Welke maatschappelijke meerwaarde kan een publiek bedrijf bieden? een verhaal uit de praktijk
Presentatie NVRD Themadag 23 januari 2014
Sinds jaren ´80 samenwerking gemeenten regio Nijmegen (MARN) op gebied van afvalverwerking • Oprichting en aandeelhouderschap ARN • Aanlever- en verwerkingscontract tussen ARN en gezamenlijke gemeenten • Adviesfunctie
Sinds 2007 onderzoek naar mogelijkheden intensivering samenwerking afvalinzameling • Regionale start inzameling kunststof verpakkingen • Regionale afvalmonitor • Kostenreducerende gezamenlijke aanbesteding inzameling en verwerking afvalstromen • Gezamenlijke communicatie-activiteiten
Wens regio om verdere schaalvoordelen te benutten: voordeel putten uit de markt, maar daarvan niet afhankelijk zijn (i.v.m. verminderde concurrentie) Tegelijkertijd beweging in Nijmegen om banden met eigen afvalbedrijf Dar aan te halen (Europese regelgeving, inbesteding), resulterend in • Het niet meer meedoen van Dar bij aanbestedingen in regio, verminderde concurrentie (nadeel regio) • Verkleining van werkgebied Dar (nadeel Nijmegen)
Per 1 januari 2012 Overeenstemming over aansluiting regiogemeenten bij Dar mits dit nadrukkelijk ook als regiebedrijf gaat fungeren door ten minste 35% van de inzamelactiviteiten aan te besteden
Wat waren de politieke en bestuurlijke overwegingen om de afvalinzameling in Groesbeek en overige regiogemeenten niet aan te besteden aan een marktpartij, maar te kiezen voor aandeelhouderschap in een eigen publieke dienst? • Schaalvoordelen in de opdrachtgeversrol (vorming opdrachtgeversplatform): beleidseffectiviteit, afzet afvalstromen • Geringere afhankelijkheid marktverhoudingen • Keuze voor een regiebedrijf om - blijvend te profiteren van marktwerking - scherpte te houden in bedrijfsvoering Dar
Welke meerwaarde werd vooraf concreet verwacht van de eigen dienst? • Continuïteit op langere termijn • Meer mogelijkheden om duurzaamheidsbeleid vorm te geven.
Welke hordes moesten worden genomen in het proces om elkaar te vinden en hoe is daarmee omgegaan? • Onderhandelingen Nijmegen/regio over prijsvorming en zeggenschap in Dar • politiek/bestuurlijke discussie over kosten in relatie tot meerwaarde gelet op scherpe prijzen waarvoor in regio inzameling was aanbesteed • Het afval- en reinigingsbedrijf wordt een regiebedrijf.
Transitie •Klassiek: Gemeente is de opdrachtgever en Dar is de opdrachtnemer •Nu: de gemeente stelt de kaders, Dar maakt plannen, Dar voert uit of besteedt aan: •Regiegever = Gemeente, Regienemer is Dar •Dar gaat van wielenbedrijf naar meedenkende organisatie
Strategisch ontwikkelplan, waar gaan we naar toe als gemeente
Richten
Jaarplan hoe gaan we dat doen en wanneer?
Operationeel plan uitvoeren per deelproject
Inrichten aandeelhouders
Verrichten
opdrachtgevers Burgers
Regienemer en regiegever: Wat wil de gemeente loslaten en wat wil en kan het regiebedrijf overnemen: Diensten •Beleidsvorming en advisering •Kwaliteitsbeheer en bestekvorming •Integraal beheer openbare ruimte •Klachten en meldingen •Monitoring en rapportage •Toezicht Produkten •Inzameling •Reiniging •Groenonderhoud •Grijsonderhoud •Milieustraten
Loslaten en vastpakken regiegeven en regienemen
Hoe wordt de samenwerking nu ervaren en is de meerwaarde op zo korte termijn al merkbaar? Positieve ervaringen: • Dar neemt in regisseursrol deel overheidstaken over • initieert en stimuleert vernieuwende activiteiten (omgekeerd inzamelen Druten) • draagt bij aan verdere samenwerking afvalbeleid (milieustratenplan).
Welke uitdagingen liggen er op de weg naar de toekomst? • Blijvend marktconform opereren • Samenwerking ARN – Dar (ketens sluiten) / reductie restafval • Verdere inzet op duurzaamheid • Verbreding activiteiten (integraal beheer openbare ruimte, groen) • Werkgelegenheid bieden aan kwetsbare groepen (samenhang met transitie sociale werkvoorziening, social return) • Het lef om los te laten en vast te pakken
Alleen ga je sneller Samen kom je verder
