Voorwaarden voor Zelf Beleggen

Voorwaarden voor Zelf Beleggen

U belegt zelf of u wilt zelf gaan beleggen bij Van Lanschot Bankiers. U wilt dat op execution only-basis doen. Bij Van Lanschot kunt u dan kiezen voor de dienstverlening Zelf Beleggen. Hiervoor hebt of sluit u met ons een Overeenkomst voor Zelf Beleggen. Bij deze overeenkomst horen afspraken. Deze afspraken noemen we voorwaarden. Deze vindt u in deze brochure ‘Voorwaarden voor Zelf Beleggen’. Hierin leest u alles over onze dienstverlening voor Zelf Beleggen en de beleggings risico’s die hieraan verbonden zijn. Lees deze voorwaarden goed. Op het moment dat u de Overeenkomst voor Zelf Beleggen ondertekent gelden deze voorwaarden.

Van Lanschot Bankiers ‘s-Hertogenbosch, januari 2016

Voor waarden voor Zelf Beleggen 2

Inhoudsopgave Hoe leest u deze brochure?

3

1. 2.

5 5 5 7

Algemene afspraken en afspraken over uw effectenrekening Inleiding Algemene afspraken Afspraken over uw effectenrekening Zelf Beleggen Inleiding Zelf Beleggen bij Van Lanschot Overig

9 9 9 11

3. Kosten voor Zelf Beleggen Inleiding Algemeen Vaste kosten Variabele kosten Andere variabele kosten Overig

13 13 13 14 15 16 18

4. Overige voorwaarden Inleiding Soorten beleggers Bewaring en administratie Geven en uitvoeren van opdrachten Overige informatie

19 19 19 20 22 24

5. De kenmerken en risico’s van beleggen en de verschillende beleggingen Inleiding Kenmerken en risico’s Overig

27 27 27 35

6. Beleidsstukken voor beleggen Inleiding Algemeen Orderuitvoeringsbeleid Belangenconflicten

36 36 36 37 39

Bijlage 1. Begrippenlijst

41

Bijlage 2. Afkortingen

42

Voor waarden voor Zelf Beleggen | Hoe leest u deze brochure? 3

Hoe leest u deze brochure? In deze brochure staan de voorwaarden die horen bij de dienstverlening Zelf Beleggen die u bij Van Lanschot afneemt of wilt gaan afnemen. Hebt u een specifieke vraag? Dan kijkt u in de inhoudsopgave of het onderwerp waarover u een vraag hebt erbij staat. U kunt dan rechtstreeks naar het hoofdstuk gaan dat u verder wilt lezen. Elk hoofdstuk begint met een korte toelichting op wat er in dat hoofdstuk staat beschreven. In de overeenkomst en deze voorwaarden gebruiken wij begrippen. In de tekst van de overeenkomst en deze voorwaarden staan deze begrippen schuingedrukt. Deze begrippen hebben we aan het eind van deze voorwaarden in een lijst opgenomen. Als u een begrip leest dat schuingedrukt is, kunt u in de begrippenlijst terugvinden wat dit begrip betekent. Hebt u nog vragen? Neemt u dan contact op met uw banker. U kunt ook contact opnemen met Van Lanschot Client Services, telefoon 0800 1737. Deze afdeling kunt u op werkdagen bereiken van 8.30 uur tot 21.00 uur. 1. Welke informatie vindt u in de verschillende hoofdstukken in deze brochure? 1. Algemene afspraken en afspraken over uw effectenrekening Hier vindt u de afspraken die een aanvulling zijn op onze Algemene voorwaarden F. van Lanschot Bankiers N.V. (Algemene Voorwaarden). Bijvoorbeeld wat u moet doen als u het niet met ons eens bent. Ook leest u hier de afspraken die wij maken over de effectenrekening die wij voor u openen of hebben geopend. 2. Zelf Beleggen Hier vindt u een uitleg over de dienstverlening Zelf Beleggen bij Van Lanschot en waar u op moet letten als u gebruik maakt van deze dienstverlening. 3. Kosten Hier ziet u wat u moet betalen voor de dienstverlening Zelf Beleggen of het doen van effectentransacties. 4. Overige voorwaarden Hier vindt u de algemene afspraken die gelden als u via ons belegt. Bijvoorbeeld de voorwaarden die de bewaring en administratie van uw beleggingen regelen. 5. De kenmerken en risico’s van beleggen en de verschillende beleggingen Hier leest u per type belegging welke risico’s er zijn. 6. Beleidsstukken voor beleggen Hier leest u waarom onze beleidsstukken belangrijk voor u zijn en wat ze regelen. Begrippenlijst In de Begrippenlijst vindt u een overzicht en de betekenis van de schuingedrukte woorden uit deze voorwaarden. 2. Hoe werken deze voorwaarden en andere voorwaarden die horen bij beleggen? Leest u over hetzelfde onderwerp iets in de Algemene Voorwaarden en in andere voorwaarden wat tegenstrijdig is? Dan geldt de volgende rangorde. De voorwaarden die horen bij een product of dienst gaan vóór op de Algemene Voorwaarden. 3. Wie is Van Lanschot Bankiers? U sluit of hebt een overeenkomst met F. van Lanschot Bankiers N.V. We noemen ons ook Van Lanschot Bankiers. Wij zijn de oudste onafhankelijke bank in Nederland. Ons adres is: Hooge Steenweg 29 5211 JN ’s-Hertogenbosch. U kunt ons ook bereiken via onze website, www.vanlanschot.nl. Ook kunt u bellen met Van Lanschot Client Services. Deze afdeling is bereikbaar op werkdagen van 8.30 uur tot 21.00 uur, telefoon 0800 1737 of vanuit het buitenland +31 73 548 18 97. Wij zijn ingeschreven bij de Kamer van Koophandel ’s-Hertogenbosch, nummer 16038212, btw-identificatienummer NL.004 670632.B.01.

Voor waarden voor Zelf Beleggen | Hoe leest u deze brochure? 4

Wij zijn als bank geregistreerd in het register van de Wet op het financieel toezicht (wet). Daardoor staan wij onder toezicht van: De Nederlandsche Bank N.V. (DNB) Postbus 98 1000 AB Amsterdam

en van de: Autoriteit Financiële Markten (AFM) Postbus 11723 1001 GS Amsterdam.

Informatie over onze inschrijving in de registers kunt u vinden op de websites www.register.dnb.nl/dnb en www.afm.nl/registers. 4. Welke beleggingsdiensten verleent Van Lanschot Bankiers? Wij verlenen de volgende beleggingsdiensten. − Vermogensbeheer A la Carte en Evi Beheer − Beleggingsadvies en Evi Advies – Van Lanschot Zelf Beleggen (execution only) Als u gebruikmaakt van onze beleggingsdienst Zelf Beleggen, dan verlenen wij u vaak ook een of meer andere diensten die met uw beleggingen te maken hebben. Deze voorwaarden gelden ook voor die andere diensten. Daarbij kunt u bijvoorbeeld denken aan het bewaren van uw beleggingen of het herbeleggen van dividenden. 5. Welke voorwaarden gelden er nog meer voor u? De Algemene Voorwaarden F. van Lanschot Bankiers N.V. (Algemene Voorwaarden) gelden ook voor u. Dit zijn de algemene voorwaarden die gelden voor alle diensten en producten die u van ons afneemt. Onze Algemene Voorwaarden zijn door de Nederlandse Vereniging van Banken gedeponeerd ter griffie van de Arrondissementsrechtbank in Amsterdam. Wij gaan ervan uit dat u van de inhoud kennisneemt. Daarnaast kunnen er nog aanvullende voorwaarden gelden voor of kan er nog aanvullende informatie horen bij: – bepaalde diensten die we u verlenen, – de manier waarop wij contact met u hebben, – bepaalde beleggingen waarin u belegt. Zo hoort bij sommige beleggingen een prospectus of Essentiële Beleggersinformatie (EBi). Als wij niet de opsteller van die voorwaarden of informatie zijn, zijn we voor de inhoud niet verantwoordelijk. En hoewel wij met u in het Nederlands contact hebben, kan de tekst van die voorwaarden of informatie in het Engels zijn. Als u de Engelse taal niet begrijpt, dan moet u dat bij ons aangeven. 6. Staat er een bepaling in deze voorwaarden die door een uitspraak van de rechter niet meer geldig is? Dan blijven alle andere afspraken in deze voorwaarden wel geldig.

Voor waarden voor Zelf Beleggen | Algemene afspraken en afspraken over uw effec tenrekening 5

1. Algemene afspraken en afspraken over uw effectenrekening Inleiding Algemene afspraken 1. 2. 3. 4. 5.

Wat doen wij met uw gegevens Bent u het niet eens met ons? Hebt u een klacht? Welke garantiestelsels zijn er? Zijn uw beleggingen beschermd als Van Lanschot failliet gaat?

Afspraken over uw effectenrekening 6. Waarom openen wij voor u een effectenrekening? 7. Hoe kunt u geld overschrijven naar en opnemen van uw effectenrekening? 8. Welke rente betalen wij u over het geld op uw effectenrekening? 9. Welke rente betaalt u over een debetstand op uw effectenrekening? 10. Welke informatie ontvangt u van ons over uw effectenrekening? 11. Wat gebeurt er als u een effectenrekening hebt samen met een andere persoon? 12. Wat gebeurt er als u een effectenrekening hebt samen met een andere persoon?

Inleiding In dit hoofdstuk vindt u de afspraken die een aanvulling zijn op onze Algemene Voorwaarden die u al hebt ontvangen. Hierin spreken wij af hoe wij met elkaar omgaan. Ook leest u hoe wij omgaan met de effectenrekening die wij voor u openen.

Algemene afspraken 1. Wat doen wij met uw gegevens? Wij behandelen uw gegevens zorgvuldig. Als wij voor u een effectenrekening aanhouden, dan geeft u ons toestemming om uw gegevens te verwerken. We mogen ze ook doorgeven aan dochterondernemingen van Van Lanschot Bankiers. En aan bedrijven waarvan Van Lanschot Bankiers mede-eigenaar is. We gebruiken persoonsgegevens om ons werk goed te kunnen doen. Wij hebben daarbij vooral de volgende doelen. – Klanten en mogelijke klanten beoordelen en accepteren – Informeren van onze klanten – Overeenkomsten sluiten en doen wat daarin staat – Analyses maken voor statistische en wetenschappelijke doelen – Reclame sturen naar u Wilt u weten welke gegevens we van u hebben? Dan kunt u dat bij ons opvragen. Als onze gegevens volgens u niet kloppen, dan kunt u ons vragen om ze aan te passen. U gaat ermee akkoord dat wij uw persoonsgegevens uit onze administratie verstrekken aan een derde, zoals een beurs, overheid of een toezichthouder, wanneer wij daartoe verplicht zijn. Het kan daarbij ook gaan om een buitenlandse overheid of toezichthouder. En het gaat ook om informatie die we moeten geven aan fiscale instanties van andere landen. Soms hebben we meer gegevens van u nodig die wij aan een overheid of een toezichthouder moeten geven dan we in onze administratie beschikbaar hebben. Als wij die gegevens bij u opvragen, moet u die informatie aan ons geven. En u moet zorgen dat die informatie klopt. Wij nemen telefoongesprekken met u meestal op. Dit doen we om uw opdrachten vast te leggen. En om de kwaliteit van ons werk te onderzoeken en te verbeteren. Wij hoeven u niet bij elk telefoongesprek te vertellen of wij het opnemen. Wij mogen de opnames bewaren. Na vijf jaar vernietigen we ze. Daar zijn uitzonderingen op mogelijk.


2. Bent u het niet eens met ons? Bent u het niet eens met ons over iets wat te maken heeft met beleggingen die op uw effectenrekening zijn geadministreerd? Dan bent u verplicht om de eventuele schade te beperken. Neemt u zo snel mogelijk contact op met uw banker. Vindt u samen met uw banker geen oplossing? Dan moet u bijvoorbeeld de effectenrekening opzeggen en uw posities laten verkopen. Dat moet u ook doen als u op dat moment nog niet weet wat de uitkomst is van het geschil of als u nog niet weet of wij aansprakelijk zijn voor de schade. 3. Hebt u een klacht? Als u een klacht hebt, dan kunt u dat aan ons laten weten. Wij hebben een klachtenprocedure. Die vindt u op onze website. U kunt uw klacht schriftelijk of mondeling indienen bij uw banker. Een klacht moet worden ingediend binnen één jaar nadat het feit zich heeft voorgedaan of nadat u redelijkerwijs kennis hebt kunnen nemen van het feit. Vermeld in ieder geval uw naam, adres, postcode, woonplaats, telefoonnummer, e-mailadres en het nummer van uw effectenrekening. Geef een duidelijke omschrijving van uw klacht. Voeg eventueel de belangrijkste documenten toe om uw klacht te ondersteunen. Bent u niet tevreden? Of stuurt u uw klacht liever niet naar uw banker? Dan kunt u uw klacht voorleggen aan onze afdeling Klachtenmanagement. Stuurt u dan: – een e-mail naar [email protected] of – een brief naar: F. van Lanschot Bankiers N.V. Afdeling Klachtenmanagement Postbus 1021 5200 HC ’s-Hertogenbosch. Komt u er met ons niet uit? Dan kunt u (als u voldoet aan de criteria) uw klacht voorleggen aan het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (KiFiD), Postbus 93257, 2509 AG Den Haag. Dit moet u doen binnen drie maanden nadat u van ons reactie hebt gehad. Hoe u dit doet, leest u op www.kifid.nl. U kunt ook eerst bellen met het KiFiD, telefoon 0900 355 22 48. Daarnaast kunt u ook naar de rechtbank in Amsterdam gaan. 4. Welke garantiestelsels zijn er? Als De Nederlandsche Bank constateert dat Van Lanschot Bankiers niet meer aan haar verplichtingen kan voldoen, dan gelden het beleggerscompensatiestelsel en het depositogarantiestelsel zoals vastgesteld in de wet. Op grond hiervan kunnen klanten die voldoen aan bepaalde criteria worden gecompenseerd. Beide compensatiestelsels zijn uitdrukkelijk niet bedoeld voor de compensatie van verliezen die voortvloeien uit beleggingen. Uw beleggingen vallen onder het beleggerscompensatiestelsel. Het geld op uw effectenrekening valt onder het depositogarantiestelsel. Het depositogarantiestelsel geldt per rekeninghouder per bank. Hebt u naast de effectenrekening nog andere rekeningen bij Van Lanschot Bankiers? Dan wordt het saldo op al deze rekeningen bij elkaar geteld om te beoordelen of u recht hebt op compensatie uit het depositogarantiestelsel. Meer informatie over de garantiestelsels vindt u op onze website. 5. Zijn uw beleggingen beschermd als Van Lanschot failliet gaat? De meeste van uw beleggingen zijn beschermd door de Wet giraal effectenverkeer. Door deze wet vallen de meeste beleggingen niet in ons vermogen bij een faillissement. De enige beleggingen die tot 1 april 2016 wel onderdeel zijn van ons vermogen, zijn derivaten, zoals opties en futures. Hierdoor zijn deze beleggingen nog niet beschermd. De Wet giraal effectenverkeer wordt echter per 1 april 2016 gewijzigd zodat deze beleggingen ook beschermd worden door deze wet. Daarnaast kunt u nog posities hebben in girale edelmetalen. Deze worden niet gezien als een effect en zijn daarom ook niet beschermd door de Wet giraal effectenverkeer.


Afspraken over uw effectenrekening 6. Waarom openen wij voor u een effectenrekening? Op uw effectenrekening administreren wij zowel het geld dat beschikbaar is voor u om mee te beleggen als uw beleggingen. Verandert het nummer van uw effectenrekening? Dan gelden deze voorwaarden ook voor de nieuwe effectenrekening. Als u beleggingen koopt dan schrijven wij deze bij op uw effectenrekening. Tegelijkertijd schrijven wij het bedrag dat u moet betalen van de effectenrekening af. Geeft u opdracht tot het verkopen van bepaalde beleggen? Dan schrijven wij deze af van uw effectenrekening. Het bedrag waar u recht op hebt, schrijven wij bij op uw effectenrekening.

Van uw effectenrekening schrijven wij ook de kosten af zoals beschreven in hoofdstuk 3 van deze voorwaarden.

7. Hoe kunt u geld overschrijven naar en opnemen van uw effectenrekening? U kunt geld van en naar uw effectenrekening alleen overschrijven via uw vaste tegenrekening bij ons. De tegenrekening is een betaalrekening in euro’s of andere valuta die u bij ons aanhoudt. Wilt u geld overschrijven naar uw effectenrekening? Zorgt u dan voor voldoende saldo op uw tegenrekening. U kunt het gewenste bedrag overschrijven via Online Bankieren. Ook als u geld wilt opnemen van uw effectenrekening, dan kunt u in Online Bankieren overmaken naar uw tegenrekening. Vanuit deze rekening kunt u het geld opnemen. Heeft u geen Online Bankieren, dan kunt u uw banker opdracht geven het gewenste bedrag over te schrijven van of naar uw effectenrekening. In hoofdstuk 4 van deze voorwaarden leest u hoe wij opdrachten voor u uitvoeren en verwerken. Voor meer uitleg over hoe u kunt overboeken verwijzen wij u naar de ‘Van Lanschot Zelf Beleggen Handleiding’. U kunt deze handleiding vinden bij op onze website, www.vanlanschot.nl/veelgestelde vragen. 8. Welke rente betalen wij u over het geld op uw effectenrekening? Over het geld op uw effectenrekening betalen wij u een variabele rente. Dit betekent wat wij de rente altijd kunnen aanpassen. De hoogte van het rentepercentage kunt u vinden op www.vanlanschot.nl bij Tarieven/beleggen. U kunt het rentepercentage ook opvragen bij uw banker. U ontvangt het rentebedrag aan het eind van elk kwartaal. Voor het berekenen van deze rente gebruiken wij de methode ‘maand juist/jaar 365’. Dit betekent dat wij het exacte aantal dagen tellen in de periode waarover u rente ontvangt. Het rentepercentage is altijd gebaseerd op 365 dagen. Ook als het een schrikkeljaar is. 9. Welke rente betaalt u over een debetstand op uw effectenrekening? Een debetstand op uw effectenrekening is niet toegestaan. Ontstaat er vanwege onze incassering van de servicefee tijdelijk toch een debetstand? Dan betaalt u daarover debetrente. Wij bepalen het rentepercentage. We mogen dit rentepercentage altijd aanpassen. U betaalt het rentebedrag aan het eind van elk kwartaal. De hoogte van het rentepercentage kunt u vinden op www.vanlanschot.nl bij Tarieven/beleggen. Ook kunt u het actuele rentepercentage opvragen bij uw banker. 10. Welke informatie ontvangt u van ons over uw effectenrekening? U kunt de actuele verdeling van uw vermogen en de resultaten van uw beleggingen op uw effectenrekening dagelijks inzien via Van Lanschot Online Bankieren. U ontvangt van elke transactie rekeningafschriften en transactienota’s van uw effectenrekening, behalve als wij dit apart met u afspreken. Een keer per kwartaal ontvangt u van ons een rapportage. Deze kwartaalrapportages bevatten in elk geval de volgende gegevens. – Een overzicht van de beleggingen op uw effectenrekening – De waarde van het geld en de beleggingen die wij voor u aanhouden


U krijgt ook één keer per jaar een Financieel Jaaroverzicht. Dit overzicht ontvangt u van ons op papier, tenzij wij andere afspraken met u maken. Het Financieel Jaaroverzicht kunt u uitsluitend gebruiken voor uw belastingaangifte in Nederland. Doet u aangifte in een ander land? Dan raden wij u aan om advies in te winnen bij een fiscale adviseur die de lokale vereisten van dat andere land kent zodat u op een juiste manier belastingaangifte. 11. Wat gebeurt er als u een effectenrekening hebt samen met een andere persoon? U kunt samen met andere personen een en/en effectenrekening bij ons hebben. U bepaalt dan samen wat er gebeurt met de gelden en beleggingen op de effectenrekening. Wij gaan er dan vanuit dat u samen opdrachten aan ons doorgeeft. Dit kan alleen telefonisch en niet via Online Beleggen. Hebt u een en/of effectenrekening? Dan mag u ook ieder apart bepalen wat er gebeurt met de gelden en beleggingen op de effectenrekening. U en de andere personen geven elkaar toestemming om ieder apart geld van de effectenrekening op te nemen. Wanneer we een bericht sturen naar één van u, dan gaan we ervan uit dat we dit bericht hebben gestuurd aan u allemaal. Behalve als we hierover iets anders met u hebben afgesproken. Geeft een van u aan ons een opdracht of deelt een van u ons iets mee? Dan gaan wij ervan uit dat deze persoon dit doet namens u allen.

Voor de volgende opdrachten hebben wij ook de toestemming nodig van de andere personen van wie de rekening is: – beëindiging van de overeenkomst en het opheffen van de rekening, – adreswijziging, – wijziging van de tegenrekening. Deze zaken moet u aan ons doorgeven in een brief. U moet de brief samen ondertekenen. Moet u ons nog iets betalen? Dan is ieder van u verantwoordelijk om het hele bedrag aan ons te betalen.

Soms mogen wij beslissen dat u niet meer ieder apart kunt bepalen wat er gebeurt met het geld en de beleggingen op de effectenrekening. Bijvoorbeeld als u van plan bent te scheiden van uw partner en u hebt samen bij ons een effectenrekening. Wij sturen ieder van u dan zo snel mogelijk een brief hierover. Ook mogen wij besluiten om een opdracht of besluit van één van u niet uit te voeren of niet toe te staan. Wij mogen dit doen als de andere persoon waarmee u de rekening hebt niet schriftelijk instemt met de opdracht of het besluit. Deze bepaling geldt niet als u een rechtspersoon bent. 12. Mag u uw vermogen op uw effectenrekening verpanden? U mag uw vermogen op uw effectenrekening aan ons verpanden voor een krediet dat wij aan u verstrekken. Wij bepalen voor welk bedrag wij uw vermogen als zekerheid accepteren.

U mag uw vermogen op uw effectenrekening niet verpanden aan een derde.

Voor waarden voor Zelf Beleggen | Zelf Beleggen 9

2. Zelf Beleggen Inleiding Zelf Beleggen bij Van Lanschot 1. 2. 3. 4. 5.

Wat is Zelf Beleggen? Op welke manier kunt u gebruik maken van Zelf Beleggen? Wanneer kunt u geen gebruik maken van Zelf Beleggen? Wanneer is de dienstverlening Zelf Beleggen passend voor u? Wanneer is de dienstverlening Zelf Beleggen mogelijk niet passend voor u?

Overig 6. Wat moet u doen als u wilt overstappen naar een andere beleggingsdienst bij ons? 7. Wanneer eindigt de overeenkomst? 8. Wat gebeurt er met uw beleggingen als u overlijdt? 9. Wat gebeurt er als u onder bewind of curatele wordt gesteld? 10. Wat gebeurt er als u naar de Verenigde Staten van Amerika verhuist?

Inleiding In dit hoofdstuk leggen we uit wat de dienstverlening Zelf Beleggen bij ons inhoudt. Daarnaast leggen we uit wat u van ons kunt verwachten en wat wij van u verwachten. Ook geven wij aan waar u op moet letten als wilt starten met deze dienstverlening en gedurende de dienstverlening. Als laatste geven we aan wat u moet doen als u van beleggingsdienst wilt wijzigen.

Zelf Beleggen bij Van Lanschot 1. Wat is Zelf Beleggen? Als u kiest voor de dienstverlening Zelf Beleggen bepaalt u zelf uw beleggingsbeleid, bewaakt u zelf of u met dit beleggingsbeleid uw doelstellingen behaalt en neemt u alle beleggingsbeslissingen zelf (“execution only”). Orders geeft u veilig en snel online aan ons door via het Van Lanschot-ordersysteem of telefonisch via de Orderdesk. Wij zorgen voor een zorgvuldige afwikkeling.

Zelf Beleggen bestaat uit de volgende dienstverlening: – Aanhouden van een effectenrekening – Administreren van uw beleggingen – Opstellen van een financieel jaaroverzicht en kwartaalrapportage – Toegang tot Online Bankieren. Hierin kunt u online uw beleggingsorders invoeren en de status zien van de orders die u hebt opgegeven. – Een Centrale Orderdesk waaraan u telefonisch uw orders kunt doorgeven. – Uitvoeren van uw effectenorders. – Verstrekken van periodieke portefeuilleoverzichten – Toegang tot dagelijks beleggingsnieuws en macro-economische visies via de site www.vanlanschot.nl/ beleggingsnieuws. – Dagelijkse bewaking van uw marginverplichting als u belegt in opties.


2. Op welke manier kunt u gebruik maken van Zelf Beleggen? U kunt voor uw orders gebruik maken van Online Bankieren als u toegang tot Online Bankieren bij ons hebt aangevraagd. Daarnaast kunt u uw orders telefonisch doorgeven aan de Centrale Orderdesk. De Centrale Orderdesk is bereikbaar op werkdagen tussen 8.30 en 17.30 uur, telefoonnummer 073 – 548 37 38 of vanuit het buitenland +31 73 548 37 38. Via Online Bankieren kunt u orders inleggen tussen 08.00 en 22.00. Voor de uitvoering van de orders zijn wij uiteraard afhankelijk van de openingstijden van de diverse beurzen en beschikbaarheid van onze brokers. Wij raden u aan uw orders altijd met limieten in te leggen. Vooral als u uw order inlegt buiten de openingstijden van de beurs. Bij de meeste beleggingsfondsen kunt u geen limiet meegeven. In de ‘Van Lanschot Zelf Beleggen Handleiding’ staan voor de diverse beleggingen en beurzen de handelstijden verder uitgewerkt. U kunt deze Handleiding vinden bij veelgestelde vragen op onze website. Of opvragen bij de Centrale Orderdesk of Van Lanschot Client Services. Uw portefeuille kunt u via Online Bankieren dag en nacht bekijken, maar tussen 03.00 – 06.00 ’s nachts kunt u mogelijk te maken hebben met beperkte beschikbaar van de gegevens. Op onze site www.vanlanschot.nl vindt u de macro-economische visie van Van Lanschot en plaatsen wij dagelijks algemeen beursnieuws. 3. Wanneer kunt u geen gebruik maken van Zelf Beleggen? In de volgende situaties kunt u geen gebruik maken van Zelf Beleggen: – Als u een effectenkrediet, geadministreerd op uw effectenrekening, wilt afsluiten, waarbij u de beleggingen op uw effectenrekening als onderpand wilt gebruiken voor aankopen van beleggingen of andere bestedingsdoeleinden. – Als u onder bewind of curatele bent gesteld en uw bewindvoerder of curator wenst namens u een effectenrekening te openen. 4. Wanneer is de dienstverlening Zelf Beleggen passend voor u? In het algemeen is Zelf Beleggen passend voor klanten die volledig zelfstandig en zonder hulp hun beleggingen willen samenstellen en beheren en daarbij geen behoefte hebben aan advies. Doorgaans zijn dit klanten die: – op de hoogte zijn van de economische ontwikkelingen, – interesse in en ervaring met beleggen hebben, – de risico’s begrijpen en de risico’s financieel en emotioneel kunnen dragen. In het algemeen geldt: hoe hoger het verwachte rendement, hoe groter de kans op (grote) verliezen. Of Zelf Beleggen passend is voor u, stellen wij vast met de passendheidstoets. De passendheidstoets bestaat uit twee delen. – Deel I. Hiermee stellen wij vast of deze dienst passend voor u is. – Deel II. Hiermee beoordelen wij of u voldoende kennis en/of ervaring hebt om te begrijpen welke risico’s aan Zelf Beleggen en aan de verschillende beleggingen zijn verbonden. De risico’s van beleggingen kunnen sterk uiteenlopen. 5. Wanneer is de dienstverlening Zelf Beleggen mogelijk niet passend voor u? In een aantal gevallen kan Zelf Beleggen mogelijk niet passend zijn voor u. Bijvoorbeeld als uw vermogen relatief klein is. U moet bij de keuze voor deze dienstverlening rekening houden met het minimumbedrag aan vaste kosten van de dienstverlening in relatie tot de omvang van uw vermogen en de verwachte rendementen. Ook als u weinig tot geen ervaring met beleggen hebt of als u wilt beleggen met een specifiek doel zoals pensioenopbouw of levensonderhoud voor uw kinderen, is Zelf Beleggen mogelijk niet passend. Op uitdrukkelijk verzoek staan wij toe dat een wettelijk vertegenwoordiger namens een minderjarige een Overeenkomst voor Zelf Beleggen mag aangaan. Daarbij zullen we de passendheidstoets laten invullen door de wettelijke vertegenwoordiger. Zodra de minderjarige meerderjarig wordt, vragen we hem/haar de passendheidstoets zelf in te vullen.

Heeft u vragen over de passendheid van Zelf Beleggen? Dan kunt u deze vragen het beste stellen aan uw banker.


Overig 6. Wat moet u doen als u wilt overstappen naar een andere beleggingsdienst bij ons? U neemt daarvoor contact op met uw banker. Uw banker gaat samen met u na welke andere dienstverlening passend is. Uw banker kan u ook laten weten op welke manier u kunt overstappen naar Evi, beleggingsadvies of vermogensbeheer. 7. Wanneer eindigt de overeenkomst? Zowel u als wij kunnen de overeenkomst opzeggen door de ander een ondertekende brief te sturen. U stuurt deze naar het kantooradres van uw banker. Ook kunt u uw banker een e-mail sturen. In sommige gevallen (bijvoorbeeld bij twijfel, een en/en rekening of een en/of rekening) kunnen wij u vragen ons alsnog een ondertekende brief te sturen. In de volgende situaties eindigt onze relatie per direct en geheel, zonder dat wij u een brief moeten sturen. – U bent failliet, valt onder een wettelijke regeling voor schuldsanering of vraagt surséance van betaling aan. – U bent onder bewind of curatele gesteld. – U houdt zich niet aan de afspraken die in de voorwaarden staan. – U emigreert naar de Verenigde Staten. In uw brief of e-mail moet u aangeven wat u met uw beleggingen en geld wilt doen. U kunt ons bijvoorbeeld opdracht geven uw beleggingen te verkopen of over te boeken naar een andere rekening bij ons of bij een andere partij. Voor het verkopen of overboeken van uw beleggingen betaalt u kosten. Deze kosten vindt u in hoofdstuk 3 van deze voorwaarden. Geeft u in uw brief of e-mail niet aan wat u met uw beleggingen wilt doen? Of is het ons niet duidelijk wat u bedoelt? Dan kunnen wij de overeenkomst niet beëindigen en uw effectenrekening opheffen. Wij nemen dan contact met u op om te vragen wat uw bedoeling is. Zodra al uw opdrachten zijn verwerkt en wij de rekening kunnen opheffen, ontvangt u van ons een bevestiging van de opzegging en de datum waarop de overeenkomst is beëindigd.

U kunt in hoofdstuk 3 lezen welke kosten u tot beëindiging nog moet betalen.

8. Wat gebeurt er met uw beleggingen als u overlijdt? Zoals met u afgesproken in de overeenkomst treden uw erfgenamen tijdelijk in uw plaats als partij bij deze overeenkomst. Om vast te kunnen stellen wie uw erfgenamen zijn, moeten zij ons een verklaring van erfrecht sturen. Of een ander document dat voor ons geldt als een verklaring van erfrecht. Daarna kunnen uw erfgenamen transacties blijven doen totdat de nalatenschap is verdeeld. Het kan zijn dat na verdeling van de nalatenschap de erfgenamen de rekening wensen aan te houden. Deze moeten dan wel een nieuwe overeenkomst met ons sluiten. Hebt u een en/of effectenrekening en overlijdt één van u? Dan mag de andere persoon apart de effectenrekening blijven gebruiken op de manier zoals wij met u hebben afgesproken in deze voorwaarden.

Dit artikel geldt niet als u een rechtspersoon bent.


9. Wat gebeurt er als u onder bewind of curatele wordt gesteld? Als u onder bewind of curatele wordt gesteld, treedt uw bewindvoerder of curator in uw plaats en mag u vertegenwoordigen. Wij blokkeren de rekening voor transacties. We moeten weten wie formeel uw bewindvoerder of curator is. Wij weten pas formeel wie de bewindvoerder of curator is, nadat wij de benoeming door de rechtbank hebben ontvangen. Zolang u de rekening aanhoudt, schrijven wij de kosten automatisch van de rekening af. Als u onder bewind of curatele wordt gesteld wordt onze overeenkomst met u beëindigd zoals opgenomen onder “Wanneer eindigt de overeenkomst?” Hebben wij gedurende een periode van zes maanden na uw onderbewind- of curatelestelling niet kunnen vaststellen wie formeel uw bewindvoerder of curator is? Dan mogen wij alle beleggingen op uw rekening verkopen. De opbrengst houden we aan op uw vaste tegenrekening. 10. Wat gebeurt er als u naar de Verenigde Staten verhuist? Als u tijdelijk naar de Verenigde Staten verhuist, dan is Zelf Beleggen de enige beleggingsdienstverlening waarvan u gebruik kunt maken. U dient ons wel te informeren. Wij kunnen dan beoordelen of u gebruik kunt blijven maken van onze dienstverlening. Wij informeren u dan zo snel mogelijk. Als u naar de Verenigde Staten emigreert wordt onze overeenkomst met u beëindigd zoals opgenomen onder “Wanneer eindigt de overeenkomst?”

Voor waarden voor Zelf Beleggen | Kosten voor Zelf Beleggen 13

3. Kosten voor Zelf Beleggen Inleiding Algemeen 1. Welke kosten betaalt u voor Zelf Beleggen?

Vaste kosten 2. 3. 4. 5.

Hoe berekenen wij de vaste kosten die u moet betalen? Welke beleggingen nemen wij in de berekening van de vaste kosten niet mee als belegd vermogen? Hoe ziet u welke vaste kosten u moet betalen? Welke kosten zijn onderdeel van de vaste kosten (servicefee)?

Variabele kosten 6. 7. 8. 9.

Wat zijn de kosten voor aan- en verkooptransacties? Hoe berekenen wij de waarde van een transactie? Wat zijn variabele kosten bij emissies? Wat zijn de variabele kosten bij reguliere optietransacties?

Andere variabele kosten 10. Welke andere variabele kosten moet u ons nog meer betalen? 11. Wat zijn de belastinggerelateerde kosten? 12. Wat zijn handelskosten? 13. Welke kosten moet u betalen om uw portefeuille bij ons over te boeken naar een andere bank? 14. Hoe rekenen wij uw orders in buitenlandse valuta af?

Overig 15. 16. 17. 18.

Welke kosten berekent een fondsbeheerder van een beleggingsfonds? Welke btw-regels gelden er voor beleggingsdienstverlening? Wat gebeurt er als wij kosten aanpassen? Wat moet u nog betalen als u uw rekening Zelf Beleggen opzegt?

Inleiding In dit hoofdstuk leest u alles over de kosten die wij u in rekening brengen als u kiest voor onze dienstverlening Zelf Beleggen. De belangrijkste kosten zijn de vaste kosten (servicefee) en de variabele kosten voor transacties. Daarnaast kan het voorkomen dat u nog andere variabele kosten moet betalen.

Algemeen 1. Welke kosten betaalt u voor Zelf Beleggen? U maakt gebruik of gaat gebruikmaken van Zelf Beleggen. Dat betekent dat wij voor uw beleggingen een effectenrekening aanhouden. Via de rekening kunt u zelf de transacties doen. Voor deze dienstverlening brengen wij u vaste kosten voor de dienst en variabele kosten voor transacties in rekening. Hierna geven wij een beschrijving van deze en andere variabele kosten.


Vaste kosten 2. Hoe berekenen wij de vaste kosten die u moet betalen? Voor de bewaring en administratie van uw beleggingen berekenen wij een servicefee van 0,15% over uw belegd vermogen met een minimum van € 200,- per jaar. – Voor de berekening gaan we uit van uw gemiddelde belegde vermogen in dat kwartaal. Het belegde vermogen is de totale waarde van alle beleggingen (exclusief opgelopen rente bij uw obligaties) op uw rekening. Het geld op uw rekening tellen wij niet mee. Uw gemiddelde belegde vermogen berekenen wij als volgt. Aan het eind van iedere maand bepalen wij de waarde van uw belegde vermogen. Aan het eind van ieder kwartaal tellen we de waarden van de vier laatste maanden bij elkaar op en delen deze door vier. – Als uw vaste kosten lager zijn dan het minimumbedrag, dan moet u het minimumbedrag betalen. – De vaste kosten betaalt u per kwartaal achteraf. – De servicefee is vrijgesteld van btw. 3.

Welke beleggingen nemen wij in de berekening van de vaste kosten niet mee als belegd vermogen? Wij brengen geen servicefee in rekening over: – de premiewaarden van uw optiebeleggingen en futures; – de waarden van stockdividenden en claims; – de waarde van uw beleggingen in Egeria en/of Gilde; – de waarde van uw beleggingen in bestaande structured products (in 2013 of eerder uitgegeven) uitgegeven door Van Lanschot, Kempen & Co of Kempen Capital Management; – de waarde van uw beleggingen in Side Pockets Theta, Global Opportunities Fund en/of Cadogan.

4. Hoe ziet u welke vaste kosten u moet betalen? Aan het begin van elk kwartaal ontvangt u een nota over het vorige kwartaal. Wij streven ernaar om deze nota binnen twee weken na het einde van een kwartaal naar u te sturen. Op deze nota kunt u zien hoe wij de vaste kosten hebben berekend. Daarnaast ziet u op de nota het bedrag dat u moet betalen. Dit bedrag schrijven wij automatisch af van uw rekening. Op het rekeningafschrift of het online overzicht van uw rekening ziet u de afschrijving van het bedrag. De vaste kosten nemen wij mee bij de berekening van de nettoperformance van uw portefeuille. 5. Welke kosten zijn onderdeel van de vaste kosten (servicefee)? De vaste kosten berekenen wij voor onze dienstverlening voor Zelf Beleggen. De volgende kosten zijn onderdeel van de vaste kosten. Voor alle duidelijkheid: deze kosten brengen wij niet apart bij u in rekening. – Kosten voor het administreren en bewaren van uw beleggingen – Kosten voor het incasseren van coupons en dividenden – De aanvullende kosten bij het contant uitbetalen van coupons en dividenden – Kosten bij het aflossen van betaalbaar gestelde obligaties door een debiteur – De aanvullende kosten bij het contant uitbetalen van betaalbaar gestelde obligaties – Kosten voor het terugvorderen van buitenlandse dividendbelasting over dividenden die betaalbaar zijn gesteld vanaf 1 januari 2014. Voor het terugvorderen van buitenlandse dividendbelasting, betaalbaargesteld voor 1 januari 2014 moet u wel kosten betalen. Deze kosten zijn dan 5% over het terug te vorderen bedrag, met een minimum van € 20,- per regel. Voor extra activiteiten berekenen wij een uurtarief van € 150,-. Meer informatie over het terugvorderen van buitenlandse dividendbelasting kunt u lezen in hoofdstuk 4. – Kosten voor een opgave van de successiewaarde van een portefeuille. U of uw erfgenamen kunnen bij ons een opgave voor een portefeuille opvragen waarbij wij de successiewaarden aangeven. Deze hebt u nodig voor uw aangifte. – Broker- en verwerkingskosten. Brokerkosten zijn de kosten die wij aan een broker moeten betalen om uw transactie uit te laten voeren. Verwerkingskosten zijn de overige kosten die wij moeten betalen aan derden of intern om uw transacties te laten uitvoeren. – Kosten voor conversies. Voor de administratieve afhandeling van conversies berekenen wij geen aanvullende kosten. Als de conversie leidt tot aan- of verkoop van stukken, berekenen wij wel de reguliere variabele kosten zoals genoemd bij punt 7 van deze Kosten voor Zelf Beleggen.


Variabele kosten 6. Wat zijn de kosten voor aan- en verkooptransacties? Bij een aan- of verkooptransactie brengen wij 0,2% over het transactiebedrag met een minimum van € 20,- per transactie in rekening. De variabele kosten van transacties zijn vrijgesteld van btw. Deze kosten gelden per transactie voor: – de aan- en verkoop van beleggingsfondsen, aandelen, obligaties en gestructureerde producten; – de aan- en verkooptransacties van stockdividenden, warrants, claims; – de uitoefening (exercises) of aanwijzing (assignments) van aandelen- en obligatieopties; – de aan- en verkooptransacties van edelmetalen; – de aan- of verkoop van stukken die als gevolg van een conversie (corporate action) plaatsvinden. Voor optietransacties hanteren wij andere variabele kosten. Deze staan in punt 10 van deze Kosten voor Zelf Beleggen. 7. Hoe berekenen wij de waarde van een transactie? – Bij een aan- en verkoop van obligaties berekenen wij de waarde van de transactie door het aantal eenheden te vermenigvuldigen met de coupure en de koers waartegen de transactie is uitgevoerd, inclusief de meegekochte en meeverkochte rente. – Bij een aan- en verkoop van alle overige beleggingen berekenen wij de waarde door het aantal eenheden te vermenigvuldigen met de koers waartegen de transactie is uitgevoerd. 8. Wat zijn variabele kosten bij emissies? In de meeste gevallen betaalt u bij de introductie van een nieuwe belegging (een emissie) de reguliere variabele kosten. In sommige gevallen betaalt u aan de uitgevende instelling op de toegewezen stukken een bepaalde opslag op de uitgiftekoers. Deze opslag is een vergoeding voor de kosten die verband houden met de distributie van de belegging en de marketinginspanningen. Als een dergelijke opslag geldt, staat dat vermeld in het prospectus van de belegging en berekenen wij geen variabele kosten bij de emissie. U kunt bij uw private banker per emissie opvragen of een opslag moet worden betaald en hoe deze wordt berekend. 9. Wat zijn de variabele kosten bij reguliere optietransacties? Bij de aan- en verkoop van alle binnen- en buitenlandse opties € 3,- per contract met een minimum van € 20,- per transactie. Hieronder vindt u een overzicht van de variabele kosten bij reguliere optietransacties. Deze variabele kosten zijn vrijgesteld van btw. Openings- en sluitingtransacties Bij openings- en sluitingstransacties betaalt u ons € 3,- per contract met een minimum van € 20,- per transactie. Doet u een sluitingstransactie (closing buy of closing sell) op de binnenlandse markt en is de premie per contract € 0,05 of lager? Dan hoeft u ons geen kosten te betalen. Wij lichten dit toe aan de hand van drie voorbeelden. Voorbeeld 1 U koopt (open buy) drie callopties op de AEX-index en u betaalt € 6,50 premie per contract. De kosten zijn 3 x € 3,- = € 9,-. Uw variabele kosten zijn € 20,-. Dit zijn de minimale kosten voor deze transactie. Voorbeeld 2 U verkoopt/schrijft (open sell) 20 callopties op Unilever en u ontvangt € 0,75 premie per contract. De kosten zijn 20 x € 3,-. Uw variabele kosten bedragen € 60,-. Voorbeeld 3 U sluit uw positie callopties Unilever uit voorbeeld 2 (closing buy) en u betaalt € 0,50 premie per contract. De kosten zijn 20 x € 3,-. Uw variabele kosten bedragen € 60,-. Uitoefenings- en aanwijzingstransacties Bij de uitoefening (exercise) of aanwijzing (assignment) van aandelen- en obligatieopties berekenen wij de variabele kosten van aandelen en obligaties zoals uitgelegd bij onderdeel 7 van deze Kosten voor ZelfBeleggen.


Andere variabele kosten 10. Welke andere variabele kosten moet u ons nog meer betalen? Naast de vaste kosten en de variabele kosten voor transacties moet u soms nog een aantal andere variabele kosten betalen. – Belastinggerelateerde kosten – Kosten die wij aan beleggingsfondsen moeten betalen, zoals handelskosten – Leveringskosten bij overboeken op uw verzoek van uw portefeuille naar een andere bank.

Hierna geven wij u een verdere uitleg over deze aanvullende kosten.

11. Wat zijn de belastinggerelateerde kosten? Hieronder vindt u een overzicht van de meest voorkomende belasting-gerelateerde kosten van een aantal landen. Belastinggerelateerde kosten zijn vrijgesteld van btw. Stamp duty Stamp duty is een belasting die onder meer Engeland en Ierland heffen bij transacties in beleggingen. Hierop hebben wij geen invloed. De ingehouden stamp duty van uitsluitend onderstaande landen moet u aan ons betalen. – Engeland: 0,5% over het gehele aankoopbedrag – Ierland: 1,0% over het gehele aankoopbedrag Financiële transactiebelasting (FTT) Op 1 augustus 2012 heeft de Franse overheid een FTT ingevoerd. In navolging van Frankrijk heeft ook Italië besloten om vanaf 1 maart 2013 eenzelfde soort FTT in te voeren. In eerste instantie alleen voor aandelen (of voor op aandelen lijkende waarden) en sinds 1 juli 2013 ook voor derivaten. Hierna kunt u lezen hoe Frankrijk en Italië deze kosten berekenen. Frankrijk Bij aankopen (of in het geval van uitoefening van een optie, de verkrijging) van beleggingen moet u 0,2% betalen over het gehele aankoopbedrag. De beleggingen waarover deze belasting wordt geheven zijn onder meer: – aandelen van ondernemingen die hun hoofdvestiging in Frankrijk hebben en een marktwaarde van meer dan 1 miljard euro (gemeten op 1 januari in het jaar waarin de transactie wordt verricht); en – andere op bovengenoemde aandelen lijkende beleggingen, zoals certificaten van aandelen, stemrechtcertificaten en converteerbare obligaties. Italië Bij aankopen op een beurs van aandelen of op aandelen lijkende beleggingen moet u 0,12% (m.i.v. 1-1-2014 0,10%) betalen over het gehele aankoopbedrag. Doet u een aankoop buiten een beurs om? Dan betaalt u kosten van 0,22% (m.i.v. 1-1-2014 0,20%) over het gehele aankoopbedrag. In ons Orderuitvoeringsbeleid staat dat wij aandelen via een beurs kopen. Deze hogere kosten zijn daardoor niet op uw transacties van toepassing. De beleggingen waar deze belasting over wordt geheven zijn onder meer: – aandelen van ondernemingen die hun hoofdvestiging in Italië hebben en een marktwaarde van meer dan 500 miljoen euro (gemeten op 1 december in het voorgaande jaar); en – andere op bovengenoemde aandelen lijkende beleggingen, zoals certificaten van aandelen, stemrechtcertificaten en converteerbare obligaties. Voor derivaten moeten u en uw tegenpartij kosten betalen. Daarnaast wordt in het geval u een optie uitoefent, de verkrijging van de beleggingen ook belast voor 0,12% over het gehele verkrijgingsbedrag (aantal beleggingen x beurskoers). 12. Wat zijn handelskosten? Handelskosten zijn kosten (waaronder toe- en uittreedkosten) die wij aan beleggingsfondsen moeten betalen. Deze zijn opgenomen in de prospectus van het beleggingsfonds en in de Essentiële Beleggersinformatie (EBi) van het fonds. Meestal zijn deze kosten verwerkt in de aan- of verkoopkoers van het beleggingsfonds. Als het beleggings fonds wil dat wij deze kosten apart voor u betalen, dan berekenen wij deze afzonderlijk aan u door. Het kan voorkomen dat een fonds besluit om handelskosten, die voorheen niet aan Van Lanschot doorberekend werden, alsnog vanaf een bepaalde datum te gaan doorberekenen. Ook dan zullen wij deze kosten aan u doorberekenen. Handelskosten zijn vrijgesteld van btw.


13. Welke kosten moet u betalen om uw portefeuille bij ons over te boeken naar een andere bank? Wilt u uw portefeuille overboeken naar een andere bank? Dan moet u daarvoor betalen. U moet betalen voor de girale leveringen van beleggingen van uw beleggingsdepot bij ons naar een beleggingsdepot bij een andere bank. Deze kosten berekenen wij per belegging (titel). Het maakt daarbij niet uit of de levering naar een bank binnen of buiten Europa plaatsvindt. De kosten bedragen: – € 18,15 (incl. btw) voor een belegging die op een beurs binnen Europa genoteerd is; – € 24,20 (incl. btw) voor een belegging die op een beurs buiten Europa genoteerd is; – € 60,50 (incl. btw) voor een belegging die niet-beursgenoteerd is. Voor een overboeking van uw portefeuille naar een rekening binnen de bank of haar dochterondernemingen hoeft u geen kosten te betalen. 14. Hoe rekenen wij uw orders in buitenlandse valuta af? Geeft u een order op voor een belegging die een andere valuta heeft dan de euro? En hebt u bij ons geen rekening in deze valuta? Dan rekenen wij uw order om naar de euro. U ziet op uw transactienota de valutakoers die wij gebruiken om uw order af te rekenen. De valutakoers die wij gebruiken, is de koers op het moment waarop de beurs aan ons doorgeeft dat uw order is uitgevoerd, plus of min een aantal pips. Pip is de afkorting van ‘percentage in point’. De meest valutakoersen noteren in vier cijfers achter de komma. De kleinst mogelijke verandering van een valutakoers is de verandering van één punt van het laatste cijfer achter de komma. Die verandering wordt pip genoemd. Als voorbeeld een verandering van de USD koers van 1.1071 naar 1.1070 is 1 pip. Een verandering in de SEK koers van 9.4260 naar 9.4270 is 10 pips. Bij een kooporder trekken wij het aantal pips van de koers af. Bij een verkooporder tellen wij het aantal pips bij de koers op. Het aantal pips dat wij aftrekken of optellen is een vergoeding voor het risico dat wij lopen bij de valutatransactie, de kosten en het onderhoud van het systeem dat we gebruiken en een winstopslag. In de tabel ziet u per buitenlandse valuta hoeveel pips we bij de koers aftrekken of optellen. Dit zijn de valuta die we op dit moment het meest gebruiken.

Aantal pips per buitenlandse valuta Valuta

Aantal pips

Valuta

Aantal pips

AUD

50

HKD

500

CAD

50

JPY

5000

CHF

50

NOK

400

DKK

200

SEK

300

GBP

30

USD

50

Bij een valutatransactie lopen wij risico, omdat we achteraf de buitenlandse valuta zelf nog moeten kopen of verkopen. De koers die wij daarbij krijgen, wijkt vaak af van de koers waartegen wij voor u de koop of verkoop hebben afgerekend. De koers die we gebruiken bij de afrekening van uw koop- of verkooporder wordt een aantal keer per dag vastgesteld en is de actuele koers die in het systeem op dat moment beschikbaar is. Indien Van Lanschot geen correspondentbank aanhoudt in een bepaald land dan zal de omrekenkoers van de vreemde valuta worden vastgesteld door de depotbank waar uw belegging op dat moment wordt bewaard. Als u vaker transacties in een vreemde muntsoort doet, kunt u gebruikmaken van de Multicurrency-rekening. U moet dan ook bij ons een rekening-courant in die vreemde muntsoort hebben als tegenrekening. U kunt een Multicurrencyrekening aanvragen bij uw private banker.


Overig 15. Welke kosten berekent een fondsbeheerder van een beleggingsfonds? De beleggingen van het fonds (dit noemen wij de fondsportefeuille) worden beheerd door professionele fondsbeheerders. Zij brengen hiervoor een zogenoemde beheervergoeding in rekening bij het fonds. De hoogte van deze beheervergoeding verschilt per fonds. Deze beheervergoeding is meestal een percentage van het fondsvermogen en wordt van het fondsvermogen afgetrokken. Daarnaast zijn er nog andere kosten zoals administratiekosten. Ook deze gaan van het fondsvermogen af. De verhouding tussen de doorlopende kosten die ten laste komen van het fondsvermogen en de gemiddelde intrinsieke waarde van het fonds noemen we Ongoing Charges Figure (OCF), in het Nederlands Lopende kosten Maatstaf (LKM). Deze LKM vervangt de total expense ratio ofwel TER. Het LKM is dus een maatstaf voor doorlopende kosten die aan een beleggingsfonds toegerekend worden. Het LKM bestaat meestal uit de beheervergoeding, administratiekosten en de service fee die een beheerder van een beleggingsfonds in rekening brengt. Niet inbegrepen zijn de toe- en uittredingskosten van participanten, transactiekosten van beleggingen, eventuele prestatievergoeding en interestkosten op de bankrekening. Hoeveel de LKM is en welke kosten er precies in rekening worden gebracht, staat vermeld in het prospectus van het beleggingsfonds en ook in de Essentiële Beleggersinformatie (EBi) van het fonds onder het kopje ‘Kosten die in de loop van één jaar aan het fonds worden onttrokken’. Het LKM geeft dus niet alle kosten weer die bij een fonds in rekening worden gebracht. Wilt u een indicatie van de totale te verwachten kosten van beleggen? Op onze website onder tarieven/beleggen vindt u heldere rekenvoorbeelden in het document ‘Wat kost beleggen? 16. Welke btw-regels gelden er voor beleggingsdienstverlening? Over diensten die een bank levert in Nederland is in principe btw verschuldigd. Uitzondering hierop zijn de diensten die zijn vrijgesteld van btw, zoals bepaalde diensten met betrekking tot beleggingen, kredietverlening en betalingsverkeer. Als in dit overzicht achter een kostenpost staat dat het inclusief btw is, dan zijn de kosten in beginsel belast met 21% btw en is de btw bij de prijs inbegrepen. Nederlandse btw is in beginsel alleen verschuldigd als de dienst in Nederland plaatsvindt. In bepaalde gevallen is de dienst ook belast als deze binnen de EU wordt verricht aan een particulier. In geval van internationale dienstverlening moet daarom voor de toepassing van de btw-wetgeving nader worden beoordeeld waar de dienst plaatsvindt. Om te bepalen of een dienst volgens de btw-wetgeving in Nederland plaatsvindt (en een bank dus btw in rekening moet brengen), gelden de volgende hoofdregels. Diensten business-to-business Als een bank de dienst verleent aan een ondernemer met een btw-identificatienummer, dan is de plaats van dienst het land waar deze ondernemer is gevestigd. De btw-wetgeving van dat land is dan van toepassing. Stel, wij verlenen een btw-plichtige dienst aan een ondernemer in Engeland. Dan is de btw-wetgeving van Engeland van toepassing. Op de factuur staat dan ‘reverse charge’. Dit betekent dat door de ondernemer in Engeland Engelse btw moet worden afgedragen. Diensten business-to-consumer Verleent een bank een dienst aan een particuliere klant of vennootschap die zich voor de btw niet als ondernemer kwalificeert (geen btw-identificatienummer)? Dan is de plaats van dienst het land waar de dienstverlener is gevestigd van toepassing. In dit geval vindt de dienst plaats in Nederland en brengen wij Nederlandse btw in rekening. Deze regel geldt alleen als de (particuliere) afnemer van de dienst in de Europese Unie woont of is gevestigd. Woont de afnemer niet in de Europese Unie? Dan is er geen Nederlandse btw verschuldigd. Stel, wij verlenen een btw-plichtige dienst aan een particuliere klant die in Frankrijk woont. Dan is de plaats van dienst Nederland en wordt Nederlandse btw in rekening gebracht. 17. Wat gebeurt er als wij kosten aanpassen? Wij mogen de kosten voor onze dienstverlening Zelf Beleggen op elk moment aanpassen. Wij laten u dat minimaal 30 dagen voordat de aanpassing ingaat weten. Bent u het niet eens met een aanpassing? Dan kunt u de beleggings relatie met ons beëindigen door ons een ondertekende brief of e-mail te sturen. 18. Wat moet u nog betalen als u uw rekening Zelf Beleggen opzegt? Wilt u uw rekening Zelf Beleggen opzeggen? U betaalt de vaste kosten tot aan de datum waarop de rekening is beëindigd. Ook moet u mogelijk nog variabele kosten betalen, bijvoorbeeld handelskosten bij het verkopen van bepaalde beleggingen of kosten voor het terugvorderen van bronbelasting. De vaste kosten voor onze dienstverlening Zelf Beleggen blijven wij alleen afschrijven als sprake is van een situatie zoals omschreven in de voorwaarden. Dit is bijvoorbeeld het geval als de andere rekeninghouder na uw overlijden gebruik blijft maken van de effectenrekening.

Voor waarden voor Zelf Beleggen | Overige voor waarden 19

4. Overige voorwaarden Inleiding Soorten beleggers 1. 2. 3. 4.

Welke verschillende soorten beleggers kennen wij? Bent u een niet-professionele belegger? Bent u een professionele belegger? Bent u een professionele belegger en er verandert iets in uw situatie?

Bewaring en administratie 5. 6. 7. 8. 9. 10.

De bewaring en administratie van uw beleggingen Hoe kunt u buitenlandse bronbelasting terugvorderen? Waardering van uw beleggingen Bewaart een derde namens ons uw beleggingen? Wij mogen weigeren om bepaalde beleggingen voor u te bewaren. Wat is een class action?

Geven en uitvoeren van opdrachten 11. Hoe geeft u ons een opdracht? 12. Geeft u ons een opdracht op een manier die wij niet hebben afgesproken met u? 13. Op welke drie manieren kunt u ons een order geven? 14. Hoe voeren wij uw opdracht uit? 15. Hoe verwerken wij uw opdracht? 16. Welke informatie over uw beleggingen krijgt u van ons?

Overige informatie 17. Wie is er aansprakelijk? 18. Wat houdt ons pandrecht in? 19. Informatie over beurskoersen 20. Wat moet u doen als u belegt in Amerikaanse beleggingen?

Inleiding In dit hoofdstuk leest u welke afspraken wij nog meer met elkaar maken. Deze gaan onder meer over het soort belegger dat u bent en wat u moet doen als er iets verandert in uw persoonlijke situatie. Verder kunt u lezen hoe wij uw beleggingen administreren en bewaren. Ook spreken wij af hoe wij contact hebben met elkaar en hoe u orders aan ons door kunt geven.

Soorten beleggers 1. Welke verschillende soorten beleggers kennen wij? In de wet staan verschillende soorten beleggers genoemd. Per soort is voorgeschreven welk niveau van bescherming de belegger moet krijgen. Deze bescherming houdt niet in dat de belegger wordt beschermd tegen koersverlies. De wet gaat vooral over de hoeveelheid en inhoud van de informatie die wij moeten geven aan de belegger. Volgens de wet definiëren wij de volgende soorten beleggers: – niet-professioneel, – professioneel, – in aanmerking komende tegenpartij, zoals sommige verzekeraars, beleggingsfondsen of banken.


Als u geen bericht van ons ontvangt, hebben wij u aangemerkt als ‘niet-professionele belegger’. U valt daarmee in de categorie waarvoor de hoogste bescherming geldt. U kunt maar in één categorie worden ingedeeld. Het maakt daarbij niet uit of u meer rekeningen hebt. Wij kunnen u niet per opdracht of per soort beleggingen indelen in een andere categorie. Als u meer of minder bescherming wilt, dan kunt u ons één keer vragen om u in te delen in een andere categorie. Wij mogen zelf beslissen of we wel of niet akkoord gaan met uw verzoek. We keuren een verzoek om minder bescherming alleen goed, als u aan alle voorwaarden voldoet die worden genoemd in de wet. Wij bevestigen dat aan u met een brief. 2. Bent u een niet-professionele belegger? Wij vragen u om informatie om te beoordelen of de dienstverlening Zelf Beleggen voor u passend is. Zo vragen we hoeveel u weet van beleggen en hoeveel ervaring u met beleggen hebt. Het is uw verantwoordelijkheid om ons de juiste informatie te geven. Wij hoeven niet te controleren of alle informatie die u ons geeft klopt. Geeft u ons niet alle informatie die wij nodig hebben, of is de informatie die u ons geeft niet juist? Dan kan het zijn dat wij de passendheid van de dienst niet goed kunnen vaststellen. In dat geval waarschuwen wij u daarvoor.

Bewaring en administratie 5. De bewaring en administratie van uw beleggingen Wanneer u een rekening opent, geeft u ons de opdracht om: – uw beleggingen voor u te bewaren, – administratieve beheerhandelingen te verrichten die met uw beleggingen te maken hebben, – uw beleggingen op uw rekening te administreren. Er zijn verschillende administratieve beheerhandelingen (wij noemen dit ‘corporate actions’) die met uw beleggingen te maken hebben. – Het innen van rentebedragen, aflossingen en dividenden. – Het uitoefenen en kopen van claimrechten (ook wel claims genoemd) in het geval van een claimemissie. – Het verrichten van conversiehandelingen; dit zijn handelingen die wij voor u kunnen uitvoeren in bepaalde situaties, bijvoorbeeld bij het ingaan op een openbaar bod, het omwisselen van warrants of converteerbare obligaties in aandelen, het laten uitkeren van keuzedividend in aandelen of in geld en dergelijke. – Het registreren van uw belegging, waardoor u bijvoorbeeld kunt deelnemen aan een aandeelhoudersvergadering. – Het administratief verwerken van de gevolgen van een overname of fusie van de uitgever van uw belegging. Ingewikkelde en eenvoudige corporate actions Bij meer ingewikkelde corporate actions informeren we u in de meeste gevallen als wij de informatie via onze kanalen tijdig en volledig ontvangen. Dit kunnen wij ook digitaal doen, bijvoorbeeld per e-mail. Een meer ingewikkelde corporate action is bijvoorbeeld een openbaar bod, een claimemissie, een overname of een fusie. Het kan nodig zijn dat u een keuze moet maken. Dan kunnen wij u vragen om uw instructie. Wij kunnen dan aangeven wat wij doen als u vóór een bepaalde datum niets laat weten. Hebben wij uw instructie niet vóór de aangegeven datum ontvangen? Dan voeren wij de corporate action uit op de manier die wij aan u hebben aangegeven. Wij gaan er in dat geval van uit dat u ons daarvoor toestemming hebt gegeven. Er wordt bijvoorbeeld een openbaar bod uitgebracht op één van uw beleggingen en wij hebben aangegeven dat wij uw beleggingen aanmelden. Dan mogen wij dat doen, tenzij u vóór een bepaalde datum hebt aangegeven dat niet te willen. Bij sommige eenvoudige corporate actions is het soms ook nodig dat u een keuze maakt. Krijgt u bijvoorbeeld een keuzedividend waarbij u kunt kiezen voor geld of financiële instrumenten? Dan doen we dat volgens de standaardopdracht die u met ons hebt afgesproken. Is die standaardopdracht er niet of hebben wij uw instructie niet op tijd ontvangen? Dan maken wij de keuze waarvan wij denken dat die voor u het beste is. Wij zijn overigens niet verplicht om dat te doen. Maar als we het doen, houden we daarbij rekening met vergelijkbare gevallen. Wilt u informatie over uw beleggingen? Dan zijn wij alleen verplicht u de informatie te geven die wij via onze eigen informatiekanalen krijgen over uw belegging.


Bewaring van buitenlandse beleggingen Wij mogen voor uw rekening en risico andere derden inschakelen bij de bewaring van uw beleggingen, zoals een buitenlandse bank of centrale bewaarinstelling. Wij kiezen die derden zorgvuldig. Als die keuze zorgvuldig is gedaan en u lijdt toch schade, dan zijn wij daarvoor niet verantwoordelijk. Natuurlijk helpen wij u de schade zoveel mogelijk te beperken. Wilt u beleggen in een land waar we geen buitenlandse bank als partner hebben? En worden we door uw keuze voor een belegging gedwongen tot het aangaan van een relatie met een niet door ons geselecteerde derde? Dan zijn wij daarvoor niet verantwoordelijk. Giraal systeem De beleggingen die u bij ons bewaart zijn meestal opgenomen in het girale systeem. Daardoor kunnen wij ze niet gemakkelijk individueel bepalen. U hebt geen recht op een individueel bepaalbaar financieel instrument, maar op een financieel instrument van dezelfde soort. Wij kunnen een andere afspraak maken, maar alleen als dat mogelijk is. Wij houden in onze administratie bij welke beleggingen van u zijn, maar niet de nummers. Dat doen wij alleen als u beleggingen hebt waarbij bijzondere rechten horen en pas als u ons daarom hebt gevraagd en het bijhouden van een nummerregistratie voor ons mogelijk is. 6. Hoe kunt u buitenlandse bronbelasting terugvorderen? Vaak betaalt u over buitenlandse dividenden rente-inkomsten een bronbelasting. Nederland heeft met bepaalde landen een belastingverdrag gesloten. Op basis daarvan kunt u deze bronbelasting terugvragen. Voor de landen Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, België en Spanje kunt u ons machtigen om de hele terugvorderingsprocedure voor u te regelen. Op basis van een eenmalige machtiging en de condities van het belastingverdrag vorderen wij jaarlijks de belasting voor u terug. De condities hiervoor leest u in de machtiging. Onder een vastgesteld bedrag per individueel fonds vorderen wij de bronbelasting niet terug. Het minimumbedrag dat u kunt terugvorderen bedraagt € 100,- per regel na aftrek van externe kosten. Voor stichtingen en verenigingen zonder winstoogmerk, religieuze instellingen en ANBI’s en stichtingen administratiekantoren vorderen wij geen Franse bronbelasting terug. Uitzondering hierop is een stichting pensioenfonds. Het terugvorderen van bronbelasting kan vaak moeizaam verlopen. Soms vraagt de buitenlandse fiscale autoriteit aanvullende informatie of verzwaart zij condities. Als wij de terugvordering opstarten, dan kunnen wij geen garantie geven voor het slagen ervan. Vrijstelling aan de bron Voor de Verenigde Staten en Canada hebben wij vrijstelling aan de bron verkregen. Dat betekent dat u op het dividend voor deze landen minder of geen belasting hoeft af te dragen, afhankelijk van o.a. het belastingverdrag, uw (fiscale) status en ingezetenschap. Voor andere landen kennen wij geen vrijstelling. Voor Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, België en Spanje geldt dat wij uitsluitend bronbelasting kunnen terugvorderen. 7. Waardering van uw beleggingen Wij gebruiken bij de waardering van de beleggingen in uw portefeuille, als deze beschikbaar is, de slotkoers van de laatste handelsdag op de beurs waar de belegging officieel genoteerd staat. Als deze slotkoers niet beschikbaar is, maken we gebruik van de biedkoers van dezelfde beursplaats. Is ook de biedkoers niet bekend? Dan raadplegen wij alternatieve bronnen, zoals andere beurzen of de uitgevende instelling. De bron is niet zichtbaar op uw portefeuilleoverzichten. Via uw banker kunt u meer informatie opvragen. 8. Bewaart een derde namens ons uw beleggingen? Bij bewaring van uw beleggingen door een derde worden die beleggingen bewaard in een algemeen effectendepot op onze naam. Deze derde doet ook voor uw rekening en risico de administratie van uw beleggingen. Ook die derde is niet verplicht de nummers van uw beleggingen te administreren. Rente en uitkeringen over uw beleggingen die wij van de derde ontvangen, geven we aan u.


9. Wij mogen weigeren om bepaalde beleggingen voor u te bewaren. Wij mogen weigeren om bepaalde beleggingen voor u te bewaren. Wij hoeven hier geen reden voor te geven. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als u uw beleggingen van een andere bank wilt overboeken naar ons. Heeft die andere bank uw beleggingen naar ons overgeboekt om deze voor u te bewaren en hebt u op dat moment nog geen effectenrekening? Dan retourneren we al uw beleggingen na vijf werkdagen aan de leverende bank. Tenzij u binnen die termijn alsnog een overeenkomst hebt ondertekend. Een overzicht van de beleggingen die voor u beschikbaar zijn en de manier waarop u deze beleggingen kunt handelen vindt u in de ‘Van Lanschot Zelf Beleggen Handleiding’. U kunt deze Handleiding vinden bij veelgestelde vragen op onze website www.vanlanschot.nl/veelgestelde vragen. Of opvragen bij de Centrale Orderdesk of Van Lanschot Client Services. 10. Wat is een class action? Een class action is een juridische procedure die gevoerd wordt door een groep beleggers die belegd hebben in een bepaalde belegging. Meestal wordt een class action gevoerd tegen de uitgevende instelling van die belegging. Is er een class action of een (juridische) procedure die vergelijkbaar is met een belegging die u hebt? Dan hoeven wij u dit niet te laten weten. Wij bepalen zelf wanneer we deze informatie wel aan u doorgeven. We zijn niet verantwoordelijk voor schade die hierdoor ontstaat, behalve als we zelf een grote fout hebben gemaakt of als we de schade met opzet hebben veroorzaakt.

Geven en uitvoeren van opdrachten 11. Hoe geeft u ons een opdracht? Wij verwerken uw opdrachten die te maken hebben met uw beleggingen alleen als u ze op één van de volgende manieren aan ons doorgeeft. – Via de Beleggen-mogelijkheden binnen Online Bankieren – Telefonisch Wilt u een opdracht op een andere manier aan ons doorgeven, bijvoorbeeld per e-mail? Dan moet u daarvoor eerst toestemming aan ons vragen. Als we uw aanvraag bij uitzondering goedkeuren, dan bevestigen wij dit aan u. Voor het doorgeven van opdrachten per e-mail geldt dat u de risico’s die verbonden zijn aan het doorgeven van opdrachten op deze manier voor uw rekening neemt. U kunt hierbij denken aan het risico dat wij uw orders niet tijdig opmerken, waardoor u mogelijk een gunstig aan- of verkoopmoment mist. 12. Geeft u ons een opdracht op een manier die wij niet hebben afgesproken met u? Dan voeren wij de opdracht niet uit. Het kan ook zijn dat de opdracht om een andere reden niet acceptabel is, bijvoorbeeld omdat ze onvolledig is. Ook in dat geval voeren wij uw opdracht niet uit. Wij nemen in deze gevallen contact met u op. 13. Op welke drie manieren kunt u ons een order geven? U kunt uw orders op drie manieren aan ons doorgeven. Wij leggen de drie ordertypen hieronder uit. Deze ordertypen zijn overigens niet voor alle beleggingen mogelijk. Bestens orders Als u een ‘bestens’ order opgeeft, dan geeft u aan dat de order tegen de eerstvolgende koers tot en met volledige uitvoering uitgevoerd moet worden. Beleggingsfondsen kunnen alleen ‘bestens’ opgegeven worden. Limietorders Als u een limietorder opgeeft, dan geeft u aan welke koers u minimaal wilt ontvangen bij verkoop of maximaal wilt betalen bij aankoop. Als u een limiet meegeeft aan uw order, dan kan het zijn dat wij uw opdracht niet direct uitvoeren. Zo’n opdracht blijft geldig tot het moment dat wij deze kunnen uitvoeren. Als de opdracht na een bepaalde periode nog niet is uitgevoerd, dan vervalt deze. Die periode bepaalt de bank. Toekenning van dividend of claimrechten kan ervoor zorgen dat de koers van het financiële instrument wijzigt. Houdt u daarmee bij het opgeven van uw limiet geen rekening? Dan kunt u contact met ons opnemen om de limiet die u hebt opgegeven daarvoor aan te passen.


In sommige gevallen nemen wij daarover contact met u op. U kunt natuurlijk ook besluiten om uw opdracht in te trekken. U kunt limietorders opgeven voor de beursdag waarop u de order opgeeft. Ook kunt u een limietorder opgeven voor een langere termijn (doorlopende order). Als u een dagorder opgeeft, geldt de order alleen voor die dag. Tenzij we iets anders met u hebben afgesproken. Geeft u een doorlopende order op en wordt die niet uitgevoerd op de dag van opgave? Dan ziet u op de bevestiging van deze opdracht tot welke datum de order blijft staan. Stop loss orders Als u een ‘stop loss’ order opgeeft, dan geeft u aan bij welke prijs uw order moet ingaan en niet eerder. Bij een verkooporder geeft u een ‘trigger’limiet op die lager ligt dan de huidige koers. Op het moment dat de koers van het aandeel daalt tot de door u opgegeven ‘trigger’ wordt de order een ‘bestens’ order. Als het een aankooporder betreft geeft u een ‘trigger’limiet op die hoger ligt dan de huidige koers. Pas vanaf het moment dat de koers van het aandeel stijgt tot de door u opgegeven ‘trigger’ handelt u en wordt de order een ‘bestens’ order. Wij mogen op elk moment ordertypes toevoegen of ordertypes niet meer toestaan. Wij sturen u dan van tevoren daarover een bericht. 14. Hoe voeren wij uw opdrachten uit? Wij willen voor onze klanten het best mogelijke resultaat bereiken als zij opdracht geven voor het aan- of verkopen van een bepaalde belegging. Hiervoor hebben wij een beleid opgesteld. Wij noemen dit het Orderuitvoeringsbeleid. U kunt dit beleid lezen in hoofdstuk 6 van deze brochure. Als wij opdrachten voor u uitvoeren, zijn de kosten en de risico’s voor u. Behalve als we met u hebben afgesproken dat dat niet zo is. Vinden we uw opdracht niet duidelijk genoeg? Dan vragen we om meer informatie. We mogen intussen wachten met het uitvoeren van uw opdracht, totdat we de gevraagde informatie hebben gekregen. Wij zijn niet verantwoordelijk voor schade die hierdoor kan ontstaan. Wij mogen uw opdracht combineren met de opdrachten van andere klanten. Wij doen dit alleen als het niet nadelig is voor u, maar dit kunnen we niet garanderen. Het kan zijn dat een gecombineerde opdracht maar voor een deel wordt uitgevoerd. In dat geval verdelen we het resultaat over de verschillende klanten. U krijgt dan het percentage van dat deel van de opdracht dat we wel hebben uitgevoerd, tegen de gemiddelde koers. Wij houden bij welke opdrachten u ons hebt gegeven. Dat doen we schriftelijk, digitaal of allebei. Op het moment dat u ons een opdracht geeft, moet u ervoor zorgen dat u voldoende bestedingsruimte hebt om de opdracht te kunnen uitvoeren. In de ‘Van Lanschot Zelf Beleggen Handleiding’ leggen wij uit hoe de bestedingsruimte wordt berekend. Ook kunt u daar zien hoe snel u kunt handelen na een overboeking. Als uw bestedingsruimte te klein is, voeren we uw opdracht niet uit. Ook niet gedeeltelijk. We laten het u zo snel mogelijk weten als we besluiten uw opdracht niet uit te voeren. We zijn niet verantwoordelijk voor schade die hierdoor ontstaat, alleen als we zelf een grote fout maken of als we de schade met opzet hebben veroorzaakt. Merken of vermoeden wij dat u bij het geven van uw opdracht gebruik hebt gemaakt van voorkennis? Of vermoeden wij dat u op een andere manier handelt in strijd met de regelgeving voor marktmisbruik? Dan zijn wij verplicht dit door te geven aan de Autoriteit Financiële Markten. Wij zijn niet verantwoordelijk voor schade die hierdoor kan ontstaan. Wij stellen u van dergelijke meldingen niet op de hoogte. 15. Hoe verwerken wij uw opdrachten? Uw beleggingen staan geadministreerd op uw effectenrekening. Door het uitvoeren van uw opdracht om beleggingen te kopen of verkopen, worden beleggingen van uw rekening bij- of afgeschreven. Het moment dat wij beleggingen bij- of afschrijven valt samen met het moment dat we het geld van of op uw rekening overschrijven voor het bedrag waarop u recht hebt of dat u moet betalen. Dat bedrag staat op uw transactienota. Op de overzichten van uw effectenrekening ziet u de boekingen van geld of beleggingen op het moment dat u de opdracht geeft.


Vindt er een wijziging plaats in uw beleggingen die niet het gevolg is van de uitvoering van uw opdracht om beleggingen te kopen of te verkopen? Dan verwerken wij die ook in uw effectenrekening. Bijvoorbeeld een wijziging die het gevolg is van uw opdracht om beleggingen weg te boeken naar een andere bank of die te maken heeft met administratieve beheerhandelingen die we voor u verrichten. U geeft ons toestemming om af te boeken van uw effectenrekening: – alle kosten die u moet betalen en – alle beleggingen die u moet leveren als uw opdracht tot koop of verkoop van beleggingen wordt uitgevoerd. U zorgt ervoor dat er altijd genoeg geld op uw rekening staat om uw opdrachten te kunnen uitvoeren of om andere werkzaamheden uit te voeren die horen bij uw beleggingen. 6. Welke informatie over uw uitgevoerde opdracht krijgt u van ons? 1 Van iedere opdracht die voor u is uitgevoerd, ontvangt u een transactienota. Deze nota kunt u schriftelijk of digitaal binnen Online Bankieren ontvangen, afhankelijk van wat we met u hebben afgesproken. U krijgt deze transactienota op de eerste werkdag nadat de opdracht is uitgevoerd. Hierop staan de belangrijkste gegevens van de transactie. U moet iedere transactienota en ieder ander bericht dat u van ons krijgt over uw beleggingen meteen controleren op juistheid. Als het om een transactienota gaat, controleert u in ieder geval het volgende. – Hebt u de opdracht inderdaad aan ons gegeven? – Hebben we de opdracht uitgevoerd zoals u hem aan ons gegeven hebt? Denkt u dat er iets niet klopt? Dan moet u ons dit meteen laten weten. Wij kunnen u vragen om een schriftelijke bevestiging hiervan. U moet dit doen binnen twee maanden nadat u ons bericht hebt ontvangen. Daarna gaan we ervan uit dat u het eens bent met ons bericht. Alle relevante informatie over uw beleggingsportefeuille en de mutaties in uw beleggingsportefeuille stellen wij beschikbaar via Online Bankieren. In uw persoonlijke online archief binnen Online Bankieren kunt u deze berichten vinden. Wij adviseren u deze berichten te downloaden en op een veilige plek te bewaren

Overige informatie 17. Wie is er aansprakelijk? De werkzaamheden die wij verrichten in verband met de beleggingsdiensten die wij aan u verlenen, zijn voor uw risico en komen voor uw rekening. Dat geldt niet als we iets anders met u hebben afgesproken. Wij zijn verplicht ons best te doen om aan alle verplichtingen te voldoen die staan beschreven in deze voorwaarden en de overeenkomsten die daarmee te maken hebben. Wij zijn niet verantwoordelijk voor schade die u lijdt doordat u belegt, zoals waardedaling van uw beleggingen of winst die u misloopt. Behalve als vast komt te staan dat wij de schade met opzet hebben veroorzaakt of als u schade hebt door een fout waarvoor wij verantwoordelijk zijn (toerekenbare tekortkoming). Is er een andere partij aan wie wij schade moeten vergoeden die zij geleden heeft als gevolg van beleggingsdiensten die we aan u hebben verleend? Dan moet u ons die schade betalen. Dat geldt alleen als juridisch komt vast te staan dat wij die schade aan een derde moeten vergoeden. Soms kunnen we uw opdracht niet meteen uitvoeren, bijvoorbeeld als het ordersysteem het niet doet of als er een andere technische storing is. Wij zijn dan niet verantwoordelijk voor schade die daardoor ontstaat, behalve als wij de schade met opzet hebben veroorzaakt of als de schade ontstaat door een grote fout van ons. Is er in een kredietovereenkomst met u een beleggingsdoel opgenomen? Dan zijn wij niet aansprakelijk voor het bereiken van dat beleggingsdoel. Een krediet kan van invloed zijn op de risico’s en de mogelijk te behalen rendement van uw beleggingen.


18. Wat houdt ons pandrecht in? U geeft ons de zekerheid dat u ons alles betaalt wat u aan ons verschuldigd bent. Dat doet u door middel van het vestigen van een pandrecht op bepaalde goederen. U geeft ons dat pandrecht voor alle schulden die u aan ons nu hebt en in de toekomst zult hebben. Als u akkoord gaat met deze voorwaarden, wordt het pandrecht automatisch gevestigd. U hoeft daarvoor niet steeds een aparte akte te tekenen. Leest u ook de toelichting op artikel 24 van de Algemene Voorwaarden F. van Lanschot Bankiers N.V. U vestigt een pandrecht op de volgende goederen. – Alle beleggingen die wij voor u bewaren of in de toekomst gaan bewaren. – Alle vorderingen uit hoofde van beleggingen die u hebt op de beleggersgiro. – Al het geld op uw effectenrekening, op andere rekeningen en al het andere dat u nog van ons krijgt of zult krijgen. Onder het pandrecht vallen ook alle goederen die in de plaats komen van en de vorderingen die u krijgt in verband met de beleggingen die hierboven zijn genoemd. Bijvoorbeeld nieuwe aandelen na een splitsing, dividenden of claimrechten. Door het toevoegen van die goederen aan uw beleggingen wordt het pandrecht gevestigd. Ook wordt daarmee mededeling van het pandrecht gedaan aan ons of de beleggersgiro. Niet onder het pandrecht vallen de beleggingen die u bij ons alleen voor bepaalde bijzondere doelen in bewaring hebt gegeven. Bijvoorbeeld voor: – het innen van rentebedragen, aflossingen en dividenden, – het krijgen van nieuwe couponbladen of dividendbladen, – het doen van conversiehandelingen, – het bijwonen van vergaderingen, zoals een jaarvergadering. U geeft hierbij een volmacht aan ons om alle handelingen uit te voeren die nodig of wenselijk zijn om het pandrecht te vestigen. Deze volmacht geeft u zonder voorwaarden en kunt u niet intrekken. Daarnaast verleent u uw medewerking om het hierboven beschreven pandrecht te vestigen als wij die medewerking van u nodig hebben en u daarom vragen. 19. Informatie over beurskoersen Wij kunnen u informatie geven over beurskoersen, maar zijn niet verplicht om dat te doen. Krijgt u van ons informatie over beurskoersen en lijdt u of iemand anders daardoor schade? Dan zijn wij niet verantwoordelijk voor deze schade. 20. Wat moet u doen als u belegt in Amerikaanse beleggingen? Wij hebben een overeenkomst gesloten met de Amerikaanse belastingdienst op basis waarvan wij een verlaagd belastingtarief in mogen houden op uitkeringen (dividenden en rentecoupons) over Amerikaanse beleggingen. Of dat verlaagde tarief kan worden ingehouden en de hoogte daarvan is afhankelijk van de vraag of u al dan niet ‘US-person’ bent en van het land waar u woont. Op grond van de afspraken met Amerikaanse belastingdienst zijn wij verplicht u als ‘US-person’ of als ‘niet-US-person’ te identificeren. Hebt u Amerikaanse beleggingen en bent u bij ons bekend als ‘niet-US-person’? Dan brengen wij het verlaagde belastingtarief automatisch bij u in rekening volgens het tarief dat van toepassing is op het land waar u woont. Wij adviseren u altijd advies in te winnen bij een fiscaal adviseur als u twijfelt over uw fiscale status. Wij kunnen en zullen dat niet beoordelen en gaan wat uw fiscale status betreft af op uw informatie. Hebt u Amerikaanse beleggingen en bent u bij ons bekend als ‘US-person’? Dan brengen wij het verlaagde belastingtarief niet automatisch bij u in rekening. Om voor het verlaagde belastingtarief in aanmerking te komen moet u een formulier invullen dat de Amerikaanse belastingdienst heeft voorgeschreven (nu heet dat een W-9 formulier) en naar ons opsturen. Ook in dat geval adviseren we u altijd advies in te winnen bij een fiscaal adviseur als u twijfelt over uw fiscale status. Wij kunnen en zullen niet beoordelen of u een ‘US-person’ bent of niet en gaan wat uw fiscale status betreft af op uw informatie. U bent ook zelf verantwoordelijk voor de juiste invulling van het W-9 formulier. U geeft ons toestemming om het W-9 formulier door te sturen aan de Amerikaanse belastingdienst en/of naar een instantie die voor ons optreedt om de bronbelasting op Amerikaanse beleggingen in te houden.


Stelt u ons onvoldoende in staat om te bepalen of u ‘US-person’ bent of niet? Dan hebben wij het recht om het geldende hoge tarief aan belasting in te houden over de uitkeringen over Amerikaanse beleggingen. Ook hebben wij in dat geval het recht uw Amerikaanse beleggingen te verkopen als wij dat nodig vinden. De kosten en de risico’s in verband met zo’n verkoop zijn voor uw rekening. Wij houden geen rekening met de brutoverkoopopbrengst en de belasting die u daarover moet betalen. Wij zijn verplicht de Amerikaanse belastingdienst op verzoek inzage te geven in uw dossier bij ons.

Voor waarden voor Zelf Beleggen | Kenmerken en risico’s van beleggen en de verschillende beleggingen 27

5. Kenmerken en risico’s van beleggen en de verschillende beleggingen Inleiding Kenmerken en risico’s 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Wat zijn de algemene risico’s van beleggen? Wat zijn de kenmerken en risico’s van aandelen? Wat zijn kenmerken en risico’s van obligaties? Wat zijn kenmerken en risico’s van beleggingsfondsen? Wat zijn kenmerken en risico’s van opties? Wat zijn kenmerken en risico’s van beleggingen in onroerend goed? Wat zijn kenmerken en risico’s van gestructureerde producten?

Overig 8. Zijn er nog meer soorten beleggingen? 9. Waar vindt u nog meer informatie?

Inleiding Bij het kiezen van beleggingen moet u een goede afweging maken welke beleggingen het beste bij u passen. Aan alle vormen van beleggen zijn in meer of mindere mate risico’s verbonden. U moet alleen in risicovolle beleggingen beleggen, als u het (eventuele) verlies kunt en wilt dragen en u zich echt goed bewust bent van de risico’s. Als u een belegging niet goed begrijpt, moet u deze niet kopen. U vindt hier een beschrijving van de algemene risico’s van beleggen. Verder vindt u uitleg over de belangrijkste kenmerken en risico’s van bepaalde soorten beleggingen. Daarnaast moet u ook altijd de specifieke informatie lezen en begrijpen van de belegging waarin u wilt beleggen, zoals het prospectus, de Essentiële Beleggersinformatie (EBi) en de brochure. Tot slot ziet u in dit hoofdstuk tussen haakjes achter elke soort belegging de afkorting van die belegging. Deze afkorting gebruiken wij ook in uw rapportages. Een overzicht van alle afkortingen kunt u vinden in bijlage 2 van deze voorwaarden.

Kenmerken en risico’s 1. Wat zijn de algemene risico’s van beleggen? Aan alle vormen van beleggen zijn risico’s verbonden. Hieronder leest u wat de algemene risico’s van beleggen zijn. Koersrisico Koersrisico is het risico dat een belegging minder waard wordt. Dit risico is afhankelijk van veel omstandigheden en verschilt per belegging. De volgende zaken hebben invloed op dit risico. – De resultaten van de belegging zelf – Vraag naar en aanbod van de belegging – Het sentiment van de markt (dus is men positief of negatief) – Macro-economische factoren Over het algemeen geldt dat hoe beter u uw beleggingen spreidt, hoe minder afhankelijk u bent van het koersrisico van een specifieke belegging. Debiteuren- of kredietrisico De meeste obligaties worden uitgegeven door ondernemingen of overheden. De uitgever noemen we de debiteur van de obligatie. De waarde van de beleggingen is onder andere afhankelijk van hoe de markt denkt over de debiteur. Bij obligaties speelt de verwachting of de debiteur de rente kan betalen en het geld aan het eind van de looptijd kan terugbetalen een grote rol. Dit noemen we kredietwaardigheid van de debiteur. Wordt de kredietwaardigheid slechter? Dan heeft dit meestal een negatieve invloed op de koers van een obligatie van die debiteur. Een verbetering van de kredietwaardigheid leidt meestal tot een koersstijging.


Valutarisico Is een belegging in een andere valuta uitgegeven? Dat wil zeggen in een andere muntsoort dan de euro? Dan loopt u een valutarisico. De andere valuta kan meer of minder waard worden ten opzichte van de euro. Maar er kan ook een valutarisico bestaan voor landen uit de eurozone. Dit risico zit vaak verborgen in de koers van een aandeel. Dit is afhankelijk van: – hoeveel activiteiten de onderneming die het aandeel heeft uitgegeven, heeft in landen buiten de eurozone; of – hoeveel resultaten die onderneming haalt in landen buiten de eurozone. Het kan zijn dat de onderneming dit risico zelf afdekt. Voor alle beleggingen geldt dat u, als deze in een andere valuta dan de euro noteren, het koersrisico loopt van die valuta ten opzichte van de euro (valutarisico). Marktrisico Marktrisico is het risico van de beweeglijkheid van de effectenbeurzen als gevolg van wisselende stemmingen op de markt. Dit noemen we ook wel de volatiliteit van de markt. De markt is vaak erg gevoelig voor wisselende stemmingen. Is de stemming op de markt positief? Dan kunnen de koersen van uw beleggingen stijgen. Negatieve stemmingen kunnen de koersen laten dalen. Renterisico Renterisico is het risico van veranderingen van de rente in de kapitaalmarkt. Rente is de prijs voor het lenen van geld. Verandert de rente in de markt? Dan kan dit gevolgen hebben voor de koersen van verschillende beleggingen, zoals aandelen en obligaties. Daarom is het renterisico ook een koersrisico.

Stijgt de rente? Dan zijn dit meestal de gevolgen. – De koersen van aandelen kunnen dalen. Het dividendrendement wordt dan minder aantrekkelijk ten opzichte van de rente. Het kan ook zijn dat bedrijven meer rente moeten betalen op hun leningen. – De koersen van obligaties kunnen dalen. Hoe langer de obligatie nog loopt, hoe groter de daling van de koersen is bij obligaties met een vaste couponrente. U kunt dan namelijk geen gebruikmaken van de stijging van de rente. U hebt met uw obligatie recht op een vaste maar minder aantrekkelijke rente. Het renterisico bij obligaties kan ook een herbeleggingsrisico zijn. Herbeleggingsrisico is het risico dat u met het geld dat u terugkrijgt van uw aflopende belegging, niet kunt beleggen in een vergelijkbaar product tegen hetzelfde rendement.

Daalt de rente? Dan zijn dit meestal de gevolgen. – De koersen van aandelen kunnen stijgen. – De koersen van obligaties kunnen ook stijgen. U hebt in elk geval geen nadeel van deze daling als u een vaste rente krijgt tijdens de looptijd van de obligatie.

Overige algemene risico’s van beleggen Er kunnen ook andere risico’s zijn voor uw beleggingen. – Liquiditeitsrisico. Het risico dat u niet gemakkelijk uw belegging kunt verkopen, omdat er geen of weinig vraag naar is. – Politieke risico’s. Het risico dat bepaalde maatregelen van de overheid negatief zijn voor u als belegger. – Inflatierisico. Het risico dat de waarde van de euro afneemt. Dit betekent dat u voor 1 euro minder kunt kopen. – Herbeleggingsrisico. Het risico dat u niet in een vergelijkbaar product kunt beleggen wanneer uw belegging afloopt en u het geld dat u terugkrijgt weer wilt beleggen. – Onvoorziene situaties. Hierbij kunt u denken aan een ingrijpende verandering in de wetgeving. Maar ook aan een terroristische aanslag. Deze onvoorziene situaties hebben bijna altijd grote invloed op het rendement van uw beleggingen.


2. Wat zijn de kenmerken en risico’s van aandelen? Kenmerken van aandelen Een aandeel (A) is een eigendomstitel van een bedrijf. De aandeelhouders zijn dus gezamenlijk eigenaar van een bedrijf. Een aandeel kent geen einddatum. De aandeelhouder kan zijn aandelen verkopen. De aandelen kunnen aan een beurs genoteerd zijn, maar dit hoeft niet. U hebt met een aandeel meestal het recht om: – te stemmen op de vergadering van aandeelhouders en – dividenden te ontvangen. Dividend is het geld dat de onderneming aan de aandeelhouders kan uitkeren als het bedrijf winst heeft gemaakt.

Het koersverloop is afhankelijk van: – de gang van zaken bij en de toekomstverwachtingen voor het bedrijf, – de economische en monetaire ontwikkelingen in de voor het bedrijf relevante regio’s, – het beursklimaat op de beurzen waar het aandeel genoteerd staat.

Deze factoren zijn ook van invloed op de beweeglijkheid van de koers van een aandeel. De koers van een aandeel is niet constant, maar kan in de loop van de tijd scherp bewegen. Het eventuele rendement op aandelen bestaat uit twee onderdelen: de waardestijging en het dividend. De aanschaf van aandelen met eigen middelen brengt geen hefboomwerking met zich mee. Wel loopt u het risico dat uw gehele belegging verloren gaat. Dividend Aandeelhouders kunnen dividend uitgekeerd krijgen. Dit is een deel van de winst. Als u dividend ontvangt, dan moet u daarover in principe dividendbelasting betalen. De hoogte van het dividend wordt jaarlijks vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De hoogte van het dividend is in de regel stabiel, maar niet gegarandeerd. Als een bedrijf in het afgelopen jaar onvoldoende winst heeft gemaakt, dan wordt de hoogte van het dividend hierop aangepast. Het kan voorkomen dat een bedrijf dividend niet in contanten maar in de vorm van aandelen uitkeert. Dit noemen we stockdividend (STDV). Met stockdividend krijgt u nieuwe aandelen. Veel bedrijven bieden een keuzedividend aan. Daarnaast zijn er beleggingsfondsen die de mogelijkheid bieden om uw ontvangen dividend weer om te zetten in nieuwe aandelen. U krijgt dan eerst het dividend en daarna belasten wij uw rekening voor de verkregen aandelen. Dat noemen we herbelegging. Voor keuzedividend geeft u ons de standaardinstructie of u dividend in contanten wilt ontvangen of in aandelen (stockdividend). Voor herbelegging geeft u ons de standaardinstructie of u het ontvangen dividend wilt herbeleggen in nieuwe aandelen van het beleggingsfonds. Kenmerken van bijzondere aandelen Naast gewone aandelen zijn er ook bijzondere aandelen. Hieronder vindt u enkele voorbeelden hiervan. – Preferente aandelen. Deze aandelen hebben voorrang boven gewone aandelen. Met deze aandelen hebt u bijvoorbeeld voorrang bij een uitkering van dividend of een uitkering bij faillissement. – Prioriteitsaandelen. Dit zijn aandelen op naam die u bepaalde rechten geven. Bijvoorbeeld om een bindend voorstel te doen, om bepaalde directieleden of commissarissen te benoemen of bepaalde beslissingen te nemen, zoals een emissie van aandelen. – Claims. Het claimrecht is het recht om op korte termijn een bepaald aantal nieuwe aandelen te kopen tegen een vastgestelde inschrijvingsprijs. U bent niet verplicht om gebruik te maken van uw voorkeursrecht. U kunt uw claim tot een bepaalde datum (meestal) verkopen. Claims worden uitgegeven via een claimemissie. Het verschil met een gewone emissie is dat de aandelen alleen beschikbaar zijn voor beleggers met bestaande aandelen. Het doel is om het aandeelhouderschap (en daarmee de zeggenschap) niet teveel te laten verwateren. – Certificaten van aandelen (CTA). Dit zijn beleggingen die originele aandelen vertegenwoordigen. De originele aandelen zijn meestal in beheer bij een administratiekantoor. Certificaathouders zijn deelgerechtigd in de onderliggende aandelen. Niet alle rechten die zijn verbonden aan aandelen zijn echter van toepassing op certificaten van aandelen. Vaak is bijvoorbeeld het stemrecht beperkt. – Scrips (SCR). Deze vertegenwoordigen een fractie van een aandeel of obligatie. Scrips kunnen te zijner tijd worden omgewisseld voor gewone stukken. Scrips worden onder andere uitgegeven bij fusies, waarbij omwisseling van het ene aandeel tegen het andere gepaard gaat met fracties van een aandeel.


Risico’s van aandelen Aandelen hebben verschillende risico’s. – Koersrisico. Doet een bedrijf het goed, dan is uw aandeel geld waard. Doet een bedrijf het minder goed, dan kan uw aandeel minder waard worden. In het meest extreme geval is een aandeel zelfs niets waard als het bedrijf failliet gaat. Of u dividend ontvangt, hangt onder andere af van de vraag of het bedrijf het goed doet. Maakt het bedrijf geen winst, dan krijgt u meestal ook geen dividend. Heeft het bedrijf dividend uitgekeerd? Dan heeft dat invloed op de koers. Op de dag dat het bedrijf het dividend uitkeert, daalt de koers meestal met ongeveer het bedrag van het dividend. Dat is dan de koers ex-dividend (de koers zonder dividend). – Marktrisico. De koersen van aandelen reageren bijvoorbeeld op positieve of negatieve berichten in de markt. Deze berichten kunnen gaan over het bedrijf zelf of over algemene marktomstandigheden. Of de koers van een aandeel stijgt of daalt, en hoe sterk, verschilt per bedrijf. – Liquiditeitsrisico. Er zijn aandelen die u niet gemakkelijk kunt kopen of verkopen. Dit noemen we incourante aandelen. Ook op beurzen kunnen incourante aandelen voorkomen. Er is dan weinig vraag of aanbod. Hierdoor is het moeilijker om deze aandelen te kopen of te verkopen. Koopt of verkoopt iemand een grote hoeveelheid incourante aandelen? Dan heeft dat meestal tot gevolg dat de koers sterk stijgt bij zo’n koop of daalt bij zo’n verkoop. – De aanvullende risico’s van claims zijn de beperkte looptijd en de hefboomwerking. Ze hebben een hefboomwerking, omdat de waarde alleen afhankelijk is van het koersverschil tussen de beurskoers en de koers waarop de onderliggende aandelen met deze claims kunnen worden gekocht. Dit is vergelijkbaar met een calloptie. De kenmerken en risico’s van callopties kunt u lezen onder punt 5 van dit hoofdstuk. 3. Wat zijn kenmerken en risico’s van obligaties? Kenmerken Obligaties (O) zijn schuldbewijzen van een lening, uitgegeven door een (overheids)instelling of onderneming. Obligaties behoren tot het zogenoemde vreemd vermogen (geleend geld) van een onderneming of instelling. Over de schuld vergoedt de uitgevende instelling meestal een vooraf overeengekomen rente. Dit noemen we de coupon. Coupons worden periodiek uitgekeerd en ontvangt u via ons als een geldbedrag op uw effectenrekening. Bijna alle obligaties zijn aflosbaar. Wij hebben voor de bewaking en advisering obligaties onderverdeeld in obligaties investment grade en obligaties high yield. Investment grade obligaties zijn obligaties met een rating tussen AAA en BBB-. Obligaties met een lagere rating noemen we high yield. Obligaties in deze groep worden aangemerkt als risicovolle beleggingen. Soorten obligaties Naast de eenvoudige obligaties zijn er bijzondere vormen van obligaties. Hieronder vindt u de belangrijkste. – Complexe obligaties. Vormen van complexe obligaties kunnen betrekking hebben op de wijze van rentebetaling, aflossing en uitgifte of op andere leningsvoorwaarden. Zo kan het rendement op de obligatie afhankelijk worden gesteld van de geldende rentestand (bijvoorbeeld Floating Rate Notes (FLRO) en eeuwigdurende kapitaalobligaties) of van de winst van de uitgevende instelling (bijvoorbeeld winstdelende obligaties). Er zijn ook obligaties waarop u geen rente ontvangt (zerobonds). Het rendement op deze obligaties bestaat uit het verschil tussen de uitgiftekoers en de latere aflossingskoers. Complexe obligaties kunnen ingedeeld worden als obligaties investment grade of obligaties high yield. – Converteerbare obligaties (CO). Dit is een obligatie die u kunt omwisselen voor aandelen. Een converteerbare obligatie heeft eigenschappen van zowel een obligatie als een aandeel. Voordat u deze belegging aangaat, moet u zich uitgebreid informeren over de eigenschappen en de werking van de converteerbare obligatie en de risico’s die ermee gepaard gaan. U kunt deze informatie opvragen bij uw banker. Er bestaan ook bijzondere soorten converteerbare obligaties zoals ‘reverse convertibles’ (RCO). Bij reverse convertibles ligt de keuze voor het omzetten bij de uitgevende instelling. Dit product heeft een hoger risico dan de gewone converteerbare obligatie, omdat u niet zelf de keuze hebt om om te zetten. De uitgevende instelling gaat alleen over tot omzetting op een moment dat het voor haar gunstig is. Dit kan voor de belegger juist een ongunstig moment zijn.


Risico’s van obligaties Ook een belegging in obligaties brengt risico’s met zich mee. Hieronder vindt u de belangrijkste. – Renterisico. De koers van een obligatie is onder meer afhankelijk van de rentestand. Door een rentestijging kunnen de koersen van obligaties dalen. Een rentedaling kan zorgen voor een stijging van de koersen. – Kredietrisico. De kans bestaat dat de uitgevende onderneming of instantie in de problemen raakt en uw lening en rente niet kan (terug)betalen. Het kredietrisico is kleiner wanneer de uitgevende onderneming of instantie in betere financiële gezondheid verkeert. Verwant aan het kredietrisico is het ratingrisico. Verlaagt een van de vooraanstaande ratingbureau’s (bijvoorbeeld Moody’s, Fitch of Standard & Poor’s) de rating van een lening? Dan verwachten zij dat de kans groter wordt dat zich een kredietrisico voordoet. Als gevolg daarvan moet deze onderneming of instelling een hogere rente betalen als zij geld wil lenen op de gelden kapitaalmarkt. Verder zal de koers van de betreffende obligatie meestal dalen. – Overige risico’s. Op een achtergestelde obligatie (AO) wordt meestal een hogere couponrente vergoed. Maar houders van deze obligaties zijn achtergesteld bij een faillissement ten opzichte van andere crediteuren. Ook kan de coupon worden overgeslagen. De aanschaf van obligaties met eigen middelen brengt geen hefboomwerking met zich mee. Wel loopt u het risico dat uw hele belegging verloren gaat. Daarnaast kan op zogenoemde Contingent Convertible Notes en Senior Bank Obligaties onder bepaalde voorwaarden op de hoofdsom worden afgeschreven. ook kan de hoofdsom (gedeeltelijk) worden omgezet in aandelen. Wij hebben een uitgebreide ObligatieWijzer. Hierin leest u meer over de verschillende soorten obligaties, hun werking en de risico’s. Uitgebreide informatie over een specifieke obligatie en bijbehorende risico’s kunt u opvragen bij uw banker. 4. Wat zijn kenmerken en risico’s van beleggingsfondsen? Kenmerken Een beleggingsfonds brengt beleggers samen. Een beleggingsfonds verzamelt middelen van individuen om deze vervolgens namens de groep te beleggen in een portefeuille van verschillende beleggingen, zoals aandelen of obligaties. Een belegger in een beleggingsfonds krijgt als het ware een gedeelte van de portefeuille. Wij selecteren beleggingsfondsen die wij u adviseren op basis van een uitgebreide analyse. Aandelenklassen Fondsbeheerders bieden soms meer varianten van een beleggingsfonds aan. Ze doen dit in de vorm van verschillende aandelenklassen. Ze doen dit om tegemoet te komen aan verschillende voorkeuren van beleggers. Zo kan er een aandelenklasse zijn die in dollars noteert en een andere in euro’s. Of een aandelenklasse waarop dividend automatisch wordt herbelegd in het fonds en een andere waar het dividend in geld aan u wordt uitgekeerd. Aandelenklassen kunnen ook zijn afgestemd op verschillende doelgroepen, zoals particuliere of institutionele beleggers. Beleggings inhoudelijk kennen de aandelenklassen geen verschillen. Het verschil zit in de kenmerken, zoals de valuta, de vorm van dividenduitkering, de managementfee of de minimaal vereiste inleg. Voor particuliere klanten stellen wij doorgaans de particuliere aandelenklasse beschikbaar. Maar er zijn uitzonderingen. Soms is er een institutionele aandelenklasse die voordelen biedt ten opzichte van de particuliere. Als de fonds beheerder toestaat dat particuliere klanten in deze institutionele aandelenklasse beleggen, stellen wij deze voor onze particuliere klanten beschikbaar. Aan het type aandelenklasse kunnen onze klanten geen rechten ontlenen. Het kan voorkomen dat u alleen via ons in een bepaalde institutionele aandelenklasse kunt beleggen. Daardoor kan het voorkomen dat deze aandelenklasse niet kan worden overgeboekt wanneer u uw portefeuille wilt overboeken naar een andere bank. De handel in beleggingsfondsen Fondsen kunt u niet allemaal op dezelfde manier aan- en verkopen. Sommige fondsen werken met een veilingsysteem. Dat betekent dat alle orders in een bepaald fonds die bijvoorbeeld voor 15.55 uur worden ingelegd, de volgende dag worden verhandeld om 10.00 uur (veilingmoment). Participaties worden dan verhandeld tegen één transactieprijs, de intrinsieke waarde. Dit kan inclusief een kleine op- of afslag zijn, ook wel handelskosten genoemd. Deze handelskosten zijn ter compensatie van transactiekosten binnen het fonds in verband met de aan- of verkoop. Het kan soms ook voorkomen dat handelskosten niet in de vorm van een op- of afslag worden berekend, maar apart in rekening worden gebracht. De intrinsieke waarde wordt voorafgaand aan het veilingmoment berekend op basis van slotkoersen en dagelijks gepubliceerd op de website van de betreffende fondsbeheerder. De hoogte van de handelskosten staat vermeld in het prospectus en de EBi van het betreffende beleggingsfonds. Bij sommige beleggingsfondsen kan het voorkomen dat de handel niet dagelijks plaatsvindt, maar bijvoorbeeld maandelijks of zelfs jaarlijks.


De beleggingsfondsen die niet via een veilingsysteem worden verhandeld, worden via de beurs verhandeld zoals bepaald in ons Orderuitvoeringsbeleid. Over dit beleid leest u meer in hoofdstuk 6 van deze brochure. Soorten beleggingsfondsen – Open-end en closed-end beleggingsfondsen. Bij closed-end beleggingsfondsen is (in tegenstelling tot open-end beleggingsfondsen) wettelijk vastgelegd dat zij na introductie géén extra participaties mogen uitgeven. De participaties van closed-end beleggingsfondsen worden verhandeld op de secundaire markt en de koers wordt mede door vraag en aanbod bepaald. Open-end beleggingsfondsen zijn echter wettelijk verplicht om participaties te verkopen en in te kopen tegen hun intrinsieke waarde per aandeel. De meeste open-end beleggingsfondsen worden via een veilingsysteem verhandeld. Dat wil zeggen dat er slechts één keer per dag handel plaatsvindt. De tijd waarop deze handel plaatsvindt, verschilt per fonds. Van Lanschot is gebonden aan het inschrijftijdstip van het beleggingsfonds. Hiernaast zijn er diverse partijen betrokken in het orderproces waardoor er verschillende verwerkingstijden nodig zijn om uw order te plaatsen. Wilt u de exacte deadline van uw beleggingsfonds weten, neem dan contact op met de Centrale Orderdesk telefoonnummer 073-548-3738. – Fund of funds. Een fund of funds is een beleggingsfonds dat belegt in beleggingsfondsen. Koopt u een fund of funds? Dan houden zowel de beheerder van het fund of funds als de beheerders van de onderliggende fondsen een managementfee in. Door deze structuur is er een stapeling van fondskosten waardoor de totale kosten hoger uit kunnen komen dan bij een regulier beleggingsfonds. – Actieve en passieve beleggingsfondsen. Beleggingsfondsen kunnen ook worden onderverdeeld naar passieve en actieve beleggingsfondsen. Een actief beleggingsfonds wijkt bewust af van de voor het fonds relevante marktindex. Op die manier probeert het fonds een beter rendement te realiseren dan de index. Deze afwijking is doorgaans gebaseerd op een visie of strategie. Om deze visie te ontwikkelen, is analyse nodig. Dit zorgt voor hogere beheerkosten. Een passief beleggingsfonds heeft als doel om zoveel mogelijk het rendement na te bootsen van de marktindex die voor het fonds relevant is. De term passief heeft betrekking op het zoveel mogelijk volgen van de samenstelling van de index. – Indexfondsen en exchange traded funds (ETF’s) zijn voorbeelden van passieve beleggingsfondsen. Bij zogenoemde indexfondsen en ETF’s is de Lopende Kosten Maatstaf (LKM) meestal juist lager. Dit komt doordat indexfondsen een index volgen. Het beheer hiervan is eenvoudiger dan van een actief beheerd fonds. De beheerders van indexfondsen ontvangen daardoor een lagere managementfee. Dit resulteert in een lagere LKM. Bij exchange traded funds kan gedurende de hele handelsdag worden gehandeld. Voor meer uitgebreide informatie over de verschillen tussen indexfondsen en ETF’s kunt u onze IndexfondsWijzer lezen. Risico’s van beleggingsfondsen Alle risico’s van beleggingen die in dit hoofdstuk staan genoemd, gelden – afhankelijk van de samenstelling van de fondsportefeuille – ook voor beleggingsfondsen. Omdat het vermogen binnen een beleggingsfonds is gespreid over verschillende beleggingen, is de beweeglijkheid van de koers van een beleggingsfonds over het algemeen lager dan van individuele aandelen of obligaties. Er is een risico dat u uw gehele inleg in het beleggingsfonds kwijtraakt, bijvoorbeeld in geval van wanbeleid door de fondsbeheerder. De risico’s van beleggingsfondsen worden bepaald door de onderliggende waarden en de gehanteerde beleggings strategie van het fonds. De aanschaf van participaties in het beleggingsfonds met eigen middelen brengt geen hefboomwerking met zich mee. Let wel, een beleggingsfonds kan soms met geleend geld beleggen. In dat geval is er binnen het fonds wel sprake van een hefboomwerking. Voor de specifieke risico’s en overige informatie van beleggingsfondsen verwijzen wij naar de EBi en het prospectus van het desbetreffende beleggingsfonds. Als u online een order inlegt wordt de EBI automatisch aan u verstrekt voordat u de order kunt inleggen. Verstrekking gebeurt door een verwijzing naar de website van de fondsaanbieder via het document Essentiële Beleggersinformatie. Dit document is te vinden op www.vanlanschot.nl/productvoorwaarden/beleggen. Hiervoor heeft u toestemming gegeven door ondertekenen van de overeenkomst. Ook als u een order inlegt door te bellen met de Centrale Orderdesk dan verstrekt de Orderdesk voordat u de order inlegt de EBI door een verwijzing naar de website van de fondsaanbieder of of het document Essentiële Beleggers informatie. Dit document is te vinden op www.vanlanschot.nl/productvoorwaarden/beleggen. Hiervoor heeft u toestemming gegeven door ondertekenen van de overeenkomst.


5. Wat zijn kenmerken en risico’s van opties? Een optie is een contract dat het recht geeft een bepaalde hoeveelheid onderliggende waarde (bijvoorbeeld aandelen) te kopen of te verkopen tegen een van tevoren overeengekomen prijs, gedurende een bepaalde periode. De partij die de optie verstrekt wordt de ‘schrijver’ genoemd en kent het recht toe aan zijn wederpartij de ‘koper’. Voor dit recht betaalt de koper een premie aan de schrijver. De premie (de prijs van een optie) wordt bepaald door vraag en aanbod. Opties zijn als volgt onder te verdelen. – Callopties (C). Deze opties geven het recht om een bepaalde onderliggende waarde (bijvoorbeeld aandelen) te kopen. Voor het uitoefenen van een calloptie is het gunstig wanneer de koers van een aandeel hoger is dan de uitoefenkoers. De uitoefenkoers is de koers waarmee de koper het recht heeft om de onderliggende aandelen te kopen. – Putopties (P). Deze opties geven het recht om een bepaalde onderliggende waarde (bijvoorbeeld aandelen) te verkopen. Voor het uitoefenen van een putoptie is het gunstig wanneer de koers van een aandeel lager is dan de uitoefenkoers. De uitoefenkoers is de koers waarmee de koper het recht heeft om de onderliggende aandelen te verkopen. De koers van een optie (premie) is onder meer afhankelijk van de koers van de onderliggende waarde, de beweeglijkheid van de onderliggende waarde en de lengte van de periode waarin u rechten kunt ontlenen aan de optie. Hoe langer de looptijd van een optie is, hoe meer tijd- en verwachtingswaarde er in de optiepremie zit. De tijd- en verwachtingswaarde geeft de kans aan dat het verschil tussen de uitoefenprijs en de koers van het onderliggend aandeel positief wordt. Dat heeft onder andere met de looptijd van de optie te maken en de beweeglijkheid van het aandeel. Hoe beweeglijker de koers van de onderliggende waarde, hoe groter de kans op winst of verlies met opties. Daarom is de premie van een optie op een beweeglijk aandeel vaak hoger dan van een optie op een aandeel dat nauwelijks beweegt. De premie is vrijwel altijd lager dan de koers van de onderliggende waarde, omdat deze voor een belangrijk deel afhankelijk is van het koersverschil tussen de beurskoers van de onderliggende waarde en de prijs waarop de optie kan worden uitgeoefend. Hierdoor kan koersschommeling van de onderliggende waarde tot relatief grotere winsten of verliezen leiden bij een belegging in de optie dan bij een belegging rechtstreeks in de onderliggende waarde. Dit heet hefboomwerking. Meestal is de optie tussentijds verhandelbaar: zowel callopties als putopties kan men tussentijds kopen en verkopen. Beleggen in opties is vooral geschikt voor mensen die actief beleggen. Actieve beleggers zijn er altijd van op de hoogte hoeveel hun aandelen waard zijn. Zij volgen de markt en de economische ontwikkelingen op de voet en anticiperen daarop met hun beleggingen. Bij opties onderscheiden we drie varianten. 1. Out-of-the-money opties. De uitoefenprijs ligt ver boven (callopties) of onder (putopties) de koers van de onderliggende waarde. De optiepremie bestaat alleen uit tijds- en verwachtingswaarde en heeft geen intrinsieke waarde. De optiepremie en de beweeglijkheid van de premie zijn relatief laag, want de kans dat de optie intrinsieke waarde krijgt is klein. 2. At-the-money opties. De koers van de onderliggende waarde is bijna gelijk aan de uitoefenprijs van de optie. Hier zijn de tijds- en verwachtingswaarde en de volatiliteit van de optiepremie het hoogst, omdat de kans dat de optie intrinsieke waarde kan krijgen groot is. 3. In-the-money opties. De uitoefenprijs ligt lager (calloptie) of hoger (putoptie) dan de koers van de onderliggende waarde. De optiepremie heeft een lage tijd- en verwachtingswaarde, maar een hoge intrinsieke waarde. Iedere koersverandering van de onderliggende waarde is direct in de optiepremie te merken. Het kopen van een optie Een koper van een optie verkrijgt het recht (niet de verplichting) om de onderliggende waarde te kopen (calloptie) of te verkopen (putoptie), gedurende een bepaalde periode tegen een vooraf afgesproken prijs. De koper hoeft dus geen gebruik te maken van de optie. Voor het recht dat de koper van een optie verkrijgt, betaalt de koper een premie. De koper van een optie loopt het risico dat de betaalde premie verloren gaat. Het verlies bedraagt nooit meer dan de premie. De koper van een optie kan zijn optie verkopen en de premie met winst of verlies incasseren. Of hij kan zijn recht uitoefenen door koop of verkoop van de onderliggende waarde tegen de afgesproken prijs.


Het ‘schrijven’ van een optie Een schrijver (verkoper) van een optie neemt de verplichting op zich om de onderliggende waarde te verkopen (calloptie) of te kopen (putoptie) tegen een vooraf afgesproken prijs. De schrijver heeft een leveringsplicht of afnameplicht, waarvoor hij een premie ontvangt. Bij het schrijven van opties maken we onderscheid tussen gedekt en ongedekt schrijven. – Gedekt schrijven. Bij een calloptie heeft de schrijver de onderliggende waarde zelf in bezit. Het gedekt schrijven van callopties kan enige bescherming bieden tegen waardevermindering van de onderliggende waarde. – Ongedekt schrijven. Bij een calloptie heeft de schrijver de stukken niet in bezit. Deze moeten alsnog tegen de dan geldende koers worden aangekocht en geleverd. Het schrijven van putopties wordt meestal als ongedekt beschouwd. Het ongedekt schrijven van callopties kan leiden tot verliezen die niet begrensd zijn. Vanwege dit risico staan wij het ongedekt schrijven van callopties door particuliere klanten (niet-professionele klanten) niet toe. Om er zeker van te zijn dat een schrijver van een optie aan zijn verplichtingen kan voldoen, moet de schrijver een zekerheid stellen. De verplichting tot het stellen van zekerheid heet in vaktermen marginverplichting. De margin, de omvang van de verplichting, stellen wij volgens een bepaalde formule vast. Het schrijven van put- en callopties op een index en het opzetten van time spread-combinaties in opties op een index kan ook tot grote verliezen leiden. Daarom raden wij klanten aan met deze beleggingen terughoudend te zijn. Soorten opties Naast de hierboven beschreven reguliere opties kennen we ook warrants. Warrants (WAR) vertegenwoordigen het recht ten opzichte van de uitgevende instelling om gedurende een vastgestelde periode een bepaald aantal aandelen of obligaties (of in een enkel geval een bepaalde hoeveelheid vreemde valuta) te kopen of te verkopen tegen een vooraf vastgestelde prijs. Een warrant lijkt op een optie met als verschil dat een warrant een recht vertegenwoordigt ten opzichte van de uitgevende instelling. De eigenschappen van warrants zijn vergelijkbaar met de eigenschappen van opties. Risico’s van opties De premie die u ontvangt of betaalt, is veel lager dan de koers van de onderliggende waarde. Beleggen in opties kent een hefboomwerking. Deze hefboomwerking zorgt ervoor dat de winst die u kunt maken, hoger is dan de winst die u kunt maken als u direct belegt in de onderliggende waarde. Daar staat tegenover dat u ook meer verliest bij een daling van de koers van de onderliggende waarde, dan bij een directe belegging daarin. U kunt uw belegde geld helemaal verliezen. Het is zelfs mogelijk dat u moet bijbetalen. Wanneer u wilt beleggen in opties, dan sluiten wij met u een aanvullende optieovereenkomst. Aan optiestrategieën zijn extra risico’s verbonden. Voor een uitleg hiervan verwijzen wij u naar de informatie die u krijgt bij het aangaan van een optieovereenkomst. 6. Wat zijn kenmerken en risico’s van beleggingen in onroerend goed? Kenmerken Voor rechtstreeks beleggen in onroerend goed is vaak een groot belegbaar bedrag nodig. Daarom maken de meeste beleggers gebruik van een onroerendgoedfonds. Zo’n fonds kan rechtstreeks beleggen in de gebouwen, maar ook indirect door te beleggen in bedrijven die onroerend goed projecten tot stand brengen of in andere onroerendgoedfondsen. Risico’s De risico’s van beleggen in onroerend goed hangen samen met de renteontwikkeling en met de algemene economische ontwikkelingen en politieke stabiliteit van het land waarin het onroerend goed ligt. Ook voor onroerend goed geldt dat het rendement onzeker is en dat u het risico loopt uw inleg geheel te verliezen. De aanschaf van een onroerend goedbelegging met eigen middelen brengt geen hefboomwerking met zich mee. Let wel, in een onroerendgoedfonds zelf kan wel sprake zijn van een hefboomwerking.


7. Wat zijn kenmerken en risico’s van gestructureerde producten? Kenmerken Een gestructureerd product is een bijzondere vorm van beleggen, waarmee u meer of minder risico loopt dan met een normale belegging. Gestructureerde producten worden uitgegeven door financiële instellingen, zoals banken. De kenmerken en risico’s van een gestructureerd product zijn vastgelegd in het prospectus ervan. Gestructureerde producten zijn vaak ingewikkeld. Laat u van tevoren door uw banker goed informeren over de werking van het product. Of het product bij u past moet u zelf bepalen Soorten gestructureerde producten Gestructureerde producten zijn onder te verdelen in garantie- en beschermingsproducten en hefboomproducten. Wij lichten ze hieronder toe. – Garantie- of beschermingsproducten. Hierbij is (een deel van) uw aankoopbedrag gegarandeerd. Dat wil zeggen dat u het hele of een deel van uw aankoopbedrag op de einddatum van het product terugkrijgt. – Hefboomproducten. Hefboomproducten komen in vele vormen voor. Dit zijn speculatieve beleggingen die vergelijkbaar zijn met opties. Een voorbeeld van een hefboomproduct is een turbo. Een turbo (TLA, TLR, TRA of TSR), ook bekend als speeder of sprinter (SCL of SCS), is een belegging die beleggers de mogelijkheid geeft met een hefboom te beleggen in verschillende onderliggende waarden zoals aandelen, beursindices, valuta, obligaties, grondstoffen en beleggingsfondsen. U neemt extra risico ten opzichte van de waarde waarin belegd wordt. Stel, de koers van de onderliggende waarde stijgt met 5%. Dan maakt u bijvoorbeeld 20% winst. Maar andersom kan ook. Als de koers met 5% daalt, dan lijdt u 20% verlies. Gestructureerde hefboomproducten zijn vooral geschikt voor actieve en ervaren beleggers. Met hefboomproducten loopt u een groot risico: u kunt uw hele inleg kwijtraken. Risico’s De risico’s bestaan uit het debiteurenrisico op de uitgevende instelling en uit hoofdsomrisico gedurende de looptijd. – Debiteurenrisico. In geval van faillissement van de uitgever van het garantieproduct kunt u uw vermogen in het garantieproduct kwijtraken. – Hoofdsomrisico. De onderliggende waarde kan gedurende de looptijd stijgen, onveranderd blijven of dalen. U loopt hierdoor het risico geen of zelfs een negatief rendement te behalen. De bescherming verschilt van product tot product. Het kan voorkomen dat u alleen op de einddatum een garantie hebt. Of dat u aan het eind van de looptijd niets terugkrijgt als niet aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Zorgt u ervoor dat u zich voor aankoop van een gestructureerd product goed informeert. Het rendement en de beweeglijkheid van een gestructureerd product is vaak afhankelijk van de ontwikkeling van een onderliggende waarde. De aanschaf van een garantie- of beschermingsproduct met eigen middelen brengt geen hefboomwerking met zich mee. Wel loopt u het risico dat uw gehele belegging verloren gaat. Voor uitgebreide informatie over gestructureerde producten kunt u onze Gestructureerde ProductenWijzer lezen.

Overig 8. Zijn er nog andere soorten beleggingen? Er zijn heel veel verschillende soorten beleggingen. Hiervoor hebben wij u uitleg gegeven van de kenmerken en risico’s van de beleggingen die wij meestal adviseren. Er zijn beleggingen die wij niet hebben genoemd. Er zijn ook beleggingen waarvan de kenmerken en risico’s afwijken. Voor een nadere toelichting op deze beleggingen kunt u contact opnemen met uw banker. 9. Waar vindt u nog meer informatie? Wij hebben voor een aantal beleggingen aparte Wijzers opgesteld. Deze Wijzers bevatten nog meer informatie over de kenmerken en belangrijkste risico’s van die beleggingen. Hieronder ziet u een overzicht van onze verschillende Wijzers. Wilt u één van deze Wijzers ontvangen? Dan kunt u deze opvragen bij uw banker of de Centrale Orderdesk. – Gestructureerde ProductenWijzer – GrondstoffenWijzer – IndexfondsWijzer – ObligatieWijzer

Voor waarden voor Zelf Beleggen | Beleidsstukken voor Beleggen 36

6. Beleidsstukken voor beleggen Inleiding Algemeen 1. Waarom zijn beleidsstukken voor u belangrijk? 2. Waar kan ik actuele versie van de beleidsstukken vinden?

Orderuitvoeringsbeleid 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.

Hoe voeren wij uw orders uit? Voor welke orders geldt het Orderuitvoeringsbeleid? Wat is het gevolg als een ordertype niet onder het Orderuitvoeringsbeleid valt? Voor welke beleggingen geldt het Orderuitvoeringsbeleid? Met welke factoren houden wij rekening om te zorgen voor het beste resultaat? Overzicht van factoren en plaatsen van uitvoering Waarom staat er bij plaats van uitvoering “Broker”? Wat is een “smart order routing” systeem? Wat gebeurt er als uw order wordt verwijderd?

Belangenconflicten 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.

Wanneer ontstaat een belangenconflict? Welke situaties willen wij voorkomen? Hoe voorkomen wij deze situaties? Wat zijn Chinese Walls? Welke ‘zachte’ manieren zijn er om belangenconflicten te voorkomen? Ontvangt u koersgevoelige informatie? Wat gebeurt er als wij een belangenconflict niet kunnen voorkomen?

Inleiding In dit hoofdstuk kunt u lezen waarom wij beleidsstukken maken en waarom die belangrijk voor u zijn. U leest hier ons beleid over hoe wij orders uitvoeren. Daarna leggen wij uit hoe wij omgaan met belangenconflicten.

Algemeen 1. Waarom zijn beleidsstukken voor u belangrijk? Wij stellen beleidsstukken op om ervoor te zorgen dat wij uw belang altijd voorop stellen. Door ons Orderuitvoeringsbeleid zorgen wij ervoor dat wij bij de uitvoering van uw order voor u het best mogelijke resultaat bereiken. Door ons beleid voor belangenconflicten zorgen wij ervoor dat we belangenconflicten zoveel mogelijk voorkomen. 2. Waar kan ik actuele versie van de beleidsstukken vinden? Wij gaan regelmatig na of onze beleidsstukken en andere procedures en instructies nog steeds aan onze eisen voldoen. Als wij dat nodig vinden passen wij de beleidsstukken aan. Bij de beoordeling van ons Orderuitvoeringsbeleid stellen wij de volgende vragen. 1. Leiden de geselecteerde plaatsen van uitvoering en derde partijen nog steeds tot het best mogelijke resultaat voor u? 2. Zijn er gewijzigde marktomstandigheden, waardoor wij orders beter ergens anders kunnen laten uitvoeren? In het geval dat er belangrijke aanpassingen zijn voor u, dan informeren wij u daarover. De geldende versie van dit document vindt u op onze website, www.vanlanschot.nl/productvoorwaarden. Naast het actuele Orderuitvoeringsbeleid vindt u daar ook het actuele overzicht van de meest gebruikte plaatsen van uitvoering. U kunt het ook opvragen bij uw banker of inzien op een van onze kantoren.


Orderuitvoeringsbeleid 3. Hoe voeren wij uw orders uit? Wij voeren uw orders uit zoals in dit Orderuitvoeringsbeleid omschreven. Het Orderuitvoeringsbeleid is van toepassing op vrijwel alle orders die wij voor u uitvoeren. Het is zowel van toepassing op orders die wij zelf uitvoeren, als op orders die wij via een derde door een andere partij laten uitvoeren. Als wij orders door een andere partij laten uitvoeren, vragen wij aan deze andere partij altijd om rekening te houden met ons Orderuitvoeringsbeleid. 4. Voor welke orders geldt het Orderuitvoeringsbeleid? Niet alle soorten orders vallen onder het Orderuitvoeringsbeleid. De volgende ordertypen vallen er niet onder. – Orders die wij volgens specifieke instructies van u moeten uitvoeren. Wij voeren deze orders dan uit volgens uw specifieke instructie. Dit doen wij niet als wij deze instructie niet kunnen uitvoeren. Een voorbeeld van een instructie die wij niet kunnen uitvoeren, is een order die moet worden uitgevoerd op een beurs waarop wij of een andere partij waarmee wij samenwerken geen directe of indirecte aansluiting hebben. – Orders waarbij wij op uw verzoek optreden als tegenpartij, een zogeheten ‘request for quote’. Daarbij verzoekt u ons eerst om een prijs en zijn wij uw tegenpartij. U hebt de keuze om al dan niet op basis van deze ‘quote’ van ons een transactie met ons aan te gaan. 5. Wat is het gevolg als een ordertype niet onder het Orderuitvoeringsbeleid valt? Ook bij de uitvoering van orders met specifieke instructies en bij de uitvoering van orders op basis van ‘request for quote’ blijven wij altijd in uw belang handelen. Het kan zijn dat wij in die gevallen niet altijd alle stappen van het Orderuitvoeringsbeleid volgen. Het resultaat kan daardoor in die gevallen afwijken van het best mogelijke resultaat dat zou zijn behaald als het Orderuitvoeringsbeleid was gevolgd. 6.

Voor welke beleggingen geldt het Orderuitvoeringsbeleid? Het Orderuitvoeringsbeleid is van toepassing op alle orders in onderstaande beleggingen. – Aandelen en daaraan gerelateerde instrumenten, zoals claims, scrips en stockdividenden – Obligaties en andere vastrentende beleggingen – Derivaten, zoals opties en futures – Gestructureerde producten, zoals garantie-, hefboom- en beschermingsproducten – Beleggingsfondsen, waaronder hedgefondsen en private equity

7. Met welke factoren houden wij rekening om te zorgen voor het beste resultaat? Om het best mogelijke resultaat voor onze klanten te bereiken houden wij rekening met factoren zoals prijs, uitvoeringskosten, snelheid (van uitvoering), waarschijnlijkheid (van uitvoering en afwikkeling) en de omvang en aard van de order. In de tabel hierna vindt u de relevante factoren per vermogenscategorie. De volgorde van de factoren geeft de mate van belangrijkheid van de factor aan bij de orderuitvoering. Deze volgorde wordt vooral bepaald door de kenmerken van de order, de vermogenscategorie en de plaats van uitvoering. Ook ziet u welke plaatsen van uitvoering of welke derde partijen (brokers) worden gebruikt. In de laatste kolom staan voorbeelden van plaatsen van uitvoering en derde partijen waar wij voornamelijk gebruik van maken. Voor aandelen is er een apart overzicht beschikbaar op de website www.vanlanschot.nl/productvoorwaarden/beleggen.


8. Overzicht van factoren en plaatsen van uitvoering

Factoren en plaatsen van uitvoering Beleggingen

Relevante factoren

Plaats van uitvoering

Voorbeelden plaatsen van uitvoering en derde partijen

Aandelen en daaraan gerelateerde instrumenten

1. Prijs en uitvoeringskosten 2. Waarschijnlijkheid van uitvoering en afwikkeling 3. Snelheid van uitvoering 4. Omvang en aard van de order

Via broker a. Gereglementeerde markten b. Multilaterale handelsplatformen c. Pools

Zie overzicht plaatsen van uitvoering op de website

Obligaties en andere verhandelbare schuldinstrumenten

1. Prijs en uitvoeringskosten 2. Omvang en aard van de order 3. Waarschijnlijkheid van uitvoering en afwikkeling 4. Snelheid van uitvoering

Via broker a. Gereglementeerde markten b. Geselecteerde professionele tegenpartijen die buiten de gereglementeerde markten om (OTC) liquiditeit verschaffen

a. Euronext Amsterdam en Brussel b. Rabobank, RBC Canada, ING, JP Morgan, Barclays

Derivaten


Via broker a. Gereglementeerde markten b. Multilaterale handelsplatformen

a. Euronext Liffe Amsterdam, Eurex Deutschland

Gestructureerde producten


Via broker a. Gereglementeerde markten rechtstreeks b. Gereglementeerde markten via een geselecteerde derde partij c. Uitgevende instelling/ aanbieder van het product

a. Euronext Amsterdam en Brussel b. LSE, Xetra, via bijvoorbeeld CSFB, BNP, Kempen & Co c. Van Lanschot, Kempen & Co, ING, Merrill Lynch, BNP

Beleggingsfondsen


a. Gereglementeerde markten rechtstreeks b. Gereglementeerde markten via een geselecteerde derde partij c. Aanbieders van het beleggingsfonds d. Transfer Agents rechtstreeks e. Transfer Agents via een geselecteerde derde partij

a. Euronext Amsterdam b. LSE, Xetra, via bijvoorbeeld CSFB, BNP, Kempen & Co c. Kempen & Co, Rothschild d. Fastnet e. Fundsettle

9. Waarom staat er bij plaats van uitvoering “Broker”? Kempen & Co N.V. (hierna: Kempen) is voor alle beleggingen, behalve de beleggingsfondsen, onze broker. Dit betekent dat Kempen optreedt als tegenpartij van Van Lanschot Bankiers. Kempen heeft directe en indirecte toegang tot diverse plaatsen van uitvoering (handelsplatformen) en geselecteerde derde partijen (brokers). Kempen streeft er bij de uitvoering van uw orders naar het best mogelijke resultaat voor u. Een actueel overzicht van diverse plaatsen van uitvoering en geselecteerde derde partijen voor aandelen en daaraan gerelateerde instrumenten waar wij, via Kempen, direct of indirect toegang tot hebben, is beschikbaar op de website www.vanlanschot.nl/productvoorwaarden/beleggen. Dit overzicht is niet limitatief. Het overzicht wordt periodiek geactualiseerd.


Op uw transactienota ziet u bij plaats van uitvoering ook “Broker” staan. Als u wilt precies wilt weten op welke plaatsen van uitvoering uw order is uitgevoerd kunt u contact opnemen met uw banker . U kunt ook bellen met Van Lanschot Client Services, telefoon 0800 1737. Deze afdeling kunt u op werkdagen bereiken van 8.30 tot 21.00 uur. 10. Wat is een “smart order routing” systeem? Kempen kan, op ons verzoek, voor aandelen en daaraan gerelateerde instrumenten, gebruik maken van “smart order routing” systemen van derden. Deze systemen vergelijken de verschillende prijzen voor hetzelfde aandeel op verschillende plaatsen van uitvoering (handelsplatformen). Als dit heeft plaatsgevonden stuurt het “smart order routing” systeem de order naar de locatie die de beste prijs biedt. Daardoor worden aandelenorders naast naar de gereglementeerde markt, nu ook naar andere multilaterale handelsplatformen en pools gestuurd. Kempen selecteert daarbij het “smart order routing” systeem van een derde waar uitvoering tot het best mogelijke resultaat leidt op basis van hun professionele ervaring. 11. Wat gebeurt er als de beurs uw order verwijdert? Er zijn situaties waarbij door de beurs een lopende order automatisch wordt verwijderd en niet uitgevoerd (wij noemen dit geroyeerd). Zo is dat bij de beurs in Amsterdam onder meer het geval wanneer een belegging wordt gesplitst, als er dividend wordt uitgekeerd of als er sprake is van een fusie of overname. Wij hebben geen invloed op deze royeringen. Wel informeren wij u daarover zo snel mogelijk. Daarna moet u zelf beslissen of u de order opnieuw wilt inleggen. Dit moet u daarna aan ons doorgeven. In deze situaties kan het zijn dat wij niet het beste resultaat voor u kunnen bereiken.

Belangenconflicten 12. Wanneer ontstaat een belangenconflict? Wij zijn een algemene bank. Wij hebben ook dochters en deelnemingen in andere bedrijven. Wij doen meer dan alleen maar het verlenen van beleggingsdiensten aan klanten. Zo handelen we bijvoorbeeld voor eigen rekening. Wij maken zelf ook beleggingen, zoals aandelen, obligaties, beleggingsfondsen en gestructureerde producten. Dit kan leiden tot belangenconflicten. Kort gezegd betekent een belangenconflict dat ons belang niet hetzelfde hoeft te zijn als uw belang. Met onze belangen bedoelen wij ook de belangen van andere klanten, een bestuurder of een medewerker. 13. Welke situaties willen wij voorkomen? Wij willen graag de volgende situaties voorkomen, omdat hier een belangenconflict door kan ontstaan. – Het door elkaar lopen van zakelijke en persoonlijke belangen van medewerkers en bestuursleden – Het door elkaar lopen van ons en uw belang – Het ontstaan van een prikkel, financieel of anderszins, om het belang van één klant of een groep klanten boven uw belang te stellen 14. Hoe voorkomen wij deze situaties? Wij hebben verschillende manieren om ervoor te zorgen dat we zorgvuldig omgaan met belangenconflicten. Er zijn ‘harde’ en ‘zachte’ manieren. Een voorbeeld van een ‘harde’ manier om belangenconflicten te voorkomen zijn Chinese Walls tussen verschillende bedrijfsonderdelen. Een voorbeeld van een ‘zachte’ manier is de plicht van iedere medewerker om op een juiste manier om te gaan met vertrouwelijke informatie. Hiervoor hebben we beleid, procedures en instructies opgesteld. Deze zijn samengevat in de Gedragscode Van Lanschot Bankiers. Wij noemen dat onze Gedragscode. 15. Wat zijn Chinese Walls? Een manier om belangenconflicten te voorkomen is het gebruik van Chinese Walls. Het kan gebeuren dat een van onze bedrijfsonderdeel kennis heeft van informatie die bij openbaarmaking gevolgen kan hebben voor de koers ontwikkeling van bepaalde beursgenoteerde beleggingen. Wij zorgen ervoor dat koersgevoelige of vertrouwelijke informatie over een bepaalde activiteit niet bekend wordt bij personen die betrokken zijn bij andere activiteiten. Dit zou namelijk gevolg kunnen hebben voor de manier waarop zij hun werk doen. Zij hebben dan mogelijk een belangenconflict. Om belangenconflicten te voorkomen hanteren wij een strikt beleid van zogeheten Chinese Walls. Dit wil zeggen dat wij maatregelen hebben getroffen waardoor medewerkers over en weer geen toegang hebben tot bepaalde kantoorruimtes of administratie en IT-systemen.


16. Welke ‘zachte’ manieren zijn er om belangenconflicten te voorkomen? Wij hebben de volgende manieren waarop wij proberen belangenconflicten te voorkomen. – Duidelijke gedragscodes met regels over omgang met koersgevoelige informatie, persoonlijke transacties, nevenfuncties en giften en amusement. – Procedures waarin controles zijn opgenomen om belangenconflicten te herkennen – Duidelijke werkinstructies – Het geven van het juiste voorbeeld door het management (bedrijfscultuur) – Opleiden en trainen van medewerkers 17. Ontvangt u koersgevoelige informatie? Afdelingen van onze bank, ook afdelingen die zich niet met beleggingsdienstverlening bezighouden, kunnen informatie hebben die invloed kan hebben op de koers van uw beleggingen. Wij hoeven u deze informatie niet te geven. Ook hoeven we met deze informatie geen rekening te houden als wij u adviseren over uw belegging. Wij zijn niet verantwoordelijk voor schade die ontstaat doordat wij u deze informatie niet hebben gegeven. Behalve als we zelf een grote fout maken of als we de schade met opzet hebben veroorzaakt. 18. Wat gebeurt er als wij een belangenconflict niet kunnen voorkomen? Als het niet mogelijk is om maatregelen te nemen, zoals beleidsstukken of instructies, om een belangenconflict te voorkomen, maken wij dit belangenconflict aan u bekend. Dan kunt u zelf beoordelen of voldoende rekening wordt gehouden met uw belangen.

Voor waarden voor Zelf Beleggen | Bijlage 1. Begrippenlijst 41

Bijlage 1. Begrippenlijst Beleggersgiro Dit is een beleggersgiro in de zin van de wet (meestal in de vorm van een stichting) die op ons initiatief is opgericht Beleggingen Alle financiële instrumenten Beurs

Gereglementeerde markt in de zin van de wet.

EBi

Essentiële Beleggersinformatie

Effectenrekening Uw effectenrekening waarop wij uw beleggingen en uw geld administreren; dit geld gebruikt u voor aankoop van uw beleggingen of ontvangt u in verband met uw beleggingen Financiële instrumenten De soorten instrumenten die worden genoemd in artikel 1:1 van de wet, zoals aandelen (of certificaten daarvan), obligaties, deelnemingsrechten in beleggingsinstellingen, opties en futures Hefboomwerking

a) beleggen met geleend geld of b) de eigenschap dat de koers van de belegging relatief hoger stijgt of lager daalt dan de onderliggende waarde, bijvoorbeeld bij een optie In beide gevallen kan koersschommeling van de onderliggende waarde (bijvoorbeeld een aandeel) tot relatief grotere winsten of verliezen leiden bij een belegging in de optie dan bij een belegging rechtstreeks in de onderliggende waarde Intrinsieke waarde Wordt bepaald door het eigen vermogen van een beleggingsfonds (aandelenkapitaal plus reserves) te delen door het aantal uitstaande participaties in dat beleggingsfonds Overeenkomst De Overeenkomst voor Zelf Beleggen waarbij deze voorwaarden van toepassing zijn verklaard Voorwaarden

Deze Voorwaarden voor Zelf Beleggen

Vermogen

Het geld en de beleggingen op uw rekening

Wet

De Wet op het financieel toezicht (Wft)

Voor waarden voor Zelf Beleggen | Bijlage 2. Afkor tingen 42

Bijlage 2. Afkortingen In de lijst hieronder staan de afkortingen per belegging die wij gebruiken in uw rapportages. Afkortingen Fondstype A Aandeel ACO Achtergestelde Converteerbare Obligatie ALT Alternatieve belegging AO Achtergestelde Obligatie BBR Bankbrief C Calloptie CL Claim CLO Credit Linked Obligatie CO Converteerbare Obligatie COCOA Achtergestelde voorwaardelijk converteerbare obligatie COPA Converteerbaar Preferent Aandeel CPA Cumulatief Preferent Aandeel CTA Certificaat van een Aandeel CTPA Certificaat van een Preferent Aandeel CWAR Callwarrant ETF Exchange Traded Fund (bijvoorbeeld een Tracker) FLRACO Converteerbare Achtergestelde Floating Rate Obligatie FLRAO Achtergestelde Floating Rate Obligatie FLRCO Converteerbare Floating Rate Obligatie FLRO Floating Rate Obligatie FLSO Floating Steepener Obligatie FLSAO Achtergestelde Floating Rate Steepener Obligatie FUT Future (Termijncontract) GN Garantie Note IGC Index Garantie Contract IGN Index Garantie Note ILO Inflation Linked Obligatie INSR Inschrijfrecht LRC Limited Risk Certificate NCPA Niet-Cumulatief Preferent Aandeel NED.HOOFDSOM Nederlandse Hoofdsom NED.RENTE Nederlandse Rente NRCTA Niet-Royeerbaar Certificaat v/e Aandeel O Obligatie P Putoptie PA Preferent Aandeel PBW Participatiebewijs PWAR Putwarrant RCO Reverse Converteerbare Obligatie STDV Stockdividend STRIP Strip TL Turbo Long TS Turbo Short U Unit VGN Voorwaardelijke Garantie Note WAR Warrant

Voor waarden voor Zelf Beleggen | Bijlage 2. Afkor tingen 43

In de lijst hieronder staan de afkortingen van de handelsplaatsen die u ziet op uw transactienota. Codering Handelsplaats XCBO Chicago Board OPtions Exchange XEUR Eurex Deutschland XDMI Italian Derivatives Market XMEF Meff Renta Fija XBRD NYSE Euronext Brussels-Derivatives XLIF NYSE Euronext Liffe XMON Euronext Paris Monep

Stad Chicago Frankfurt Milaan Barcelona Brussel Londen Parijs

11/15

Een volledig overzicht van afkortingen van handelsplaatsen vindt u op www.iso15022.org/MIC/homepageMIC.htm.

Voorwaarden voor Zelf Beleggen

Recommend Documents