Energie en klimaat
in de Agrosectoren
Wat is het Agroconvenant? Nationale doelen Agroconvenant: Ø200 PJ Biomassa, 12 PJ Windenergie Ø 2 %/jr Efficiencyverbetering Ø30 % Reductie broeikasgasemissies Gebaseerd op ambitieuze ‘Schoon & Zuinig’ doelen, gaat verder dan Nationaal Energieakkoord (= 14% duurzame opwekking - 1,5%/jr efficiencyverbetering 20% reductie broeikasgassen, ) Kenmerken: ØConvenant uit 2008, breed draagvlak in 8 sectoren ØIntegrale aanpak (zowel in thema’s als in ketens) ØDicht bij ondernemers ØFacilitering RVO door ca. 12 mensen (6 fte), ca. 4 ton beleidsbudget (tot 2014) 1
Energie en klimaat
in de Agrosectoren Biodiversiteit, landschap, klimaat
Science
Retail
Ondernemer Industry
Farmer
Government
Maatschappelijk belang
Consumer
Retail
Voedsel, leefomgeving
Energie en klimaat
3
in de Agrosectoren
Energie en klimaat
4
in de Agrosectoren
Agroconvenant - Stand van Zaken Nationaal Doel: 200 PJ Biomassa, 12 PJ Windenergie Tussenstand : Ø 42% bijdrage aan hernieuwbare energie in NL ØBetrokken bij 70% van SDE+ budget (5jr) ØRuim 11 PJ windenergie - 5 PJ aan biogas en 0,1 PJ aan zonneenergie (2012), 0,9 PJ bodemenergie en 23 PJ levering biomassa (mn bos- en houtsector)
ØMelkveehouderij voor 68% energieneutraal ØPluimveeketen voor 39% energieneutraal
Opwekken duurzame energie Doel: 2 %/jr Efficiencyverbetering Tussenstand: Ø Gem. 2,9%/jr. energiebesparing 1990-2012
Energiebesparing
Verlagen uitstoot broeikasgassen
Doel: 30 % Reductie broeikasgasemissies in 2020 Tussenstand : Ø 2012: op schema
Agroconvenant
= Verbinden!
Analyses financieel instrumentarium
Zon-PV, cumulatieve aantallen
SDE- budget: 70%1 naar de Agrosectoren
- Melkveehouderij, berekend uit EIA en Binternet -
€ 5,5 miljard toegezegd (2008 - 2012)
Aantallen
1: excl
6
wind op zee
Energie en klimaat
in de Agrosectoren
Voorbeeld: Monovergister Den Eelder Waarom Ø inzet ondernemer op duurzaamheid Ø gesloten kringloop, onafhankelijk van anderen Øproductie elektriciteit, lagere uitstoot methaan. Ø bijproducten blijven beschikbaar voor hoogwaardiger gebruik (bijv veevoer), geen volume toename mest Werking (sinds eind 2012) Øvergisting 7.000 ton rundveemest, productie 500.000 kWh. Ødichte vloer met mestschuiven (ieder uur naar tussenopslag) zie ook http://www.rvo.nl/subsidiesregelingen/projecten/demonstratie-mono-vergisting
7
Ernst van der Schans, zuivelproducent Den Eelder (Well, Gld; melkveebedrijf met 500 koeien)
Energie en klimaat
in de Agrosectoren
Voorbeeld: Energiebesparing varkenshouderij Waarom Ø inzet ondernemer voor leefomgeving, met maximaal rendement Hoe Ø vermindering transportkilometers: regionaal voer, gebruik reststromen levensmiddelen industrie en mestafzet Ø slimme vloerverwarming stallen (check): van ligbedden volwassen dieren, naar kraamstal naar ruimte voor jonge dieren (besparing 40% van propaan) Ø bloemenranden rondom akkers, natuurlijke retentiebekken voor hergebruik regenwater Øgebruik van daglicht en tijdschakelaars 8
Henk Roefs, Roefs varkens te Woensdracht (NB), een gesloten bedrijf met fokzeugen, vleesvarkens en 6 ha akkerbouw
Energie en klimaat
in de Agrosectoren
Voorbeeld: energiebesparing en opwekking duurzame energie pluimveehouderij Waarom Ø energieneutraal als eerste stap, klimaatneutraal als uitdaging Hoe Ø Energiebesparing door duurzame huisvesting met Sunbro Øbiomassaketel gestookt op hout uit directe omgeving: besparing 60.000 m3 gas, stimuleren onderhoud landschap Ø 750 m2 zonnepanelen = helft van stroombehoefte
9
Dick Schieven, Schieven Vleeskuikens in Zieuwent (Gld)
Energie en klimaat
in de Agrosectoren
Voorbeeld: windenergie, project Zuidlob Waarom Ø Gebruik van de ruimte van de landbouwers ten dienste van windenergie Hoe Ø 36 windmolens die 88.000 huishoudens van stroom voorzien Ø Samenwerking met 62 mede-agrariers Ø Huurvergoeding voor grondgebruik
10
Douwe Monsma, 300 hectare biologische landbouwbedrijf in Zuidelijk Flevoland, mede-initiatiefnemer windpark Zuidlob
Energie en klimaat
in de Agrosectoren
Voorbeeld: de energiezuinigste melkveestal van Europa Waarom ØMet nieuwbouw vooruitlopen op regelgeving (uitfasering HFK) en de uitdaging een economisch haalbare oplossing voor energiebesparing Hoe ØDe stal verbruikt 60 — 70 % minder energie dan vergelijkbare nieuwbouwstallen door: Ø innovatieve melkkoeltechnieken, zonder HFK koelmiddelen Ø Ø
warmteterugwinning (voor tapwater en woning) energiezuinig lichtplan
Ø De meerkosten (€ 65.000) in acht jaar terug te verdienen 11
Jan Pieter van Tilburg, melkveestal voor 145 koeien (Hellum, Gr)
Energie en klimaat
in de Agrosectoren
Uitdragen van voortgang Schone en Zuinige Agrosectoren omdat: -
Het gaat ergens over: de Agrosectoren spelen een belangrijke rol in Energie en klimaat – opgave
-
Bekendheid geven aan de ontwikkelingen: de ca 60.000 agrarisch ondernemers in Nl leveren gezamenlijk een mooi resultaat
-
De koplopers verdienen een pluim
-
Maatschappelijke opgave, inzet van vele partijen nodig voor verder succes Kansen en opgaven lokale overheid:
12
-
Stimuleren van het leveren aan duurzame energie opwekking op agrarische bedrijven
-
Ondersteunen van initiatieven lokale netwerken en kringlopen Retail (bijv boer-burger coöperaties zonnepanelen, biomassa vanuit landschapsonderhoud)
-
Ondersteunen van energiebesparing op agrarische bedrijven
Kennisbronnen - www.agroenergiek.nl - www.rvo.nl/agroconvenant Link naar het overzichtsrapport:
Energie en Klimaat in de Agrosectoren
- www.infomil.nl (gewerkt wordt aan een erkende maatregellijst energie voor agrarische sector) EZ I&M Fin.
13
>> Focus on energy and climate change
Discussiepunten: - Hoe stimuleert uw gemeente duurzame energie-opwekking en energiebesparing bij agrarisch ondernemers? - Wat kunnen gemeenten nog meer doen?
14
>> Focus on energy and climate change
