Ver handelingen
Stichting Religieuzen Tegen Vrouwenhandel
Verschijnt driemaal per jaar – 8e jaargang nr.3 – december 2004
Inhoud Eindelijk een plek………
1
Van de redactie…………
2
Ingezonden brief………..
2
Een zoon is ons gegeven…………..……
3
Politie: controleer escort advertenties!........
4
Bordeel voor militairen verboden…….
4
De Bezieling……………..
5
Steviger aanpak mensenhandel noodzakelijk……………………
5
Kameroen start campagne……………….
6
Deskundigengroep mensenhandel………….
6
Broeinest vrouwenhandel…………
7
Kennismaking met Oekraïne………………..
8
Lezers schrijven…………
9
Grenspriesters in actie…
10
Haagse Loverboys………
10
Werken aan vrede in Kroatië……………………
11
Vrouwenhandel in Maasland………………
11
Discussie zuiver houden…………………...
12
Amnesty tegen Vrouwenhandel…………
12
EINDELIJK EEN PLEK…. Drie dagen en nachten hadden ze nu gereisd, dicht opeengepakt in een gesloten auto. Onderweg waren ze een keer van auto en chauffeur gewisseld. De man achter het stuur zei niet veel en eiste van hen dat ze stil waren. Het kind lag op de schoot van zijn moeder. Het zag erg bleek en huilde zachtjes. Zijn moeder keek bezorgd naar hem. Haar kind was ziek en de reis duurde lang. Plotseling stopte de auto en de man beval hen uit te stappen.” Daar is een politiebureau, daar zullen ze je wel verder helpen,” wees de man. Hij stapte in zijn wagen en reed in razende vaart weg. Voor hen lag een groot plein in een onbekende stad in een onbekend land. Langzaam en voorzichtig staken ze het plein over en liepen naar het gebouw dat de man had aangewezen. Hier kunt u niet blijven… Binnengekomen zagen ze een vertrek vol met mensen. “Ga maar zitten” zei een vrouw in gebroken engels. “Jullie zullen lang moeten wachten. Wij wachten al twee dagen.” De man keek bezorgd naar zijn vrouw en kind en schudde verdrietig zijn hoofd. “Mijn kind is ziek en moet verzorgd worden, wij kunnen niet wachten.” Na een poosje kwam een politieman zeggen, dat het bureau voor vandaag gesloten was en dat ze morgen maar weer terug moesten komen. De man stapte naar de politieagent en zei: “Mijnheer, wij kunnen niet wachten, onze zoon is ziek en moet nodig verzorging krijgen.” De agent haalde zijn schouders op en wilde vertrekken, maar de man drong aan: “We zijn gevlucht uit Iran, we kunnen nergens heen, we maken ons zorgen over de kleine jongen.” Het leek alsof het kind aanvoelde dat het over hem ging en met beide handjes trok hij zijn hemdje omhoog. De agent zag de lidtekens op de buik van het kind en schrok.”Wacht hier een ogenblik, zei de agent, ik zal kijken wat ik kan doen. Na een half uur kwam hij terug.” U bent nu in Maastricht, U kunt met de trein naar GilzeRijen, daar is een asielcentrum waar u terecht kunt.”
Dankbaar vertrokken ze op zoek naar het station. Met hun laatste dollars kochten ze kaartjes en eindelijk waren ze op weg. Het begon al donker te worden en het was koud. Na bijna twee uur reizen kwamen ze in GilzeRijen aan. Het perron lag er verlaten bij. In de omgeving was geen mens of huis te bekennen. Eindelijk een lichtje In de verte zagen ze een man met een hond lopen. Ze vroegen hem de weg naar het asielcentrum. “O,”zei de man,”dat is hier 5 km vandaan en er rijdt geen bus.” Met de moed der wanhoop begonnen ze te lopen. Het was intussen donker geworden en de koude lucht sloeg in hun gezichten. De weg was slecht en veranderde na een poos in een zandpad in een bos. Eindelijk zagen ze in de verte een lichtje. Het was intussen middennacht. Met hun laatste krachten versnelden ze hun pas. Ze belden aan en een jongeman opende de deur. Hij was op de hoogte van hun komst en bracht hen naar een klein kamertje.” U kunt een kopje koffie krijgen, maar eten hebben we
niet meer, U zult daarop moeten wachten tot morgenochtend,” zei de jongeman. Eindelijk hadden ze een dak boven hun hoofd. De vrouw verzorgde haar kind en legde het neer in een bed. Stil ging ze daarna in een hoekje zitten. Ze pakte een klein bijbeltje uit haar zak en begon het Kerstverhaal te lezen. Ze zuchtte diep en dacht bij zichzelf “Ook toen al moesten mensen vluchten en op zoek gaan naar onderdak. Wij zijn niet de enigen.” Dit verhaal is echt gebeurd. De mensen heb ik geen naam gegeven omdat ik denk, dat vele vluchtelingen en verhandelde vrouwen zichzelf in dit verhaal herkennen.
Zr. Joke Volf
Van de Redactie
priesters grensprostitutie in Spanje bestrijden. De politie vraagt dagbladen om escortadvertenties te controleren. Mevrouw Korvinus, de Nationaal Rapporteur Mensenhandel vindt, dat de bestrijding van mensenhandel steviger moet worden aangepakt. Op Internet vonden we het bericht van Amnesty dat het Internationale Vredesleger in Kosovo er de oorzaak van is, dat daar de vrouwenhandel bloeit. Twee Haagse loverboys werden voor de rechter gebracht én ze werden veroordeeld.
Allereerst wil de redactie een nalatigheid goed maken. In de twee vorige nummers hebben we een column opgenomen van Coks van Eysden. Ook in dit nummer staat een mooie column van haar hand. Niet alle lezers van ons blad weten wie zij is. Coks van Eysden is publiciste op velerlei gebied. Zij was onder meer jarenlang redactiemedewerkster en columniste van de Acht Mei Post. De redactie kent haar als een zeer integere en bekwame journaliste, die haar vak uitstekend verstaat en pas feiten vermeldt, wanneer ze voldoende geverifieerd zijn. Elders op deze pagina vindt u de reactie van een lezer op de column van het septembernummer. Coks van Eysden gaat daar zelf op in.
Interessant is het om te lezen, hoe Franciscaanse Religieuzen in Kroatië werken aan vrede en bestrijding van vrouwenhandel. Een groep deskundigen heeft als adviesgroep van de Europese Commissie een rapport gemaakt ter bestrijding van de mensenhandel. Een concept van dat rapport is in Brussel aangeboden aan NGO’s, waaronder de SRTV. Ivonne van de Kar was erbij. Ivonne bezocht enkele Caritas projecten tegen vrouwenhandel in het westen van de Oekraïne en brengt er verslag van uit. Dit nummer is zoals altijd een mix van kwade en goede berichten. Het goede lijkt geringer, maar misschien geven de positieve verhalen en berichten aanleiding om te gaan geloven, dat het goede uiteindelijk overwint. De redactie
Zuster Joke Volf schrijft een ontroerend verhaal als opening van dit nummer: Een verhandelde vrouw, illegaal in ons land, op zoek naar onderdak. Pater Frans Kwik geeft ons een mooi en interessant – waar gebeurd – kerstverhaal uit Congo te lezen. In de rubriek ‘De Bezieling’ komen we zuster Mechtild Leenaerts tegen, een van de medewerkers van de SRTV van het eerste uur, een bezielde en bezielende religieuze. Yos Appelhof maakt melding van de start van een campagne in Kameroen tegen vrouwenhandel. Verder treft u ook diverse artikelen aan die we lazen in kranten of op het Internet. Bijvoorbeeld over
Lezers schrijven Een lezeres uit Geleen (naam en adres bij redactie) schreef ons een brief over de column op de achterpagina van het septembernummer. Hierin reageert ze op de zinsnede "Schijnt destijds (1960) priesters naar hoeren verwezen te hebben". Zij vindt dit 'een gemene manier om laster te debiteren en zelf juridisch buiten schot te blijven.' Verder schrijft ze: 'Terruwe is door Rome veroordeeld - en jaren later in ere hersteld!' De redactie heeft op deze brief een reactie gevraagd van onze columniste Coks van Eysden. Hieronder volgt haar reactie:
baas blijven). Terruwe, bekend en befaamd als grondlegster van de bevestigingsleer, onderkende vanuit haar praktijk de fnuikende frustratieneurose. Zij probeerde schakel te zijn tussen Freud en Rome, het gesprek rond deze materie open en gaande te houden in het belang van haar patiënten onder wie veel priesters en religieuzen, geremde mensen, gevormd met angst en afkeer voor seksualiteit. Dossiers zijn niet openbaar, toch wordt gezien haar inzichten algemeen aangenomen dat Terruwe een mens in nood wel eens op zelfbevrediging wees of seksuele omgang adviseerde. Rome verbood haar nog priesters te begeleiden, maar vooral door inbreng van kardinaal Alfrink volgde in 1965 rehabilitatie .Terecht eerherstel voor een zeer gelovige integere katholieke wetenschapper, die de jaren door de geboorteregeling-encycliek Humanae Vitae en zelfs het verplichte celibaat verdedigde. Coks van Eysden
In de column (Verhandelingen nr 2 van sept.) gaat de aangehaalde zinsnede "Anna Terruwe schijnt destijds priesters naar de hoeren verwezen te hebben", verder met "opdat zij van jongetjes en vrouwen zouden afblijven". Dit verwijst naar de andere - onderbelichte - kant van prostitutie: de plaats daarin van de man. Daarover ging vooral het laatste deel van de column. Maar meer nog is dat het, in de ingezonden brief weggelaten zinsdeel illustratief is voor het wetenschappelijk denken en de praktijk van de Nijmeegse psychiater. Freuds verdringingstheorie (seksualiteit is mede bepalend voor de mens, daar kun je niet tegenin gaan) werd bestreden door het Vaticaan (geestelijke discipline; gebed, gevoelens de
De redactie heeft u deze brief en de reactie hierop niet willen onthouden, maar wil van ‘Verhandelingen’ geen discussie forum maken.
2
Een zoon is ons gegeven huis of in de kerk, maar aanstaande woensdag bij jullie met alle mensen die je maar bij elkaar kunt trommelen onder de grote mangoboom, en iedereen legt jullie beiden de handen op om God’s zegen af te roepen … - “Prachtig, sango”, onderbrak hij mij, “Ik zou niets liever willen.” Hij naar huis.
‘Een kind is ons geboren, een zoon is ons gegeven.’ Telkens als ik met Kerstmis deze woorden hoor zingen, gaan mijn gedachten terug naar mijn oude missiepost Mampoko in Kongo waar nu vijftien jaar geleden ook iets wonderlijks gebeurde. Het is Advent, vier weken van voorbereiding op Kerstmis. Elke woensdagmiddag komen de mensen van de basisgemeenschappen in groepjes van tien tot twaalf personen onder een boom bijeen. Zij nemen het evangelie van de komende zondag ter hand, zoeken de kernwoorden eruit, laten die tot zich doordringen en vertellen elkaar wat hen in de tekst getroffen heeft. Daarna zoeken zij vaak naar wat zij met dat stuk evangelie kunnen ‘doen’, ieder voor zich of voor de gemeenschap. Eigenlijk doen zij dat niet alleen voor de Advent, maar iedere woensdagmiddag het hele jaar door. Maar met de Advent en de Veertigdagentijd doet de leider van de christengemeenschap extra zijn best om zoveel mogelijk groepjes mensen bijeen te krijgen.
Ik hoopte op een wonder en dat verwachtte ik ook. We waren in de parochie een paar jaar bezig met deze nieuwe vorm van samen zijn, ‘kerk zijn’, door eens per week rond het evangelie samen te komen. Daardoor was een nieuwe geest onder de mensen gekomen, zij waren saamhoriger geworden en velen waren in diverse vormen van apostolaat betrokken. Een rugsteuntje van boven zouden we best kunnen gebruiken. Het zou ons nog meer samen brengen. Op die bewuste woensdag regende het pijpenstelen. Ik was bang dat het niet door kon gaan, want als het regent komt niemand het huis uit. Gelukkig werd het ’s middags droog. De mensen kwamen in grotere getale opdagen dan ooit. Het leek wel alsof ze iets geroken hadden. Na een woordje van welkom en een gebed legde Ingangela zijn geval uit. Uit de reacties van de mensen kon ik aflezen dat iedereen al alles wist, zelfs de kinderen. Nu hoorden ze het uit zijn eigen mond. Daarna ging hij met zijn vrouw in het midden van de kring staan en vroeg de mensen naar voren te komen, de handen op te leggen en een zegen over hen uit te spreken. Iedereen kwam naar voren, zelfs kleine kinderen, sprak een zegen uit en legde de handen op. Er werd bij gezongen en na afloop gedanst. Daarna bleven de mensen wat napraten onder het genot van een glas palmwijn waar Ingangela voor had gezorgd. Met Pasen kwam hij mij enthousiast vertellen dat zijn vrouw in verwachting was. In september kregen zij een kind … een jongen! Heel het dorp vierde feest. Ik kon helaas niet verhinderen dat de familie erop stond dat de jongen naar mij, Francois, genoemd werd. Dieudonné - God’s geschenk - zou een betere naam voor hem zijn of liever: Emmanuël - God met ons, stelde ik voor. Geen denken aan! Ik nam er genoegen mee, want tenslotte kun je niet in alles je zin hebben. Frans Kwik
De Advent was nog niet begonnen of de leider van een van de basisgemeenschappen, Tata Ingangela, kwam me vertellen dat hij niet langer leider van zijn gemeenschap wilde zijn, ja niet kón zijn. - ”Sango (pater), ik kom het je persoonlijk vertellen voordat je het van anderen hoort, maar ik ben van plan een tweede vrouw te nemen.” Ik keek alsof ik het in Keulen hoorde donderen. Ingangela, een man die bij alle christenen in aanzien stond om zijn diep geloof en goed huwelijk. Hij een tweede vrouw? Ik wist dat hij slechts één kind had, een flinke dochter van acht jaar. Zou dát het kunnen zijn, slechts één kind, vroeg ik mezelf af. En ja hoor, het kwam eruit: - “Sango, ik word dood gepest door mijn ouders en familie omdat ik maar één kind heb. Zij maken me uit voor zwakkeling, een niksnutter, een schijnheilige die de mensen het vierde gebod wel voorhoudt, maar het zelf overtreedt, want bij ons eer je je vader en moeder eerst en vooral door hun een talrijk nageslacht te schenken en minstens voor een stamhouder te zorgen. Ik kan er niet meer van slapen. Ik moet aan hun eis voldoen door een tweede vrouw te nemen, anders heb ik geen leven meer.” Ik wist dat hij en zijn vrouw bij de gynaecoloog in Mbandaka waren geweest (een dag varen) en zelfs in Kinshasa (zes dagen varen). Dat had hun veel geld gekost. Blijkbaar zonder resultaat. Of zij beiden de hemel om kinderen afsmeekten, hoefde ik hem niet te vragen. Ik vroeg me wel af hoe het met de voorbereiding op Kerstmis in zijn basisgemeenschap zonder hem zou gaan, want hij wist de mensen bijeen te brengen als geen ander. Opeens schoot me iets te binnen. -”Tata, als we eens samen zouden bidden, niet hier in
3
Voor u gelezen
Politie: Controleer de escort advertenties!
Daar zitten krantenuitgeverijen en internetproviders niet om te springen. Dan is het hek van de dam, zegt internetprovider xs4all. Volgens J. Elekan, woordvoerder van De Telegraaf, is controle op escortbureau’s een taak van de overheid en niet van een uitgever. “Het leeuwendeel van onze advertenties wordt telefonisch doorgebeld. We kunnen ook niet elke adverteerder van tweedehands auto’s vragen of hij wel apk-gekeurd is, hoewel het een manke vergelijking is.” Zeer mank, stelt politiefunctionaris Coster. “Niet alle advertenties hoeven onderzocht te worden, alleen deze omdat het hier ook over vrouwenhandel gaat.”
Achter de helft van de escortadvertenties gaan malafide praktijken schuil. De politie wil strengere richtlijnen. Dagbladen moeten volgens politiefunctionaris Rob Coster, landelijk projectleider prostitutie en mensenhandel, hun morele verantwoordelijkheid nemen en escortadvertenties controleren. “Anders gedogen kranten illegaliteit en criminaliteit. Ze vragen adverteerders ook naar hun bankrekeningnummer. Ik pleit ervoor dat ze in de toekomst alleen escortadvertenties plaatsen waarvan ze het vergunningsnummer hebben gecontroleerd.” De Brabantse politie onderzocht escortadvertenties in haar regio in het kader van het Prostitutie Controle Team. Zij constateert dat achter 50 procent van deze advertenties malafide praktijken schuilgaan. Of het bedrijf heeft geen exploitatievergunning voor escortservices of de vrouwen zijn illegaal in Nederland. De bedrijven achter de advertenties bleken vaak geen regionale, maar vanuit andere streken actieve organisaties. Sinds de afschaffing van het bordeelverbod in 2000 is de escortbranche sterk gegroeid. Coster: “Seksclubs zijn sinds de bordeelwet wel makkelijker te inspecteren. De escortindustrie was altijd een schimmig schemergebied.”
Verantwoordelijkheid Sommige kranten, als bijvoorbeeld Trouw en de Zeeuwse Courant, plaatsen vanwege principiële redenen geen seksadvertenties. Zo bepaalt iedere krant haar eigen advertentiebeleid. Ria Broekhuis van uitgeverij Wegener, de grootste landelijke uitgever van regionale dagbladen, vindt dat de adverteerder zelfverantwoordelijk is voor de inhoud van de advertentietekst. “Wij kunnen niet de taak van de overheid overnemen.” Dat is ook het standpunt van het Nederlands Uitgevers Verbond (NUV). Michel Frequin, secretaris juridische zaken: “Je kunt de vraag stellen waar dan de grens moet worden getrokken. Er zijn meer bedrijfstakken waar men werkt zonder de vereiste vergunning of met illegale werknemers, zoals bijvoorbeeld de landbouw.” Het ministerie van justitie stelt zich terughoudend op. Zij wacht eerst een officieel verzoek van politie of Kamer voor de invoering van een gedragscode af, alvorens zij hierover uitspraken wil doen. Trouw 24-02-2004
Controle De cijfers in Brabant spreken niet voor zich. Je zou ze kunnen doortrekken naar een landelijk niveau. “Een behoorlijk gedeelte van de vrouwen die in deze branche illegaal aan het werk zijn, zijn slachtoffer van mensenhandel.” Juist daarom pleit Coster voor een strakkere controle op de advertenties.
Bordeel voor militairen verboden Militairen uit NAVO-landen die actief worden in het NAVO-diplomaat. “Alle mensenrechtenorganibuitenland, moeten bordelen daar mijden. Indien saties kloppen aan onze deur.” zij een bordeel bezoeken, kunnen zij indirect Onlangs publiceerde Amnesty International een meewerken aan seksslavernij en mensensmokkel. rapport waarin staat dat NAVO- en VN-personeel in Bosnië en Kosovo 75 procent van de klandizie Dit is de strekking van een NAVO-document dat vormde bij plaatselijke bordelen. Naar schatting binnen de organisatie wordt besproken. doet de helft van de prostituees in Bosnië dat werk Voorgesteld wordt militairen die deelnemen aan onder dwang. buitenlandse missies bewuster te maken van de De Amerikaanse NAVO-ambassadeur Nicholas gevaren van bordeelbezoek. Burns noemt de plannen ‘een grote stap De Amerikaanse en de Noorse delegaties bij de voorwaarts voor de mensenrechten’. NAVO zijn de grote voorvechters van een strenger Brabants Nieuwsblad 19-6-2004 beleid. “Er is geen alternatief meer”, zegt een hoge
4
De Bezieling
‘Voor kleine mensen is Hij bereikbaar..’ Als je haar ziet en met haar praat, raak je onwillekeurig onder de indruk. Een eenvoudige, hartelijke vrouw, klein van stuk, energiek voor haar leeftijd. Ze is een van die religieuzen die in 1991 beantwoordde aan de oproep van zuster Michel Keesen om wat te doen aan het voorkomen van gedwongen prostitutie. Maar daar is heel wat aan voorafgegaan. Ze spreekt met warmte over haar jeugd. Zij was een van de vier kinderen in het gezin in Stein in Limburg, dat twee meisjes telde. Zij dankt veel aan de strenge maar rechtvaardige opvoeding van haar diepgelovige ouders. Verder studeren was in het gezin niet aan de orde. De gewone opleiding voor meisjes uit eenvoudige gezinnen was lagere school en daarna de huishoudschool, waar ze leerden koken en naaien. ‘Gods wegen zijn wonderbaar’ Ze kreeg verkering. Na twee jaar begreep ze dat de liefde tussen haar vriend en haar niet dat was wat ze zocht. Ze herinnert zich dat haar vader eens tegen haar zei: “Gods wegen zijn wonderbaar.” Ze is er van overtuigd dat haar leven veel zo niet alles met Gods zorg voor haar te maken heeft gehad en nog heeft. Op beslissende momenten was er altijd wel iemand van wie ze zegt dat die op haar weg geplaatst is. Op een kleuterschool zocht de hoofdzuster een meisje om met de kleuters te werken. Mechtild wilde dat wel. Deze religieuze inspireerde haar om ook kloosterlinge te worden. Binnen een jaar stond haar besluit vast. Haar ouders konden zich er heel moeilijk mee verenigen. Maar Mechtild bleef bij haar beslissing. Ze trad in bij de Arme Dienaressen van Jezus Christus, een Duitse congregatie.
roeping en voor de vorming die ze kreeg. Ze werd kleuterleidster. Dat is ze 25 jaar met plezier geweest. In 1985, bijna 60 jaar oud, stapte ze uit het onderwijs en ging in haar vakantie werken in het huiskamerproject voor straatprostituees in Amsterdam. In een leeg huis van haar congregatie zouden vrouwen worden ondergebracht, die zich uit de vrouwenhandel en gedwongen prostitutie wisten te bevrijden. Zij bood zich aan voor het werk met deze vrouwen en mocht het gaan doen. Ook hierin voelde ze de hand van God en de inspiratie van de stichteres van de congregatie. Ze was graag bij deze vrouwen en een grote steun voor hen. Meestal sprak Mechtild hun landstaal niet, maar verstaan deden ze elkaar altijd. Het geheime opvanghuis is vier jaar open geweest en in die tijd heeft Mechtild vele vrouwen bijgestaan uit alle delen van de wereld. Helaas moest na een tijd het huis om veiligheidsredenen gesloten worden en het werd niet meer geopend. Met hart en ziel Nu kunnen we zuster Mechtild regelmatig vinden op het kantoor van de SRTV in Den Bosch, waar ze allerlei werkzaamheden met hart en ziel doet en daarmee Yos Appelhof en Ivonne van de Kar veel uit handen neemt. Ze draagt zo haar aandeel bij in het werk van de SRTV voor vrouwen, die het slachtoffer zijn of worden van vrouwenhandel. Gijs Lieffering
Verhandelde vrouwen opvangen Ze is God en haar medezusters dankbaar voor haar
Voor u gelezen
‘Steviger aanpak mensenhandel is noodzakelijk’ Nederland moet de bestrijding van mensenhandel opvoeren, met meer mankracht bij politie en Justitie. Dat zegt de Nationaal Rapporteur mensenhandel, A.G. Korvinus, in een rapport voor minister Donner van Justitie.
slachtoffers van mensenhandel onder hen, stelt Korvinus. Zij dreigen volgens haar te worden ‘weggeveegd’. Als Nederland zijn voortrekkersrol in de strijd tegen mensenhandel wil houden, moet de inzet worden vergroot.
In een tijd waarin de overheid vooral is gericht op het uitzetten van illegale vreemdelingen is er te weinig oog voor de mogelijke
Nu hebben alleen slachtoffers die actief meewerken aan de opsporing van ‘hun’ mensenhandelaars recht op hulpver-
lening in Nederland. Volgens Korvinus moet dat ook worden geregeld voor slachtoffers die geen aangifte durven doen. “Ook zonder aangifte kan uit de verhalen van deze slachtoffers bruikbare informatie naar voren komen voor opsporing en vervolging van mensenhandelaars” aldus het rapport. De Limburger 4-10-2004
5
Kameroen start campagne tegen vrouwenhandel In begin 2004 werd de SRTV benaderd door CIPCRE (Cercle International Pour la Promotion de la Création) via Johan Naron, bestuurslid van de SRTV, die al langer bekend is met deze organisatie. CIPCRE, een Internationaal Netwerk tot instandhouding van de Schepping, werkt in Kameroen, Benin en Tsjaad. De oprichter, de Kameroenese dominee Jean Blaise Kenmogne, heeft deze organisatie in 1999 met behulp van vrienden en bekenden opgericht. Elk jaar rond Pasen wordt een project gestart dat een heel jaar duurt. Dit jaar is het thema: “Stop aux violences faites aux femmes”, (stop geweld tegen vrouwen). Zo kwamen ze bij de SRTV terecht, die dezelfde missie heeft en graag wil meewerken aan een dergelijk programma. Vooral ook omdat er de laatste tijd Kameroenese vrouwen in Nederland aangetroffen werden in de gedwongen prostitutie. Blijkbaar heeft Kameroen ook behoefte aan preventieve activiteiten. De SRTV ontving een zeer uitgebreid en compleet werkboek van CIPCRE, dat ontwikkeld was voor dit thema. Het is een gedegen document waarin de positie van de vrouw vanuit alle aspecten belicht en uitgewerkt is: • geweld tegen vrouwen wereldwijd • huiselijk geweld • politiek geweld • economische afhankelijkheid • financiële afhankelijkheid • geweld voortkomend uit traditie Ook wordt uiteengezet wat er geschreven staat in de bijbel en de koran over de positie van de vrouw. Interessant zijn de getuigenissen van vrouwen die
op een of andere wijze slachtoffer zijn van een van deze vormen van geweld. Verder vindt je er gedichten, verwijzingen naar litteratuur en een handleiding om met groepen aan deze problematiek te werken. Het doel van deze campagne is dat er bewustwording en een breed draagvlak onder de bevolking ontstaat en dat een analyse gemaakt kan worden van het geweld tegen vrouwen. Radio en TV werken ook mee en stellen hun zendtijd beschikbaar om bekendheid te geven aan de positie en de rechten van de vrouw. Op 11 juni 2004 was Ds. Jean Blaise Kenmogne in Nederland om met grote donororganisaties de diverse programma’s te evalueren. De SRTV was uitgenodigd om met hem kennis te maken en om de video te zien van de start van het project. De opening ervan bestond uit een gezamenlijke paasviering waarbij bisschoppen, imams en voorgangers van de protestantse kerken meewerkten. Zij presenteerden het project en vroegen er aandacht voor van de bevolking. Een prachtvoorbeeld van oecumenische samenwerking waar wij nog veel van kunnen leren! Er werd gezongen, gedanst en toneel gespeeld, kortom op verschillende wijzen werd de vrouw en het geweld tegen haar uitgebeeld. Yos Appelhof
Deskundigengroep mensenhandel en er op- en aanmerkingen bij te geven voordat de Naar aanleiding van de ‘Conferentie over de preventie en bestrijding van de mensenhandel - Wereldwijde definitieve versie aan de Europese Commissie wordt uitdaging voor de 21ste eeuw’ werd in2002 door de aangeboden. Europese Unie de ‘Verklaring van Brussel’ opgesteld. Ook de SRTV werd uitgenodigd om naar de bijeenkomst in Brussel te komen. In alle vroegte trok Hierin wordt mensenhandel omschreven als "een Ivonne, samen met zo’n 10 afgevaardigden van afschuwelijk en verontrustend verschijnsel dat seksuele uitbuiting onder dwang, arbeidsuitbuiting in andere Nederlandse aan slavernij grenzende omstandigheden, uitbuiting organisaties, met de trein van bedelarij en jeugdcriminaliteit, alsmede naar de hoofdstad van België. huisslavernij inhoudt". Rapport ter bestrijding mensenhandel Om het beleid ter bestrijding van mensenhandel te versterken en te bevorderen werd een Het lijvige document dat de expertgroep heeft afgeleverd is zeer compleet en NGO’s (zoals de deskundigengroep opgericht die is gaan fungeren als SRTV) zijn erg blij met een standaard werk als dat adviesgroep voor de Europese Commissie. waarmee organisaties en de politiek nog jaren Op 26 oktober 2004 werd het rapport van deze kunnen werken. Het ruim 200 pagina’s tellende deskundigen voorgelegd aan organisaties die actief document omvat alle facetten die komen kijken bij de zijn tegen mensenhandel, om de nota te bespreken bestrijding van de handel in mensen: de definities en 6
verklaringen waarop het beleid gebaseerd is, preventieve maatregelen, de opvang van slachtoffers en de wetshandhaving (o.a. politietaken) op dit gebied. In workshops konden alle organisaties inbrengen en aanvullen wat naar hun mening nog ontbrak. De SRTV had zich vooral geconcentreerd op het hoofdstuk preventie. Hierin worden door de expertgroep enkele vooruitstrevende aanbevelingen gedaan voor de Europese Commissie. We hopen nu dat het definitieve document dat de
Expertgroep naar de Commissie zal sturen een aantal van de opmerkingen zal bevatten die wij gedaan hebben. Daarna moeten we afwachten wat de Europese Commissie overneemt van de nota en van de grote hoeveelheid aanbevelingen. Tenslotte is het dan nog de vraag hoe groot het budget zal zijn dat de commissie beschikbaar zal stellen voor al deze fantastische plannen om mensenhandel te voorkomen en te bestrijden. Ivonne van de Kar
Voor u gelezen Tippelzone broeinest van vrouwenhandel? Prostituees willen Theemsweg open Prostituees die op de Utrechtse tippelzone werken, willen dat de zone in Amsterdam weer open gaat. Daarvoor houden zij half november een demonstratie in de hoofdstad, waarbij ze burgemeester Cohen een petitie zullen aanbieden. Sinds de tippelzone aan de Theemsweg in Amsterdam is gesloten en ook andere steden de plekken voor legale straatprostitutie (gedeeltelijk) opdoeken, zijn veel tippelaarsters naar de Europalaan in Utrecht getrokken. 'De tippelzone is overvol', aldus Marianne Jonker van belangenorganisatie De Rode Draad, 'met alle gevolgen van dien voor de veiligheid en gezondheidszorg. De situatie wordt onhoudbaar.' Broodnijd Er is broodnijd en de prostituees verdienen stukken minder dan voorheen, aldus Jonker, die zich ook zorgen maakt over de toegenomen onveiligheid voor de prostituees. 'Als ze te lang moeten wachten voor een afwerkplek, gaan ze naar een afgelegen terrein met de klant. Met het risico van beroving, verkrachting of erger.' In een jaar tijd is het aantal prostituees op de zone verdubbeld naar zeventig per avond. De afgelopen maanden zouden dat er nog meer zijn geworden mede als gevolg van de moord op twee prostituees op de Keileweg in Rotterdam. In september registreerde de Utrechtse politie op een avond 94 prostituees. De tippelaarsters spreken van nog hogere aantallen. De vrouwen zouden met busjes worden aangevoerd. Situatie dreigt uit de hand te lopen De verwachting is dat de situatie op de Europalaan helemaal uit de hand zal lopen als ook Rotterdam volgend jaar de tippelzone zal sluiten. 'Verschrikkelijk', vindt Jonker, die erop wijst dat de Utrechtse tippelzone tot voor kort zeer succesvol was door de combinatie van intensieve hulpverlening en frequente controles door de politie. 'Uit Manchester en Liverpool kwamen ze om het Utrechtse model te bestuderen.'
Omwonenden hebben al geklaagd over toegenomen overlast. 'De meisjes zijn erg bang dat de burgemeester uiteindelijk zal besluiten de tippelzone te sluiten', aldus Jonker. Zij is de afgelopen tijd herhaaldelijk gebeld door de prostituees van de Europalaan in Utrecht. Daarom heeft de vakbond van de vrouwen, Vakwerk, besloten een demonstratie te organiseren. Gemeente wil zone in stand houden De verantwoordelijke wethouder Spekman, een groot voorstander van de instandhouding van de tippelzone, beraadt zich nu of er op de Utrechtse zone pasjes moeten komen, zodat alleen Utrechtse vrouwen er kunnen werken. Binnenkort neemt hij een besluit. Deze zomer schreef hij een brief aan de burgemeesters van de drie andere grote steden met de vraag maatregelen te nemen om de uitstroom tegen te gaan. Hij kreeg nul op het rekest. De andere drie sluiten juist de tippelzones (Den Haag hanteert beperkte openingstijden) omdat het broeinesten zouden zijn van vrouwenhandel en andere criminaliteit. Het is daarom vrijwel uitgesloten dat de straatprostituees gehoor vinden bij Cohen met hun pleidooi de Theemsweg te heropenen. 'Het is destijds met een meerderheid in de gemeenteraad zo besloten', aldus een woorvoerder. 'Bovendien hebben we hier onlangs een evaluatie gehad waaruit bleek dat de tippelaarsters niet uitwaaieren over de stad.' De gemeente erkent dat dit volgens 'het waterbedeffect' elders in Nederland wel kan worden gevoeld, maar vindt het niet haar taak hier iets aan te doen. De woordvoerder: 'Wij kunnen de problemen van Utrecht niet oplossen.' Deedee Derksen Volkskrant 2-11-2004 7
Een kennismaking met Oekraïne Op een regenachtige donderdagmiddag in november kwam via e-mail de vraag binnen of de SRTV vertegenwoordigd wilde zijn bij een kort bezoek van enkele Christelijke Organisaties tegen Vrouwenhandel aan de Oekraïne. De SRTV had wel al veel contacten met mensen en organisaties in Oost- en Midden Europa maar er was nog geen land bezocht en het was moeilijk te bepalen waar in Oost-Europa we moesten beginnen. Deze vraag van het CCME (Kerkelijke Commissie voor Migratie in Europa) kwam dus als geroepen. Besloten werd dat Ivonne de Oekraïne zou gaan bezoeken. Diezelfde middag werd een ticket besteld en werd een visum aangevraagd. Het bezoek werd georganiseerd door Caritas Oekraïne, een van de partnerorganisaties in de CCME. Caritas wilde enkele Christelijke
organisaties uit de Europese Unie en landen daarbuiten laten zien wat in Oekraïne allemaal ondernomen wordt om het explosief groeiende probleem van vrouwenhandel te bestrijden. Op zaterdag 13 november vloog Ivonne van Schiphol naar Kiev en daarna met een oud krakkemikkig sovjettoestel verder naar Lviv. Deze grote stad ligt in het uiterste westen van het enorm grote land (10x Nederland) net over de grens met Polen. Onze groep bestond uit 8 personen: 2 medewerkers van Caritas Oekraïne, een medewerkster van Caritas Tsjechië, een medewerkster van de Russisch Orthodoxe Kerk in Oekraïne, een vertegenwoordigster van de Wereldraad van Kerken in Wit-Rusland, een Engelse Religieuze, een medewerker van de CCME en ik namens de SRTV. Zeer slechte economische situatie Op de eerste dag stond een bezoek gepland aan het Caritascentrum in de stad Ternopil, zo’n 2 uur rijden vanaf Lviv. In deze vrij grote stad spraken we met de priester die het centrum leidt, met medewerkers van het vrouwenprogramma en met de vrouwen die een opvanghuis runnen. Het werd een interessant gesprek waarin we veel te weten kwamen over de levenssituatie van mensen in Oekraïne. Het land is in de vijftien jaar na de val van het ijzeren gordijn economisch steeds verder 8
achteruit gegaan. Er is weinig werkgelegenheid voor mannen en vrijwel niets voor vrouwen. De bevolking is zeer hoog opgeleid maar kan na het behalen van een diploma nergens aan de slag. Velen, velen zoeken werk in het buitenland, bij voorkeur in West-Europa, maar ook andere landen zijn in trek. Bezoek aan een geheim opvanghuis De Engelse zuster, de Tsjechische vrouw en ik mochten het opvanghuis bezoeken waar teruggekeerde verhandelde vrouwen worden begeleid. Op dat moment werden er drie vrouwen opgevangen. Ik schrok van hun leeftijd. Twee van hen waren niet ouder dan vijftien of zestien jaar, en zij waren al teruggekeerd uit het buitenland. Het huis wordt angstvallig geheim gehouden zodat geen van de buren ontdekt dat er meisjes worden opgevangen. Er kunnen grote problemen ontstaan met omwonenden en vooral met handelaren die de meisjes of hun familie regelmatig bedreigen. Gesprek met ambtenaren Ook de tweede dag gingen we al vroeg op pad, naar de stad Khmelnytskiy, ruim drie uur rijden van Lviv. Daar spraken we met mensen van de plaatselijke Caritas. Ook vertegenwoordigd was de immigratieambtenaar van de gemeente die ons vertelde dat in deze stad 80.000 paspoorten waren uitgegeven terwijl maar 3000 mensen naar het buitenland waren geweest om te werken. Op de vraag waarom al die andere mensen voor zoveel geld een paspoort zouden kopen had hij geen antwoord. Twee dames van het arbeidsbureau vertelden ons dat er 15% werkloosheid is in de stad maar dat alleen mensen die zich melden meetellen. Zij krijgen veel vragen van vrouwen die in het buitenland willen werken. Ze proberen deze vrouwen dan aan een legale baan buiten Oekraïne te helpen, hetgeen vooral voor vrouwen heel erg moeilijk is. Mannen kunnen ze soms wel helpen aan een baan op een booreiland of aan een lopende band in West Europa. Vrouwenhulporganisatie Daarna namen twee vrouwen van de lokale Caritasafdeling die een organisatie tegen vrouwenhandel hebben opgericht ons mee naar hun kantoor. Hier hebben ze al twee jaar een S.O.S.hulptelefoonlijn waar veel gebruik van wordt gemaakt. De sociaalwerkster geeft voorlichting aan studenten en werkloze vrouwen over de gevaren van vrouwenhandel. De psychologe begeleidt vrouwen die terugkeren uit het buitenland en hun familie. In twee jaar tijd hebben ze 10.000 folder verspreid tijdens lezingen aan vrouwen die deze informatie dan doorgeven in de dorpen waar ze vandaan
komen. Ook betrekken ze verhandelde vrouwen in hun voorlichtingsprogramma, ze geven duidelijke informatie over de rechtspositie van werknemers in het buitenland, ze bieden vrouwen hulp bij het opbouwen van een leven in de Oekraïne.
hen niet meer kennen. Het is bijzonder wrang als je hoort dat de meeste vrouwen die in het buitenland gaan werken getrouwd zijn en met medeweten van hun echtgenoot in de prostitutie zijn gaan werken. Hij heeft meestal geleefd van het beetje geld dat zij naar huis kon sturen. Maar als na terugkeer bekend wordt waarmee ze geld heeft verdiend wil ook hij niets meer met haar te maken hebben. Veel vrouwen komen dan pas in een opvanghuis terecht om daar een aan hun problemen te werken en een nieuwe toekomst (in een ander deel van het land) op te bouwen. Caritas Het is een groot voordeel voor een hulporganisatie om verbonden te zijn aan kerkelijke organisatie die in het hele land afdelingen heeft. Caritas is in heel veel steden en dorpen vertegenwoordigd en doet veel meer dan het opvangen van slachtoffers van vrouwenhandel. Caritas helpt ook arme gezinnen, straatkinderen, alcoholverslaafden, etc, etc. Vrouwen die naar een Caritascentrum gaan worden dus niet automatisch gezien en gestigmatiseerd als voormalig prostituee.
Straatverkoopster op de toeristenmarkt in Lviv, een van de weinige werkplekken voor vrouwen in de Oekraïne
Veel teruggekeerde vrouwen komen pas geruime tijd na hun thuiskomst in de problemen. Sommigen krijgen lichamelijke problemen, anderen komen geestelijk in de knoop te zitten vanwege het werk dat ze hebben moeten doen. Stigma Een ander groot probleem is het stigma dat deze vrouwen krijgen; familie, buren en bekenden willen
Dit korte bezoek aan Oekraïne, was een zeer boeiende kennismaking met een land in OostEuropa dat al veel initiatieven heeft genomen in de strijd tegen vrouwenhandel. Binnen de Russisch Orthodoxe Kerk in Oekraïne wordt binnenkort een voorlichtingsproject over vrouwenhandel gestart. Zij hopen hier de zegen over te krijgen van de Metropoliet (vergelijk met een Aartsbisschop). Als de kerkleiding goedkeuring verleent aan een nieuw en nog omstreden onderwerp zoals vrouwenhandel, dan kunnen priesters en zusters zonder bezwaren hieraan mee gaan werken. Alle reden dus om in de toekomst de ontwikkelingen in dit land op de voet te blijven volgen. Ivonne van de Kar
Verkiezingen in Oekraïne Het korte maar enerverende bezoek was ten einde twee dagen voor de verkiezingen; die alle gesprekken op straat tussen Oekraïners die we ontmoeten overheersten. Oud en jong liep rond met oranje (kleur van de oppositie) buttons, sjaaltjes of gewoon een stukje plastic om een arm gebonden. Iedereen vertelde ons dat dit dè verkiezingen waren waardoor het land zou gaan veranderen. Iedereen was vol hoop dat de toekomst van hun land zou gaan verbeteren. Tevens vertelden ze dat ze niet gerust waren op eerlijke verkiezingen. Mensen in het westen van Oekraïne verlangen wanhopig naar een betere toekomst. Laten we hopen dat ze deze de komende jaren tegemoet gaan*. *Bij het schrijven van dit stukje is nog niet duidelijk hoe de opstand in Oekraïne zal aflopen.
Lezers schrijven
Vorige week ontving ik weer het laatste nummer van “Verhandelingen”. Ik ben daar heel blij mee en wilde jullie daarvoor bedanken. Al lang ben ik weg uit dat werk in Brazilië, maar kan het niet vergeten. Ik ben nog steeds bezig met naaien etc. voor de allerarmsten in Brazilië. Enkele oudere zusters
helpen mij daarbij. Ik ben nu ruim twee jaar uit Brazilië terug. De overgang was groot, maar ik begin me steeds meer thuis te voelen. Ik wil jullie extra bedanken voor het goede blad en hoop het nog lang te ontvangen. Een van onze zusters heeft het naaischooltje voor ex-prostituees overgenomen. Dat draait weer goed. Zuster Marianne Hoefnagels. Moergestel 9
Voor u gelezen
Grenspriesters Spanje in actie tegen vrouwenhandel De prostitutiemaffia heeft een nieuw werkterrein druppel die de emmer deed overlopen was de ontdekt. Meteen over de grens bij Perpignan aan de opening onlangs van Madam’s Club, pal aan de weg, Spaanse kant van de Pyreneeën is de hemel ‘s een kilometer of tien over de grens. “Een slechter avonds rood verlicht door de neonreclames van de binnenkomen in Spanje is met denkbaar”, oordeelt seksindustrie. Tot nu toe ongehinderd. Maar zes Ferran. De nieuwe club was voorheen een eerzaam priesters uit de grensregio pikken het niet langer en kuuroord waar veel gezinnen kwamen. Het droeg de trekken ten strijde tegen Sodom en Gomorra. De naam La Mercè, (Heilige Maagd van de Genade) en stilte in de schemerige pastorie van kapelaan Ferran nu werken er ruim honderd prostituees. Vanaf vijf uur Jarabo (37) en de rust van het dorp Agullana zijn in ‘s middags staat de afgeschermde parkeerplaats vol fel contrast met de verdorven wereld daarbuiten. De auto’s, vooral uit Frankrijk. Want net als de sigaretten nationale route N2, die bij La Jonquera Spanje en de drank is ook de seks aan de Spaanse kant van binnenkomt en de kleine boerendorpen in tweeën de grens een stuk goedkoper. splitst, is de levensader geworden van een explosief Kritiek groeiende seksindustrie. Binnen een straal van nog Kapelaan Ferran is blij verrast met de reacties die hij geen twintig kilometer schreeuwen meer dan twintig en zijn collega’s hebben gekregen op hun noodkreet. seksclubs met neonletters hun koopwaar uit over het De Spaanse media hebben het probleem opgepakt en mooie landschap. “Dat zijn alleen nog maar de legale uitgebreid onder de aandacht gebracht. Ook de lokale tenten”, zegt de dorpspriester. “Wat er zich allemaal en regionale autoriteiten hebben positief gereageerd. achter de gesloten deuren in de half verlaten Ferran: “We hadden dat nooit verwacht. We dachten boerderijen afspeelt, weten we niet.” Het meest dat we veel kritiek over ons heen zouden krijgen of trieste zijn volgens de kapelaan de meisjes die het dat het op zijn best zou worden doodgezwegen. Maar langs de weg doen, onbeschermd of in opdracht van blijkbaar hebben we iets aangeroerd dat bij veel pooiers. De meesten komen uit Oost Europa, Afrika mensen leeft. en Zuid-Amerika. De priesters zijn blij dat ze niet worden vereenzelvigd met de katholieke kerk die tegen elke vorm van seks Aanklacht als genot is. “Daar gaat het ons niet om. Wij vonden Kapelaan Ferran noemt het een ‘misdaad tegen de het onze plicht om aandacht te vragen voor het menselijkheid’. Samen met vijfcollega’s uit de regio, probleem van de meisjes en onze eigen roepen ze in een felle aanklacht de wereldlijke gemeenschap die zwaar onder druk staat.” autoriteiten en gezagsdragers op om in actie te Henk van den Boom, Brabants Dagblad 14-7-04 komen tegen de ongebreidelde groei van de sekshuizen. We willen niet dat onze dorpen uitgroeien tot de hoerentent van Europa. Het is een taak van de overheid om daar tegen op te treden.” De -----------------------------------------------------------------------------------Celstraf geëist tegen Loverboys Het Openbaar Ministerie (OM) heeft gisteren voor de had veel problemen thuis. Ook haar 15-jarige vriendin had het moeilijk met haar ouders. Ze besloot het rechtbank in Den Haag gevangenisstraffen geëist van voorbeeld van haar vriendin te volgen. Nadat de twee anderhalf en twee jaar tegen twee mannen uit Den Haag. Zij zouden twee minderjarige meisjes uit verdachten haar zouden hebben ‘ingewerkt’ zouden Veenendaal tot prostitutie hebben gedwongen. ze haar ook naar slechte buurten hebben gebracht De vermeende loverboys ontkenden dat ze de om voor hen te werken. Tussen 18 maart en 27 april zouden ze iedere nacht hebben getippeld. Hun bewuste meisjes van 15 en 16 jaar kenden. Het verdiensten, 200 euro per nacht, droegen ze af aan de oudste meisje zou eerst verliefd zijn geworden op de jongste Hagenaar en later op zijn oudere vriend. mannen. De Hagenaars ontkenden dat ze de meisjes Volgens haar hielpen de twee haar om weg te lopen kenden. De rechtbank doet 8 oktober uitspraak. uit haar woonplaats. Haar vriend vertelde haar dat hij Haagsche Courant 25-9-2004 geldproblemen had en binnen korte tijd werkte ze voor hem als prostituee in tippelbuurten. De tiener Twee Haagse ‘loverboys’ veroordeeld De rechtbank in Den Haag heeft gisteren twee 10.000 euro, die hij aan de meisjes verdiende, aan de Haagse mannen van 20 en 26 jaar veroordeeld, omdat staat terugbetalen. De rechtbank nam het de mannen zij twee minderjarige meisjes uit Veenendaal tot uiterst kwalijk dat ze zoveel minachting hadden prostitutie hebben gedwongen. De ‘loverboys’ kregen gehad voor de twee uiterst kwetsbare meisjes. respectievelijk celstraffen van anderhalf en twee jaar Haagse Courant 9-10-2004 opgelegd. Ook moet de 26-jarige initiatiefnemer ruim 10
Werken aan vrede in Kroatië Op vrijdag 15 oktober (een dag later dan gepland vanwege de treinstaking op donderdag) organiseerden Communicantes en AMA in Nijmegen een inspirerende bijeenkomst met speciale gasten uit Kroatië. Zij vertelden dat in de mooie badplaats Split sinds enkele jaren het Franciscaans instituut voor de cultuur van vrede in Kroatië en Bosnië & Herzogovina actief is. Dit instituut werd door de Franciscanen in 1995 (de oorlog was nog niet afgelopen) opgericht. Er komen mensen bij elkaar van de verschillende partijen die eerder met elkaar in oorlog waren om gezamenlijk aan een bestendige vrede te werken. Een van de oprichters, Fr Bože Vuleta sprak er bevlogen over. Zij organiseren bijeenkomsten waarin ze werken aan vergeving, verzoening, intermenselijke relaties en inter-religieuze en inter-
etnische dialoog. In 1996 organiseerden zij op uitnodiging van de paus de viering van ‘de geest van Assisi’, waar 10 jaar eerder de eerste interreligieuze gebedsbijeenkomst voor vrede met Paus Johannes Paulus II plaats vond. Zr. Rebeka Anić, is waarnemend directeur van het Instituut en even betrokken als Fr. Vuleta. Haar verhaal echter ging over haar persoonlijke strijd als Kroatische Franciscaanse zuster die jarenlang heeft moeten vechten voor haar recht om als vrouw binnen de kerk een opleiding te mogen volgen. Tot voor kort, zo vertelde ze ons, was een zuster er alleen om de mannen in de kerk te verzorgen en om in de parochies te werken. Zr. Rebeka wilde graag studeren, het liefst theologie, maar dat werd haar lange tijd niet toegestaan. Uiteindelijk kreeg ze toestemming en ging studeren in Wenen, waar ze eindelijk haar droom kon vervullen. De studie theologie werd toegespitst op feministische theologie, en Zr. Rebeka schreef een indrukwekkende dissertatie over de vrouw in de Kroatische kerk in de 20ste eeuw. Het werk in het instituut behelst ook werken aan de rechten van mensen en in dat kader zou Zr Rebeka graag in Kroatië willen werken tegen vrouwenhandel. Tijdens haar studie ontdekte ze dat de Balkan in en na de oorlog het middelpunt van de Europese handel in vrouwen was geworden. De kerk in Kroatië is echter niet van mening dat de Kerk zich met zo’n onderwerp bezig moet houden, en zusters al helemaal niet. Misschien zou ons land het voorbeeld van een centrum voor vrede tussen mensen, groepen, religies en etniciteit in Nederland moeten navolgen om de schijnbaar onoplosbare verschillen via dialoog dichter bij elkaar te brengen. Ivonne van de Kar
Voor u gelezen Vrouwenhandel in Maasland Twee cafés uit Maaseik en Dilsen-Stokkem zijn de spil in een grootscheepse smokkel van OostEuropese vrouwen, zo blijkt uit een onderzoek van de Federale politie in Tongeren (B). De eigenaren van de gelegenheden lokten in een maand tijd maar liefst dertig vrouwen naar het Maasland,
waar ze vervolgens onder erbarmelijke omstandigheden voor een hongerloontje aan de slag moesten. Limburgs Dagblad 16-6-2004
11
Column
Discussie zuiver houden Wanneer je op vakantie gaat naar onbekend gebied, staan er opeens allerlei berichten over die streek in de krant. Toeval? Nee, je antenne is daarop gericht. Zo komt een lawine aan nieuws (goed maar vaker slecht) en informatie binnen, zodra een mens afstemt op vrouwenhandel, met onlosmakelijk daaraan verbonden prostitutie. Het meest foute wat daarover gezegd en geschreven wordt is de stelling, dat vrouwen het natuurlijk ook nooit moeten doen, hun lichaam aanbieden, zichzelf te grabbelen gooien. Laten ze netjes thuis blijven, een leuk baantje zoeken, desnoods – maar wel in eer en deugd – leven van een uitkering. Toegegeven, soms kunnen ze haast niet anders, vaak is hun nood zo groot dat er geen andere manier lijkt om uit een uitzichtloze situatie te komen. Waarop ze van de wal in de sloot raken, want de seksbaas, de pooier, de geldschuld voor vals paspoort of de opgelopen drugsverslaving maakt de vrouwen voorgoed onvrij. Ze moeten er dus gewoon nooit aan beginnen. Waarom is dit soort discussie zo fout? Omdat het eenzelfde afleidende manoeuvre is, als het verwijt bij aanranding:”je moet ook niet ‘s avonds na de laatste film in het donker naar huis lopen” We hebben het hier over vrouwenhandel, weet u wel. Die economische transactie: handel. Niet in graan of computers, wapens of kado-artikelen, nee heel plat en profaan handel in vrouwen, bijna anderhalve eeuw
na de afschaffing van de slavernij. Als alle vrouwen keurig thuis bij gezin en aanrecht bleven of hun geld verdienden met een “normaal” beroep, zou het leven eenvoudiger zijn – voor vrouwen. Misschien niet opwindender, da’s een ander verhaal. En voor veel mannen zou het een ramp betekenen, wat nóg weer een andere discussie opent. Maar we blijven, zeker tijdens de campagne “Stop geweld tegen vrouwen” bij degenen die verhandeld worden, uitgebuit, tot slaaf gemaakt. Ik pleit voor de aanpak van de vrouwelijke politie-inspecteur uit de documentaire* over straatprostitutie in Nice, waar tippelen per wet verboden werd. De ene dag reed zij alle bekende plekken langs, waarschuwde zoveel mogelijk vrouwen:”Denk er om, morgen kan dit niet meer, kijk uit”. Mild begrip dus. De volgende dag leidde zij het verhoor van een opgepakte prostituee om boven tafel te krijgen, voor wie zij werkte, of er misschien een heel Oost-Europees netwerk achter zat. We zagen de andere kant van dat aardige mens: een vasthoudende terriër, een briesende leeuw vol woede en agressie – nu wel. Coks van Eysden *= Documentaire: ‘Dagboek van een hoer’ uitgezonden op 2806-2004 door RVU; regie Ionut Teiana (Journal d’une prostituée, France 2003).
Voor u gelezen
STOP VROUWENHANDEL IN KOSOVO Sinds de vestiging van het internationale vredesleger (KFOR) en UNMIK is Kosovo uitgegroeid tot een belangrijke markt en doorvoerpunt voor vrouwenhandel en gedwongen prostitutie in de regio. De vrouwen zijn voornamelijk afkomstig uit Oekraïne, Moldavië en Bulgarije, waar het met de economie slecht gesteld is. De vrouwen zijn nog jong, een groot deel is zelfs minderjarig. Ook het personeel van de UNMIK en de KFOR maken gebruik van de diensten van de meisjes. Dat zijn juist de groepen die de bevolking van Kosovo moeten beschermen. Naar verluidt waren sommige KFORsoldaten betrokken bij de vrouwenhandel zelf. Zowel UNMIK- als KFOR-personeel wordt beschermd tegen rechtsvervolging in Kosovo door immuniteit die is toegekend onder UNMIK-regeling 2000/47. Amnesty International spreekt de VN en de NAVO aan op hun verantwoordelijkheid om de bevolking van Kosovo te beschermen en de overtreders te berechten. Deze petitie is te vinden op de website van Amnesty International: www.amnesty.nl
12
Colofon
Ver handelingen
is een uitgave van de Stichting Religieuzen Tegen Vrouwenhandel (SRTV) als bijdrage in de strijd voor een rechtvaardige, democratische samenleving. Redactie Ivonne van de Kar Frans Kwik
Gijs Lieffering Tonny Verhoeven
Redactieadres SRTV Emmaplein 19 - 21 5211 VZ Den Bosch telefoon 073 - 692 13 51 / 6921352 e-mail
[email protected] fax 073 - 6921350 bank/giro 420557 t.n.v. SRTV. Den Bosch KvK 34156001
