RUMOR DI MARE WINT DE GOUDEN ZUIDWESTER

RUMOR DI MARE WINT DE GOUDEN ZUIDWESTER...

SCHEEPSPOST Leids Zeemanskoor Rumor di Mare 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

Voorwoord 10e jaargang nr. 2 Ik heb dit weekend de zeilen van Stella gehaald. Volgende week krijgt het dieseltje een winterbeurt en over een week gaat ze onder de kraan om de mast er af te halen. Dan zit het zeilseizoen er weer op en ga ik weer sociaal doen. Stella gaat op de kant en de eerste maanden kijk ik niet naar haar om. Tot het weer begint te kriebelen en ik met verf en lak naar het Zeeuwse afreis om de dame eens op te doffen. Ja, in de zomermaanden ben ik niet zo sociaal: als je me wilt zien, ga je maar mee varen. Maar dan sta je wel ’s winters aan de lat om het onderwaterschip in de aangroeiwerende verf te zetten. Als ons koor dan – zoals dit jaar – in de zomer veel optredens heeft, laat ik het nog wel eens afweten. En, in alle eerlijkheid, daar voel ik mij dan best wel schuldig over. Want een team is een team, inderdaad, zoals het bestuur zegt. Afstallen in de winter is eigenlijk ook volstrekt niet nodig. De haven vriest niet dicht, want het water is zout en met die klimaatverandering wordt het vaarseizoen alleen maar langer. Bovendien heb je in de winter nog zoveel mooie zeildagen, dat het eigenlijk zonde is om die niet te benutten. Maar wij Nederlanders denken in seizoenen, hè. Een seizoen voor de vakantie, een seizoen voor gezellig thuis met je familie, een seizoen, enz. Mijn grootvader was visser en die ging maar door: weer of geen weer. Geen getrut! Come ye bullyboys leave your calm waters. It’s up to the arctic we sail…. Dat waren nog eens tijden. Soms hadden ze geluk, dan ging er stiekem een verstekeling mee: een meisje loos bijvoorbeeld. Frits daagt de redactie in dit nummer uit een scabreus lied op te nemen. We hebben zelf ook nog een ongekuiste versie van een heel bekend zeemansliedje dat zelfs in de meest behoudende kringen wordt gezongen. Het eerste deel is algemeen bekend, maar het tweede wellicht wat minder: Zij riep: kapiteintje slaat mij niet, Ik ben uw liefje, ik ben uw liefje, Zij riep: kapiteintje slaat mij niet Ik ben uw liefje, gelijk gij ziet.

Bij een die mij opregt bemint, Heb ik dit kleine, heb ik dit kleine, Bij een die mij opregt bemin Heb ik dit kleine onnozel kind.

Maar eer het scheepje was aan wal, Maar eer het scheepje was aan wal, Was er het jonge, was er het jonge, Was er het jonge matroosje al.

Veel leesplezier, Cees Meijer a/b Stella Maris Inhoud Pagina Voorwoord van de Redactie 1 Van de Schipper 2 Uit de Bestuursvergadering 3 Project No-ach Katwijk 4 Berichten van de Muziekcommissie 5 Shantyfestival ‘Bie Daip 2008’ 6 Festival Maritim Bremen-Vegesack 2008 8 Evaluatie Festivals Bie Daip & Vegesack 11 Het Ongekuiste Zeemanslied 12 Liederen over de Zee en de Misdaad 15 La Tour de France 19 Een Lieveheersbeestje op de Elbe 21 Uit de Ouwe Doos 25 Enquête 27 De Burcht, Sociëteit en Tuinzaal 28

Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

pag 1

Redactie Gijs Geertzen René Lignac Cees Meijer Willem van Rijn, lay-out

Scheepspost is een © uitgave van Zeemanskoor Rumor di Mare te Leiden Rumor di Mare boekingen: Frits van der Mark T +31 (0) 71 5224308 E [email protected] Verdere informatie: W www.rumordimare.nl

VAN DE SCHIPPER Het is al meer dan 6 maanden geleden dat ik de laatste “van de schipper” schreef. Ik schreef over voorbereidingen. Voorbereidingen voor mijn vaartocht, voorbereidingen voor Rumor vergaderingen, optredens, enzovoort. Je plant heel wat af, en soms wordt dat verstoord door externe factoren. En dan is het de kunst om bij te sturen, om de koers aan te passen. Maar een koers aanpassen wil niet zeggen dat je het uiteindelijke doel niet vast houdt en bereikt. In de ALV-vergadering hebben we het doel en de koers uitgezet voor de komende jaren. Het was goed te constateren dat vrijwel alle aanwezige leden zich konden vinden in de presentatie van het Bestuur. Vooral het afwijkende repertoire ten opzichte van de vele shantykoren, en onze andere uitstraling, moeten garant staan voor erkenning en leuke en bijzondere optredens. En als het kan af en toe een prijsje of eervolle vermelding. Een bijzonder optreden dat ten tijde van de vorige Scheepspost nog niet gepland was, was dit jaar toch wel het optreden op het strand in Katwijk tijdens het spektakel No-Ach. Ongeveer 20 leden deden daar aan mee en hebben genoten van de enthousiaste liedjes die speciaal voor dit optreden waren gecomponeerd. Een ander groots internationaal optreden was in Vegesack bij Bremen. Leuke locaties, enthousiast publiek en nieuwe muzikale contacten waren debet aan een zeer geslaagd evenement. Het was één van de weinige optredens die ik dit jaar heb meegemaakt. Mijn vaartocht door Frankrijk naar het Zuiden, gaf me niet veel ruimte om me volledig in te zetten voor Rumor. Degenen die mijn bestuurlijke en muzikale taken overnamen, bedank ik daar voor. De planning om in het voorjaar de Saône en de Rhône af te zakken van Midden Frankrijk naar het Zuiden, werden enkele weken verstoord door sterke stroming en daardoor een vaarverbod. De planning moest worden bijgesteld, maar het doel bleef. Op een later moment werden dus de rivieren afgezakt met soms stroomsnelheden 6/7 knopen per uur. Maar het doel, het bevaren van het Canal du Midi is bereikt, en nu terug eind september/ begin oktober tegen de stroom in. De stroom moet dan gezakt zijn naar 2/3 knopen. Ik heb veel water en haventjes gezien, maar geen enkel maritiem festival in Frankrijk. Wel heb ik samen met de bemanningsleden Gijs Geertzen en René Lignac, Franse liedjes gezongen ( o.a. Quinze Marins) op een zonnige morgen aan het Canal du Midi voor een enkele Franse schipper. Dat was een niet gepland, spontaan optreden dat bijzonder werd gewaardeerd. Tijdens die momenten ben je blij dat je een internationaal repertoire hebt en bij Rumor di Mare zingt. Jack de Schipper

≈ Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

pag 2

Uit de Bestuursvergadering De agenda van een bestuursvergadering bevat altijd een aantal terugkomende zaken zoals, notulen van de vorige vergadering, status van de actiepunten, ingekomen en uitgegane post, etc. Dat zijn niet de onderwerpen waar jullie als leden denk ik in geïnteresseerd zijn. Wat bespreken we zoal meer op een bestuursvergadering? We hebben de afgelopen vergadering uitgebreid van gedachten gewisseld over wat je van koorleden mag / kunt verwachten? Is datgene wat je in je vrije tijd als hobby doet ook vrijblijvend of ga je verplichtingen aan als je lid wordt van een koor? Mag je van een koorlid verwachten dat hij minimaal een bepaald percentage van de repetities en optredens bijwoont? Mag je eisen dat hij het liederen repertoire uit zijn hoofd kent en hoe veel tijd krijgen nieuwe leden om zich dat repertoire eigen te maken? Als we als koor tot de top in Nederland / Europa willen horen dan ………. Wat zijn de feiten dit jaar? Zo’n 30% van de leden woont minder dan 2/3 van de repetities bij en zo’n 50% van de leden heeft aan minder dan de helft van de optredens meegedaan. (NB: Van een aantal leden is bij het bestuur bekend waarom zij niet aanwezig konden zijn). Met de leden die dit jaar extreem weinig aanwezig waren heeft het bestuur gesprekken gevoerd. Het bestuur is er nog niet uit of in het huishoudelijk reglement normen moeten worden opgenomen met betrekking tot aanwezigheid tijdens repetities / optredens. Wordt vervolgd! De oude promotie kaart van het koor, die met de handjes in de lucht, is bijna op. We kunnen kaarten bij laten drukken of een nieuwe kaart maken. We hebben besloten voor het laatste. De basis van die kaart zal een foto zijn die in Bremen – Vegesack is genomen tijdens ons fantastische optreden zaterdag in de namiddag in de tent. Je weet wel, toen de Fransen spontaan gingen volksdansen. De muziekcommissie is bezig met de repertoire keuze voor de derde CD. Op de bestuursvergadering van november zal het repertoire worden vastgesteld. Het plan is om in de rest van dit jaar te oefenen, in de periode januari / februari de CD op te nemen en de periode mei / juni te presenteren. Die presentatie zou mooi kunnen worden gecombineerd met de viering van ons 15 jarig bestaan. In de ALV is voor 2008 een budget voor het koor afgesproken. Het ziet er naar uit dat we dit jaar iets beter afsluiten dan begroot. De optredens, met namen die van het kleine koor, brengen meer op dan begroot. De verkoop van CD’s loopt echter achter bij de verwachtingen. Op twee leden na heeft iedereen zijn contributie voor 2008 betaald. Voor de zomer is aan de leden gevraagd welke nummers ze graag zouden willen voorzingen of niet meer zouden willen voorzingen. Daar is massaal op gereageerd. Er zijn leden die hebben aangegeven geen voorzanger (meer) te willen zijn. De muziekcommissie heeft de lijst met namen van de leden en hun voorkeuren doorgenomen. Daarbij constateerden ze dat niet iedereen even kritisch is geweest met betrekking tot zijn zangkwaliteiten en dus geschiktheid als voorzanger voor bepaalde liederen. Het is niet eenvoudig om hier zodanig mee om te gaan dat enerzijds recht wordt gedaan aan de wens om de kwaliteit van de voorzang op een hoog nivo te willen brengen/ houden en anderzijds om de leden niet teleur te stellen. De muziekcommissie gaat overleggen hoe zij dit gaat aanpakken. Wordt vervolgd! Thijs Breet, secretaris


pag 3

PROJECT NO-ACH KATWIJK Cees Pepermans Rumor di Mare was gevraagd zijn medewerking te verlenen aan het project No-Ach van 22 t/m 24 mei jl. Een ‘ijskoude’ familievoorstelling op het Katwijkse strand met als thema de klimaatverandering. Waar ging de voorstelling over? Voor de kust van Katwijk verschijnt een gigantische witte vlek. Het blijkt een enorme ijsberg te zijn. Als vissers het koude gevaarte aan land slepen blijkt zij niet alleen ijs te bevatten, maar... Tegelijkertijd heeft de nieuwe Katwijkse citymanager heel wat ‘warmere’ plannen met Katwijk. Om deze plannen te promoten heeft zij een prachtige folder uitgebracht om Katwijk eens goed op de kaart te zetten. Vanaf dat moment lopen de dingen niet geheel volgens plan. Ik beperk mij verder tot de bijdrage van ons koor. Mocht er iemand zijn die belangstelling heeft voor de totale inhoud van het stuk of de liedjes, laat het mij even weten en ik zorg ervoor dat ik dit bij mij heb op een repetitieavond. Trots Aanvankelijk waren er 22 koorleden die zich hadden aangemeld. Van deze 22 bleven er uiteindelijk zestien over die tot aan de laatste uitvoering hebben meegedaan, om dit project tot een succes te maken. En dat is het ook geworden! Na de 1e repetitieavond op 4 april 2008, verzuchte menig koorlid: “mijn God waar ben ik aan begonnen”. Van Shanty’s en Zeemanslieden te moeten schakelen naar: Liefde o Liefde, Blok van IJs, 365 dagen zon, zand en zee, El segundo en Als jij mij niet ziet zitten. Maar gaandeweg de repetities en samenvoeging orkest en toneelspelers, kwam het plezier in het geheel snel bovendrijven. En dat was zeker het geval bij de drie uitvoeringen onder perfecte weersomstandigheden en met een totaal aantal bezoekers van zo’n 1500-1700 mensen. Wij, de medespelers namens Rumor, kijken met plezier terug op dit project. Ook met een beetje trots omdat wij ‘Rumor di Mare’ onze medewerking mochten verlenen in plaats van één van de koren uit Katwijk. Wellicht is zo iets voor ons koor in combinatie met ons eigen repertoire in de toekomst ook mogelijk!


pag 4

Berichten van de muziekcommissie Waar vrijwel alle koren iedere week repeteren moeten wij woekeren met de tijd. Eens in de veertien dagen is er twee uur om het bestaande repertoire te onderhouden en optredens voor te bereiden. Daarnaast willen we natuurlijk ook graag nieuwe nummers leren. Een aantal malen per jaar komt daarvoor de muziekcommissie met de muzikanten en een enkele voorzanger bij elkaar. Tijdens zo’n avond wordt uitgeprobeerd hoe een nieuw nummer gezongen kan worden en hoe de begeleiding zal zijn. Afhankelijk van wat er wordt gedaan worden koorleden hiervoor uitgenodigd. Van het voorjaar werd op deze wijze o.a. het lied ‘High Barbaree’ voorbereid. De eerstvolgende gewone repetitie werd het lied door de voorbereiders voor het koor gezongen. Hierop volgde een reactie uit het koor dat dit niet zo kon, waarom werd het grootste deel van het koor buitengesloten? Mogelijk is op de bewuste avond de bedoeling van het voorzingen onvoldoende uitgelegd. Door in een kleine groep nieuw repertoire uit te proberen op de voorzang, meerstemmigheid, welke instrumenten begeleiden enz. kan tijdens een reguliere repetitie het nummer veel sneller ingestudeerd worden. De repetitietijd wordt zo efficiënter gebruikt. Door de voorbereiding van optredens en de vakantie is ‘High Barberee’ een tijdje in de wacht gezet. Ik hoop dat we het snel weer oppakken het is een leuk nummer dat naar mijn weten andere groepen niet zingen.

Komende Optredens Rumor di Mare datum

plaats, tijd en details

26 oktober

Optreden in Woon-Zorgcentrum Hofwijck in Oegstgeest

14 november

Optreden in de Aula van het Andreas College te Katwijk tijdens de feestavond ter gelegenheid van het 10 jarig bestaan van Shantykoor "Voor de Mast" (besloten)

22 november

Optreden van het “klein koor” op verjaardagsfeest in Restaurant Allemansgeest te Voorschoten (besloten)

15 december

Openbare repetitie van het koor in De Tuinzaal van Sociëteit De Burcht in Leiden, aanvang 20:00 uur

2009 31 januari

Optreden in Woon-Zorgcentrum Haagwijk in Leiden


pag 5

Shantyfestival ‘Bie Daip 2008’ in Appingedam Jan Koelman

Op 21, 22 en 23 augustus 2008 namen wij alweer voor de derde keer deel aan Bie Daip, een internationaal gebeuren, waarin medewerking werd verleend door koren uit Engeland, Noorwegen, Duitsland, Frankrijk, Polen en Nederland. We waren dit keer met 27 man en hoewel wij vrijdagavond nog niet op hoefden te treden, werd het op prijs gesteld dat Rumor di Mare toch vertegenwoordigd zou zijn bij de opening van het festival. Het grootste deel van de bemanning was er dan ook, voor een deel ingekwartierd op de camping Ekenstein en anderen hadden zelf elders wat geregeld. Ons eerste optreden op zaterdag elf uur was gepland voor de Hemavestiging en helaas was het – alweer – aan het regenen, wat tot vijf uur die dag zou duren. Tot onze verassing bood de bedrijfsleider van de Hema ons een overdekte plek aan in een opslagruimte. Hier hebben we, tussen de bh’s en andere spullen ons repertoire gezongen. Weinig publiek, ondanks pogingen van meegereisde fans, om mensen naar binnen te lokken. Daarna geluncht in de tent achter de Nicolaikerk en om een uur een optreden in een soort Partytent bij Salentijn in de winkelstraat van Appingedam. Ondanks de regen wisten we toch nog wat publiek te trekken: zij konden schuilen onder paraplu’s of overhangende luifels en luisteren naar onder andere Den Drogen Haring (die wel). Spek en piccalilly Vervolgens op naar de Koning van Groningen, een café-restaurant waar we binnen konden zingen en veel meer publiek aanwezig was. Wij hebben hen onder meer getrakteerd op All for me Grog en het Boerinnetje van Buiten. Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

pag 6

Het laatste optreden die middag vond plaats in de rondvaartboot, welke ons door de grachten van Appingedam voerde. Het dreigde zelfs af en toe droog te worden en we hebben uit volle borst een flink aantal liederen gezongen Om zes uur werd er een schippersmaaltijd in de Nicolaikerk verstrekt, die uiteraard bestond uit kapucijners, speklapjes, uitgebakken spek en piccalilly, echt lekker en sommigen gingen zelfs voor de tweede keer. Hierna hebben wij om negen uur op het podium achter de Nicolai kerk gezongen. Om de regen voor de toeschouwers te weren hadden de organisatoren een soort grote parachute boven dit gedeelte gespannen. Onder flink applaus werd hier onze Superset ten gehore gebracht. Om half elf hadden we een optreden in Bruintje Beer; een lokale kroeg, waar we in hoog tempo rond het biljart o.a. gezongen hebben over Sally Brown en Billy Riley. Dankbaar publiek en zelf hebben wij er ook erg veel plezier aan beleefd. Daarna vertrek naar Het Wapen van Leiden voor een verhelderend gesprek met Bachus en een informele sing-around.

Psalm 107 Zondagmoren vroeg – al om kwart voor negen – verzamelden een aantal Rumoristen zich bij de ingang van de Nicolai kerk om wat liederen in te studeren voor een PKN kerkdienst, waaraan wij muzikale medewerking zouden verlenen. Door ons werden – in beurtzang met de gemeenteleden - een aantal verzen van Psalm 107 en Lied 347 gezongen, welke betrekking hebben op de zeevarenden. Om half elf was de dienst afgelopen en onder het zingen van de eerste regels van La Rochelle verlieten wij de kerk, op de jambee begeleidt door René. Na een lunch achter de Nicolai werd ons optreden vervolgd bij de Kameleon met onder andere South Australia en Johnny comes down to Hilo. Gelukkig met lekker zonnetje en veel publiek. Daarna nog in de nabijheid van Joey’s Bar van John B. Sails, de Fles en Durruk uit Urrek gezongen met als uitsmijter Oe-e-le. Het festival werd besloten met een samenzang van alle aanwezige koren op het podium achter de Nicolai kerk: al met al een zeer geslaagd geheel.


pag 7

Rumor di Mare zet zich internationaal op de kaart met de ‘superset’

Festival Maritim Bremen-Vegesack 2008 Willem van Rijn Dat dit een bijzondere reis zou worden zat er wel in. Samen met onze vrinden van De Kaapstander scheep gaan naar een van de belangrijkste festivals in Europa, is natuurlijk niet niks. De meeste van ons kennen De Kaapstanders al van eerdere optredens, maar samen reizen is een verhaal apart. Want zodra de bus rijdt, treedt een uitgekiend systeem in werking, dat alle Kaapstanders én enkele mazzelaars onder de Rumor mannen continue voorziet van een keur aan drankjes en eetwaar. Een hechte club met heel veel gein. Het kon niet beter beginnen. Ook een verhaal apart is onze deelname aan Festival Maritim Vegesack 2008, dit jaar voor de 10e keer georganiseerd door City Marketing Vegesack. Dit ‘maritime Traumziel’ zoals ze daar zo mooi zeggen, biedt traditioneel een hoge kwaliteit aan internationale shantygroepen en koren. Heerlijk om daar bij te kunnen zijn. De verwachtingen zijn hoog gespannen en in de bus worden de laatste puntjes op de spreekwoordelijke ‘i’ gezet door muzikanten en voorzangers. Bij aankomst in Vegesack blijkt, dat De Kaapstanders logies hebben gevonden op de schitterend gerestaureerde driemaster ‘Schulschiff Deutschland’. Maar ja, die zijn minstens 3 keer eerder uitgenodigd en hebben zo hun ‘rechten’. Rumor moet nog een half uurtje door naar Worpswede. En als je vorig jaar ook in Cuxhaven bent geweest, is het allemaal heel vertrouwd met de grote slaapvertrekken en de huisregels. De avond staat in het teken van de formele opening van het Festival. Natuurlijk op z’n Duits, in een grote zaal met lange tafels en toespraken, genodigden (sponsors) en gelukkig veel, heel veel zangers. Oude bekenden, o.a. uit Polen en Frankrijk én nieuwe gezichten. Een gezamenlijke maaltijd sluit de bijeenkomst af. Het is tijd voor het 1e optreden buiten in het park. Bounding Main uit Chicago mag openen op het Vegesacker Balkon en vervolgens is er een avondprogramma op 5 locaties. De Nederlandse groep Rapalje, sinds enige tijd professioneel (!), maakt indruk door hun zangkwaliteit en de veelheid aan muziekinstrumenten. Een mooie afsluiting van de eerste avond. Zaterdag: superset is super! Zaterdag kan het echte werk beginnen. Het inzingen voor het Stay Okay hotel is een gratis attractie voor het personeel en vertrekkende gasten. Dit zijn drukke dagen voor Vegesack, met duizenden bezoekers en 31 deelnemende groepen. Op maar liefst 12 plekken in de stad wordt vandaag gezongen. Ons 1e optreden vindt plaats op de Kleiner Markt, midden in de stad. Prima locatie, waar voorafgaand aan ons optreden Radio Nordwest (Bremen) een live uitzending heeft Kleiner Markt... met optredens van o.a. Banana Boat, Bounding Main en La Bouline, achtereenvolgens uit Polen, Chicago USA en Frankrijk. Internationaler kan het niet. Rumor sluit om 13.00 uur naadloos aan met een mooie set. De kop is eraf! Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

pag 8

Aan het eind van de middag volgt nog een tweede optreden in het stadscentrum. Lekker gezongen, maar het publiek heeft de winkeltassen vol en laat het een beetje afweten. Ondertussen volgen we waar mogelijk de optredens van andere groepen en onder genot van bier en ‘bratwurst’ is het goed toeven langs de Weseroever. Aan versnaperingen geen gebrek. Ons laatste optreden voor deze dag moet de klapper worden. We staan om vijf uur gepland in de grote tent in het stadspark. Zeg maar een A1 locatie en ook nog eens in ‘prime time’. Er is massaal publiek aanwezig. Voor ons zingen Les Pirates, geen zeerovers maar naar blijkt, vier jonge Françaises! Een prima intro voor onze superset. Het wordt inderdaad een fenomenaal optreden. Het enthousiasme spat eraf en we krijgen geweldige reacties uit het publiek, waaronder veel leden van andere groepen. De 4 Françaises bewonderen René en Leo, maar vooral ook onze uitspraak. Na afloop is het ‘très bien’ niet van de lucht. In de late avonduren genieten wij nog van een sing around met andere groepen in een kleine feesttent op het festivalterrein. Rumor laat zich niet onbetuigd en natuurlijk zingen we Ja Stawiam samen met de Polen. En haken in bij alle andere shanties en seasongs.

De Franse groep ‘Les Pirates’ volksdanst op ‘C’est Dans La Ville De La Rochelle’ van Rumor (foto Wilfried Gorisch)

Zondag: de Utkiek Zondag, oh heerlijk, we kunnen wat later opstaan. Ons optreden staat pas in de middag gepland, dus is er alle tijd voor een rustig ontbijtje. Het weer is minder, dat is meteen duidelijk. We zitten in de bus richting Vegesack en de regen valt met bakken. Op het festivalterrein is het even droog en Frits heeft bedacht om te gaan dweilen. Heel toepasselijk, maar dit keer betekent het zingen op willekeurige locaties. Dat gaat steeds goed, totdat de volgende bui zich aandient. Op onze derde dweilplek zoeken we onderdak bij de (drink)watermeisjes. Hun knalrode promotiestand hadden we ook de vorige dag al gezien aan de Kleiner Markt . Dat schept een band en we worden warm onthaald en getrakteerd, ja precies op... water. Gewoon drinkwater, naar keus met een smaakje. Tja, een zeeman zuipt wat af... Maar, we hebben er tenminste weer een paar vrouwelijke fans bij. Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

pag 9

Later in de middag is ons laatste optreden bij de ‘Uitkiek’ vlak bij de pont. Een groot podium gericht naar de terrassen van de verschillende kroegen langs het water. Veel volk op de been en gelukkig, de (drink)watermeisjes zwaaiden al weer van verre. Dat gaat dus goed komen. Ook de uitbaatster van een lokaal café, door enkelen van ons naar het podium gelokt, geniet zichtbaar. Opnieuw een heerlijke set om te zingen en tegelijkertijd een mooie afsluiting van onze optredens. Tijd voor het afscheid van onze shanty vrienden langs het terras en aansluitend staat de bus klaar voor de terugreis naar Nederland, samen met De Kaapstanders. Wij werpen nog eenmaal een jaloerse blik op hun witte driemaster. Daar hopen we volgend jaar toch écht te slapen...

(ingezonden mededeling)

Optreden ander koor Shanty liefhebbers uit Katwijk aan Zee hebben op zaterdag 1 november a.s. (aanvang 20.00 uur) een concert georganiseerd met Het Lemster Shantykoor. Lokatie is het Andreas College aan de Louise de Colignylaan 2. Het koor heeft sinds haar bestaan 2 cd’s uitgebracht, natuurlijk horen Friese nummers daarbij. Voor 6 euro heb je dicht bij huis een mooie shanty avond... Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

pag 10

EVALUATIE VAN DE FESTIVALS BIE DAIP EN VEGESACK Naar aanleiding van onze optredens in Appingedam en Bremen-Vegesack heeft Jan Marten de positieve- en de verbeterpunten op een rijtje gezet: Positieve punten tijdens de optredens in Vegesack en Appingedam: • • • • • • • • •

Rumor heeft uithoudingsvermogen, ook over meerdere optredens heen. Het koor blijft slagvaardig o.m. bij verandering omstandigheden. De positieve instelling van het koor ondanks negatieve verwachtingen (Joey’s Bar, Appingedam). Zingen zonder versterking gaat, mits keuze nummers in overleg met voorzangers, uitstekend. Ontstaan en praktiseren nieuwe voorzang/ -combinaties (Thijs, Koos, Jan S/ Dick/ Koos, Peet). Door het gebruik van Podiumschema (Stageplan) kan het koor sneller wisselen bij podia met microfoons. Zingen o.l.v. Martien, dus zónder JM, is zeer goed mogelijk (onder voorbehoud van de juiste programmering). Programmering is mogelijk zónder Martien. Sommige nummers tonen onverwacht hun andere kant als ze onbegeleid worden gezongen. Onbegeleid zingen gaat dus niet ten koste van het nummer.

Negatieve punten: • • •

Meerstemmigheid bassen (Pick a bale/ Pytoria) is niet correct. Het (te) late opstellen en stemmen van instrumenten. Regieaanwijzingen van Paul zijn nauwelijks gevolgd, door veelheid aan nummers. Het helpt als JM e.e.a. voordoet.

Geleerd: • Niet het koor direct laten opstellen, maar wachten tot alles klaar is. • Informele voorzingen ’s avonds van de koren onderling moet een goede mix zijn van spontaniteit, helderheid en enig (gevoelsmatig) overleg. • JM moet niet te veel tegelijk hoeven doen vóór een optreden. • Idem tijdens een optreden zolang accordeonspelen geen tweede natuur is.

Jan Marten de Vries


pag 11

Frits daagt ons uit en wil wel eens kijken hoever de redactie bereid is om te gaan als het om scabreuze teksten gaat… Nou, het kan ons niet scabreus genoeg zijn, kunnen wij wel zeggen. In woord en ...... ‘’Voorwaar niet voor onder de kerstboom’’, zegt Frits, “maar wel zoals het was”. En het is een mooi verhaal, vinden wij (Redactie)

Het ongekuiste zeemanslied Frits van der Mark Een van Rumors oud koorleden, Tim Oosten, maakte het zelf mee. Op vakantie in Frankrijk zong hij op de camping het ietwat dubbelzinnige lied ‘Navigant Dans Le Port De Nantes’, met als refrein de woorden: ‘Pique la baleine allons nous coucher’ (Steek de walvis, laten we gaan slapen). Deze versie van het lied ging de campingbuurman van Tim, met het oog op zijn kinderen, toch wat te ver en hij maande hem onmiddellijk met zingen te stoppen. Wat wil het geval: de meeste Fransen zingen een minder expliciete tekst: ‘Pique la baleine je veux naviguer’ (Steek de walvis, ik wil varen). De oorspronkelijk tekst is hier dus aangepast. Je kunt je afvragen of de teksten van shanties en zeemansliederen in veel gevallen oorspronkelijk niet veel obscener waren en dat zij later zijn gekuist. In tegenstelling tot zangers van nu hadden de zeelui geen publiek dat zich aan de teksten kon ergeren. In dit stukje wil ik samenvatten wat de kenners op dit gebied hierover hebben geschreven. In de eerste plaats een korte inleiding van oud-zeeman, auteur en beeldend kunstenaar Arne Zuidhoek over het zingen aan boord: Door de eeuwen is overal ter wereld flink gezongen, ook tijdens de arbeid. Werkliederen dienden om de fut erin te houden en de krachten te bundelen. Zingen was aan boord van roei- en zeilschepen een normaal onderdeel van de scheepsroutine: ‘a song is ten men on a rope.’ Vroeger werden er op Europese schepen zangers en muzikanten aangemonsterd. In de 19de eeuw maakte zuinigheid daar een einde aan. Matrozen moesten voortaan zelf hun arbeidsvitaminen verzorgen. Het leverde een schat aan ritmische gezangen op, de shanty’s. De lenige Engelse taal leende zich daar bijzonder voor en leverde de meest succesvolle zeemansliederen, vooral in Liverpool met een achterland van eeuwenoude tradities op het gebied van de volksmuziek. Het is geen toeval dat de revival van de Europese populaire muziek vanuit die havenstad begon (Beatles). Een extra impuls kreeg de shanty toen de Amerikaanse negers in groten getale de schepen kwamen bemannen. Zij waren zowel uitstekende zeelieden als zangers. ‘Ze doen niks zonder een shanty,’ noteerde matroos Basil Lubbock van Ross-shire in 1899, ‘en dat is een waar feest. Als ze dat op een podium zouden doen, zou het een enorm succes worden.’ De zeelui ontbrak het niet aan humor en zelfspot. Daarvan kunnen hun liederen getuigen die zijn doordrenkt van zwoegen, lijden, dromen, verlangen en pretmaken. Bij voorkeur gaan de teksten over de wal. En zonder schroom ging men daarbij tot de kern van de zaak over: de vrouw. De ontelbare, anonieme, vindingrijke zangers namen Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

pag 12

daarbij geen blad voor de mond. Om die reden is een groot deel van de bewaard gebleven teksten minder geschikt voor publicatie. Niet omdat ze onfatsoenlijker zijn dan de 17de- eeuwse burgermansrijmelarijen, maar omdat men die thans niet tolereert. Liederen van de zeilzeeman vermeden overigens schunnige woorden. De matroos op damesbezoek ‘rigged up his mainmast ‘coz madame’s gangway was open an’ wide’. Na zulke vondsten joelden de matrozen het refrein mee en wieren zich met hernieuwde krachten tegen de handspaken van de gangspil. Zo drukten ze de windjammers zingend door storm en kou naar hun bestemming. Stan Hugill, oud zeeman op de grote zeilvaart en auteur van talloze boeken over het zeemanslied schrijft: Veel mensen hebben me gevraagd hoe onzedelijk Jack Tar was in zijn liederen en shanties. Om het kort te houden, vrijwel ieder van zijn shanties was ontuchtig. De historicus Kees Davids schrijft in zijn proefschrift over het Nederlandse zeemanslied in de zeiltijd (1600-1900): ‘Vermoedelijk kon het zingen van shanties naast een technische ook een door de autoriteiten al of niet gewenste sociale functie vervullen. Zoals Jacb van Lennep in 1852 schreef: ‘ men weet, dat als de manschappen aan ’t gangspil draaien, zij de vrijheid hebben, te zeggen, wat hun voor de mond komt, waarvan zij dan ook doorgaans een ruim gebruik maken’. Een echte shanty was zeker niet fatsoenlijk. De conclusie is dus dat veel van wat aan boord gezongen werd niet geschikt was voor het oor van de landrot. De oorspronkelijke ongekuiste versies van het zeemanslied zijn moeilijk terug te vinden. Voor een volgende aflevering van de Scheepspost wil ik proberen om (minder) gekuiste teksten van liedjes uit ons repertoire te achterhalen. Hieronder alvast een voorbeeld van een wel zeer expliciete tekst die niets aan de verbeelding overlaat. ‘Friggin’ In The Riggin’, ook bekend als ‘The Good Ship Venus’ is een schunnig drinklied bedoelt om te schokken. Het geeft in een steeds toenemende mate een obscene beschrijving van de losse moraal van de bemanning van het betreffende schip. De tekst werd het eerst op schrift gesteld door Christopher Logue in Count Palmiro Vicarion Books of Bawdy Ballads (1956). The Britse punkband The Sex Pistols heeft een versie opgenomen die op hun album Great Rock ‘n’ Roll Swindle is verschenen. De Amerikaase Thrash metal band Anthrax heeft een cover van de Sex Pistols versie gemaakt. In 2007 nam Loudon Wainwright III het lied op voor de CD: ‘Rogue’s Gallery’, Pirate Ballads, Sea Songs & Chanteys. Bronnen: Arne Zuidhoek, Afzien Op Zee, Unieboek, De Boer Maritiem, 1985 Stan Hugill, The Bosum’s Locker, David Harron Publishing + The Chanty Cabin, 2006 C.A. Davids, Wat Lijdt Den Zeeman Al Verdiet, Marinus Nijhoff, 1980


pag 13

The Good Ship Venus The third mate's name was Paul, He only had one ball. But with cracker he rolled terbaccer Around the cabin wall.

Chorus: There's frigging on the rigging; Wanking on the planking, Tossing on the crossing, There was fuck all else to do.

The captain's daughter Mary, Had never lost her cherry. The men grew bold and offered gold And now there's no more Virgin Mary.

Twas on the good ship Venus, By God you should have seen us, The figurehead was a whore in bed And the mast the Captain's penis.

Another cook was O'Malley, He didn't dilly dally. He shot his bolt with such a jolt He whitewashed half the galley.

The captain of this lugger, He was a dirty bugger, He wasn't fit to shove shit From one place to another.

The boatswain's name was Lester, He was a hymen tester. Thru hymens thick he stuck his prick And left it there to fester.

The captain's wife was Mabel. Whenever she was able, She'd fornicate the second mate Upon the galley table.

Another one was Cropper, Oh Christ he had a whopper. Twice round the deck, around his neck And up his bum for a stopper.

The ship's cook's name was Freeman, My God was he a demon, He fed the crew on menstrual stew And hymens fried in semen.

The ship's dog's name was Rover, The whole crew had him over, We ground that faithful hound From Singapore to Dover.

The captain had a daughter, Who fell into the water, We heard her squeal and knew an eel Had found her sexual quarter.

The engineer was McTavish And young girls he did ravish, His missing dick's at Istanbul He was a trifle lavish.

The first mate's name was Carter, By God he was a farter, When the high winds would cease They's use Carter to start her.

A homo was the Purser, He couldn't have been worser, With all the crew he had a screw, Until they yelled: "Oh no sir."

The second mate's name was Andy, His balls were long and bandy, We filled his arse with molten brass For wanking in the brandy.

So now we end this serial, Through sheer lack of material. I wish you luck and freedom from Diseases venereal.

The cabin boy was Kipper, A dirty little nipper, We stuffed his arse with broken glass To circumcise the skipper.

The bosun’s name was Carter He was a musical farter He could play ‘God Save the Queen’ from beginning to end And Beethoven’s moonlight sonata.

The captain's name was Morgan, By Christ he was a gorgon! Ten times a day sweet tunes he's play. On his productive organ.

They spied whore upon the shore. And off came shirt and collar. In 20 minutes by the clock, she'd made a thousand dollars.

The captain's daughter Mable, They laid her on a table! And all the crew would come and screw As oft as they were able.

The first mates name was Carter By God he was a farter When the wind wouldn't blow and the ship wouldn't go they called on Carter the farter to start her

"Twas on a Chinese station, We caused a great sensation. We sunk a junk in a sea of spunk By mutual masturbation. Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

pag 14

LIEDEREN OVER DE ZEE EN DE MISDAAD Frits van der Mark Ook op zee gebeuren dingen die niet deugen. Min of meer toevallig vallen de twee liederen uit het repertoire van Rumor di Mare die ik dit keer wil bespreken. ‘Quinze Marins’ in de rubriek piraterij, ‘Little Boy Billee’ over het kannibalisme. Mooie onderwerpen waarover, zoals hopelijk mag blijken, wel het een en ander valt te vertellen.

Quinze Marins Titel: Taal: Soort: Traditioneel: Schrijver/componist:

Quinze Marins Frans Oneigenlijk zeemanslied nee tekst en muziek Michel Tonnerre, 1970

Voorzang/samenzang:

voorzang

Omschrijving tekst en eventuele vertaling ‘Quinze Marins’ (Vijftien zeelieden), is door de Breton Michel Tonnerre in 1970 geschreven. Het is afgeleid van het lied ‘Fifteen Men on a Dead Man’s Chest’ dat in 1901 werd geschreven voor een musical gebaseerd op het boek ‘Treasure Island’ (‘Schateiland’) van Robert Stevenson. De Franse versie heeft een eigen melodie, ook de tekst van de coupletten is anders dan de Engelse versie. Het refrein is vrijwel gelijk aan het Engelse:

“Quinze marins sur le bahut du mort Hop là ho ! une bouteille de rhum! A boire et l'diable avait réglé leur sort Hop là ho ! une bouteille de rhum!”

"Fifteen men on the dead man's chest. Yo-ho-ho, and a bottle of rum! Drink and the devil had done for the rest Yo-ho-ho, and a bottle of rum!"

Vertaling: “Vijftien man op de doodskist. Yo-ho-ho, en een fles rum. Drank en de duivel deden de rest. Yo-ho-ho, en een fles rum”.


pag 15

Achtergrond & verklaring: Robert Stevenson deed veel onderzoek naar de geschiedenis van piraten. Het is daarom mogelijk dat een deel van de versregels die in Schateiland (1883) staan in werkelijkheid ook in het piratentijdperk voorkwamen. In deze beroemde roman citeert hij een vers dat dient als een deuntje voor zijn held, kapitein Long John Silver. Deze regels komen terug in het gedicht ‘Derelict’ (het verlaten schip) ook wel ‘Fifteen men on a dead man’s chest’ , dat in 1891 door Young E. Alisson werd geschreven. Het gaat over de personages van het Schateiland. Het gedicht is in 1910 op muziek gezet voor een Broadway musicalversie van Schateiland. •

Het lied is vaak gebruikt in films, stripverhalen etc.: Popeye and the pirates, Le secret de la Licorne:Kuifje en kapitein Haddock, Adventures of Superman in het verhaal genaamd: The Golden Vulture, Revenge of the Pink Panther: Inspector Clouseau: Peter Sellers, Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest.

De eerste regels van het refrein van het piratenlied "Fifteen men on a dead man's chest" kunnen als volgt worden verklaard. Dead Man’s Chest is een klein eiland dat onderdeel uitmaakt van de British Virgin Islands in de Caraibische zee. De lokale geschiedenis en folklore claimen dat de piraat Edward Teach, bekend als Blackbeard, een bemanning die muitte, strafte door ze op Dead Man’s Chest achter te laten. Het eiland heeft hoge kliffen, geen water en wordt alleen bewoond door pelikanen en slangen. Elke zeeman kreeg een hartsvanger (jachtmes) en een fles rum. Teach hoopte dat de piraten elkaar zouden afmaken, maar toen hij een maand later terugkwam bleken alle 15 nog in leven. Dit zou de regel "Fifteen men on the dead man's chest. Yo-ho-ho, and a bottle of rum! Drink and the devil had done for the rest Yo-ho-ho, and a bottle of rum!" kunnen verklaren.

Little Boy Billee Titel: Taal: Soort: Traditioneel: Schrijver:

Little Boy Billee Engels Oneigenlijk zeemanslied / ballade min of meer Oorspronkelijk William Makepeace Thackeray, door ingrijpend veranderd.

mondelinge overlevering

Voorzang/samenzang: voorzang Omschrijving tekst en eventuele vertaling: Honger kan een grote ontbering zijn op zee. Bij langdurig gebrek aan voedsel werd wel eens overwogen om één van de opvarenden op te eten, soms werd het ook uitgevoerd. Het ligt voor de hand dat er over dit kannibalisme ook werd gezongen. Het bekendste lied hierover is ‘Little Boy Billee’ .


pag 16

In het boekje bij de dubbel CD ‘Rogues Gallery: Pirate Ballads, Sea Songs & Chanteys’ staat dat dit lied een humoristische fo’c’sle song van obscure herkomst is. Met wat zoekwerk blijkt de herkomst toch vrij duidelijk. De oorspronkelijke tekst, onder de titel ‘Little Billee’, werd geschreven door William Makepeace Thackery. Hij was een Engelse romanschrijver (1811-1863) die beroemd was om zijn satirische werk, vooral van ‘Vanity Fair’ dat een schotschrift is op de Engelse society van de vroege 19de eeuw. Hiermee is echter nog niet alles gezegd. De Portugese ballade ‘A Nau Caterina’ en de Franse ballade ‘La Coute Paille’ vertellen vrijwel het zelfde verhaal. Het schip is lang op zee en er is geen voedsel meer. Er worden strootjes getrokken om uit te maken wie er opgegeten zal worden. Als de kapitein overblijft met het kortste strootje biedt de cabin boy (kajuitsjongen) aan om zich in zijn plaats op te offeren. Hij smeekt om toestemming om eerst nog tot de volgende dag de uitkijk te houden. Precies op tijd ziet hij land en de zeelui zijn gered. Thackery’s ‘Little Billee’ is dus een parodie op deze twee balladen. De oorspronkelijke tekst onderging door mondelinge overbrenging een grondige verandering. Hieronder zijn de originele tekst van ‘Little Billee’ en de tekst van ‘Little Boy Billee’ die momenteel het meest voorkomt (met tekstredactie van Jan Marten) naast elkaar gezet. Omdat de tekst via mondelinge overlevering sterk is veranderd kan het lied als min of meer traditioneel worden genoemd. Vertaling: Gorging Guzzling Chemise Catechism Commandment K.C.B.

- zich volproppende - zuipende - soort hemd - catechismus - (de tien) geboden - Knight Commander of the Bath, zeer hoge Britse onderscheiding door Henry IV in 1399 ingesteld.

Achtergrond & verklaring: De tekst van het lied concentreert zich op drie aspecten: de jeugdigheid, de machteloosheid en de tederheid van het slachtoffer. Daardoor worden de slechte bedoelingen van de ‘breedgeschouderden’ omver geworpen. Aardig is dat Billee zijn kans om te overleven zo groot mogelijk maakt door de langste heilige teksten te kiezen die het kent: na de catechismus is hij zo inventief om de tien geboden met een elfde uit te breiden. Vóór 1885 werd het opeten van de cabin boy algemeen geaccepteerd als ‘een gewoonte van de zee’. In 1885 kwam er een wettelijk precedent: drie Britse zeelieden werden veroordeeld voor het vermoorden en opeten van hun 17-jarige cabin boy Richard Parker. Op spookachtige wijze bootste de werkelijkheid de kunst na. Al in 1837 publiceerde Edgar Ellen Poe het boek ’The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket.’ waarin drie zeelui na een schipbreuk hun cabin boy opaten. Zijn naam in het verhaal van Poe was: Richard Parker. Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

pag 17

Little Billee THERE were three sailors in Bristol City, Who took a boat and went to sea. But first with beef and captain's biscuit, And pickled pork they loaded she. There was gorging Jack and guzzling Jimmy, And the youngest he was little Billee. Now when they'd got as far as the Equator They'd nothing left but one split pea. Says gorging Jack to guzzling Jimmy, "I am extremely hungaree." To gorging Jack says guzzling Jimmy, "We've nothing left, us must eat we."

Little Boy Billee

Says gorging Jack to guzzling Jimmy, "With one another we shouldn't agree!

There were three men of Bristol City, They stole a ship and went to sea,

There's little Bill, he's young and tender, We're old and tough, so let's eat he."

There ‘s Gorging Jack and Guzzling Jimmy, And also Little Boy Billee

"O Billy! we're going to kill and eat you, So undo the button of your chemie."

They stole a tin of captain's biscuits, And one large bottle of whiskey.

When Bill he heard this information, He used his pocket-handkerchie.

But when they reached the broad Atlantic, They ‘d nothing left but one split pea.

"First let me say my catechism Which my poor mother taught to me."

Said Gorging Jack to Guzzling Jimmy, "We've naught to eat — let's eat Billee."

"Make haste! make haste!" says guzzling Jimmy, While Jack pulled out his snickersnee.

"O Little Boy, we'll kill and eat yur. So undo the top button of your little chemie."

Billy went up to the main top-gallant mast, And down he fell on his bended knee, He scarce had come to the Twelfth Commandment When up he jumps - "There's land I see!" "Jerusalem and Madagascar And North and South Amerikee,

But when he reached the Eleventh Commandment, He cried "Yo Ho, for land I see!" "I see Jerus’lem, and Madagascar, And North and South Amerikee"

There's the British flag a-riding at anchor, With Admiral Napier, K.C.B"

"I see the British fleet at anchor, And our Lord Nelson, K.C.B."

So when they got aboard of the Admiral's, He hanged fat Jack and flogged Jimmee,

They hung Gorging Jack and Guzzling Jimmy, They made an admiral of Little Boy Billee.

But as for little Bill, he made him The Captain of a Seventy-three.

(tekst redactie: JMdV, 17122007)

William Makepeace Thackeray Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

"O may I say my catechism, That my dear mother taught to me?"

pag 18

Le

France

Reisverslag 2006 Van Vaudemange naar Parijs, periode april – mei 2006. door Jack Vlieland

Tour de France Recht vooruit zie ik het grote standbeeld dat op het Place de La Bastille staat, de plaats waar de Franse revolutie begon in 1789 met de bestorming van de gevangenis La Bastille. De vorige bemanning Bart en Niek zijn naar huis gegaan en Corrie en mijn dochters Femke en Marlies zijn met de trein naar Parijs gekomen. We liggen vooraan in de haven Port Arsenal die werd geopend in 1825 aan de voet van de verwoeste Bastille. Vanaf de Seine kom je via een sluis in de haven en die gaat direct over in een tunnel. Van te voren moet je je bij de Parijse autoriteit aanmelden, dat je van plan bent de tunnel te passeren. En na het groene licht mag je de tunnel met éénrichtingsverkeer in. Precies onder het plein La Bastille begint het Canal Saint Martin met de tunnel van bijna 3 kilometer onder Parijse pleinen en straten. Het kanaal ligt in het noordoosten van Parijs, grotendeels in het Xe arrondissement en samen met het Canal Saint Denis vormt het een verbinding tussen twee delen van de Seine. Zo kan twaalf kilometer van de route over de Seine worden afgestoken. En dat was in de tijd van het betere jaagwerk, heel prettig met de doorgaans sterke stroom op de Seine. Om de paar honderd meter zit in het plafond een groot ventilatiegat van ongeveer een meter doorsnee waardoor het daglicht naar binnen valt. Op enkele plaatsen is de tunnel verlicht. Het binnenvallende zonlicht zorgt voor een prachtige sfeer en in de serene stilte vaar je onder het bovengrondse gewoel door. Je hebt niet het gevoel opgesloten te zitten want er komt daglicht binnen. Zodra je uit de tunnel komt, vaar je door een prachtige Franse wijk in het Xe arrondissement. Het gebied rond het Canal SaintMartin is pittoresk en geeft een indruk van de bedrijvigheid die er vroeger moet zijn geweest. Na de tunnel kom je in de eerste dubbelsluis. In totaal zijn er 9 sluizen voordat je in het grote Bassin de la Vilette aankomt. Van uit het bassin ben je vlakbij het Gare du Nord. De keizer gaf opdracht De sluiswachter vraagt naar mijn vaarschema en ik vertel hem dat ik vandaag heen en weer vaar tussen het Bassin en de haven. Hij geeft het advies om voor 15.30 uur terug te varen omdat ik anders lang moet wachten voor de sluizen, want tegen die tijd zijn er rondvaartboten en die hebben voorrang . Hij pakt een boekje en schrijft een rekening uit van een paar euro Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

pag 19

voor het bevaren van het kanaal, inclusief het schutten. De Parijse kanalen maken geen deel uit van het grote vaarwegenstelsel van de VNF (Voie Navigable France) waaraan ik jaarlijks een paar honderd euro betaal om te mogen varen en schutten. De keizer Napoleon Bonaparte gaf opdracht om de kanalen te bouwen. De plannen voor de bouw waren al wat ouder, namelijk uit de tijd van Lodewijk XIV. De aanleg had een aantal voordelen: Het kanaal werd verbonden in het Bassin de la Vilette met het riviertje de Ourq en dat zorgde voor prima drinkwater voor de Parijzenaars. De vaarroute door Parijs werd met 12 kilometer bekort en dus 12 kilometer geen sterke stroming. De verbinding met Noord Frankrijk en met Nederland werd sterk verbeterd voor de aanvoer van goederen. Dat het kanaal er nog is, is bijzonder. Zoals veel steden zag men in de jaren 60 het nut van de kanalen niet meer in, en men wilde de vaarweg dempen en vervangen door een doorgaande autoweg tussen de vliegvelden Le Bourget en Orly. Gelukkig werd het door protest uitgesteld anders hadden jullie nu niets te lezen gehad. In 1971 werd het plan definitief afgeblazen en in de jaren 80 opengesteld voor pleziervaart. Fietsen door Parijs Na een paar dagen Parijs, waar we onder andere de marathon van Parijs over de Place de la Bastille hebben zien hollen, gaan we met de auto terug naar Nederland. De boot blijft liggen in het Arsenal en Corrie en ik gaan later voor 14 dagen terug naar Parijs. We slapen op de boot en we verplaatsen ons op de fietsen door Parijs. Dat is ook een unieke ervaring en heel comfortabel. Parijs is druk bezig met het bouwen van een netwerk voor fietsen en daar waar het nog niet aanwezig is, mag je gebruik maken van de busbaan. Vanaf het water is het al heel bijzonder als je onder de prachtige bruggen van Parijs vaart naar de Eiffeltoren. Op de fiets van uit de haven, langs het fietspad aan de Seine fietsen, door een park en zo met je fiets onder de Eiffeltoren staan, is ook een unieke ervaring. Zo bezoeken we onder andere de Dôme des Invalides, Jardin de Luxembourg, het Louvre en rijden over het plein van de Notre Dame om vervolgens op het Ile de la Cité bij de beroemde ijsbereider Maison Berthillon de fiets voor de salon te zetten en twee boules met chocolade en karamel te bestellen. Over een paar dagen komen vrienden met de trein naar Parijs, en gaan we de Seine op langs Versailles richting de Loire. Maar dat is nog even varen.

≈


pag 20

EEN LIEVEHEERSBEESTJE OP DE ELBE Diederik Romswinckel Dit seizoen bracht Nelina II, mijn Hurley 800, me naar de Oostzee. Uitgerust met een nieuwe windvaanstuurinrichting en met veel enthousiasme vertrok ik eind mei uit Den Helder. Vriend en collega Kees bracht me naar Kiel. Door een pretstop op het eiland Norderney hadden we de enige dag met NW-wind in deze O-wind weken mee en racete de Elbe op. Zo bleek dat deze keer een beetje lui zijn loonde, want de dagen daarvoor en erna was het motoren geblazen richting Kieler kanaal. In Kiel nam Kees afscheid en werd het verder solo. De sinds acht weken in de regio staande O-wind was niet geneigd te veranderen. Maar ook ik was niet van plan mijn oostwaartse plannen te veranderen. Dus na enig afwachten begonnen we toch maar naar het eiland Fehmarn te kruisen. De windpilot deed zijn werk voortreffelijk. Ik doopte hem HO naar de voorletters van mijn marinier-vader. Niet een beetje bakboord, niet een beetje stuurboord, maar recht door zee. Wat er ook gebeurt. In het voormalige Oost Duitsland wemelt het van de Europrojecten waaronder jachthavens. Khülungsborn is een zo nieuw aangelegde marina met alles erop en eraan. Een voormalige OostDuits Ostseebadeort gaat mee in de vaart der volkeren. Niks mis mee voor een nachtje. “s Ochtends houdt een Herr Doctor Diplom Ingenieur Meteorologe een goed verhaal over de te verwachten ontwikkelingen van het weer. Oostenwind dus.

Even verder, in Warnemünde, is de grootste marina van Duitsland gebouwd. Yachthafenresidenz Hohe Düne. Geen duin te vinden, 750 ligplaatsen en ongeveer 400 bezet. Maar alles is mogelijk. Wilt U een Rosenölganzkörperpeeling, geen probleem. Gouden tegeltjes in de douche. Maar geen haakje om je pendek op te hangen. Wel aan de steiger de Marieke van vrienden uit Den Helder, die een eenvoudig doch voedzaam maal bood. Rustig ging het langs voormalige Oost-Duitse kusten en het Stettiner Haf. Liefelijke haventjes, vaak geen Nederlander te bekennen. Na de uitschakeling van het Nederlands elftal bij de Europese Kampioenschappen voetbal mocht ik als enige Holländer, in Krummin ’s avonds persoonlijk zeven condoleances ontvangen. Met zeven stevige biertjes. Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

pag 21

Kromme tenen Op naar de eerste Poolse haven, Wolin. Polen is in de Europese gemeenschap opgenomen en alle papierrompslomp en paspoortcontroles horen tot het verleden. Ook de Euro is in Wolin geaccepteerd. Twee stuks ervan bedraagt het havengeld. En daarvoor komt de havenmeesteres ook nog met een loodzware transformator aangezeuld opdat de verwende westerling zijn koelkast kan laten draaien. Via de Dzwina, een Poolse meanderende waterloop terug naar de Oostzee. De hele dag één schip gezien, varend door een spectaculair mooi landschap. Langzaam gaf het hoge drukgebied boven Zweden de geest en werd de wind weer westelijk. Ik was dan ook bijna bij het meest oostelijke punt van de reis, Kolobrzeg (Kolberg) in Polen. De steven gewend naar het westen. Naar het mooie eiland Rügen. Het weerbericht gaf hoop op een bezeilde koers. Westenwindje 3-4, knik in de schoot, HO aan het roer en rustig koffie drinken. Maar naar bleek, alleen het eerste uur. Al ras ruimde de wind naar N-NW en werd het kruisen tegen Bf 5. Als bekend doet een gentleman dat niet, dus uitgeweken naar Peenemünde. Navigeren onder deze omstandigheden tussen ondiepten en banken in onbekend gebied is een uitdaging. Het

doet verlangen naar elektronische kaarten en zo. Of omkeren naar ruim water. Maar de veilige haven werd bereikt. Op de kaart lijkt het ´s avonds een eitje, de gevaren koers. Maar de kromme tenen staan dan ook niet op de kaart. In een vijftal fraaie dagtochten kwam Nelina terug naar het eiland Fehmarn. De westenwind werd nu echt enthousiast en minder dan Bf 6 was het dagen niet. Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

pag 22

Na drie dagen constant W 6 leek in de loop van dag de wind iets af te nemen, dus een stukje richting Kiel. De volgende dag bleef de wind wat minder, zij het dat hij wel uit Kiel kwam. Op weg dus. Op de zeekaart een waarschuwing dat het leger op je kan schieten op dat traject. Na door een Duitse patrouilleboot te zijn weggestuurd, omdat ik uit de ingewikkelde lichtsignalen had begrepen dat er juist niet werd geschoten die dag door het Heer, werd het een bezeilde koers. We moesten namelijk een fors stuk om het gevaarlijke gebied varen. Ieder nadeel heb zijn voordeel, zei de heer J.C. al.

Troostborrel Het plan was om ongeveer halverwege het Kielerkanaal, in Rendsburg, een goed moment af te wachten om de thuisreis door de Duitse Bocht te plannen. Of als zich dat niet voordeed de boot in Rendsburg te laten en de trein naar huis te nemen om op tijd thuis te zijn voor de komende verplichtingen. Ieder dag werd alle windguru’s, windfinders, Deutsche Wetterdienst en zelfs de BBC shipping forecast geraadpleegd in het lokale internetcafé. Na drie dagen werd ook de treinreis naar huis bekeken. Als de volgende dag geen verandering voorspeld werd zou ik een treinkaartje kopen. Maar er leek een gaatje te komen in het weer. Twee dagen met NW 3. Niet ideaal, maar te doen. Dus naar het andere eind van het kanaal in Brunsbüttel. Aangelegd aan een bevriend jacht uit de thuishaven, dat zojuist was aangekomen door de sluis. De bemanning licht eufoor van een zeer voorspoedige tocht van Den Helder. In 32 uur met een constante windkracht 5 in de rug. Nelina gaat de volgende dag door de sluis om de 15 mijl naar Cuxhaven met het tij mee te doen. Tegen ZW6. Het begrip tij tegen wind krijgt op de Elbe een nieuwe dimensie. Een Nederlandse Victoire 1044, de No Worries, bleef bij me in de buurt. “Je leek zo klein en dan alleen” zeiden ze in Cuxhaven, waar ze al klaar stonden om de lijnen van Nelina aan te nemen en een troostborrel te schenken. Cuxhaven is een verzameloord voor Nederlanders, die liggen te wachten op het goede weer. Veel “wat doen jullie” en “heb je het weerbericht op de marifoon gehoord” in de haven dus. We besluiten te gaan. Nog een extra tankje diesel gehaald en met het tij mee er uit. Weliswaar was de wind geen NW meer, maar inmiddels gewoon ZW geworden en geen Bf 3 maar 4, maar dan maar motoren. Op de Elbe kwam er een lieveheersbeestje op mijn hand zitten. Nou ben ik niet bijgelovig, maar het was toch leuk. Met een stroom van ruim 3 knopen mee racen we langs de boeien. Ik zit binnen iets te doen met zooltjes in mijn laarzen en als ik bovenkom scheren we langs een erg grote metalen boei. Er kon geen hand meer tussen. Geluk gehad dus. Of zou het lieveheersbeestje …. ? Al ras nam de wind toe tot een vertrouwde ZW 5. Grootzeil bij voor de stabiliteit, autpilot stuurt, motor bij en zo nu en dan een bezeild stukje met een even wat ruimende wind. Het wordt een lange natte nacht. De kookwekker om mijn nek staat op 10 minuten, dus van echt slapen komt het niet. Bij het ochtendgloren staar ik enigszins brak over het water, op zoek naar de vuurtoren van Scheepspost RdM 10e jaargang nr. 2, oktober 2008

pag 23

Borkum. Niet te zien. Voor me en aan bakboord is een levendige zee met brekende golven. Brekende golven!? Ondiep?! 50 cm water onder de kiel, hard stuurboord uit en gelukkig loopt de diepte snel op. Ik bleek een waypoint vergeten te zijn. Juist dat waypoint dat de route met een knik om Juister Rif leidt. Weer geluk gehad dus. Ik heb wel veel geluk. Van zout naar zoet

Sluis Lauwersoog

In de loop van de middag, na een eindeloze nadering om Schiermonnikoog, wind tegen stroom, komen we bij de sluis in Lauwersoog. De sluis wordt speciaal voor mij bediend. Hoe was het ook weer, van zout naar zoet? Er is een forse stroming van zoet naar zout. Eerst achter vastmaken dus. Als ik dwars in de sluis lig besef ik dat het eerst voor vastmaken is. De sluis in Lauwersoog is trouwens 30 cm breder dan de Nelina lang is. Gelukje bij een ongelukje. De volgende dag verder binnen door. Er wordt windkracht 8 verwacht op het Wad. De autopliot geeft het op in de Dokkumer Ee. Dat is niet erg, maar als ik 26 uur had moeten sturen door de Duitse Bocht (de windpilot werkt niet erg goed motorend) was het niet leuk geweest. Het was een mooie trip met alles wat een zeiler zich wenst. Veel geluk gehad, weinig pech. En weer veel geleerd. Dit is geen proefschrift maar ik wil ten slotte twee stellingen poneren, die mij invielen tijdens de reis naar huis. 1. Lieveheersbeestjes brengen geluk, ook als je er niet in gelooft 2. Het gelukbrengend vermogen neemt af met de afstand waarop het lieveheersbeestje aan boord is gekomen.

≈


pag 24

Uit de Ouwe Doos... Cees Pepermans Volgens betrouwbare bron binnen ons koor (Jan van der Stoep) is ons koor in Juli 1994 via een advertentie in het Leidsch Dagblad tot leven gekomen. Dit betekent dat wij in 2009 vijftien jaar bestaan. Reden om iets te organiseren? Wellicht een eigen Shanty Festival en presentatie van onze 3e CD! Intussen zijn wij dus al zo’n veertien jaar bezig met het zingen van Shanty’s en zeemansliederen en het verbeteren van onze zang en de kwaliteit van ons repertoire. In de afgelopen veertien jaar zijn er ook heel veel mutaties in ons ledenbestand geweest. Wellicht is het aardig voor de nieuwe mensen, maar ook voor de ouwe rotten in ons koor om nog eens te kijken naar het repertoire dat wij in het verleden zongen.

Ketelbinkie

Ik vond in de ouwe doos de liedlijst van ons 1e officiële optreden op 23 juni 1995 bij de Zomerfeesten in Dordrecht. Onderverdeeld in 3 setjes A.B.C. A Douwe jongens Douwe B Blow boys blow Van den drogen haring Oh whiskey Luid de bel Peter gray Curacao Home boys home Het Franse gaatje C De zoute zee Op het hobbelend pekelveld Ameland Stormy weather boys The holy ground Weet iemand nog de liedlijst Leidens Ontzet 1995?

Hé Kapitein

1e set Douwe jongens Douwe 2e set Three score and ten De droge haring Fiddlers green Het Franse gaatje Talcahuano Luid de bel EI oechngem Curacao Sally Brown All for me grog De zoute zee Ameland Op het hobbelend pekelveld O whiskey The holy ground Blow,boys blow Hei courage viva De klok van Arnemuiden Peter Gray Stormy weather boys Home boys home


pag 25

Opvallend is als je zo in de ouwe doos zit te snuffelen, dat het repertoire in de beginjaren zoveel op elkaar leek. Een ieder die al de nodige jaren meedraait binnen ons koor, zal beamen dat de kwaliteit van zang en muziekkeuze aanmerkelijk is verbeterd. Doorgaan zo!

Blonde Arie

Rumor di Mare zingt liederen van de zee...

www.rumordimare.nl


pag 26

Enquête Vrienden, collega-koorleden, Sinds jaar en dag krijgen jullie met een zekere regelmaat de Scheepspost, het ‘lijfblad’ van ons koor. Een blad met achtergrondverhalen over de liederen die wij zingen, verslagen van optredens, nautische avonturen van medekoorleden, beschrijvingen van scheepstypen enz. enz. De makers vinden het leuk om met de Scheepspost bezig te zijn. Maar tegelijkertijd rijst bij hen de vraag of het blad zijn doel wel dient, of we wel een Scheepspost moeten hebben. En die vraag willen wij aan jullie stellen, want wij maken het blad niet (alleen) voor onszelf, maar voor onze mede koorleden. Wil je deze enquête invullen en uiterlijk voor de volgende repetitie inleveren bij Gijs, Willem of Cees Meijer (Denk er bij het invullen van deze vragenlijst aan dat het blad ook als extern PRmiddel is bedoeld). Alvast hartelijk bedankt! - alleen artikelen over zangtechniek in de Scheepspost ja-nee-geen mening - ook artikelen over zangtechniek in de Scheepspost ja-nee-geen mening - alleen verhalen in relatie tot onze liederen in de Scheepspost ja-nee-geen mening - ook verhalen in relatie tot onze liederen in de Scheepspost ja-nee-geen mening - meer verhalen in relatie tot onze liederen in de Scheepspost ja-nee-geen mening - historische nautische verhalen j ja-nee-geen mening - verhalen over schepen en scheepvaart ja-nee-geen mening - nautische avonturen van koorleden ja-nee-geen mening - verslagen van uitvoeringen ja-nee-geen mening - bestuursmededelingen ja-nee-geen mening - vergaderverslagen van het dagelijks bestuur ja-nee-geen mening - vergaderverslagen van de Algemene ledenvergadering ja-nee-geen mening - nieuwe leden stellen zich in de Scheepspost voor ja-nee-geen mening - moet de Scheepspost er anders uit zien j ja-nee-geen mening - in plaats van de Scheepspost willen we een papieren nieuwsbrief ja-nee-geen mening - in plaats van de Scheepspost willen we alleen een digitale nieuwsbrief (met enkele papieren exemplaren) ja-nee-geen mening - de Scheepspost moet voortaan digitaal worden uitgegeven (met naar behoefte enkele exemplaren op papier) ja-nee-geen mening - de Scheepspost heeft in geen enkele vorm een toegevoegde waarde en kan worden afgeschaft ja-nee-geen mening Verder wat jou betreft: Wil je de redactie suggesties meegeven? Zo ja, welke: Wil je ook bijdragen aan de Scheeppost leveren? Bv. redactiewerk, schrijven artikelen, vormgeving?


pag 27

De Burcht, Sociëteit en Tuinzaal

Illustratie Nico Volker


pag 28

RUMOR DI MARE WINT DE GOUDEN ZUIDWESTER

Recommend Documents