Marc Van der Maat
POSITIEF DENKEN positief denken
-
visualisatie
erkend leraar Yoga Federatie lid Unie Europese gezondheidsopvoeders
- autosuggestie
- interne herprogrammering
Zeg eerst voor jezelf wat je zou willen zijn. Doe dan wat je moet doen.
In een vuurzee vallen is een catastrofe. Plots heel veel geld krijgen is nog een grotere catastrofe.
Epictetus
Zen meester Kodo Sawaki
WAARSCHUWING :
De auteur is geen arts, en dus niet bevoegd tot het geven van enig
medisch advies. Bij ziekte moet U een geneesheer raadplegen. U leest en verwerkelijkt deze tekst op uw eigen verantwoordelijkheid. Op geen enkele wijze kan de auteur of de vereniging aansprakelijk gesteld worden voor elk ongemak, schade, ziekte of letsel, fysisch, psychisch, emotioneel of van eender welke andere aard ook, als gevolg van het lezen of toepassen van de inhoud van deze tekst. Verder lezen betekent dat u onvoorwaardelijk akkoord bent met deze waarschuwing.
1. Iedere gedachte, goed of slecht, die men in het hoofd toelaat, wordt – indien realiseerbaar- een werkelijkheid. Om iets te bereiken, moet men het eerst toelaten in het denken. 2. Het is niet de wil die ons voortdrijft, maar de verbeeldingskracht. Deze gaat de gebeurtenissen steeds vooraf. Verbeeldingskracht is een visualisatie van wat men gelooft, of gaat het geloof vooraf. Emile Coué (1857 – 1926) apotheker, psychotherapeut, grondlegger van het Westers positief denken, autosuggestie en authogene training
Aurora – service & education v.z.w.
1800 Vilvoorde
02/ 252. 23. 27
Fysiologie van positieve en negatieve gedachten
Positieve, liefdevolle gedachten stimuleren de hypothalamus en het limbisch stelsel, die vanuit het onderste deel van de hersenen impulsen sturen naar de hypofyse. Deze belangrijke en kleine klier in het midden van de hersenen scheidt dan een hormoon af, het bijnierschorsstimulerend hormoon adrenocorticotropisch hormoon of ACTH. De toename van dit ACTH hormoon in het bloed beïnvloedt de bijnier, die dan cortisone en andere stoffen, de A-C bijnierschorsprodukten genoemd, gaat afscheiden. Cortisone en A-C cortocoids doen de bloedvaten in de inwendige organen verwijden. Hierdoor gaan zij beter functioneren: betere assimilatie en afscheidingen in de spijsvertering, normalisering van de bloedvaten in de spieren, bloeddruk en hartslag komen terug naar normale naturlijke waarden, en ontstekingsverschijnselen nemen af. Negatieve, zelfzuchtige en sombere gedachten zorgen ervoor dat de hypothalamus en het limbisch systeem vanuit het onderste deel van de hersenen impulsen sturen naar de hypofyse. Deze klier produceert dan het somatropisch hormoon, STH. Teveel STH in de bloedstroom maakt dat de bijnieren een ander hormoon, het bijnierschorshormoon desoxycorticosterone, DOC, produceren alsook andere stoffen, de zn. ontstekingsremmende corticoids. DOC en ontstekingsremmende corticoids maken deel uit van het verdedigingsmechanisme tegen ziekte. Ze maken dat de bloeddruk stijgt, het hart sneller gaat kloppen, de bloedvaten in de inwendige organen vernauwen, terwijl ze uitzetten in de spieren. Hierdoor ontstaat een onsteking, die schadelijke organismen isoleert en vernietigt.
Het lichaam bevindt zich dan wel in een alarmtoestand (de ‘fight & flight’ reactie: klaar om te vechten of te vluchten). Wanneer er geen werkelijk gevaar dreigt maar deze hormoonafscheiding door negatief denken veroorzaakt wordt en dit gedurende een lange periode aanhoudt, heeft dit schadelijke gevolgen. Eerst resulteert dit in tijdelijke ongemakken zoals spanningsverschijnselen, spierspanning, spanningspijn, hartslag veranderingen, vernauwing van de bloedvaten, wat leiden kan tot algemene verzwakking en immuunreacties. Negatieve gedachten en gevoelens hebben dus wel degelijk een negatieve fysiologische invloed op het lichaam. Jarenlange permanente spanningssituaties evolueren naar chronische of acute ziektensymptomen.
Sommige mensen hebben van nature uit een neiging naar een verhoogd ACTH of STH niveau, met de daarbij horende gemoedsstemming. Men kan echter altijd los komen van de spiraal van instandhoudende negatieve gedachten, en het tij keren. Doe er iets aan! Swami Shivananda schreef: D.I.N.! Do It Now! Gezondheid is een ‘doe-het-zelf-zaak! Doe er iets aan! De eerste stap is de moeilijkste. Daarna is het een kwestie van oefenen en volhouden. Dan volgende de resultaten authomatisch, natuurlijk, spontaan, onbewust.
Positief leren denken : een begin
autosuggestie - visualisatie – concentratie -ontspanning
Elke gedachte, elk gevoel, elke waarneming wordt in ons onderbewustzijn bewaard. Het voert gewoon uit wat we er in stoppen (in het lichaam worden 1 miljard data per seconde verwerkte, verstuurd door 100.000 km zenuwbanen!). Indien je al jaren lijdt aan slapeloosheid, en je probeert één of andere autosuggestie, m.a.w. je tracht je denken te beïnvloeden, maar diep in jezelf gelóóf je er niet in, omdat je al die jaren toch niet kon slapen, wel, dan zal je onderbewustzijn je overtuiging volgen, en niet die bepaalde autosuggestieve gedachte. Wat je dus voélt, is belangrijker dan dat wat je dénkt.
We moeten dus op verschillende fronten beginnen werken : onze gedachten beetje bij beetje ombuigen, autosuggestie beoefenen om het onderbewustzijn te herprogrammeren en dit ankeren door middel van (zelfs ingebeelde) positieve gevoelens.
Hier komt de techniek van visualisatie goed van pas : tracht je, zo goed mogelijk, in te beelden wat je bereiken wil, in de rotsvaste overtuiging dat je er al bent, je bent ín de nieuwe, te realiseren werkelijkheid. Hoe sterker je verbeeldingskracht en overtuiging, hoe sterker het bijhorende gevoel, des te dieper en sterker wordt het zaadje in je onderbewustzijn geplant. Door (meermaals) dagelijkse herhaling komt het zaadje stellig tot bloei en zal het vruchten geven.Om je visualisatie optimaal te realiseren is het belangrijk van 1. je gedachten erbij te houden en 2. van heel ontspannen te zijn.
Concentratie : Men kan niets bereiken of doen zonder enige vorm van aandacht, van concentratie. Je kan dit leren door je aandacht te richten op één punt, een heel klein beetje in het begin, en dan stilaan wat langer proberen te oefenen. Goede concentratie-objecten kunnen zijn : - je natuurlijke ademhaling volgen, met of zonder tellen (vb. van 1 tot 10 : telkens opnieuw oefenen, en herbeginnen als je de tel kwijtraakt), het volgen van je adem in de neus, in de buik, in je hart, enz. - de inwendige (mentale) herhaling van een mantra (vb. ‘ O m, ‘Shanti’, ‘Rust’, ‘Vertrouwen’, enz.), met of zonder de beweging van je ademhaling - de ogen heel ontspannen richten op één punt (vb. een ikoon, een bloem, een foto, een Boeddhabeeld, een kaarsvlammetje, enz.) en sluiten als ze moe worden (nooit op verblindend licht !) - heel aandachtig luisteren naar muziek, naar de wind, de vogels, de zee, zonder één gedachte toe te laten of iets te analyseren of te intrepreteren - je eigen geest onspannen en neutraal waarnemen, zonder iets te veranderen, zonder tussen beide te komen, je kijkt gewoon rustig naar de inhoud van je steeds veranderende geest, ongeacht of het om aangename, onaangename of neutrale gedachten of gevoelens gaat, je blijft innerlijk als een stille getuige, als een objectieve waarnemer, een buitenstaander in je eigen geest
Er bestaan zo ontelbare concentratieoefeningen. Overdrijf nooit, want je zal grote hoofdpijn krijgen. Oefen altijd rustig, zonder iets echt te willen ‘doen’ of te bereiken.
Ontspanning : Leer u te ontspannen, neem de tijd om even los te laten, fysisch, psychisch, mentaal, helemaal… Kom regelmatig naar de yogales en pik er de ontspanningstechnieken uit die u aanspreken. En probeer, elke dag opnieuw, ook ontspannen en rustig te blijven in het leven van elke dag, in het gezin en op het werk, in het verkeer en in alle snel veranderende gebeurtenissen in onze moderne wereld. Denk regelmatig aan je buikademhaling, aan het ontspannen van schouders, nek, kaken en gelaatstrekken, adem regelmatig eens diep en rustig uit, als een lange diepe zucht, en laat los. Rek je eens uit, beweeg je bekken op de stoel, draai je hoofd zachtjes in alle richtingen.
Herhaal je positieve gedachte tijdens de diepe ontspanning. Doe dit ook bij het inslapen : ontspannen, visualiseren, met kracht en vertrouwen de positieve gedachte herhalen, en je laten wegzinken in de slaap. Als je ‘s morgens ontwaakt, ligt er een nieuwe dag voor je open : wees blij, je ademt, je leeft, je bent er ! Zegen de dag, en de mensen dichtbij en veraf, voel je verbonden met lief en leed, met de natuur en alle levende wezens, herhaal je positieve gedachte, adem diep, en sta op. Doe wat zachte lichaamsoefeningen (yoga), ademhalingsoefeningen (volledige ademhaling), meditatie, en begin aan een nieuwe dag, een nieuw begin, met een nieuw voornemen, alles ligt voor je open. De dag van morgen smeden we hier en nù.
Vergeet niet : -
te lachen, en ook te lachen met jezelf te glimlachen naar anderen, ook naar onbekenden positieve daden te stellen, doe eens iets gratis voor een ander, zo maar enthousiasme is de motor van de kracht de verbeeldingskracht is de actuele realiteit steeds enkele stappen vooruit oefen jezelf in autosuggestie: iedereen kan het, iedereen praat met zichzelf. Alleen moet je de boodschap precies laten overeenkomen met wat je verwacht droom groots, denk ruim, maar blijf genieten van de kleine mooie dingen van het leven tob niet, zeur niet, klaag niet over je kwalen verwacht het goede, geloof niet in mislukking, vertrouw, geloof, je bent het waard
In het Oosten gebruikt men vaak het voorbeeld van het stukje touw op de weg, dat ‘s avonds verkeerdelijk aanzien wordt voor een slang. Men geraakt helemaal overstuur en vlucht angstig weg voor een denkbeeldig potentieel gevaar. Foutieve waarneming, verkeerde interpretatie, nutteloze reactie… Kennis, inzicht in wat is, hier en nu, aanvaarden van de actuele realiteit, die de verwerkelijking is van ontelbare factoren: zintuiglijke en mentale, innerlijke fenomenen, fysische, biochemische en electromagnetishce processen in en buiten ons ‘zelf’, de totaliteit van alle fenomenen en krachten op macro- en microscopisch niveau, op subatomair niveau, op kwantum niveau, de totaliteit van al wat is, hier en nu… In dat hier en nu hebben wij de mogelijkheid, de kans en het vermogen om ons volgende hier en nu, om onze ‘toekomst’ te creëren. Wat en hoe je voelt is dus heel belangrijk. Maar even belangrijk is ook om je denken en voelen neutraal, onthecht, waar te nemen als een buitenstaander, als een getuige, om je niet te vereenzelvigen met je denken, je voelen en je lijf. Het ‘is’ er, maar je ‘bent’ het niet. Je bent veel méér. Gebruik je positief geladen gevoelskracht om de autosuggestie stevig te verankeren in de diepten van je onderbewustzijn.
Mentale herprogrammering en yoga Onze hersenen vormen een ongelooflijk complexe biocomputer, die de schakel is tussen het zuiver geestelijke, spirituele, en het grondstoffelijke, het materiële en ons lichaam. De meeste mensen leiden een leven dat lijkt op de werking van een computer met een slechte output. Het zijn – in de meeste gevallen – niet de hersenen, de computer, die niet goed werken, het is het dénken, het computerprogràmma. Indien we een zinvoller leven wensen te leven moeten we ons denken herprogrammeren, het computerprogramma bijsturen of vervangen. Sinds onze geboorte ontwikkelden wij beetje bij beetje een onjuist mentaal programma, dat de oorzaak is van ons lijden. We hollen zogezegd geluk achterna, buiten onszelf, en verlangen geld, status, macht, genot, bezittingen, enz., of we verdringen ons onbehagen en verdrinken onszelf in drugs, alcohol, depressie, genot, depressie of hyperactiviteit. Het resultaat van dit alles is spanning, stress, angst, ziekte, afgunst en frustratie, zelfbeklag, lethargie, neurose, enz. Een computerprogramma kan gecorrigeerd of vervangen worden. Ook wij kunnen ons denken, onze geest opnieuw programmeren en dit laten doordringen tot in het DNA van onze cellen, wij kunnen op een nieuwe manier interfereren met onze omgeving zonder afhankelijk te wezen voor egotrips en steeds nieuwe, onuitblusbare verlangens. Hoe? Het antwoord ligt in ontspanning, in leren los-laten, en in meditatie en autosuggestieve vernieuwing van onze geest en ons lichaam. Geluk, vreugde, ligt in onszelf, in onze geest, niet in het manipuleren van de buitenwereld om onze in wezen lege en onuitblusbare verlangens te willen realiseren. Onze geest, onze gedachten en vooral onze gevoelens kleuren de buitenwereld zoals die door ons wordt waargenomen en geïnterpreteerd, om deze dan te laten overeenkomen met ons reeds (voor-)geprogrammeerde denken. We zijn in wezen wat we eten en vooral wat we denken en voelen. Om het tij te doen keren zijn, zoals reeds vermeld, ontspanning nodig, aanvaarding van hier en nu, het leren los laten om in resonantie te komen met ons diepe zelf en met de hele cosmos. Het is de eerste vereiste. Dan kunnen positieve gedachten, autosuggestie enz. aangewend worden om ons onderbewustzijn beetje bij beetje nieuwe instructies door te geven. Dagelijks worden wij overspoeld door invloeden, instructies en opdrachten, verbaal en non-verbaal, door de media, door de reclame, door de politiek, en zonder het te beseffen worden wij gemanipuleerd door groepen en krachten die deze wetten en technieken wél kennen en gebruiken voor hun wereldse doeleinden. In hoeverre zijn we nog onszelf en durven of kunnen wij tegen de stroom in gaan, op weg naar wie we écht willen zijn? Meestal is er geen drastische uitwendige levensverandering nodig, wel een interne omwenteling: bewustwording, voornemen, en actie. Voor sommige mensen is een radicale ommekeer wél noodzakelijk, of worden zij door de gebeurtenissen in hun leven hiertoe gedreven. Yogi’s zien hierin ook het spel van oorzaak en gevolg doorheen de kringloop van opeenvolgende geboorten. Maar men hoeft deze zienswijze helemaal niet te onderschrijven om in dit leven, hiér, iets in verandering te brengen. Het gaat niet om de theorie, maar om de praktijk, de ervaring, de realiteit.
Yoga, samen met andere spirituele disciplines, stelt dat herprogrammering van ons denken om futiliteiten achterna te hollen zinloos is. Wat gebeurt er met je bezittingen, met je naam en je faam als je dood bent? Spirituele groei door middel van positief denken, ontspanning en meditatie schenkt ons een diep geluk, een onuitwisbare vreugde, niet gebonden door de hoogten en laagten van het leven of de gebeurtenissen rondom ons.
Iedere persoon heeft zijn complexen, fobiën, emotionele spanningen, zijn individuele mentale configuratie. In yoga zal men trachten om enerzijds deze innerlijke spanningen te laten opkomen in het waarnemingsveld van het bewustzijn, om ze te ontrafelen, en anderzijds zal men proberen om met de hulp van autosuggestie de geest te herprogrammeren en door meditatieve technieken krachtiger en weerbaarder te maken. Swami Shivananda en vele andere grote meesters raden vb. aan om negatieve gedachten en gevoelens, zodra ze bewust aanschouwd worden, om te zetten in hun tegendeel, van onmiddellijk de knop om te draaien van koud naar warm, van duister naar licht, van negatief naar positief. De boeddhistische meesters spreken van het wieden van het onkruid in de geest, zodat de goede plantjes kunnen doorschieten. Eens ze groot en krachtiggenoeg zijn, biedt het onkruid geen gevaar meer, maar zal er toch nog blijvend gewied moeten worden… De voorwaarde voor een effectvolle autosuggestie is : er in gelóven! Het beste tijdstip is : tijdens de diepe ontspanning of de meditatie. U kan ook de kracht en de overgave gebruiken van gebed, of uw geest richten op een spirituele meester, haar of zijn overvloeiende energie vol mededogen aanwenden om de kracht van uw positieve gedachte te vermenigvuldigen tot een enorme krachtcentrale die alle hindernissen moeiteloos uit de weg ruimt.
Yoga Nidra is een diepe ontspanning, ook ‘waakzaam slapen’ of ‘psychische slaap’ genoemd (alhoewel het géén slaap is), waarin men diep kan afdalen in de eigen geest. Door Vairagya of onthechting neemt men afstand van zichzelf, van alles en iedereen en vergroot de innerlijke ruimte. Men blijft het spel gewoon mee spelen en gaat intens op in zijn activiteiten en interacties met medemensen – wegvluchten uit de wereld heeft geen zin-, maar inwendig blijft men alert, onthecht en stil. De vereenzelviging met lichaam en geest vermindert, de innerlijke vrijheid vergoot.
Yoga asana’s maken het lichaam krachtig en gezond, een eenvoudig dieet spaart de organen en reduceert de zelfvergiftiging. Pranayama of (energie-) ademhalingstechnieken vergroten de levenskracht en zuiveren de nadi’s (energiebanen) en chakra’s (energiecentra), zij vergeestelijken het lichaam dat waarlijk de ‘tempel van de Geest’ wordt. Universele morele richtlijnen worden niet van buitenaf opgedrongen doch worden op natuurlijke manier beleefd: de yama’s en niyama’s. Maar alertheid blijft levensnoodzakelijk, ons ego kent alle truukjes om ons te doen vallen, en soms moeten we strijden. De yama’s zijn : Ahimsa geweldloos heid (respect voor alle leven); Satya – waarheid (zeggen en zoeken in en buiten onszelf); Asteya – eerlijkheid en niet stelen; Brahmacharya – sexuele controle; Aparigraha – bezitloosheid (onthecht zijn van van men heeft, tevreden zijn met wat men heeft). De niyama’s zijn: Saunchazuiverheid (van lichaam, in eten en drinken, in denken en voelen); Santosha – tevredenheid (stabiele vreugde doorheen alle up’s & down’s); Tapas – discipline, ontwikkeling van wilskracht (ascese, training); Swadhyaya – zelfstudie (zijn acties en reacties nauwlettend onderzoeken, ook mentale fenomenen tijdens de meditatie); Ishwara pranidhana – overgave aan het Hogere, aan God, aan het Leven, om het even hoe u de drijfveer van uw leven omschrijft.
Door de meditatieve techniek van Antar Mouna (innerlijke stilte) kunnen we beetje bij beetje onze diepliggende emotionele spanningen naar het bewuste niveau laten opstijgen, waar ze kunnen worden waargenomen en losgelaten, geneutraliseerd, getransformeerd zoals in de alchimie tot het goud van zuivere spiritualiteit. Zo worden wij steeds meer bewust van ons steeds veranderlijk geest-lichaam gegeven, dat een bepaalde rol speelt in het leven, maar dat ons ware zelf niet is. Dank zij Ekagrata, het richten van de aandacht op één enkel punt (extern of intern) kunnen we steeds beter Pratyahara beoefenen, het loskoppelen van de zintuigen, om de blik naar binnen te richten. En zo komen we dichter bij de louter mentale of geestelijke treden van de yogaladder: Dharana, Dhyana, Samadhi. Dharana is de totale concentratie op één object, exclusief, met uitsluiting van al de rest, geen enkele parasitaire gedachte, hoe subtiel ook, kan de geest nog binnen Dhyana is de ware meditatie, de versmelting van subject en object, de scheiding tussen mediteerder, meditatie en meditatie-object zijn verdwenen. De culminatie hiervan is Samadhi, de versmelting van de individuele geest (ziel) met de universele geest, de Boeddhastaat. Als de mediteerder terugkeert uit deze staat, is hij bevrijd, hij is een nieuwe mens. Er bestaan verschillende stadia van Samadhi, die hier geen verdere verklaring hoeven.
Verminder uw behoeften tot een strikt minimum. Pas u aan aan de gebeurtenissen. Wees nooit gehecht aan iets of iemand. Deel wat je hebt met anderen. Wees altijd klaar om te dienen. Spreek spaarzaam en zacht. Het spirituele pad is scherp als geslepen mes; een gids is absoluut onmisbaar. Groot geduld en doorzettingsvermogen zijn noodzakelijk. Het leven is kort, het tijdstip van de dood is onzeker ; oefen dus op een ernstige manier. Klaag niet dat je geen tijd hebt voor oefening. Reduceer uw slaap en onnodig gebabbel. Volhard in meditatie. Wees altijd goed gezind. Wees eenvoudig. Wees dagelijks enkele uren alleen. Controleer uw emoties door onderzoek en vairagya. Wees paraat om elke hoeveelheid pijn te verdragen, en neem alle moeilijkheden en hindernissen in handen. Wees altijd actief. Controleer uw zintuigen één voor één. Het moeilijkste in deze wereld is concentratie.
Swami Shivananda
Het zachte overwint het harde, het zwakke overwint het sterke. Laotse
Goede daden brengen innerlijke vreugde en geluk, slechte daden brengen geestelijke chaos. Boeddha
Vraag:
Welke tijd van de dag is het gunstigste voor meditatie? Antwoord: Wat is tijd ? Ramana Maharshi
De essentie van yoga is waarlijk scheiding, niet vereniging. Scheiding is de methode, vereniging het resultaat. Wees dus altijd bewust van al uw gedachten en daden, scheidt altijd uw bewustzijn van alle andere fenomenen. Het is niet gemakkelijk, maar probeer.
Swami Satyananda
Ik kan jullie toch niet onderrichten, want uiteindelijk moet u het door uzelf begrijpen.
Fuyo Dokai Wanneer een mens waarlijk mens wordt, wordt hij God, Boeddha.
Taisen Deshimaru
Aurora – service & education v.z.w.
1800 Vilvoorde
[email protected]
02/ 252. 23. 27
