residence reizen
T E K S T: H A R M K E K R A A K | F O T O G R A F I E : I N G M A R T I M M E R M E T DA N K A A N : VA L E R I U S R E I Z E N E N B E L L E E P O Q U E T R AV E L ( E G Y P T )
Schatten langs de Nijl Met genoegen kroop Harmke Kraak in de huid van een Victoriaanse lady. Per elegant houten zeiljacht liet zij zich comfortabel langs Egypte’s belangrijkste schatten vervoeren.
reizen
tegen het decor van palmbomen ligt de dahabiya op ons te wachten. Een metalen bootje brengt ons erheen. Galant worden we aan boord geholpen. De koffers worden aangepakt door matrozen in bruine pakjes. Manager Wael Sayed heet ons met een brede glimlach welkom. Hij zal onze gastheer zijn gedurende deze cruise. Zijn leren schoenen glimmen, zijn designerblouse is strak gestreken. Van de twaalf man personeel aan boord is hij als enige westers gekleed. We bevinden ons op de Musk. ‘We hope your Nile journey will be as intoxicating as the scent of Musk and the Memory long-lasting’ staat op een gouden plaatje in de salon vermeld. Dat klinkt alvast veelbelovend! De houten zeilboot is gemodelleerd naar de elegante dahabiya’s zoals die in de negentiende eeuw op de Nijl voeren, al beschikten deze natuurlijk niet over een motor zoals onze boot. De Victoriaanse Amelia Edwards schrijft levendig over haar ervaringen aan boord in de klassieker A Thousand Miles up the Nile uit 1877: ‘On we go past palm-woods of nobler growth than any we have yet seen; past forlorn homeward-bound dahabeeyays lyingto against the wind; past native boats, and river-side huts, and clouds of driving sand.’
Comfort van een hotel
Als ik mijn hut betreed, ben ik aangenaam verrast. Deze doet in niets onder voor een luxueuze hotelkamer. Er staat een comfortabel bed en meubels in koloniale stijl. De hutten hebben namen als ‘Juniper’ (cipresse), ‘Myrhh’ (mirre) en ‘Cinnamon’ (kaneel). Op de houten vloer ligt een pers en de badkamer heeft marmeren tegels. Er staan handgemaakte potjes met shampoo en onder het bed ontdek ik een paar met de hand vervaardigde Arabische slofjes. Een knappe steward zet de koffer in mijn hut. Hij lacht me allervriendelijkst toe. De Musk heeft een ruim voordek en een bovendek met behaaglijke fauteuils en banken, voorzien van zachte witte kussens. Het dek is overspannen met Egyptisch doek dat de passagiers overdag beschermt tegen de felle
zon. Nu is het avond. Vanaf onze boot hebben we zicht op de lichtjes van Luxor en Karnak aan de overzijde van de rivier. Aan ‘onze’ kant, de stille westoever, bevindt zich Thebe, ook wel Necropolis genoemd, daar waar de zon ondergaat en het dodenrijk is. Hier bevinden zich de graftomben van beroemde farao’s, die we morgen zullen bezoeken voor we de Nijl zullen bevaren.
Dineren onder de sterren
De fotograaf en ik mengen ons onder de andere gasten. Een exquis diner wordt geserveerd. Gerookte zalm met kaviaar, een vleesgerecht met paddenstoelen en gâteau au chocolat is wat vanavond op het menu staat. Alles smaakt even voortreffelijk. We besluiten de avond met karkadeh, thee getrokken van de bloemetjes van de hibiscus. Als koude drank is dit eveneens een lekkernij en ook nog eens goed tegen hoge bloeddruk. Voordat ik naar bed ga, kijk ik nog eenmaal naar de sterrenhemel. Dan loop ik de gang in naar mijn hut. Opeens gaat ergens een deur open en dicht. Onwillekeurig denk ik aan Death on the Nile van Agatha Christie dat op mijn nachtkastje ligt. Maar dat mysterie, waarin Hercule Poirot drie moorden moet oplossen, speelt zich af op een stoomboot, zo stel ik mezelf gerust. Het enige mysterie waar ik me mee bezig hoef te houden, is wie toch die kunstige ‘handdoekvouwer’ is... Op mijn bed prijkt een prachtige hartvorm. De vouwkunst zal in de loop van de week alleen maar fraaier en vindingrijker worden. De volgende ochtend word ik gewekt door de eerste zonnestralen. Vandaag hebben we de gelegenheid de Vallei der Koningen, de kolossen van Memnon en de tempels van Luxor en Karnak te bezoeken. Voor dergelijke bezienswaardigheden zijn wij passagiers graag bereid een dag aan land te blijven. Abdul, een Egyptoloog, gaat mee als gids en weet ongelooflijk veel. Mooi is het verhaal hoe hij als kleine jongen op de rug van een ezel naar school werd gebracht en dan altijd in slaap viel. Maar zodra de school in zicht kwam, wekte de ezel hem door zachtjes met zijn kop te schudden.
Rechterpagina: Een matroos in de weer met het zeil. Twee dahabiya’s bij avondlicht. Comfortabele zithoek op het opperdek van de Musk. Volgende pagina’s: Linksonder de tempel van Luxor. Daaromheen impressies van de tempel in Edfu, met rechts de immens hoge façade. Pagina erna: Vallei der Koningen.
Dahabiya’s zijn comfortabele houten zeilschepen zoals die tussen 1920-1940 werden gebruikt door de aristocratie om de Nijl te bevaren. Ook in de negentiende eeuw waren deze bootjes, toen weliswaar niet gemotoriseerd, al in gebruik. Belle Epoque Travel liet zes boten bouwen naar koloniaal model. De schepen hebben twee zeilen. De kajuit telt zes hutten met elk een eigen badkamer. Aan boord is een kok. Elke boot is uitgerust met een stille motor.
000
■
residence
Ik geniet van de souplesse waarmee we over het water glijden. De Nijl is met zijn 6668 kilometer een van de langste rivieren ter wereld
Op weg naar Aswan bewonderen we de tempels van Luxor, Karnak en Edfu. Ze zijn volledig bedekt met hiëroglyfen, aangebracht met een chirurgische precisie
reizen
Schatten van de farao’s
In de Vallei der Koningen bezoeken we de graven van verschillende Ramsessen en vergapen we ons aan de muren en plafonds vol hiëroglyfen, waarvan gids Abdul alle betekenissen kent. Het graf van Toetanchamon, in 1922 ontdekt door Howard Carter, is tegen extra betaling toegankelijk. Er staat alleen nog de sarcofaag met het gemummificeerde lichaam. De meeste voorwerpen uit diens tombe zijn ondergebracht in het Egyptisch Museum in Caïro. We bezoeken tevens een atelier waar, volgens origineel recept, papier wordt gemaakt van de stengels van de papyrusplant. Een dag is eigenlijk te weinig! Er is zoveel te zien! Het meest ben ik onder de indruk van de immens hoge zuilen in de tempel van Karnak. Omhoogkijkend voel me ik me nietig. Voor de tempel van Luxor prijkt een obelisk. Diens wederhelft siert sinds jaar en dag de Place de la Concorde in Parijs. Met chirurgische precicie staan er hiëroglyfen in gekerfd. ‘These hieroglyphs are engraved with the precision of the finest gem’, noteerde Amelia Edwards al. Een bezoek aan Luxor is niet compleet zonder een kijkje in het luisterrijke Winter Palace, nu een vijfsterrenhotel. Een kamerjongen laat ons de Royal Suite zien, waarvan het balkon uitziet op de Nijl. Het was vanaf hier dat Howard Carter zijn belangrijke vondst wereldkundig maakte.
De zeilen in top
De volgende morgen is het dan eindelijk zover! De kapitein, in olijfgroene galabiya en met witte tulband, strijkt zijn grijze snor nog eens glad en neemt plaats in de stuurhut. Roerloos tuurt hij de Nijl af. De trossen worden losgegooid en dan komt er beweging in de boot. In kalm tempo varen we de Nijl op, voorlopig nog met motor. Dadelpalmen, zandmassieven, dorpen met gele en lichtblauwe huizen, suikerfabrieken trekken aan onze ogen voorbij. Aan de oevers spelen kinderen en doen vrouwen de was. Ik geniet van de souplesse waarmee we over het water glijden. De Nijl is met zijn 6668 kilometer een van de langste rivieren ter wereld.
In de tijd van Amelia Edwards kon het gebeuren dat de rivier droogviel of uit zijn oevers trad. Sinds de aanleg van dammen is dat euvel verholpen. Tegelijk met de dammen werd het kunstmatige Nasser-meer in het zuiden aangelegd. De Nijl is de levensader van Egypte. Regenen doet het in dit land immers nauwelijks. Voor het overige bestaat het, op een paar oasen na, uit droge woestijn. En dan voel ik een briesje. Tijd om de zeilen te hijsen! Een van de matrozen klimt blootsvoets in de mast en maakt de touwen los. Er wordt getrokken en gesjord, en dan gaan de ivoorkleurige zeilen in top. ‘And away we go, our huge sail filling as it takes the wind! Happy are the Nile travellers who start thus with a fair breeze on a brilliant afternoon. The good boat cleaves her way swiftly and steadily,’ aldus Amelia Edwards.
Vrolijke Fransen
We passeren vissersbootjes, felucca’s en cruiseschepen. Telkens als we een groot schip kruisen, laat de Musk ter begroeting haar karakteristieke scheepshoorn klinken. Wanneer een drijvende ‘flat’ vol toeristen ons elegante bootje passeert, voelen we ons bevoorrecht. Op onze boot geen massatoerisme. Het gevoel weg te zijn uit het jachtige bestaan maakt zich langzaam van me meester. Varen op deze kleine boot is pure luxe. Ons gezelschap bestaat, behalve de fotograaf en mijzelf, slechts uit enkele Fransen, onder wie makelaar Frédéric en zijn vriendin Miriam uit Parijs. We luieren op het dek, lezen een boek, babbelen wat met de vrolijke Fransen en zijn benieuwd welke wonderen uit de Oudheid ons nog meer te wachten staan. In Edfu gaan we van boord en rijden we met paard en wagen naar de machtige tempel aldaar. Aswan met zijn vele minaretten is ons einddoel. Voorlopig is het nog niet zover. Vooralsnog geven we ons over aan de klanken van de Arabische muziek, want vanavond is het feest! Ahmed, de knappe steward, die het brein achter de vouwkunst blijkt te zijn, trekt me de dansvloer op. Tot diep in de nacht dansen we de sterren van de hemel. Kon deze reis maar eeuwig duren.
REISLITERATUUR Amelia Edwards: A Thousand Miles up the Nile, Parkway Publishing, 2004 (eerste druk 1877) Agatha Christie: Death on the Nile, Penguin, 2004 (eerste druk 1937) Louis Couperus: Antiek toerisme, roman uit Oud-Egypte, C.J. Goossens, 1981 (eerste druk 1911) Marcellus Emants: Langs de Nijl, aantekeningen van een toerist, Veen, 1983 (eerste druk 1884) Simone van der Vlugt: Het laatste offer, Anthos, 2007 (literaire thriller die zich afspeelt in Egypte)
Websites www.valerius.nl www.eugenie.com.eg www.dahabiya.com www.eternalegypt.net
Op de route van Luxor naar Aswan zijn vele overblijfselen uit de Oudheid te bewonderen. Luxor en Karnak hebben elk een grote tempel, ooit verbonden door de Weg van de Sfinxen (waarvan een deel nog intact is). Aan de westoever van de Nijl ligt Thebe met de Vallei der Koningen waar de graftomben van de farao’s zijn. Aswan staat bekend om zijn dammen en tempels. Ook op het tussenliggende traject is veel gedenkwaardigs te zien, zoals de tempel van Edfu.
000
■
residence
lezersaanbieding
Nijlcruise met historische tweemaster egypte is een woestijnland en de Nijl is de levensader, die zorgt voor een kleurrijk contrast tussen het groene oeverlandschap en de achterliggende woestijn. De belangrijkste tempels liggen aan de Nijl en een bootreis is de enige manier is om ze op een ontspannen wijze te bezoeken. Er varen vele schepen maar er zijn er maar weinig die het predikaat exclusief en kleinschalig kunnen waarmaken. Onlangs is hier verandering in gekomen door de bouw van enkele authentieke dahabiya’s. De schepen zijn in een koloniale oriëntaalse stijl ingericht en zijn van alle gemakken voorzien. Aan boord bevinden zich zes tweepersoonsgastenhutten, elk met eigen badkamer.
Maximaal kunnen dus slechts twaalf gasten mee. De unieke achtdaagse bootreis gaat van Luxor naar Aswan of andersom en waar mogelijk wordt op de zeilen gevaren. Er wordt overnacht op idyllische plekken aan de Nijl. Overdag staat een professionele gids klaar voor rondleidingen langs de belangrijkste tempels en bezienswaardigheden. Zo wordt een bezoek gebracht aan de Dodenvallei bij Luxor, de tempels van Karnak, Edfu, Kom Ombo en Philae. Het leven aan boord is een aaneenschakeling van aardse genoegens: voortreffelijke maaltijden, high tea, softdrinks en heerlijk relaxen op de mahoniehouten zonnedekken met comfortabel meubilair.
PROGRAMMA 10-DAAGSE REIS:
Vertrek in de periode 1 november t/m 30 april 2008 Dag 1 Vliegreis op vrijdag van Amsterdam of
Reissom € 2245 per persoon incl.
Brussel naar Caïro. Dag 2 ’s Ochtends bezoek aan
■
vliegreis per Egypt Air incl. luchthavenbelasting
het Egyptisch Museum. Vliegreis naar Luxor.
■
2 overnachtingen B&B in Caïro
Inscheping. ’s Middags bezoek aan Thebe. Dag 3
■
7 overnachtingen volpension aan boord van
Bezoek aan de tempels van Karnak. Dag 4 Varen
de Musk, El Bey of Amber
naar Esna. Dag 5 Varen naar Edfu. Dag 6 Varen
■
alle transfers in Caïro, Luxor en Aswan
naar Kom Ombo. Dag 7 Varen naar Aswan. Dag 8
■
alle excursies o.l.v. een Engelstalige gids
Bezichtiging Aswan, de mooiste stad aan de Nijl.
■
entreegelden bij genoemde excursies
Dag 9 Vliegreis Aswan-Caïro, bezoek aan de
■
visum voor Egypte
piramiden en overnachting in het Mena House
Excl.: eenpersoonskamertoeslag, calamiteiten-
Hotel. Dag 10 Terugvlucht op zondag van Caïro
fonds € 2,50, verzekeringen. Hoogseizoentoeslag
Valerius Reizen
naar Amsterdam of Brussel.
21/12 en 28/12: € 350 p.p. en 21/3: € 150 p.p.
Cornelis Krusemanstraat 1 1075 NB Amsterdam
000
■
residence
N.B. Het vaarprogramma kan ook in omgekeerde volg-
Deze aanbieding is gebaseerd op de goedkoopste
020-673 07 73
orde worden uitgevoerd, als de tocht van Aswan naar
boekingsklasse van Egypt Air. Als deze vol is kan
[email protected]
Luxor gaat.
uitgeweken worden naar een duurder tarief.
www.valerius.nl
