Productinformatie KOEN KOEN, Kinderlijk Onderwijs over Energie en Natuur, is ontwikkeld om kinderen tussen de vier en twaalf jaar op speelse en interactieve wijze bewust te maken van energie. Dit wordt gedaan met behulp van drie experimenten. KOEN wordt geleverd met een handleiding dat leraren ondersteund bij het bieden van een aansluitend lesprogramma. Het ontstaan van KOEN Energie is in onze huidige maatschappij een belangrijk thema en het zal in de toekomst alleen maar belangrijker worden. Maar wat is energie eigenlijk? En hoe leg je dit aan leerlingen uit? Naar aanleiding van deze vragen heeft Futuration, in samenwerking met de Rotterdamse stadsfilosoof Henk Oosterling van Rotterdam Vakmanstad, KOEN ontwikkeld. Waar bestaat KOEN uit? KOEN bestaat uit drie experimenten en handleiding waarmee leerlingen ieder op hun eigen wijze worden uitgedaagd om over energie na te denken. Elk van deze onderdelen wordt hieronder uitgelegd. Enkele afbeeldingen zijn onderaan dit document weergegeven. De gewichtenproef De gewichtenproef bestaat uit een bal die de leerlingen met behulp van een touw omhoog kunnen hijsen. Hierbij ervaren leerlingen wat het betekent om arbeid te leveren en energie te gebruiken. Er worden twee gewichtenproeven naast elkaar geïnstalleerd zodat er ook wedstrijdjes kunnen worden gedaan. Wie kan het meeste energie in de zakken stoppen en is zo het eerste boven? Een vraag die je kinderen kunt stellen is: wat gebeurt er met de energie die je in de zak hebt gestoken wanneer je het touw loslaat? De dynamoproef De dynamoproef bestaat uit een wiel en een display. De leerlingen kunnen aan het wiel draaien om elektrische energie op te wekken via een dynamo. Met behulp van een display wordt duidelijk hoeveel energie er wordt geproduceerd. Het display bestaat uit vijf plaatjes met symbolen die verlicht worden naar gelang er meer energie wordt opgewekt. De symbolen tonen dingen die de leerlingen dagelijks tegenkomen. Ook de zak, uit de gewichtenproef, is afgebeeld. Een vraag de je leerlingen kunt stellen is: waarom is het moeilijk om met je armen evenveel energie op te wekken als wanneer je fietst? Het energiedisplay Het energiedisplay maakt duidelijk hoeveel energie door de zonnepanelen wordt opgewekt. Dit display is vergelijkbaar met het display van de dynamoproef. De symbolen die erop staan zijn echter anders en afhankelijk van de hoeveelheid zonnepanelen. Er wordt altijd een zonnepaneel bij de installatie geleverd. De hoeveelheid energie die gebruikt wordt door de op de display getoonde apparaten neemt per stap met een factor drie toe. Zo gebruikt een computer evenveel energie als drie lampen en een televisie evenveel als drie computers. Een vraag die je leerlingen kunt stellen is: hoeveel lampen gebruiken evenveel energie als een elektrische kookplaat? Ook kunnen leerlingen wedstrijdjes doen tegen de zon met de dynamoproef. Handleiding KOEN wordt geleverd met een handleiding voor leerkrachten. Deze handleiding geeft de leerkrachten die met KOEN werken de mogelijkheid zich te verdiepen in de theorie die in KOEN tot uitdrukking komt. Zo begrijpen de leerkrachten elke proef en kunnen ze deze
kennis optimaal aan de leerlingen overdragen. De handleiding wordt in hardcopy bij KOEN geleverd en is verder door iedereen op de website te downloaden. Wat is het doel van KOEN? KOEN heeft als doel leerlingen tussen vier en twaalf jaar kennis bij te brengen over energie. Het doel is dat ze met deze kennis bewuster met energie omgaan. Ook leren de leerlingen over technische onderwerpen. Dit vroege contact met technische vraagstukken, zoals de beste bron van energie, zal hun nieuwsgierigheid naar techniek stimuleren. KOEN heeft de doelen van de installatie afgesteld op de kerndoelen voor de basisschool die geformuleerd zijn door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. KOEN draagt bij aan 19 van de totaal 58 kerndoelen binnen de sectoren Nederlandse taal, Rekenen/wiskunde en Oriëntatie op jezelf en de wereld. De kerndoelen zijn te vinden op de website van het ministerie. Een aantal concrete onderwerpen wordt hieronder omschreven:
Kwantiteit van energie die zich afspeelt rondom hun dagelijkse bezigheden. Dit door praktische berekeningen te maken van hun eigen verbruik. [Kerndoel 24] Hoe je met zorg omgaat met het milieu. Dit door duidelijk te maken wat het verschil is tussen fossiele en hernieuwbare energiebronnen. [Kerndoel 39] Natuurkundige verschijnselen als kracht, licht, warmte en elektriciteit. [Kerndoel 42] Relaties leggen tussen vorm, werking en materiaalgebruik van producten. [Kerndoel 44] Dat de positie van de aarde seizoenen, dag en nacht veroorzaakt. [Kerndoel 46]
Hoe wordt KOEN op een school geïntroduceerd? Wanneer een school interesse heeft in KOEN wordt er een afspraak gemaakt. Team KOEN komt bij de school op bezoek en bespreekt de manier waarop energie-onderwijs gegeven wordt en of KOEN hierin kan helpen. KOEN is zo ontworpen dat een groot deel van de materialen kan worden hergebruikt. De basisschool gebruikt KOEN en Futuration blijft de eigenaar van de materialen en is verantwoordelijk voor het onderhoud. Zo heeft de basisschool alle tijd om les te geven en zorgt Futuration voor het installeren, onderhouden en demonteren van KOEN. De gebruiksperiode is drie jaar. Hierna wordt besproken of KOEN op de betreffende school blijft en of er vernieuwingen aan de installatie gedaan kunnen worden. Ontwikkeling? Op dit moment is KOEN geïnstalleerd op tien basisscholen in Rotterdam. Door het succes hiervan zijn we KOEN verder aan het ontwikkelen. KOEN wordt ontwikkeld tot een mobile, verrijdbare KOEN. Zo kan KOEN in verschillende lokalen binnen de school gebruikt worden. Wilt u meer weten over KOEN? Kijk op de website en neem dan contact met ons op! Contactgegevens Jimmy van Schoubroeck
[email protected]
Thijs Smit
[email protected]
Officiële website: www.koeninhetonderwijs.nl KOEN is onderdeel van Futuration.
Zonnepaneel
Lessen met KOEN
Gewichtenproef
Dynamoproef
De gewichtenproef
De dynamoproef
Het energiedisplay van de panelen en dynamoproef
Display met symbolen