SPOEDEISENDE HULP & GIPSKAMER
Uw arm of been in het gips ADVIES
Uw arm of been in het gips U hebt op de afdeling Spoedeisende Hulp (SEH) of op de Gipskamer van het St. Antonius Ziekenhuis een gipsverband om uw arm of been gekregen. Dit verband is van kunststof of van gips en zorgt ervoor dat de botbreuk in een goede stand blijft staan. Bovendien krijgen het beschadigde gewricht en/ of de pezen rust. Wij hebben u verteld hoe u het beste met het gips kunt omgaan. In deze folder kunt u alles nog eens nalezen. U leest bovendien waar u terecht kunt wanneer u klachten of vragen hebt. douchehoes aanschaffen. U tekent daarvoor een eenmalige machtiging; het bedrag wordt dan van uw rekening afgeschreven. Informeer bij uw ziektekostenverzekering of deze hoes eventueel vergoed wordt.
Hard worden Gips is pas na 48 uur helemaal hard. De eerste twee dagen moet u er daarom voorzichtig mee zijn. Laat het gips dan niet op een harde rand rusten, maar op een zachte onderlaag. Circulair kunststof gips (bijvoorbeeld om een been) is na ongeveer 45 minuten al volledig hard. Dit kunt u dus vrijwel direct belasten, als dit is toegestaan. Als u krukken nodig hebt, dan hoort u dat.
Jeuk en huidbeschadiging Soms gaat de huid onder het gips jeuken. Dit komt meestal door vocht tussen de huid en het gips (zoals transpiratievocht en nat worden bij douchen). Als u last krijgt van jeuk, kunt u dit bestrijden door te föhnen tussen de huid en het gips. Zet de föhn niet te heet: uw huid kan anders verbranden. Gebruik in elk geval geen scherpe voorwerpen zoals een breinaald om de jeuk te bestrijden. Dit kan ernstige huidbeschadigingen veroorzaken. De huid kan ook beschadigen wanneer er kleine voorwerpen tussen het gips en de huid terecht komen.
Droog houden Gips mag niet nat worden. Bescherm het gips dus tijdens het douchen met een plastic zak of speciale douchehoes. Een plastic zak kunt u met een pleister waterdicht aan uw huid plakken. Doe voor u begint eerst een handdoek om het gips, voor het geval de plastic zak toch gaat lekken. Bij de gipskamer kunt u ook een speciale
1
Als uw been in het gips zit
Vooral kleine kinderen verstoppen nog wel eens speeltjes onder het gipsverband.
Leg uw been op een of meerdere kussens. Het is belangrijk dat uw voet hoger ligt dan uw knie en uw knie weer wat hoger dan uw heup. Zorg dat de hiel vrij ligt van de onderlaag. ‘s Nachts kunt u een kussen onder het voeteneinde van uw matras leggen. U kunt beter niet teveel lopen (met uw krukken). Uw been hangt dan teveel naar beneden, waardoor u last kunt krijgen van zwelling.
Zwelling Het is goed om de arm of het been met het gips omhoog te leggen. Zo voorkomt u dat de arm of het been gaat opzwellen. Hebt u al last van zwelling, dan helpt het hoog leggen ook om de zwelling te verminderen.
Als uw arm in het gips zit
Bewegen
Mitella/sling Draag uw arm in een sling, een mitella of leg hem op een kussentje op uw schoot. Zorg er steeds voor dat uw hand hoger is dan uw elleboog. Als u een mitella draagt, zorg er dan voor dat uw hand er helemaal in zit. Haal uw arm regelmatig uit de mitella/sling om uw elleboog en schouder soepel te houden. ‘s Nachts kunt u de sling of mitella afdoen en uw arm eventueel op een kussentje laten rusten.
Het is belangrijk dat u oefeningen doet met het ingegipste lichaamsdeel. Dit stimuleert de bloedsomloop, houdt uw gewrichten soepel en de spierkracht zoveel mogelijk op peil. Doe iedere oefening regelmatig achter elkaar en herhaal dit meerdere malen per dag.
Armoefeningen • Maak drie tellen lang een stevige vuist, strek uw vingers vervolgens drie tellen. Doe dit de hele dag meerdere malen per uur. • Draai rondjes met uw schouder: ga in een iets voorovergebogen houding staan en maak bewegingen alsof u ouderwets koffie maalt. • Als uw elleboog niet is ingegipst: strek en buig uw elleboog.
Zwelling In verband met een mogelijke zwelling kunt u beter geen ringen dragen. Maak regelmatig een stevige vuist om dikke vingers te voorkomen. Doe dit regelmatig door de hele dag.
Nagellak Verder kunt u beter geen nagellak opdoen. U kunt zo aan de kleur van de nagels zien of de vingers goed doorbloed blijven.
2
Beenoefeningen
Zo voorkomt u zwelling van uw been en voet.
• Trek uw tenen naar u toe (richting uw neus) gedurende drie tellen. Druk ze hierna drie tellen van u af. • Zittend: strek uw been en til het been zo op. Hou dit drie tellen vol. • Als uw knie niet is ingegipst: buig en strek uw knie.
Afhalen van gips Als uw beengips er weer af wordt gehaald, kunt u het beste krukken en stevige schoenen meenemen. U hebt deze ondersteuning in het begin nog nodig, omdat uw spieren zwak zijn geworden. Het is mogelijk dat u in het begin een dikke enkel of voet krijgt. Dit is niet erg en gaat vanzelf over. Het gaat sneller over als u uw been zoveel mogelijk omhoog houdt. Ook kunt u een paar dagen een elastische steunkous dragen. Als dit nodig is krijgt u deze van de gipsverbandmeester. Op de gipskamer of de Afdeling Spoedeisende Hulp kunt u hierover meer informatie krijgen.
Doe dit alles de hele dag meerdere malen per uur.
Elleboogkrukken Een gipsspalk mag u niet belasten, omdat dit gips onder druk van uw gewicht kan breken. Dit geldt vooral voor een beengipsspalk. Daarom moet u krukken gebruiken. Ook als u een klein stukje moet lopen (bijvoorbeeld naar het toilet) mag u niet op het gips lopen of staan zonder gebruik van uw krukken. Bij de Spoedeisende Hulp kunt u vragen hoe u aan krukken komt.
Bij welke klachten bellen? Neem contact op met de gipsverbandmeester als: • uw vingers of tenen blauw, wit of erg dik worden; • uw vingers of tenen tintelen en dit niet overgaat; • u uw vingers of tenen nauwelijks kunt bewegen; • u pijn of een knelling voelt die niet overgaat; • het gips gebroken of gescheurd is; • het gips nat geworden is.
Loopgips Als u loopgips hebt, zorg er dan voor dat u niet met dit been gaat slepen. Loop net als anders. Omdat u uw enkel niet kunt gebruiken, moet u kleine stapjes nemen. Onder het loopgips zit meestal een zool, die u kunt losmaken als u naar bed gaat. De zool is vaak dikker dan een schoenzool. Om te zorgen dat u hiervan tijdens het lopen geen last hebt, kunt u aan uw niet-ingegipste been een schoen dragen met een zool of hak van vergelijkbare hoogte. Ook bij loopgips moet u uw been ondersteunen als u zit. Dit kunt u doen door uw been bijvoorbeeld op een krukje te leggen.
Bij vragen of problemen kunt u contact opnemen met de gipsverbandmeester of de afdeling Spoedeisende Hulp.
3
St. Antonius Ziekenhuis T 088 - 320 30 00 E
[email protected] www.antoniusziekenhuis.nl
Spoedeisende Hulp 088 - 320 33 00 Gipskamer 088 - 320 27 00
Locaties en bezoekadressen
Ziekenhuizen
Poliklinieken
St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn)
St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht
St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein
St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern
4
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl
SEH 04/06-’09
Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis
