden door direct contact met iemand met waterwratten of via voorwerpen zoals handdoeken. Na de besmetting duurt het enkele weken tot maanden voor er waterwratten ontstaan. 26.3
Wat kun je doen? Het kind niet aan de wratjes laten krabben. Open wratjes aanstippen met jodium en afdekken. Zorg voor een goede algemene hygiëne en reinig het speelgoed regelmatig.
26.4 Wat is ons beleid? Kinderen met waterwratten worden niet geweerd. Het is een onschuldige aandoening die vanzelf weer over gaat.
26
27. WORMPJES 27.1 Wat zijn wormpjes? Aarsmaden zijn kleine wormpjes die in het darmkanaal leven. Ze komen met de ontlasting naar buiten en zijn dan met het blote oog zichtbaar. De wormpjes zijn ongeveer 1cm lang en wit van kleur. ’s Avonds en ’s nachts legt het wijfje eitjes rond de anus. De verschijnselen zijn: jeuk rond de anus; soms vage buikklachten; oververmoeidheid en prikkelbaarheid als gevolg van slecht slapen door de jeuk. 27.2 Hoe krijg je wormpjes? Door het (ongemerkt) eten van eitjes. Als een kind met wormpjes zich krabt rond de anus worden de nagels en vingers besmet met eitjes. Deze eitjes komen dan vaak via de vingers weer in de mond terecht en groeien in de darmen weer nieuwe wormpjes. Op deze manier houdt het kind de infectie in stand. De eitjes kleven ook aan kleding en beddengoed. Zo kunnen anderen met de eitjes besmet worden. Vaak is het hele gezin besmet geraakt. Een kind blijft besmettelijk zolang er wormen in de darmen zijn die eitjes leggen. 27.3 Wat kun je doen? Zorg voor een goede hygiëne. Gebruik vloeibare zeep en papieren handdoekjes bij het handen wassen na toiletgebruik en voor het eten. Houd speelgoed en voorwerpen voor gemeenschappelijk gebruik schoon; houd eventueel toezicht op de nagels (kort houden en borstelen). Houd het verschoonkussen zorgvuldig schoon. Als een kind wormpjes heeft, stel dan de ouders op de hoogte en vraag hen om het te laten behandelen. (anti- wormkuur) 27.4 Wat is ons beleid? Kinderen met wormpjes hoeven niet geweerd te worden. De aandoening is niet ernstig en goed te behandelen.
27
28. WRATTEN 28.1 Wat zijn wratten? Wratten worden veroorzaakt door verschillende virussen. Gewone wratten zijn vast aanvoelende vleeskleurige of bruine bobbeltjes met een ruw oppervlak. Meestal komen ze voor op de handrug en vingers en zijn ze niet pijnlijk. Ook kunnen wratten voorkomen onder de voetzool, door het lichaamsgewicht worden deze voetwratten in de voet gedrukt en dit kan erg pijnlijk zijn. Wratten verdwijnen vaak weer vanzelf, na maanden tot jaren. Als ze erg hinderlijk zijn, kan de huisarts ze eventueel verwijderen. Dit lukt echter niet altijd. 28.2 Hoe krijg je wratten? Het virus dat de wratten veroorzaakt wordt overgedragen door direct contact. Mogelijk spelen ook besmette vloeren en andere materialen een rol. Na besmetting duurt het weken tot maanden voor er wratten ontstaan. Niet iedereen is even gevoelig voor het ontwikkelen van wratten. Het is niet bekend hoe het komt dat de ene persoon gemakkelijker wratten ontwikkelt dan de andere. 28.3 Wat kun je doen? Wratten zijn niet echt te voorkomen. De kans op het krijgen kan wel worden verkleind door: Het kind niet aan wratten laten krabben. Het afleveren van duimzuigen en nagelbijten. De voeten goed af te drogen na een badje in de zomer en na een douche. Het dragen van goed ventilerende schoenen of pantoffels. 28.4 Wat is ons beleid? Een kind met wratten wordt niet geweerd. De aandoening is niet ernstig en gaat vaak vanzelf weer over.
28
29. ZESDE ZIEKTE 29.1 Wat is de zesde ziekte? De zesde ziekte is een besmettelijke infectieziekte veroorzaakt door een virus. Het is een onschuldige ziekte die spontaan geneest. De incubatietijd is 7 tot 17 dagen. De verschijnselen zijn: Gedurende een paar dagen hoge koorts (boven de 39°C) Een aantal dagen na het zakken van de koorts verschijnen er kleine rode vlekjes op de romp (meestal niet op armen, benen en gezicht) 29.2 Hoe krijg je de zesde ziekte? Het virus verspreidt zich via kleine in de lucht zwevende vochtdruppeltjes, afkomstig uit de neus-/keelholte van het zieke kind. De ziekte is besmettelijk vanaf het moment dat de koorts opkomt, totdat de vlekken zijn verdwenen. 29.3 Wat kun je doen? Zorg voor een goede algemene hygiëne. Zorg voor goede ventilatie en het regelmatig luchten van de groepsruimten. 29.4 Wat is ons beleid? Wanneer een kind op de opvang ziek wordt, wordt contact met de ouders opgenomen.
29
30. ZIEKTE VAN LYME (TEKENBETEN) 30.1 Wat is de ziekte van Lyme? De ziekte van Lyme is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie die wordt overgebracht door teken. De ziekte kan bij tijdige ontdekking goed behandeld worden met antibiotica. Wanneer een teek binnen 24 uur verwijderd wordt, is de kans op ziekte zeer klein. De verschijnselen van de ziekte van Lyme zijn; In het eerste stadium (enkele dagen tot enkele maanden na de tekenbeet), vormt zich rond de tekenbeet een rode, ringvormige verkleuring van de huid, die zich geleidelijk uitbreidt. Andere klachten die op kunnen treden zijn: grieperigheid met hoofdpijn, keelpijn, lymfekliervergroting, koorts en vermoeidheid. In het tweede stadium (enkele weken tot enkele maanden na de tekenbeet) kan men last krijgen van uitstralende pijn in arm of been, een scheefstaand gezicht, dubbel zien, neiging tot flauwvallen en hartritme stoornissen. In het derde stadium (maanden tot jaren na de tekenbeet) kan er beschadiging optreden van de gewrichten, wat gepaard gaat met pijn en zwelling. Soms geven het eerste en tweede stadium niet of nauwelijks klachten, waardoor een arts niet aan deze ziekte denkt. 30.2 Hoe krijg je de ziekte van Lyme? De ziekte van Lyme wordt opgelopen door de beet van een besmette teek. Een teek is een bruinzwart spinachtig beestje, ongeveer 3 mm groot. Teken leven in bossen, in stuiken en hoog gras waar ze wachten op passerende mensen en dieren. Ze bijten zich vast in de huid van mensen en dieren om bloed op te zuigen waar ze van leven. Niet iedere teek is besmet met de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. De ziekte kan niet van mens op mens of van dier op mens overgedragen worden.
30
30.3 Wat kun je doen? Probeer bij een natuurwandeling tekenbeten te voorkomen. Dat kan door dichte schoenen, sokken een lange broek en een shirt met lange mouwen te dragen. Ook de nek moet bescherm worden bijvoorbeeld met een omgekeerde pet (klep achter) Eventueel kan een insectenwerend middel worden gebruikt. Let er dan op dat dit maximaal 30% DEET (= bepaalde werkzame stof) mag bevatten Controleer na een natuurbezoek of er teken in de kleding of op de huid zijn gekomen Na een tekenbeet de teek zo snel mogelijk verwijderen. Daarvoor kan het best een ‘tekenpincet’ gebruikt worden. Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast en haal hem er voorzichtig uit. Probeer te voorkomen dat het lijf van de teek wordt leeg gedrukt of dat de kop in de huid achterblijft. Desinfecteer het wondje met alcohol 70% Noteer de datum van de tekenbeet. Licht de ouders in zodat zij alert zijn op eventuele ziekteverschijnselen en dan naar de huisarts kunnen gaan. 30.4 Wat is ons beleid? Wering is niet nodig, de ziekte is niet van mens op mens overdraagbaar.
31
31. ZIEKTE VAN PFEIFFER 31.1 Wat is de ziekte van Pfeiffer? De ziekte van Pfeiffer is een infectieziekte die veroorzaakt wordt door een virus. Bij kleine kinderen verloopt de ziekte meestal onopgemerkt. Op de middelbare schoolleeftijd en later kan de ziekte van Pfeiffer echter langdurige moeheid veroorzaken. De verschijnselen van de ziekte van Pfeiffer zijn: Koorts Keelpijn Klierzwelling in hals, liezen en oksels Soms geelzucht Moeheid Kleine kinderen hebben vaak geen klachten. 31.2 Hoe krijg je de ziekte van Pfeiffer? Het speeksel van de patiënt is besmettelijk. De besmetting vindt plaats door zoenen en knuffelen of door het gemeenschappelijk gebruik van bekers en glazen. Ook kinderen die de ziekte doormaken zonder dat zij verschijnselen hebben zijn besmettelijk. 31.3 Wat kun je doen? Zorg voor een goede algemene hygiëne, met name bij eten en drinken Overdracht door knuffelen is bij kleine kinderen vrijwel niet te vermijden. 31.4 Wat is ons beleid? Wering is niet nodig. Veel kinderen zijn besmettelijk zonder dat zij ziekteverschijnselen hebben. Het heeft geen zin om een kind waaraan toevallig wel bekend is dat het de ziekte doormaakt te weren. Bovendien verloopt de ziekte bij kleine kinderen niet ernstig.
32
Elke dag een mooie dag!
Facilitair Bureau | Postbus 304 | 8440 AH Heerenveen Tel: 0513-610825 www.kinderwoud.nl
