Jaarverslag 2012
Dierenbescherming
Jaarverslag 2012 Dierenbescherming
Colofon Tekst Verenigingsbureau Dierenbescherming Eindredactie Jan Dobbe, Leiden Opmaak Marcia Maul, Haarlem Fotografie omslag Robin Utrecht
Dit jaarverslag is zakelijk en cijfermatig van opzet. Voor achtergronden en actuele informatie over het werk van de Dierenbescherming kunt u ook een bezoek brengen aan onze website: www.dierenbescherming.nl.
© 2013, Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
Niets uit deze publicatie mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens-bestand en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren.
INHOUD Inleiding Afkortingenlijst
6 6
1. Verantwoording Raad van Toezicht 1.1 Algemeen 1.2 Voorschriften en regels 1.3 Scheiding bestuur en toezicht 1.4 Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden 1.5 Commissies 1.6 Verantwoording 1.6.1 Samenstelling RvT 1.6.2 Rooster van aftreden 1.6.3 Hoofd- en nevenfuncties leden RvT 1.6.4 Vergaderingen 1.6.5 Evaluatie
7 7 7 7 7 7 8 8 8 8 9 10
2. 2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.1.5 2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.4 2.5 2.5.1 2.5.2 2.6
13 13 13 13 13 13 13 14 15 15 15 16 16 16 17 18
De organisatie Algemeen Uitgangspunten en doelstelling Visie en Missie Beleidsterreinen en kerntaken Werkwijze Organisatievorm en organogram Risicobewaking Organisatieontwikkeling en resultaten Plan organisatie Activiteiten en resultaten op organisatorisch niveau Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) Klachtenafhandeling Rapport klachtencoördinator Rapport Commissie van Beroep Vooruitblik organisatie
3. Verslag kerntaken 3.1 Algemeen 3.2 Dierenhulp en Toezicht dierenwelzijn 3.2.1 Activiteiten en resultaten Dierenhulp en Toezicht dierenwelzijn 3.2.2 Organisatie LID 3.2.3 Vooruitblik Dierenhulp en Toezicht Dierenwelzijn 3.3 Voorlichting en beleidsbeïnvloeding 3.3.1 Activiteiten en resultaten kerntaak Voorlichting 3.3.2 Activiteiten en resultaten kerntaak Beleidsbeïnvloeding 3.3.3 Activiteiten en resultaten ondersteunende zaken 3.3.4 Activiteiten en resultaten niet-geplande zaken 3.3.5 Vooruitblik kerntaken Voorlichting en Beleidsbeïnvloeding
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
19 19 19 19 29 31 31 31 33 35 35 36
4
4. Verslag Corporate Communicatie en Fondsenwerving 4.1 Algemeen 4.1.1 Plan Corporate Communicatie en Fondsenwerving 4.1.2 Activiteiten en resultaten Corporate Communicatie 4.1.3 Activiteiten en resultaten Fondsenwerving 4.1.4 Vooruitblik Corporate Communicatie en Fondsenwerving
37 37 37 37 37 39
5. Verslag interne diensten 5.1 Bedrijfsvoering 5.1.1 Plan bedrijfsvoering 5.1.2 Activiteiten en resultaten bedrijfsvoering 5.1.3 Vooruitblik bedrijfsvoering 5.2 Human Resource Management (HRM) 5.2.1 Plan HRM 5.2.2 Activiteiten en resultaten HRM 5.2.3 Inzet menselijk kapitaal 5.2.4 Vooruitblik HRM 5.3 Financieel Management (FM) 5.3.1 Plan financieel management 5.3.2 Activiteiten en resultaten FM 5.3.3 Treasury 5.3.4 Fraudepreventie 5.3.5 Verzekeringen 5.3.6 Vooruitblik financieel management
40 40 40 40 41 41 41 41 42 42 43 43 43 43 44 45 45
6. Sociaal verslag 6.1 Medezeggenschap 6.2 Bestuursmodel en management 6.3 Personeelsbeleid 6.4 Bedrijfshulpverlening 6.5 Personeelsbezetting
46 46 46 46 47 47
7. Verkort financieel verslag 7.1 Financieel verslag 7.2 Balansoverzicht (Per 31 december 2012; x €1.000) 7.2.1 Toelichting reserves en fondsen 7.3 Baten- en lastenoverzicht 7.3.1 Bezoldiging medewerkers 7.3.2 Bezoldiging directeur 7.3.3 Vergoedingen aan leden van de RvT 7.4 Lastenverdelingoverzicht 7.5 Toelichting op exploitatie 7.6 Begroting 2013
48 48 48 49 50 51 51 52 52 53 56
Bijlage : Jaarrekening
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
klik hier
5
Inleiding De Dierenbescherming heeft zich het afgelopen jaar zowel landelijk als regionaal sterk ontwikkeld: wij zijn nog professioneler en strijdvaardiger geworden. In dit jaarverslag leest u hoe de Dierenbescherming heeft gewerkt aan de gestelde doelen, en in welke mate zij erin is geslaagd deze doelen te realiseren. Ons grootste succes behaalden wij vooralsnog intern: met een groot regionaliseringstra ject is het aantal afdelingen van de Dierenbescherming teruggebracht van (ooit) 140 naar 20. De nieuw gevormde afdelingen hebben samen met het Verenigingsbureau bijgedragen aan de professionalisering van de Dierenbescherming op landelijk en regionaal niveau. Een mooi resultaat. Voorts is er aandacht geweest voor een krachtige organisatie. De grote financiële investe ring in de organisatie die wij de afgelopen jaren hebben gedaan, zal zich de komende jaren terug moeten verdienen door dierenwelzijn op een professionele en efficiënte wijze betaalbaar te maken en te houden. In deze turbulente tijden van financiële onzekerheid kiezen wij voor veiligheid, hetgeen betekent dat we er nog scherper op toezien dat gedo neerde (geld)middelen effectief en efficiënt ingezet worden. Hoewel de financiële situatie er halverwege het jaar 2012 niet rooskleurig uitzag, heeft inzet op en aandacht voor nala tenschappen in hogere baten geresulteerd. De komst van de Dierenpolitie met onderliggende convenanten heeft ons in 2012 goede mogelijkheden gegeven onze centrale regierol met nog meer dierenwelzijn in te kleuren. Het nieuwe Vertrouwensloket heeft de Dierenbescherming in staat gesteld meer dier- dan dadergericht te werken, wat per saldo het dierenwelzijn ten goede komt. De Dierenbescherming is erin geslaagd om de samengevoegde cijfers van alle entiteiten van de Dierenbescherming in september op te leveren. We vinden het belangrijk om onze resultaten te laten zien. Ons jaarverslag is echter dit jaar hierop nog niet goed aangeslo ten. Voor het komende jaar proberen we een verbeterslag te maken.
Frank Dales, algemeen directeur/bestuurder
Afkortingenlijst AV: BLk: CBF: DB: LID: RvT: SMP: VB: VFI: VLD:
Algemene Vergadering Beter Leven kenmerk Centraal Bureau Fondsenwerving Dierenbescherming Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming Raad van Toezicht Strategisch Meerjaren Plan Verenigingsbureau Dierenbescherming Vereniging Fondsenwervende Instellingen Vertrouwensloket Dierenbescherming
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
6
1. Verantwoording Raad van Toezicht 1.1 Algemeen De Dierenbescherming is een naar Nederlands recht opgerichte vereniging met volledige rechtsbevoegdheid, die voor de realisering van haar charitatieve doelstellin gen door middel van fondsenwerving een beroep doet op de publieke offervaardigheid. De Dierenbescherming heeft een ANBI-status en draagt het keurmerk (CBF-Keur) van het Centraal Bureau Fondsenwerving. Daarom legt de Dierenbescherming financiële en beleidsverantwoor ding af in haar jaarverslag, waarbij zij rekening houdt met de richtlijnen van VFI, met de Richtlijn Jaarverslag geving 650 voor fondsenwervende instellingen en met de richtlijnen van het CBF-Keur, waarin principes van de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen opgenomen zijn.
1.2 Voorschriften en regels De Dierenbescherming houdt als goede doelenorgani satie toezicht op goede besturing van haar organisatie en optimale besteding van haar middelen. Het is immers de bedoeling dat de gever de garantie heeft, dat zijn geld goed en effectief wordt besteed aan de doelstellingen. Hiervoor handhaaft de Dierenbescherming de volgende voorschriften en regels: • de wet; • het Reglement CBF-Keur; • de codes en richtlijnen van de VFI, brancheorganisatie voor goede doelen; • de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen (Code Wijffels); • de Richtlijn voor de jaarverslaggeving, de RJ 650; • statuten en reglementen.
1.3 Scheiding bestuur en toezicht Een goede controle op de besteding van middelen en het halen van doelen heeft een juiste functiescheiding ten grondslag. Zo wordt voorkomen dat er niet te veel macht bij één partij komt te liggen en dat er onafhankelijke controle kan plaatsvinden. Conform de Code Wijffels handhaaft de Dierenbescherming de scheiding tussen het besturen, uitvoeren en toezicht houden. Conform het CBF-Keur leggen het bestuur en de RvT jaarlijks een verantwoordingsverklaring af. De belangrijkste drie principes die worden gehandhaafd zijn: • De functie ‘toezicht houden’ of goedkeuren van plan nen en het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten zijn duidelijk gescheiden van het ‘besturen’ dan wel van de ‘uitvoering’.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
• Er wordt continu gewerkt aan een optimale besteding van middelen, opdat effectief en doelmatig gewerkt wordt aan het realiseren van doelstellingen. • Er wordt gestreefd naar optimale relaties met be langhebbenden, met gerichte aandacht voor infor matieverschaffing en de inname en verwerking van wensen, vragen en klachten. 1.4 Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden De Dierenbescherming kent een democratische struc tuur van afvaardiging (AV), waarbij de afvaardiging van het bestuur van de afdelingen invloed kan uitoefenen op het beleid. Het bestuur van de landelijke vereniging (in de persoon van de Algemeen Directeur) heeft in de uitoefening van goed bestuur de eindverantwoordelijk heid; het bestuur hoort het beleid van de Dierenbescher ming uit te laten voeren, te bewaken en te handhaven, en daarover verantwoording af te leggen aan de AV. De Algemeen Directeur heeft daarom de bevoegdheid om bepaalde (goedkeurings)besluiten te nemen. De meeste daarvan zijn onderworpen aan toezicht vooraf (vooraf gaande goedkeuring) door de raad van toezicht (RvT). De RvT houdt integraal toezicht op het bestuur en op het beleid en de algemene gang van zaken binnen de Dieren bescherming en de daarmee verbonden organisaties. Het toezicht (vooraf en achteraf) van de RvT op de bestuurder van de landelijke vereniging wordt geregeld in statuten en reglement van de landelijke vereniging. De RvT bestaat uit zeven personen, die worden benoemd door de AV op bindende voordracht van de RvT. De leden hebben een zittingstermijn van vijf jaar. Een afgetreden lid is eenmaal herbenoembaar, mits het desbetreffende lid op het moment van herbenoeming (nog) voldoet aan de geldende benoemingscriteria. De directeur geeft leiding aan het VB, de uitvoerende ‘landelijke organisatie’ van de Dierenbescherming, en verricht zijn werkzaamheden op basis van het bestuur-, directie- en managementteamreglement, waarin de taken en bevoegdheden van genoemde gremia zijn vast gelegd.
1.5 Commissies De Dierenbescherming heeft een aantal commissies, te weten: a. Commissie van Beroep De Dierenbescherming streeft ernaar vragen van haar leden, donateurs, gevers en relaties adequaat en volledig te behandelen. Hiertoe hebben wij een klachtencoördi
7
nator en een klachtenregeling. Voor klachten die een beroepsprocedure verplichten, bestaat een Commissie van Beroep. Deze commissie behandelt ook meningsver schillen tussen afdelingen, asielen en andere organen van de Dierenbescherming. b. Auditcommissie Deze commissie houdt zich bezig met de voorbereiding van het toezicht op het bestuur ten aanzien van: • inrichting en werking van de interne systemen voor risicobeheersing en controle; • financiële informatieverschaffing aan belanghebben den; • naleving en opvolging van aanbevelingen en opmerkin gen van de accountant; • rol en functioneren van de interne controle van de Dierenbescherming; • beleid van de Dierenbescherming met betrekking tot vermogensbeheer, financiering, fondsenwerving en belastingen; • profielschets en benoeming van de financieel manager van de Dierenbescherming; • keuze van en relatie met de accountant, met name de onafhankelijkheid, de beloning en eventuele niet-con trolewerkzaamheden van de Dierenbescherming.
c. Remuneratiecommissie Deze commissie adviseert de RvT en bereidt tevens besluitvorming in de RvT voor aangaande de volgende onderwerpen: • vaststellen van een profielschets en selectieprocedure voor bestuur en de RvT-leden; • bindende voordrachten aan de AV tot benoeming van bestuur en RvT-leden; • bezoldiging, rechtspositie, arbeidsvoorwaarden en overige honorering van het bestuur; • uitvoeren van een jaarlijks functioneringsgesprek met het bestuur; • jaarlijks evalueren van het functioneren van de RvT; • vaststellen van een beoordelingsprocedure en -kader voor het bestuur.
1.6 Verantwoording Jaarlijks legt de RvT verantwoording af over de samen stelling en hoofd- en nevenactiviteiten van de leden, over vergaderingen en belangrijkste besluiten. Tevens legt de raad verantwoording af over de wijze waarop de kwaliteit van de organisatie gewaarborgd wordt in termen van portefeuilles en daarbij behorende competentieprofielen. Tenslotte bepaalt de RvT aan de hand van een evaluatie of het bestuur van de landelijke organisatie naar beho ren heeft gefunctioneerd.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
1.6.1 Samenstelling RvT De samenstelling van de RvT is per 31-12-2012 als volgt: Voorzitter Anke Boomsma** Vice-voorzitter Peter Buisman* Leden Taco de Groot ** Erna Pieters Dinand Ekkel Dorien Jongeneel** Peter Kasteleyn* Bestuur Frank Dales * tevens leden van de auditcommissie ** tevens leden van de renumeratiecommissie
1.6.2 Rooster van aftreden (RvT) Het rooster van aftreden ziet er per eind 2012 als volgt uit: 2017 2016 2016 2014 2013 2014 2014
najaar voorjaar voorjaar najaar najaar voorjaar voorjaar
Dorien Jongeneel (herkiesbaar) Taco de Groot (herkiesbaar) Erna Pieters (herkiesbaar) Peter Buisman (niet herkiesbaar) Dinand Ekkel (herkiesbaar) Anke Boomsma (herkiesbaar) Peter Kasteleyn (herkiesbaar)
1.6.3 Hoofd- en nevenfuncties leden RvT • Anke Boomsma Nevenfuncties: - Voorzitter RvT Stichting Wende, Den Haag • Peter Buisman Hoofdfunctie: - Directeur/Eigenaar TDH Consultants BV (Advies, Coaching en Training). Nevenfuncties: - Lid stichtingsbestuur Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming. - Voorzitter van het dagelijks bestuur van Nardus. Belangenorganisatie voor Uitvaartverenigingen zonder winstoogmerk. Vertegenwoordiging van 450 uitvaartverenigingen met circa 550.000 aangesloten leden. - Onafhankelijk voorzitter van de Gezamenlijke Reken kamercommissie voor de Gemeenten Schiedam en Vlaardingen. - Vicevoorzitter van de Raad van Toezicht van HCC. Vereniging van computergebruikers met ruim 75.000 leden. - Voorzitter van VVE Residentie Herema. Vereniging van eigenaren van een appartementencomplex met 186 appartementen.
8
- Voorzitter van Stichting Art-Imaginaire. Non-profit organisatie voor opbouw en beheer van een kunst verzameling. - Voorzitter van Stichting De Witte Bollen. Non-profit organisatie voor beheer van kunst in de buitenruimte van Rotterdam-Ommoord. Overige activiteiten: - Auteur en publicist. • Taco de Groot Hoofdfunctie: - Chief Executive Officer Vastned Retail NV. Nevenfuncties: - Gastdocent ASRE/Universiteit van Amsterdam. - Commissaris bij Cortona Holdings B.V. te Amsterdam. - Voorzitter van Holland Real Estate Business Club (een vereniging van vastgoeddirectieleden en entrepre neurs). - Commissaris bij Habion (landelijk toegelaten in stelling, woningbouwcorporatie met een focus op zorgvastgoed). - Lid en assessor van RICS Netherlands. - Non Executive Member bij MSeven Real Estate LLP te London. • Erna Pieters Hoofdfunctie: - Advocaat bij JPR Advocaten te Deventer, eveneens als partner/mede-eigenaar. Nevenfuncties: - Bestuurslid De Maatschappij, departement Deventer. - Lid Vereniging voor Bouwrecht en de Vereniging voor Bouwrechtadvocaten. - Vrijwilliger voor Amnesty International, Dieren bescherming en de Wereldwinkel. - Bestuurslid Stichting Theaterschip. - Bestuurslid Stichting Club 100. • Dorien Jongeneel Nevenfuncties: -Lid Raad van Toezicht Hersenstichting (2012 - heden). • Dinand Ekkel Hoofdfunctie: - Lector Natuurlijk Gezond Samen-leven. - Hogeschool Hoofddocent Dierenwelzijn en Dier ethiek. Nevenfuncties: - Lid Ledenraad Rabobank Flevoland. - Bestuurslid Stichting Flevolandschap. - Lid Raad van Advies IVN Flevoland. - Lid Raad van Toezicht Stichting Natuurbeelden. - Interim-voorzitter CDA Flevoland (t/m juli). - Lid stichtingsbestuur Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
• Peter Kasteleyn Hoofdfunctie: - Senior organisatieadviseur bij Dubois & Co. Register accountants. Nevenfuncties: - Lid redactie Controllersjournaal. • Frank Dales Hoofdfunctie: - Algemeen Directeur Landelijke Vereniging Dieren bescherming. - Bestuur Dierenbescherming. Nevenfuncties: - Lid Raad van Toezicht Bibliotheek Service Centrum Utrecht. - Lid Raad van Toezicht Vereniging Openbaar Onder wijs-Facilitair. - Vice-voorzitter Eurogroup for Animals.
1.6.4 Vergaderingen Raad van Toezicht De RvT heeft in 2012 zevenmaal vergaderd. De alge meen directeur/bestuurder, de bestuurssecretaris en de manager Finance & Control zijn bij de vergaderingen aanwezig geweest. Eén dag hebben de leden van de RvT een zogenoemde beleidsdag en zelfevaluatie gehouden. Er zijn in 2012 drie nieuwe RvT-leden geworven. De RvT heeft in 2012 haar aandacht gericht op de waarborging van de continuïteit van de Dierenbescher ming door onder andere op termijn de scheiding tussen besturen en toezicht houden helderder te maken en de dagelijkse bedrijfsvoering en het toezichtsmodel te vereenvoudigen. De RvT richt zich hierbij op de ontwik keling tot één rechtspersoon, met één jaarrekening, één jaarverslag, één verantwoordingsverklaring. Daadwerke lijk één krachtige Dierenbescherming, die klaarstaat voor de dieren die dat nodig hebben, die voldoende financiële middelen verwerft voor dit doel en die elke euro efficiënt benut. In het kader van dit belangrijke thema en naast de gebruikelijke lopende zaken, zijn de volgende besluiten genomen en activiteiten uitgevoerd: • vaststellen notitie Fonds Professionalisering 2013, het geconsolideerde jaarverslag VB 2011 en de geconsoli deerde jaarrekening VB 2011 en de notitie Duurzame Financiering en de Statuten van de landelijke vereni ging en reglementen; • goedkeuren notitie Harmonisatie Arbeidsvoorwaarden light, voorstel voor de interne pilot Midden-Nederland, overeenkomsten van geldlening met aantal afdelingen, VB-begroting 2013, Inspiratiedocument DB anno 2020, ICT-beleid, HRM-visie en vrijwilligersbeleid, Sturing en Besluitvorming;
9
• instemmen met concept geconsolideerde begroting 2013; • goedkeuren diverse verzoeken vanuit afdelingen, onder andere met betrekking tot fusies en het verlenen van volmachten aan bepaalde functionarissen.
directeur de kwaliteit heeft die is vereist voor het bestuur van een organisatie als de Dierenbescherming.
Auditcommissie De Auditcommissie is in 2012 zesmaal bij elkaar geko men en heeft diverse adviserende activiteiten op het gebied van Finance en Control ten behoeve van de RvT voorbereid. In 2012 is aandacht gegeven aan het actualiseren van de planning- en controlecyclus. Er is advies gegeven voor het SMART inrichten van de begroting en het jaarplan bij het oplossen van de tijdelijke liquiditeitstekorten. Bij het VB heeft de Auditcommissie geadviseerd voor interne financiering binnen de Dierenbescherming. Voorts heeft de Auditcommissie het beleggingsbeleid bewaakt op basis van periodieke rapportages vanuit de beleggingscommissie. In 2012 is de begroting voor 2013 niet goedgekeurd, omdat die opgesteld was met veel geraamde cijfers. De Auditcommissie heeft voor het realiseren van een uniform begrotingsproces diverse ad viezen gegeven. Verder heeft zij advies uitgebracht over het maken van een aangepaste begroting 2013 en een herstelplan voor 2013/2014.
Functioneren van het bestuur c.q. algemeen directeur Het functioneren van het bestuur c.q. de algemeen directeur wordt jaarlijks uitgebreid geëvalueerd door de Remuneratiecommissie aan de hand van targets en behaalde resultaten. In 2012 heeft de algemeen direc teur/het bestuur de opdracht om de ingezette organi satieontwikkeling te realiseren door versterking van de interne organisatie. Daarnaast is het realiseren van een duurzame, financieel gezonde Dierenbescherming een belangrijk aandachtspunt. De RvT is van mening dat de algemeen directeur/het bestuur in voldoende mate heeft gehandeld en vol doende resultaten heeft bereikt in het kader van boven staande opdracht.
Remuneratiecommissie De Remuneratiecommissie is tweemaal bij elkaar geko men en heeft de evaluatie van het functioneren van de directeur voorbereid. Ook zijn de uitkomsten van het gesprek met de Ondernemingsraad (OR) besproken. Kwaliteitswaarborg Voor de leden van de RvT en de algemeen directeur zijn functieprofielen opgesteld waaraan zij moeten voldoen. Voor de RvT worden verschillende portefeuilles onder scheiden, te verdelen onder de leden. Voor elke porte feuille zijn aanvullende competentieprofielen opgesteld. Daarnaast is vastgesteld dat de persoonsgebonden kenmerken (bijvoorbeeld man/vrouwverhouding, leeftijd en sociale achtergrond), functiegebonden kenmerken en maatschappelijke netwerken zo breed en divers dienen te zijn als passend is binnen het doel en de identiteit van de Dierenbescherming. Voorgaande waarborgt dat het toe zicht dat de RvT uitoefent de kwaliteit heeft die vereist is voor een toezichthoudend orgaan van een organisatie als de Dierenbescherming. Ook voor de algemeen directeur is een profielschets uit gewerkt. Daarin is een viertal kenmerken gedefinieerd, te weten: bevlogenheid en deskundigheid, leiderschap, managementkwaliteiten en externe relaties/netwerk kwaliteiten. Per kenmerk zijn vereiste competenties gedefinieerd. Voorgaande waarborgt dat de algemeen
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
1.6.5 Evaluatie
Zelfevaluatie RvT Ook de RvT evalueert haar eigen functioneren jaarlijks. Over het jaar 2012 is gesproken over het samenspel van de RvT met de bestuurder en de wijze waarop de RvTleden individueel en als raad functioneren. De uitkom sten van de evaluaties worden gebruikt bij de aanscher ping van ontwikkelpunten, reglementen en dergelijke. Scheiding besturen en toezicht houden Voorgaande afspraken waarborgen dat de werkwijze van RvT en bestuur en hun verdeling van taken, bevoegd heden en verantwoordelijkheden, evenals de jaarlijks evaluaties, leiden tot zelfreflectie, toetsing en verbete ringen. De RvT is van mening dat in het verslag wordt voldaan aan het principe van “scheiding van bestuur en toezicht houden”. Optimale besteding van middelen De organisatie werkt continu aan een optimale besteding van middelen, zodat effectief gewerkt wordt aan realisa tie van de doelstellingen. In het kader hiervan worden onderstaande activiteiten uitgevoerd. • Meerjarenplan/jaarplannen De Dierenbescherming werkt met een meerjarenplan (MJP 2012 - 2015) dat tussentijds verder vorm krijgt in jaarplannen. In het jaarplan staat helder omschreven welke activiteiten dat jaar worden gerealiseerd. De financiële jaarbegroting dient daarnaast als leidraad voor een beheersbare uitvoering van de activiteiten. De begroting geeft inzicht in de bestedingen aan de kern taken en de bedrijfsvoering van de Dierenbescherming. Elk jaarplan, met bijbehorende begroting, wordt ver
10
taald in budgetten. De groep Finance en Control (F&C) bewaakt de voortgang door maandelijkse analyses. Deze analyses worden via (financiële en niet-financiële) rapportages gerapporteerd en besproken in het mana gementteam. Dit zorgt ervoor dat de bedrijfsvoering beheersbaar blijft en dat er, indien nodig, tijdig bijstel ling van activiteiten en/of budgetten plaatsvindt. • Verantwoording De directeur legt per kwartaal verantwoording af aan de RvT. Dit betreft zowel een financiële als een kwalitatieve verantwoording. In de Auditcommissie worden de kwartaalrapportages besproken, waarbij de commissie zich richt op de kwaliteit van de interne en externe rapportage, de effectiviteit van interne con troles en het functioneren van de externe accountant. De Auditcommissie komt ten minste viermaal per jaar bijeen. Hierbij worden de directeur, de manager F&C en periodiek de externe accountant uitgenodigd. In de jaarrekening wordt verantwoording afgelegd over de financiële realisatie van het voorgaande jaar. Voor deze verslaglegging worden de richtlijnen van de RJ650 voor fondsenwervende instellingen gevolgd. Met de hierboven genoemde verantwoording van beste ding van middelen, uitgaande van een MJP, jaarplannen, projecten en het eigen maken van projectmatig creëren in de gehele organisatie, komt de Dierenbescherming tot een hoge mate van efficiency en effectiviteit. De RvT is van mening dat in het verslagjaar voor een be langrijk deel voldaan is aan het verantwoorden van het principe ‘optimale besteding van middelen’. Met een ver dere verbetering van het toezicht op concrete en meet bare doelstellingen is rekening gehouden in het jaarplan 2013 en het volgende MJP. Daarnaast is afgesproken een systeem voor managementrapportage te ontwikkelen, waarin nog beter de verbinding kan worden gelegd tus sen de realisatie van het jaarplan en de begroting. Relaties met belanghebbenden De Dierenbescherming hecht vanaf haar oprichting grote waarde aan goede contacten met haar belanghebbenden en propageert de dialoog teneinde haar doelstellingen te bereiken. Gezien de diversiteit van de organisatie kent de Dierenbescherming een groot aantal belanghebbenden, die allemaal op een eigen, gepaste wijze worden bediend. Goede communicatie – door middel van onder andere een uitgebreide, informatieve website – is van groot be lang. Ook is het zaak om duidelijk aan te geven waar en hoe belanghebbenden ideeën, wensen en klachten kwijt kunnen. Vanzelfsprekend zijn dieren de belangrijkste belangheb benden van de Dierenbescherming. Echter, om haar doelen te bereiken, onderscheidt de Dierenbescherming
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
in willekeurige volgorde de volgende belanghebbende groepen: • Leden: ontvangen het kwartaalblad Dier en daarnaast in veel gevallen een afdelingsblad. Verder ontvangen zij in wisselende frequentie fondsenwervende mailings. Jeugdleden ontvangen viermaal per jaar het Kids for Animals Clubblad. • Donateurs: ontvangen eenmaal per jaar het blad Dier en in wisselende frequentie fondsenwervende mailings. • Publiek: op deze groep richt de Dierenbescherming zich met fondsenwerving, maar ook met voorlich ting, acties en campagnes. Tevens kan men zich gratis abonneren op de digitale, maandelijkse nieuwsbrief Dierenm@il, om zo op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen bij de Dierenbescherming. Ook worden sociale media ingezet om deze doelgroep te bedienen. • Pers: de Dierenbescherming heeft twee persvoorlich ters in dienst om deze groep te bedienen. Zo worden regelmatig persberichten uitgegeven. • Politiek (Europees, landelijk, regionaal en lokaal): op Euro pees niveau is Eurogroup for Animals (waar de Dieren bescherming lid van is) actief; op landelijk niveau is een eigen lobbyist actief; op gemeentelijk niveau ope reert een medewerker in samenwerking met de lokale afdelingen om lokaal verbetering van het dierenwel zijn te bewerkstelligen. Tot slot is voor veel afdelingen de gemeente een opdrachtgever voor het leveren van diensten op het gebied van kerntaak 1. • Bedrijfsleven, onderzoeksinstituten, brancheverenigingen e.d.: diverse beleidsmedewerkers, die elk op hun eigen beleidsterrein onder meer overlegbijeenkomsten en congressen bijwonen en lezingen geven teneinde de doelstellingen van de Dierenbescherming te bevor deren. • Afdelingen: worden geïnformeerd via Extranet, de tweewekelijkse digitale nieuwsbrief @penstaartjes, het magazine Kop & Staart, een tweewekelijkse mailing en de AV’s (en de voorbereidende overleggen daarvoor). Daarnaast heeft het VB diverse medewerkers in dienst die de afdelingen ondersteunen, zoals de helpdesk medewerkers van het Contact Center voor algemene vragen, de medewerker Twinfield voor ondersteuning aangaande het boekhoudpakket, de landelijke Collecte coördinator en de medewerkers Bestuur & Organisatie voor ondersteuning bij het regionaliserings- annex fusieproces. • Asielen/ambulances: gelieerde asielen en ambulances worden geïnformeerd via Extranet, de tweewekelijkse digitale nieuwsbrief @penstaartjes, een aparte asielen site en een tweewekelijkse mailing. Daarnaast kent de Dierenbescherming de Erkenningsregeling Asielen, ons keurmerk voor asielen. Een medewerker Erkenning ondersteunt alle asielen die in dit traject meelopen. Verder is de groep Dierenbeleid, Hulp en Toezicht
11
(DH&T) er ook voor algemene vragen van asielen. Voor meer beleidsmatige vragen is er de beleidsmedewerker Dierenhulp en Toezicht. • Melders: melders van verstoord dierenwelzijn melden bij zich bij het meldnummer 144. Voor afhandeling van deze meldingen is een procedure. • Klagers: volgens de klachtenprocedure van de Dieren bescherming kunnen mensen hun klacht indienen bij de klachtenbehandelaar – zowel per post als via inter net – dan wel de lokale afdelings-/regioklachtencom missie. Indien hun klacht ongegrond of niet-ontvan kelijk wordt verklaard, kunnen zij tegen deze uitspraak in beroep gaan bij de Commissie van Beroep. Over de binnengekomen klachten wordt sinds eind 2010 per kwartaal gerapporteerd, om zo meer inzicht te krijgen in mogelijke verbeteringen voor de Dierenbescher ming. • Vrijwilligers: binnen het vrijwilligersbeleid van de Dierenbescherming stelt de vereniging ter ondersteu ning van de (vrijwillige) afdelingsbestuurders model len beschikbaar voor bijvoorbeeld kascommissie verslagen, statuten en dergelijke. Daarnaast biedt de Dierenbescherming opleidingen aan, zoals die voor afdelingsinspecteurs en hondentrainers. • Medewerkers, zowel landelijk als lokaal: medewerkers van het VB en de LID. Betaalde krachten van de lokale afdelingen zijn ook bij deze organisatieonderdelen in dienst. Er vindt op verschillende niveaus overleg plaats, zoals in het Regio-MT en coördinatoren-overleggen. • Sponsors: de Dierenbescherming heeft een relatie met verschillende sponsors, waarvan de Nationale Postcode Loterij de belangrijkste is. De Dierenbescherming monitort en evalueert haar com municatiemiddelen op hun effect en bereik, opdat deze middelen nog beter afgestemd kunnen worden op de doelgroepen. De RvT is van mening dat in het verslagjaar op een goede wijze inhoud gegeven is aan het optima liseren van de omgang met belanghebbenden en dus ook aan het principe ‘omgaan met belanghebbenden’.
realiseren wij de doelstellingen van de Dierenbescher ming en dragen wij bij aan de verbetering van dieren welzijn.
De Raad van Toezicht, Den Haag, 23 mei 2013.
Anke Boomsma Voorzitter Peter Buisman Vicevoorzitter Taco de Groot lid Erna Pieters lid Dinand Ekkel lid Dorien Jongeneel lid Peter Kasteleyn lid
De bestuurder, Frank Dales Algemeen directeur/bestuurder
Belangenverstrengeling Er zijn in 2012 geen meldingen geweest van mogelijke belangenverstrengeling bij een bestuurder, noch van transacties waarbij tegenstrijdige belangen van bestuur ders, toezichthouders en/of externe accountant speelden of spelen die van materiële betekenis zijn voor de vereni ging en/of desbetreffende bestuurders, toezichthouders en/of externe accountant. Slotwoord De RvT spreekt zijn waardering uit voor de inzet en betrokkenheid van de vele vrijwilligers, bestuurders en betaalde krachten van de Dierenbescherming. Samen
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
12
2. De organisatie 2.1 Algemeen De Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren (Dierenbescherming) is met ruim 180.000 leden en donateurs, duizenden actieve vrijwilligers en twintig lokale afdelingen de grootste organisatie van ons land die opkomt voor de belangen van alle dieren. Zij doet dat door op gemeentelijk, provinciaal en landelijk niveau, maar ook in samenwerking met Eurogroup for Animals in Europa te ijveren voor verbetering van overheidsbeleid en wetgeving op het gebied van dierenwelzijn. Door de vee-industrie aan de kaak te stellen en initiatieven te ondersteunen of te ontplooien, zoals het succesvolle Beter Leven kenmerk (BLk), dat aanzet tot diervriende lijker consumentengedrag. Door dierenmishandeling en -verwaarlozing aan te pakken met behulp van haar eigen Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID). Of door hulp te bieden aan dieren in nood, zoals het vervoe ren en opvangen van jaarlijks tienduizenden ‘thuisloze’ huisdieren. Dat gebeurt in de asielen en ambulances die een relatie hebben met de Dierenbescherming. Tot slot geeft de Dierenbescherming voorlichting over diervrien delijkheid, waarbij ook de jeugd een belangrijke doel groep vormt. Op deze groep richten wij ons bijvoorbeeld met les- en spreekbeurtpakketten en met de jeugdclub Kids for Animals. De Dierenbescherming draagt het keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF-Keur) voor goede doelen.
De Dierenbescherming ziet het als haar missie om dieren te beschermen door het verlenen van noodhulp, het handhaven van welzijn en het beïnvloeden van de samenleving.
2.1.1 Uitgangspunten en doelstelling De Dierenbescherming gaat bij haar belangenbehar tiging uit van de eigenwaarde van het dier, los van de nutswaarde die het dier voor mensen bezit. Dieren be horen met respect behandeld te worden als zelfstandige wezens met gevoelens, bewustzijn en integriteit. Daar naast zijn vooral gezondheid en welzijn van het individu ele dier van groot belang. Met dit uitgangspunt, de erkenning van de intrinsieke waarde (ofwel eigenwaarde) van dieren, komt de Dieren bescherming actief op voor de belangen van alle dieren. Het doel is een diervriendelijke maatschappij waarin mens en dier in harmonie met elkaar leven. Dit komt tot uiting in onze visie en missie.
2.1.4 Werkwijze Om haar doelstellingen te bereiken zoekt de Dieren bescherming de dialoog. Zo is zij voortdurend in gesprek met overheid, politiek, bedrijfsleven en andere belangen organisaties. In die dialoog probeert de Dierenbescher ming haar gesprekspartners te overtuigen met argumen ten gebaseerd op feiten, wetenschappelijke inzichten en ethische overwegingen. De Dierenbescherming heeft erkende deskundigheid op het gebied van dierenwelzijn. Vanuit die deskundigheid stelt zij structurele en haal bare oplossingen voor. Zo nodig zet de Dierenbescher ming haar mening kracht bij door actie te voeren. Mees tal op ludieke wijze, soms wat meer confronterend.
2.1.2 Visie en Missie De Dierenbescherming heeft als visie dat de mens in de samenleving duurzame invulling geeft aan welzijn, gezondheid en integriteit van ieder dier.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
2.1.3 Beleidsterreinen en kerntaken De Dierenbescherming heeft solide standpunten en zet zich daar voor in. De standpunten hebben betrekking op de volgende beleidsterreinen: • Gezelschaps- en recreatiedieren, waaronder huisdieren bezit en opvang, agressieve honden, handel in exoten, dierentuinen, vermaak en sport met dieren. • Veehouderij, waaronder huisvesting, transport, bedwel men en doden van varkens, runderen, pluimvee, vis sen, konijnen, kalkoenen en struisvogels. • Dierproeven en biotechnologie, waaronder kloneren, gene tische manipulatie, xenontransplantatie en patente ring. • In het wild levende dieren, waaronder jacht en grote grazers. De Dierenbescherming behartigt de belangen in de vorm van vier kerntaken: 1. Dierenhulp 2. Toezicht dierenwelzijn 3. Voorlichting 4. Beleidsbeïnvloeding
2.1.5 Organisatievorm en organogram De Dierenbescherming bestaat ultimo 2012 uit het VB, waaronder de LID, en twintig regionale afdelingen. Bij steeds scherper en veeleisender richtlijnen en regelge ving professionaliseert de Dierenbescherming zich verder
13
Dierenbescherming
Algemene Vergadering (AV)
Raad van Toezicht Bestuurder/ Algemeen Directeur
Verenigingsbureau
Bestuur & Organisatie
Afdelingen (20 x)
stichting Beter leven kenmerk
Financiën & Control ALV
RVA
Bestuur
LID
Dierbeleid, Hulp & Toezicht
Communicatie & Fondsenwerving
om haar kerntaken zowel landelijk als regionaal en lokaal optimaal en meer uniform te kunnen uitvoeren. Dit wordt mogelijk door regionalisering van lokale afdelingen, uniforme beleids- en planvorming en het inrichten van nieuwe, grotere afdelingen met een aantal cruciale betaalde krachten. In de jaarplannen van de afdelingen en het VB staat beschreven op welke wijze wij als Dierenbescherming onze doelstellingen realiseren.
2.2 Risicobewaking Onze Planning & Control Cyclus heeft twee hoofdsporen die zowel het kwalitatieve als het kwantitatieve deel van ons beleidsplan dienen te bewaken op een juiste, volledi ge en doelmatige uitvoering. Deze hoofdsporen kunnen verdeeld worden in ‘Jaarplan tot Jaarverslag’ en ‘Begro ting tot Jaarrekening’.
Regiomanager
Manager
deelbudgetten toe te kennen, kunnen bij periodieke rap portage de afwijkingen beter geanalyseerd en bewaakt worden. Hiertoe is eind 2012 gestart met een project onder de naam VIS (Vanuit Inhoud Sturen) dat het controleprincipe Plan-DO-Check-Act volgt en dat in 2013 verder uitgewerkt zal worden. Onzekerheid is niet weg te denken bij het uitvoeren van de jaarplannen, omdat zij onderdelen en projecten bevat ten die tot op zekere hoogte nieuw zijn, en daarmee dus onbekende aspecten in zich hebben. Risicomanagement en kwaliteitsbewaking gedurende het gehele proces zijn van belang, om zo veel mogelijk risico’s uit te sluiten bij de realisatie van de beoogde doelen en eindresultaten. De Dierenbescherming onderkent het belang van risicobewaking en treft maatregelen door een continue verbetering en versterking van de administratieve organi satie en interne beheersing. Andere aandachtsgebieden zijn juridische zaken, personeelszaken, verzekeringen, fraudebewaking, liquiditeitsbewaking en bouwrisico.
Door jaarplannen zo concreet mogelijk op te zetten en aan de te bereiken meetbare doelstellingen en resultaten
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
14
2.3 Organisatieontwikkeling en resultaten De strategische doelen uit het Strategisch Meerjarenplan (SMP) vormen de kern van ons werk. Ze zijn de vertaling van onze missie in doelstellingen en geven antwoord op de vraag: ‘Wat willen wij bereiken?’. In het SMP 2012-2015 staan acht strategische doelstel lingen (A t/m H), gebundeld naar hoofdlijn 1 t/m 3. In de jaarplannen worden de strategische doelen uitgewerkt naar operationele doelen en een plan van aanpak.
Hoofdlijn 1. De Dierenbescherming werkt professioneel aan dierenwelzijn A. De Dierenbescherming is voortrekker in de keten van hulp aan dieren. B. Dierenwelzijn in de vee-industrie is substantieel verbeterd. C. Er is groter maatschappelijk bewustzijn van de belangen en het welzijn van dieren in het wild. Hoofdlijn 2. De Dierenbescherming heeft een sterk imago en een goede marktpositie D. De Dierenbescherming heeft één identiteit en is een sterk en herkenbaar merk. E. Fondsenwerving is succesvol. Hoofdlijn 3. De Dierenbescherming is toegerust voor haar taken F. Er is één professionele Dierenbescherming. G. De Dierenbescherming is hét kennis- en informatiecentrum over het welzijn van dieren H. De Dierenbescherming heeft haar strategische koers geëvalueerd en indien nodig herijkt.
2.3.1 Plan organisatie De Dierenbescherming ontwikkelt haar organisatie om zich maximaal voor dierenwelzijn in te kunnen zetten en heeft voor 2012 de activiteiten hiervoor benoemd. Het professioneel uitvoeren van de kerntaken en van bedrijfs voering van zowel VB als afdelingen in onderlinge samenhang staat centraal. De afdelingen dragen er zorg voor dat hun bedrijfsvoering op orde is. Het VB coör dineert, bewaakt, toetst en adviseert over de effectiviteit en kwaliteit van beleidsuitvoering/-vorming, HRM (in clusief opleiden), bedrijfsprocessen, kennismanagement en financiële en bestuurlijke processen. Daarnaast is ook de corporate communicatie een belangrijke taak: zij zorgt voor consistentie in de uitingen, waardoor er een sterk merk gecreëerd wordt. Ook verzorgt het VB een aan tal landelijke taken (voorlichting en beleidsbeïnvloeding) en diensten voor de afdelingen, zoals HRM, financiën, ICT en centrale inkoop.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
2.3.2 Activiteiten en resultaten op organisatorisch niveau • Organisatieontwikkeling De algemeen directeur heeft een inspiratievisie gepre senteerd in de AV van juni 2012, over hoe de Dieren bescherming er in 2020 uit zou moeten zien. Centraal staat: wat kunnen wij het beste, waar geloven wij het meest in en wat is cruciaal voor ons economisch voortbestaan? Aan de hand van de discussie heeft de AV gevraagd een tweetal modellen voor de toekomstige structuur van de Dierenbescherming uit te werken. In het tweede halfjaar van 2012 heeft de vereniging hard gewerkt om invulling te geven aan deze twee modellen. In de AV van december heeft de algemeen directeur twee structuurmodellen gepresenteerd en de AV heeft besloten om het structuurmodel ‘Naar één vereniging’ verder uit te werken in 2013 alvorens een definitief besluit te nemen. • Laatste regionaliseringstrajecten en adequaat interventiebeleid De Dierenbescherming heeft zich in 2012 zowel op lan delijk als op regionaal en lokaal niveau verder ontwik keld. In het land is wederom een belangrijke regiona liserings- en professionaliseringsslag gemaakt, die er toe heeft geleid dat het aantal afdelingen in 2012 van dertig naar twintig is gedaald. Deze twintig afdelingen voeren in hun regio op professionele wijze de kernta ken van de Dierenbescherming uit. • Invulling aan professionalisering door betere samenwerking en afstemming afdelingen en VB In totaalbeeld kan worden gesteld dat de professiona lisering in 2012 niet is afgerond. De verschillende samenwerkingsvormen zijn verder vormgegeven en instrumenten hebben hun weg gevonden naar de afdelingen. Door het Regio-MT (overleg tussen mana gers VB en afdelingen) wordt steeds meer samenhang en een gedeeld beeld van de bijdrage aan de doelstel lingen van de Dierenbescherming bereikt. • Financiële funding van bestemmingsreserve professionalisering Afdelingen die geen middelen hebben om een beroeps kracht te financieren, konden een beroep doen op het fonds professionalisering. De desbetreffende beroeps krachten zijn in dienst van het VB getreden, waarbij met de betrokken afdelingen een samenwerkingscon tract is gesloten. Toekenning van aanvragen via het fonds heeft tot 21 (hernieuwde, parttime) arbeidsover eenkomsten bij de afdelingen geleid. • Herziening statuten en reglementen voor de landelijke vereniging De statuten en reglementen voor de landelijke vereni ging zijn herzien en in de AV van juni 2012 vastgesteld. Hiermee is de totale samenhang van de statuten van de vereniging van verenigingen afgerond.
15
2.4 Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) Hoewel de Dierenbescherming nog geen formeel MVObeleid heeft geformuleerd, neemt zij verantwoordelijk heid voor de effecten van de organisatieactiviteiten, waarbij bewuste keuzes worden gemaakt om een balans te bereiken tussen mensen, milieu en doelstellingen. De Dierenbescherming werkt op ad hoc basis aan verankering van MVO binnen de organisatie. Zaken als duurzaam inkoopbeleid van energie en diensten alsook het beheer van een groen wagenpark behoren tot de aandachtsgebieden. De Dierenbescherming heeft tevens een duurzaam beleggingsbeleid, wat sinds 2010 inte graal wordt toegepast en periodiek door een externe vermogensbeheerder wordt getoetst. Op het gebied van dierenwelzijn gaan wij nog een stapje verder, door ons te richten op de realisatie van een diervriendelijker veehouderij zoals met het Beter Leven kenmerk, het stap voor stap verduurzamen van de productie van dierlijke eiwitten en te lobbyen voor beter dierenwelzijn bij bedrijfsleven en politiek. Voorts werkt de Dierenbescherming actief mee aan de oplos sing van het zwerfkattenprobleem door middel van de TNR-methode (trap, neuter en return). Hierbij lukt het ons de zwerfkattenpopulatie op een diervriendelijke manier zo klein mogelijk te houden. Verder werkt de Dierenbescherming mee aan de Eerlijke Bankwijzer, die de elf belangrijkste aanbieders van particuliere betaalen spaarrekeningen op de Nederlandse markt toetst op duurzaamheid en daarover in brede kring publiceert. In het kader van de professionalisering van de organisatie zal ook de vaststelling van een MVO-beleid aan de orde komen.
2.5 Klachtenafhandeling De Dierenbescherming maakt voor de afhandeling van klachten gebruik van een landelijke klachtenprocedure. Per juni 2012 is het ‘Klachten- en geschillenreglement van de Dierenbescherming’ enigszins aangepast. De wijzigingen ten opzichte van de versie daarvoor betreffen vooral aangepaste naamgeving, definities en de wijze van goedkeuring van het reglement. Per juni 2012 is er voor de Stichting BLk een eigen klachtenreglement in wer king getreden, dat de naam ‘Reglement klachtenproce dure Stichting Beter Leven kenmerk’ draagt. Klachten die vallen onder het ‘Klachten- en geschillenreglement van de Dierenbescherming’ of het ‘Reglement Klachten procedure Stichting BLk’ worden conform de geldende procedures afgehandeld. De Dierenbescherming neemt klachten serieus en ziet deze als een signaal om de be drijfsvoering waar nodig verder te verbeteren.
2.5.1 Rapport klachtencoördinator In 2012 heeft de klachtencoördinator van de Dieren bescherming 249 klachten afgehandeld die onder het ‘Klachten- en geschillenreglement van de Dierenbescher ming’ vielen. Er zijn vijf klachten afgehandeld die onder het ‘Reglement Klachtenprocedure Stichting Beter Leven kenmerk’ vielen. Tachtig klachten van het totale aantal van 254 (31%) was gegrond. Eens per kwartaal is over de klachtenafhande ling gerapporteerd aan de RvT. Hieronder is een verde ling van klachten naar organisatieonderdeel gemaakt.
Verdeling van klachten per organisatieonderdeel (2012)
Organisatieonderdeel
Absoluut
Percentage
Dierenbescherming totaal
3
1%
Stichting BLk
5
2%
LID
11
4%
VB (excl. LID/BLk)
74
29%
Regionale afdelingen
161
63%
Totaal
254
100%
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
16
Verdeling van klachten naar categorieËn (2012) Categorieën
Absoluut
Percentage
Administratie
13
5%
Behandelen (zwerf)dieren
11
4%
Behandelen vrijwilligers
11
4%
Beleid asiel
36
14%
Beleid (regionale) afdeling
10
4%
Beleid Dierenbescherming
19
7%
Commercieel beleid
33
13%
Communicatie
30
12%
Financieel beleid
5
2%
Functioneren bedrijfsonderdeel
3
1%
Functioneren medewerker/ vrijwilliger
3
1%
Gedrag medewerker/vrijwilliger
7
3%
Melding niet goed afhandelen
46
18%
Sfeer / leiding
27
11%
254
100%
Totaal
In de bovenstaande tabel zijn de klachten naar catego rieën verdeeld, weergegeven in aantallen en percentages. De Dierenbescherming ziet klachten als een signaal van de klant, en probeert er in die zin haar voordeel mee te doen. Bij klachten wordt het principe van hoor en weder hoor toegepast. Er wordt altijd navraag gedaan bij betrok kene over het voorval waarover geklaagd is. Waar nodig zal het management naar aanleiding van een klacht in gesprek gaan met de desbetreffende medewerker(s) en zal de bedrijfsvoering eventueel aangepast worden. Indien er sprake is van meerdere klachten binnen een bepaalde categorie of over een bepaald organisatieon derdeel, wordt bekeken of er procesverbetering mogelijk is; hierover geeft de klachtencoördinator waar mogelijk advies.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
2.5.2 Rapport Commissie van Beroep Algemeen De Commissie van Beroep is geïnstalleerd op 15 mei 2011 en bestaat uit drie leden: • De heer B.C. Oudmayer (voorzitter) • Mevrouw H.C. Lagrouw • De heer R. van Gooswilligen De Commissie van Beroep is in 2012 vijfmaal bijeengeko men. Daarnaast heeft de Commissie twee hoorzittingen georganiseerd met de individuele partijen in het enige geschil dat dit jaar bij de Commissie is aangemeld. Ge baseerd op deze hoorzittingen en uitgebreide correspon dentie omtrent dit geschil, heeft de Commissie advies uitgebracht aan de RvT. Er zijn in 2012 geen klachten bij de Commissie aangemeld.
17
2.6 Vooruitblik organisatie De doelen van de Dierenbescherming in 2013 zijn: • Inrichten van de DB-organisatie op basis van de AV-besluiten. • Doorontwikkelen en vaststellen van het basispakket afdelingen en gelieerde entiteiten. • Vaststellen en toepassen van de P&C-cyclus voor de gehele DB. • Voorbereiden van het strategisch meerjarenbeleidplan 2016-2020 door middel van een masterplan. • Aanscherpen van het sturings- en overlegmodel op basis van ervaringen en de gekozen richting voor de organisatiestructuur van de Dierenbescherming. Hiermee beogen wij in 2013: • Een vereenvoudigde structuur DB nieuwe stijl. • Afdelingen en gelieerde entiteiten volgen het basis pakket. • Format afdelingen wordt ingevuld en getoetst. • Masterplan vormt leidraad voor MJP 2016-2020. • Aansluiting van het sturings- en overlegmodel bij de inrichting van de organisatiestructuur van de Dieren bescherming.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
18
3. Verslag kerntaken 3.1 Algemeen De Dierenbescherming is anno 2012 dé autoriteit op het gebied van dierenwelzijn en geniet veel vertrouwen van het Nederlands publiek. Vanuit dit vertrouwen strijdt de Dierenbescherming voor een diervriendelijker samenle ving en tegen dierenmishandeling, en zet zij zich in voor het verbeteren van dierennoodhulp. Tevens oefent de organisatie invloed uit op beleidsmakers, ondernemers en consumenten, met als doel hen bewuster keuzes te laten maken en vaker te laten kiezen voor diervriendelij ker alternatieven. Ook in 2012 is een aantal klinkende resultaten behaald. Die benoemen we in termen van winst voor het dieren welzijn, van agendasetting en van bewustwording. Maar ook als het gaat om winst voor het merk ‘Dierenbescher ming’ streven we naar versteviging van onze basis, opdat we een krachtiger vuist kunnen maken.
3.2 Dierenhulp en Toezicht dierenwelzijn Dieren(nood)hulp en Toezicht op dierenwelzijn (kerntaak 1 en 2) vormen belangrijke pijlers van ons werk. Leden, donateurs en sponsors, maar ook (potentiële) vrijwil ligers ervaren de concrete dienstverlening als heel dicht bij en voelen zich erdoor aangetrokken. Uitgangspunt is dat de uitvoering van kerntaak 1 en 2 bij de afdelingen van de Dierenbescherming ligt. De groep Dierenbeleid, -Hulp en Toezicht (DH&T) heeft als taak de DB-afdelingen te voorzien van beleid, kennis, richtlijnen en instrumenten ten aanzien van de keten van dieren(nood)hulp en toezicht. De publieke taken, zoals handhaving door middel van bestuursrecht en controle op juiste naleving van wetgeving, ligt bij de LID als stichting. De groep DH&T faciliteert de inrichting van kerntaak 2 bij de afdelingen via het Vertrouwensloket. Ook houdt de groep DH&T zich bezig met de landelijke beleidsbeïnvloeding.
3.2.1 Activiteiten en resultaten Dierenhulp en Toezicht dierenwelzijn Shelter medicine en deskundigheidsbevordering opvang Het diergeneeskundig specialisme shelter medicine bin nen de Universiteit Utrecht is in de startfase mogelijk ge maakt door de Dierenbescherming. De behoefte aan zo’n specialisme onderstreept de complexiteit van de opvang van gezelschapsdieren. Vaak wordt onderschat hoe in gewikkeld het is om zwerfdieren gezond te houden en te bemiddelen bij herplaatsing. Shelter medicine is ook in 2012 herhaaldelijk ingezet bij de bestrijding van schim meluitbraak bij katten, maar ook bij de beoordeling van Dierenbescherming Jaarverslag 2012
bouwprojecten binnen en buiten de Dierenbescherming. Voorbeelden hiervan zijn de dierenopvangcentra in Sittard, Eindhoven en Amersfoort. De belangrijkste doelgroep van de discipline binnen de Faculteit Dier geneeskunde in Utrecht wordt gevormd door dieren artsen in de opvang. Door nascholing, nieuwsbrieven en het reageren op problemen in de praktijk wordt die beroepsgroep meegenomen in de ontwikkeling. Con tinuïteit van het vakgebied binnen de Universiteit is op geen enkele wijze gegarandeerd. De Dierenbescherming probeert daarom tussentijdse resultaten zo veel mogelijk te verankeren in de praktijk. Daarnaast stimuleren we de interesse voor het specialisme binnen HBO-instellin gen voor andere beroepsgroepen; dit zijn echter geen korte-termijntrajecten gezien de beperkte economische relevantie van de opvangbranche. Dierenambulances Binnen het Project Dierenhulpverlening werd in op dracht van de landelijke Stuurgroep Dierenpolitie/144 het keurmerk ‘Kleinschalig Diervervoer’ uitgewerkt. Dit keurmerk kan worden aangevraagd door alle organisa ties die diervervoer bieden, dus niet alleen door dieren ambulances. Opdrachtnemer vanuit de Stuurgroep is de Dierenbescherming, die hiervoor een grotendeels externe projectorganisatie inrichtte. Het beheer van het keur merk zal worden ondergebracht in een onafhankelijke stichting. De Dierenbescherming kiest voor de invoering van het keurmerk binnen de eigen organisatie. Vanuit het project komt er in 2013 een voorstel voor een lande lijk implementatieplan, dat medio 2013 in de Stuurgroep zal worden behandeld. Hiermee is de realisatie van een kwaliteitsstandaard voor diervervoer aanstaande. Dierenopvang In 2012 is een start gemaakt met de uitwerking van de opvolger van de Erkenningsregeling voor Dierenopvang centra van de Dierenbescherming. Basis hiervoor zijn de ‘vijf vrijheden van Brambell’. Er worden onder meer Amerikaanse richtlijnen gebruikt voor de uitwerking van de keurmerkeisen. Het keurmerk zal kunnen worden aangevraagd door externe organisaties. Voor organi saties van de Dierenbescherming zal het beschreven kwaliteitsniveau intern als minimumvereiste worden aangemerkt; hieraan zal elke partij binnen een nader te bepalen termijn moeten voldoen. Niet langer zal de Dierenbescherming haar eigen bedrijfsonderdelen een keurmerk geven. De uitwerking van het keurmerk loopt door in 2013, in welk jaar de consultatie op inhoud en inrichting van de organisatie vorm moeten krijgen. Het onderhoud van de huidige Erkenningsregeling liep in 2012 door en zal ook in 2013 doorlopen. 19
figuur 3.1: asielcijfers 2012
honden
2008
2009
2010
2011*
2012*¹
Zwerfdieren
8374
7377
7811
7642
7129
Afstandsdieren
3447
3263
3722
3550
2729
Retour na plaatsing
1173
988
1144
1149
900
Uitwisseling
306
383
470
354
436
In beslag genomen
341
151
141
80
134
Huisuitzetting
23
8
231
272
266
Geboren
48
15
89
83
85
Totaal in
13712
12185
13608
13130
11679
Retour eigenaar
5866
5351
5832
5754
5444
Geplaatst
6815
6054
6759
6566
5240
Uitwisseling
218
237
226
233
397
Euthanasie
548
571
535
518
476
Overleden
26
23
34
38
29
Anders
86
63
81
61
43
13559
12299
13467
13170
11629
Euthanasie
7,0%
8,4%
6,9%
7,0%
7,6%
Overleden
0,4%
0,4%
0,5%
0,5%
0,5%
Plaatsing
86,9%
88,6%
86,9%
89,0%
84,0%
Retour
17,2%
16,3%
16,9%
17,5%
17,1%
0,4%
0,1%
0,7%
0,6%
0,7%
Totaal uit
Geboren
* 2011: Op moment van het verwerken van de data ontbraken de gegevens van vijf asielen. Om vergelijkingen tussen de jaren mogelijk te maken, zijn voor deze locaties de gegevens van 2010 meegenomen in de analyse. In 2012 was er in totaal minder capaciteit beschikbaar door nieuwbouw en verbouwingen. Dieren zijn in overleg elders opgevangen en daardoor niet opgenomen in dit overzicht. *1 2012: Totaal 51 asielen (exclusief Amersfoort omdat het asiel gesloten was)
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
20
asielcijfers 2012 (vervolg)
KATTEN
2008
2009
2010
2011*
2012*¹
22033
20673
24789
24107
21661
4845
5192
5814
5592
4511
166
331
541
1156
959
1347
1489
1789
1759
1461
Uitwisseling
333
344
393
598
551
In beslag genomen
314
35
75
105
32
Huisuitzetting
107
226
471
313
508
Geboren
622
624
893
852
922
Totaal in
29767
28914
34765
34482
30605
2867
2794
3376
3373
2947
22926
21835
25878
25519
23075
Verwilderd
99
156
230
907
1019
Uitwisseling
348
318
496
593
534
Euthanasie
2307
2429
2534
2378
2141
Overleden
880
668
961
1030
822
Anders
483
373
364
466
237
29910
28573
33839
34266
30775
Euthanasie
8,6%
9,3%
8,1%
7,6%
7,7%
Overleden
3,3%
2,6%
3,1%
3,3%
3,0%
Plaatsing
85,2%
83,6%
82,4%
82,0%
83,4%
Retour
5,9%
6,8%
6,9%
6,9%
6,3%
Geboren
2,1%
2,2%
2,6%
2,5%
3,0%
Zwerfdieren Afstandsdieren Verwilderd Retour na plaatsing
Retour eigenaar Geplaatst
Totaal uit
* 2011: Op moment van het verwerken van de data ontbraken de gegevens van vijf asielen. Om vergelijkingen tussen de jaren mogelijk te maken, zijn voor deze locaties de gegevens van 2010 meegenomen in de analyse. In 2012 was er in totaal minder capaciteit beschikbaar door nieuwbouw en verbouwingen. Dieren zijn in overleg elders opgevangen en daardoor niet opgenomen in dit overzicht. *1 2012: Totaal 51 asielen (exclusief Amersfoort omdat het asiel gesloten was)
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
21
Basismodule Diensten- en Productenboek Gemeenten Door de succesvolle invoering van dit model in een aantal afdelingen (Brabant ZO, Rijnmond, Utrecht Amersfoort e.o., Rijnland) is de basis voor verdere implementatie versterkt. Ook bij het inrichten van de landelijke keten dierenwelzijn (onderdeel van Dieren politie/144) heeft dit product aandacht gekregen. Wat aanspreekt zijn de integrale benadering en de expliciete interpretatie in activiteiten van een weinig concreet artikel uit het Burgerlijk Wetboek. Tegelijkertijd groeit ook weerstand bij gemeenten, maar ook bij andere dienstverleners in de keten, tegen het bijbehorende kostenmodel. Standvastigheid binnen de hele Dieren bescherming is in dezen van groot belang. Daartoe wordt in 2013 gewerkt aan een landelijk invoeringsplan.
met een inhoudelijke bijdrage. In 2012 zijn twee nieuw bouwinitiatieven ondersteund met geld: de Dieren beschermingscentra Amersfoort en Sittard. In 2011 is de notitie ‘Dierenbeschermingscentra: streef doelen en richtlijnen’ vastgesteld. Daarmee zijn hoog waardige richtlijnen bepaald voor bedrijfsvoering en zorg voor dieren in de opvang. Die richtlijnen gelden voor huisvesting, maar ook voor de werkprocessen. Ver beteringen in het ambitieniveau voor gebouwen, veteri naire zorg en werkprocessen moeten leiden tot een beter welzijn van dieren in de opvang. De in 2010 opgerichte stichting ‘De Dierenbescherming Beheer Onroerende Zaken’ heeft in 2012 met name een functie gehad bij de nieuwbouw in Amersfoort. In 2013 zal de DB-visie op huisvesting worden vastgesteld.
Opvang van in het wild levende dieren In 2011 subsidieerde het ministerie van EZ een begelei dingstraject voor opvangcentra van in het wild levende dieren. Hierin werd samengewerkt met de Dieren bescherming en de ‘Vereniging van Opvangcentra van Niet-Gedomesticeerde Dieren’. Circa vijftig opvangcentra hebben inmiddels de ontheffing gekregen, het aantal nog lopende aanvragen is niet bekend. De Dierenbescherming onderzoekt in 2012 de wenselijk heid en mogelijkheid voor de inrichting van een landelijk subsidiefonds voor deze branche. Hiermee kunnen de grote verschillen tussen aanpak en hoogte van subsidie bedragen worden vereffend, hetgeen bijdraagt aan een ge lijke behandeling voor alle aanvragende instanties. De daad werkelijke instelling van het fonds wordt in 2013 verwacht.
Toezicht Dierenwelzijn Het Vertrouwensloket Dierenbescherming (VLD) heeft in 2012 verdere vorm en invulling gekregen. Vanwege de komst van de Dierenpolitie, het meldnummer 144 (eind 2011) en de uitgangspunten van de visie op toezicht (DB, 2010) is in de loop van 2012 de rol van de meldkamer van de Dierenbescherming veranderd. Het VLD ontvangt meldingen van meldnummer 144 waarbij geen indicatie wordt gegeven van een strafbaar feit, maar waarbij er wel sprake is van verstoord dierenwelzijn. Meldingen worden vervolgens uitgezet bij de plaatselijke afdelingen van de Dierenbescherming. In 2012 heeft het VLD 1.516 meldingen uitgezet bij de plaatselijke afdelingen. In totaal ontvingen de plaatse lijke afdelingen 2.050 meldingen via het meldnum mer 144. Een deel van deze meldingen is echter retour gezonden, omdat deze niet voldeden aan de criteria waar een VLD-melding aan moet voldoen. Figuur 3.2 toont het aantal ontvangen meldingen per maand.
Ondersteuning nieuwbouwinitiatieven De Dierenbescherming stimuleert nieuwbouwinitiatie ven, enerzijds met een financiële bijdrage, anderzijds
figuur 3.2: Ontvangen meldingen per maand door VLD 2012 totaal
350
retour 144
in behandeling VLD
300 250 200 150 100 50 0
ri
janua
ar febru
i
t maar
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
april
mei
juni
juli
s augu
tus tember sep
er
oktob
ber ber novem decem
22
Het aantal meldingen dat het VLD ontvangt, is minder dan de meldkamer LID voorheen ontving. De voornaamste reden hiervoor is dat de Dierenpolitie nu de meldingen ontvangt waarbij sprake is van het ‘vermoeden van een strafbaar feit’ die voorheen door de meldkamer werden ontvangen en uitgezet naar de ‘afde lingsinspecteurs’. Deze vrijwilligers fungeerden hierbij als ‘oren en ogen’ voor de districtsinspecteurs (BOA’s) van de LID. Deze ‘oren en ogen’-functie is komen te vervallen. Aan de andere kant blijkt het lastig om het VLD duidelijk te positioneren in de wereld van de handhaving. Hand havende instanties hebben er moeite mee om een mel ding – wanneer zij niet handhavend kunnen optreden – door te zetten naar een private organisatie. De ondui delijkheid over de taakinvulling van de politie (mede ingegeven door de val van het kabinet, de komst van de nationale politie en de aanname van de motie Berndsen en Kuiken) draagt ook niet aan bij aan een duidelijke positionering van het VLD. Zowel het VB als de afdelin gen hebben er in 2012 op diverse niveaus aan gewerkt om het aanbod van het VLD onder de aandacht te brengen van de handhavende partners. Daarnaast zijn ook sociale partners een belangrijke ‘bron’ van meldin gen. Omdat deze organisaties over het algemeen regio naal functioneren, spelen in de benadering hiervan de afdelingen een grote rol. Uiteraard biedt het VB hierbij ondersteuning en advies. Het meldnummer 144 – als dé ingang voor alle zaken met betrekking tot dieren – heeft na een campagne begin 2012 geen landelijke en/of gezamenlijke campagne meer gekend. Hierdoor neemt vermoedelijk de bekend heid van het nummer af. Ook lijkt het publiek steeds minder goed te weten voor welke vragen het nummer gebeld kan worden. De Dierenbescherming heeft in 2012 duidelijk gekozen voor het volledig benutten van de mogelijkheden die een centraal meldnummer te bieden heeft. Leergang vrijwilligers kerntaak 2 In 2012 is de leergang voor de vrijwilliger van kerntaak 2 gemoderniseerd. Hierbij is als uitgangspunt genomen dat de focus van repressie naar preventie verschoven moest worden. De leergang is op een aantal onderdelen ingekort (bijvoorbeeld op het gebied van kennis van wetsartikelen) en op een aantal andere onderdelen juist uitgebreid (oplossingsgerichte gesprekstechnieken en rollenspellen). Naast deze leergang voor nieuwe vrijwilligers is ook aan dacht besteed aan de reeds functionerende vrijwilliger. Tijdens een goed bezochte kaderdag stond het ‘leren observeren’ centraal. Gemiddeld werd deze dag door de aanwezigen beoordeeld met een ‘8’. Daarnaast zijn twee
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
themadagen georganiseerd (regionaal georiënteerd in het midden/noorden en westen/zuiden van het land) waarbij ‘objectief waarnemen’ in één mensgerelateerde en drie diergerelateerde workshops is behandeld. Bij el kaar genomen zijn deze dagen goed bezocht. Gemiddeld zijn beide dagen beoordeeld met een ‘8’. Helaas is in 2012 nog geen eenduidig besluit genomen over de benaming van deze vrijwilligersfunctie. Om die reden worden nu meerdere namen gevoerd: afdelings inspecteur, preventiemedewerker en/of vrijwilliger kerntaak 2. Visie en werkwijze vertrouwensteams Vanuit de visie op toezicht (DB 2010) komt de visie van een vertrouwensteam naar voren. Hierin ligt de nadruk op het voorkómen van (preventie) in plaats van het bestráffen van (repressie; zie handhaving dierenwelzijn). Omdat vanuit deze preventieve aanpak wordt gekeken naar zowel dier als mens, is het aangaan van samen werking/overleg met andere sociale partners (gericht op de mens) een logische stap. Hierbij spreken we van het samenstellen van een ‘vertrouwensteam’. Om tot een uniforme werkwijze te komen, is er een pilot gestart in samenwerking met het VB en een drietal afdelingen. Het doel van deze pilot is een uniforme werk wijze te introduceren voor het proces van aannemen tot afhandelen van een ‘Vertrouwensloketmelding’. Met de werkgroep is een processchema ontwikkeld, waarin de stappen staan beschreven die genomen worden zodra een afdeling een melding ontvangt van het Vertrouwens loket. Ter begeleiding van dit processchema is een toe lichting geschreven. Ook zijn er formulieren ontwikkeld, die een vrijwilliger van kerntaak 2 ondersteuning bieden tijdens het opvolgen van een melding. Handhaving dierenwelzijn Na invoering van de dierenpolitie in 2011 is het hand havingslandschap in 2012 verder uitgekristalliseerd. Meldingen inzake dierenwelzijn worden hoofdzakelijk centraal geregistreerd via het meldnummer 144. Deze meldingen worden vervolgens uitgezet bij de verant woordelijke handhaver. Meldingen over gezelschaps dieren worden in eerste instantie uitgezet naar de dierenpolitie, die de eerste controle instelt. De LID onder steunt waar nodig de politie met kennis en kunde bij de afhandeling van meldingen. Als de dierenpolitie een overtreding constateert, kan zij strafrechtelijk optreden. Indien het dierenwelzijn kan worden verbeterd, is het beleid dat het bestuursrecht het aangewezen middel is. De LID wordt voor dit traject door de dierenpolitie als tweedelijns handhaver ingezet. Naast de samenwerking met de dierenpolitie voert de LID toezichtcontroles uit voor het ministerie van
23
Economische Zaken (EZ). Ook voert zij op eigen initiatief toezichtcontroles uit en biedt zij ondersteuning aan derden. De resultaten van de LID in 2012 worden hieronder weergegeven, waarbij er wordt ingegaan op het aantal uitgezette dossiers, het totale aantal controles, het aantal controles per hoofdactiviteit, het aantal genomen maatregelen en diergerelateerde resultaten. In het algemeen valt op dat in bijna alle grafieken een stijgende lijn te zien is. Een verklaring hiervoor is dat er meer resultaatgerichte sturing heeft plaatsgevonden in 2012. Daarnaast hebben er ontwikkelingen plaatsgevonden op het gebied van registratie, waardoor werkzaamheden vollediger kunnen worden weergegeven. Verder heeft de verandering in werkwijze tot gevolg gehad dat het aantal gegronde controles fors is toegenomen.
Toelichting figuur 3.3: In figuur 3.3 worden de dossiers weergegeven die in 2012 zijn aangemaakt en uitgezet binnen de LID. In 2012 zijn er in totaal 1.163 dossiers uitgezet. De toename in het aantal dossiers gedurende het jaar wordt verklaard door een gerichtere sturing en registratie.
In een dossier kunnen verschillende controles worden ingevoerd (bijvoorbeeld hercontroles en administratieve controles). Deze worden onderverdeeld in controles ter plaatse en administratieve controles. Onder administratieve inspecties vallen onder andere het verwerken van toezicht rapportages en processen-verbaal (PV’s), het opvragen van gegevens, etc.
Resultaten LID Elke controle wordt binnen de LID geregistreerd. Van nieuwe adressen of adressen die al geruime tijd niet meer zijn bezocht, wordt een dossier aangemaakt. Bin nen een dossier kunnen verschillende controles worden geregistreerd.
Figuur 3.3: Aantal uitgezette dossiers LID 2012
600
490
500
444
440
Kwartaal 2
Kwartaal 3
400 300
289
200 100 0
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
Kwartaal 1
Kwartaal 4
24
Figuur 3.4: Aantal controles 2012 1800 1600
1527
1400
1329 1159
1200 1000 800
795 689
600
631
858
655
400 200 0
Kwartaal
Kwartaal
Kwartaal
Kwartaal
ter plaatse administratief
figuur 3.5 resultaat (status) inspectie 2011
2012
Gegrond
51%
73%
Ongegrond
28%
16%
Niets aangetroffen
21%
11%
Toelichting figuur 3.4: In 2012 zijn er in totaal 7.643 inspecties uitgevoerd door de LID, waarvan 4.646 administratieve inspecties (61%) en 2.997 (39%) inspecties ter plaatse. Het aantal admini stratieve controles lijkt hoog, maar dit is te verklaren door het feit dat de binneninspectie van de LID verantwoordelijk is voor 3.182 administratieve controles (zij doen geen controles ter plaatse). Door de districtsinspecteurs zijn in totaal 4.461 controles verricht, waaronder 2.997 controles ter plaatse (waarvan 1.834 hercontroles waren) en 1.464 administratieve controles.
De status van een controle wordt ingedeeld in drie catego rieën: gegrond, ongegrond of niets aangetroffen. Onder een
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
gegronde controle wordt een controle verstaan waarbij het dierenwelzijn kan of moet worden verbeterd. Bij een ongegronde controle is er ter plaatse geen aantoonbaar verstoord dierenwelzijn geconstateerd. Daarnaast kan het voorkomen dat, met name bij toezichtcontroles, er niets wordt aangetroffen (bijvoorbeeld geen dieren). Toelichting figuur 3.5: Het percentage gegrond is aanzienlijk gestegen in verge lijking met voorgaande jaren. Dit komt doordat het takenpakket van de LID is gewijzigd. Voorheen ging de LID op meldingen af, waarbij er van tevoren moeilijk in te schatten was of er wel of niet iets zou worden aangetroffen. Momenteel wordt de LID door de dierenpolitie ingeschakeld
25
als zij ter plaatse misstanden heeft geconstateerd en een controle dus gegrond is verklaard. Het percentage gegrond is geen 100 procent omdat er ook andere inspecties worden verricht dan tweedelijns inspecties voor de dierenpolitie. • Totaal aantal inspecties per hoofdtaak van de LID De LID kent een aantal hoofdtaken, namelijk: tweedelijns handhavingsfunctie, ondersteuning en samenwerking met de politie en toezichtcontroles gebaseerd op de toe zichthoudende bevoegdheden. Tweedelijnsfunctie voor de dierenpolitie Op grond van het convenant Samenwerking Dierenhand having van 24 oktober 2011 voert de LID in samenwerking met de Dienst Regelingen (DR) het bestuursrechtelijk hand haven uit naar aanleiding van dossiers van de dierenpolitie. Ondersteuning en samenwerking dierenpolitie Ondersteuning en samenwerking op het gebied van opleiding van agenten, telefonische en administratieve ondersteuning en ondersteuning ter plaatse. Toezichtcontroles Toezichtcontroles zijn bedoeld om naleving van wet- en regelgeving te controleren. Met het ministerie van EZ zijn er prestatieafspraken gemaakt op het gebied van
toezichtcontroles ten aanzien van het Honden- en katten besluit (HKB). De afspraak was honderd HKB-controles in 2012. Deze afspraak is nagekomen. In 2012 heeft de LID 103 HKB-controles uitgevoerd. Ondersteuning partners De districtsinspecteurs ondersteunen behalve de politie ook derden, zoals de Nederlandse Voedsel- en Warenauto riteit (NVWA), de GGD en gemeenten. In 2012 verleende de LID in 68 situaties ondersteuning aan derden tijdens een onderzoek ter plaatse. Naast fysieke ondersteuning op locatie levert de LID ook ondersteuning aan derden in de vorm van presentaties, lezingen en opleidingen. Dit zijn geen hoofdtaken. Toelichting figuur 3.6: In deze figuur wordt het aantal inspecties weergegeven dat in 2012 per hoofdtaak door de LID is uitgevoerd. De figuur is per hoofdactiviteit opgedeeld in inspecties ter plaatse en administratieve inspecties. In totaal zijn er 7.643 inspecties uitgevoerd waarvan 4.646 administratieve controles (61%) en 2.997 (39%) inspecties ter plaatse. Gedurende het jaar was er een stijging waarneembaar in het aantal uitgevoerde inspecties. Dit heeft waarschijnlijk te maken met een steeds nauwere samenwerking met de dierenpolitie, betere registratie en een meer gerichte sturing op resultaten.
Figuur 3.6: Aantal controles per hoofdactiviteiten LID
3000 2500
2381
2000 1500
1346
1486 1215
1000
769
500 0
350 86 Tweedelijnsfunctie
Ondersteuning en samenwerking politie
Toezichtcontroles
10
Ondersteuning derden
ter plaatse administratief
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
26
De verdeling van de hoofdtaken is in het LID-jaarplan 2012 beschreven, waarbij er een percentage is weerge geven voor de hoeveelheid mandagen die er per hoofd taak zou moeten worden besteed. Deze percentages komen in grote lijnen overeen met de behaalde presta ties. Voor de tweedelijnsfunctie was 42 procent beoogd, hierbij is 49 procent gehaald. Voor ondersteuning en samenwerking was 30 procent beoogd, hierbij is 35 procent gehaald. Voor toezicht was 11 procent beoogd, hierbij is 15 procent gehaald. De onderdelen ‘competen tie-ontwikkeling’ en ‘algemene administratie/overig’ zijn moeilijker vast te stellen, omdat de periode waarin is tijdgeschreven, niet representatief is voor heel 2012. Naar aanleiding van controles worden maatregelen uit gevoerd. Onder ‘maatregelen’ verstaan we strafrechtelijke of bestuursrechtelijke handelingen, zoals een procesverbaal, toezichtrapport of het meevoeren van dieren. Onder ‘overig’ valt onder andere het vrijwillig afstand doen van dieren. In 2012 is er 58 keer vrijwillige afstand gedaan aan de LID.
Toelichting figuur 3.7: Uit het totale aantal uitgevoerde inspecties zonder de admini stratieve inspecties zijn 1.014 straf- en bestuursrechtelijke maatregelen voortgekomen. Dat betekent dat in 34 procent van de gevallen handhavend is opgetreden. Daarnaast zijn er 68 overige maatregelen getroffen, zoals vrijwillige afstand, het inschakelen van een maatschappelijke organisatie of overdracht aan een andere organisatie. Omdat deze activitei ten niet tot de hoofdtaken van de LID behoren, worden deze in onderstaande grafiek niet weergegeven. Het grote aantal bestuursrechtelijke maatregelen bij de tweedelijnsfunctie is conform verwachting, aangezien de LID hierbij wordt betrokken met als doel het bestuursrecht toe te passen.
De bestuursrechtelijke en strafrechtelijke maatregelen worden onderverdeeld in een aantal handelingen. Straf rechtelijk worden er processen-verbaal opgemaakt en in uitzonderlijke gevallen gaat dit gepaard met een inbeslagname (dit kan alleen voor waarheidsvinding en verbeurdverklaring van de dieren als bijkomende straf). Bestuursrechtelijk worden er toezichtrapporten opgesteld en kunnen er dieren worden meegevoerd.
Figuur 3.7: genomen maatregelen 2012
600
552
500
400
300
200
100
109
114
141 38
0
Tweedelijns
Ondersteuning en samenwerking dierenpolitie
33
Toezicht
13
14
Ondersteuning derden
bestuursrecht strafrecht
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
27
figuur 3.8: Controles en maatregelen per hoofdactiviteit
Aantal controles
Overig
Strafrecht
Bestuursrecht
Incl. Admin
Excl. admin
Hoofdactiviteiten
Maatregelen
Tweedelijnsfunctie
1346
2381
552
109
21
Ondersteuning en samenwerking politie
1215
1486
114
141
37
350
769
39
33
6
86
10
13
14
4
2997
4646
718
297
68
Toezichtcontroles Ondersteuning derden Totaal
figuur 3.9: strafrechtelijke en bestuursrechtelijke handelingen
Strafrechtelijke handelingen Omschrijving
Bestuursrechtelijke handelingen
2011
2012
PV met inbeslagname
0
16
PV: LID 1e verbalisant
100
130
PV: LID 2e verbalisant
18
34
PV van bevindingen/aanvullend/ verhoor
32
29
0
88
150
297
Waarschuwing Totaal strafrechtelijk
Toelichting figuur 3.9: De toename van strafrechtelijke handelingen ten opzichte van 2011 is te verklaren doordat de LID in 2012 vaak met de politie heeft samengewerkt. Hoewel de politie verantwoordelijk is voor de strafrechtelijke afhandeling, is er zeker in het begin van 2012 veel ondersteuning geweest, ook ten aanzien van het juist opstellen van een PV.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
Omschrijving
2011
2012
Toezichtrapport met meevoeren
33
119
Toezichtrapport
27
449
Overig*
0
142
Bevindingenbrief
0
8
60
718
Totaal bestuursrechtelijk
*D e groep ‘overig’ in de kolom bestuursrechtelijke handelingen omvat de inmiddels vervallen categorieën zoals dwangsom, preventief besluit, vooraankondiging en waarschuwingen.
De toename van bestuursrechtelijke handelingen is te verklaren doordat de nadruk, door verandering van het takenpakket, veel meer op bestuursrecht is komen te liggen. De LID wordt in het kader van de tweedelijnsfunctie veelal specifiek bij een zaak betrokken, met als doel de inzet van bestuursrecht.
28
figuur 3.10: aangetroffen diergroepen tijdens inspecties
3%
2%
30% 65%
Landbouwhuisdieren Overig (wild) Exoten Gezelschapsdieren
• Diergerelateerde resultaten In figuur 3.10 wordt aangegeven welke diergroepen de LID heeft aangetroffen tijdens controles in 2012. In figuur 3.11 wordt een overzicht gegeven van de in beslag genomen en in bewaring genomen dieren in aantallen per diersoort. Toelichting figuur 3.10: In het totaal zijn er 1.086 gezelschapsdieren, 495 landbouw huisdieren, 38 exoten en 45 overige (waaronder wilde) dieren aangetroffen tijdens inspecties in 2012. Ondanks dat het takenpakket in 2012 erg is veranderd door de komst van de dierenpolitie, zijn de percentages aangetroffen diergroepen vergelijkbaar met voorgaande jaren. De dieren worden op grond van het Besluit productiedieren geregistreerd, waarbij hobbydieren, zoals een geit of een schaap op een kinderboerderij, worden geregistreerd onder de landbouwhuisdieren. Dus in de meeste gevallen gaat het daar om hobbymatig gehouden landbouwdieren. Paarden en pony’s maken overigens ook een groot deel uit van deze categorie, namelijk 78 procent.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
29
figuur 3.11: overzicht in beslag genomen en in bewaring genomen dieren in aantallen per diersoort 2011
2012
SR*
BDW*
Totaal
SR*
BDW*
Totaal
Cavia’s
0
9
9
0
24
24
Eenden
0
66
66
0
0
0
1
1
Egels Fretten
0
4
4
0
0
0
Ganzen
0
11
11
0
0
0
Geiten
0
0
0
0
2
2
Hangbuikzwijnen
0
2
2
0
0
0
11
83
94
4
216
220
Katten
0
62
62
0
202
202
Kippen
0
0
0
0
197
197
Knaagdieren
0
5880
5880
0
4
4
Konijnen
1
283
284
0
55
55
(Land)schildpadden
0
3
3
0
3
3
0
4
4
Honden
Muizen Nertsen
0
3
3
0
0
0
Paarden en pony’s
0
6
6
0
32
32
Ratten
0
3
3
Reptielen
0
4
4
0
23
23
Slangen
0
28
28
Spinnen
0
2
2
Varkens
0
8
8
Schapen
0
0
0
Vissen
0
0
0
0
11
11
Vogels
42
264
306
17
126
143
0
8
8
0
0
0
54
6684
6738
21
945
966
Wasbeer Totaal
* SR staat voor strafrecht. * BDW staat voor bestuursdwang, zie voor toelichting onder het kopje ‘Bestuursrechtelijk handhaven’
Toelichting figuur 3.11: Het aantal strafrechtelijk in beslag genomen dieren van 21 komt voort uit zeven dossiers. Het aantal van 945
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
bestuursrechtelijk in bewaring genomen dieren komt voort uit 133 dossiers.
30
3.2.2 Organisatie LID De LID is in 2012 van een opsporingsgerichte organisatie (dadergericht) getransformeerd naar een dienst die zich bezighoudt met bestuursrechtelijke handhaving (her stel) en toezicht. Hierdoor zijn er meer mogelijkheden ontwikkeld om dierenwelzijn te kunnen aanpakken. De positie van de LID binnen het handhavingslandschap is veranderd van eerstelijns (het afhandelen van meldin gen) naar tweedelijns (bestuursrechtelijke afhandeling n.a.v. een melding van de politie). De sturing van de LID is in 2012 veel meer gericht op resultaat. De financiële structuur van de LID is veranderd. De overheid financierde de LID in 2012 voor 85 procent en de Dierenbescherming voor 15 procent. Deze percentages waren in voorgaande jaren omgedraaid.
3.2.3 Vooruitblik Dierenhulp en Toezicht Dierenwelzijn Dieren(nood)hulp Afhankelijk van de implementatie van het convenant Dierenhulpverlening wordt een verbetering beoogd van het netwerk van ambulances, voor wat betreft dekking, aanbod en vergoedingen. Idealiter wordt de vervoerscom ponent geïntegreerd met een netwerk van zorg, opvang en bemiddeling. Toezicht dierenwelzijn Er zal in 2013 getracht worden het VLD duidelijker en beter te positioneren in de wereld van de handhaving en als sociale partner. Als hulpmiddel hiervoor zal een folder ontwikkeld worden, die door de afdelingen ge bruikt kan worden als ondersteuning bij het informeren van bestaande en nieuwe netwerken. Onder andere vanuit de Dierenbescherming is gevraagd om een verbeterplan voor het meldnummer 144. Indien noodzakelijk zal de Dierenbescherming hierbij ook input leveren. De verantwoordelijkheid en regie liggen bij de Landelijke Eenheid van de Politie. De opleiding van vrijwilligers voor kerntaak 2 zal verder worden geoptimaliseerd en geactualiseerd, waarbij er ook aandacht wordt besteed aan de werving en selec tie van deze vrijwilligers. Daarnaast zal in het najaar opnieuw een themadag georganiseerd worden voor alle vrijwilligers die zich inzetten voor kerntaak 2. De pilot ‘werkproces’ zal verder uitgebreid worden naar andere afdelingen, zodat uiteindelijk alle afdelingen be kend zijn met de uniforme werkwijze en hulpmiddelen voor de vrijwilligers. Handhaving Het jaar 2012 heeft vooral in het teken gestaan van pro fessionalisering en het vinden van een nieuwe balans en
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
positie binnen het handhavingsveld. Dit proces zal ook in 2013 een belangrijke plaats innemen. Intern zal de LID blijven professionaliseren. Resultaatgericht sturen is daarbij een belangrijk onderdeel. Verder zal er worden gekeken naar de huidige structuur en werkwijze. In de samenwerking met de dierenpolitie zal de taakverdeling in 2013 verder worden aangescherpt, afhankelijk van de uiteindelijke rol en invulling die de dierenpolitie binnen de politie krijgt. Ook de financiering vanuit de ministeries van Economische Zaken (EZ) en Veiligheid & Justitie (V&J) zal bepalend zijn voor de mate waarin de LID in de toekomst gaat samenwerken met de dieren politie. De inzet van de LID op het gebied van toezicht wordt bepaald door de financiering en de daarbij behorende prestatieopdracht vanuit het ministerie van EZ. In 2013 zal de LID toezichtcontroles uitvoeren in het kader van het Honden- en kattenbesluit 1999, de Identificatieen registratieregeling voor honden en, zodra deze is afgerond, het Besluit gezelschapsdieren en de Positief lijst. De verwachting is dat in 2013 de focus geleidelijk meer zal komen te liggen op toezichtcontroles. Naar alle waarschijnlijkheid zullen de bevoegdheden van de LID in 2013 worden uitgebreid, zodat het Besluit gezelschaps dieren adequaat kan worden gecontroleerd. Daarnaast is de LID voornemens om naast de toezicht controles voor het ministerie van EZ ook eigen toezicht projecten te initiëren en uit te voeren. Naast handhaving heeft de LID ook een signalerende rol. Er worden overzichten opgesteld inzake werkzaamheden op dierenwelzijnsgebied voor het ministerie van EZ. Bijvoorbeeld in het kader van het programma ‘Staat van het Dier’, Tweede-Kamervragen en concept-regelgeving.
3.3 Voorlichting en beleidsbeïnvloeding Kerntaak Beleidsbeïnvloeding is gericht op het vergro ten van kennis, verbetering van beleid en wetgeving en uitwerking en handhaving van beleid bij politiek en over heden, bedrijven, wetenschap en organisaties. Hiertoe worden overleg, advies, lobby, pressie en protest als mid delen ingezet, zo nodig in de vorm van of ondersteund door publiciteit, acties en/of campagnes. Ook in 2012 genoot de Dierenbescherming veel vertrou wen van het Nederlandse publiek. Gesteund door dit vertrouwen oefent de Dierenbescherming invloed uit op beleidsmakers, ondernemers en consumenten die graag gezien worden als partners in het streven naar beter dierenwelzijn. De Dierenbescherming beïnvloedt hun gedrag met uiteenlopende middelen: van overleg tot voorlichting en van handhaving tot pressie, maar altijd met overtuiging en autoriteit.
31
3.3.1 Activiteiten en resultaten kerntaak Voorlichting Ik zoek baas De themamaand ‘Ik zoek Baas’ is de afgelopen jaren uit gegroeid tot een breed platform waarmee we de positie van het asieldier verbeteren en voorlichting geven aan toekomstige huisdierbezitters. Hoewel asieldieren het hele jaar door in the picture staan, is van 21 tot en met 25 mei 2012 extra aandacht voor deze dieren gevraagd met een actieweek. In de eigen media die in die week uitkwamen (magazine Dier, @penstaartjes, Dierenm@il), is aandacht besteed aan de dieren in onze asielen. De website Dierenbescherming.nl kreeg een ‘Ik Zoek Baas’-uitstraling en in de pers werd aandacht gevraagd voor de kittenproblematiek. Speciaal voor de afdelingen is een toolkit ontwikkeld, met daarin onder meer een voorbeeldpersbericht, een radio- en een TV-spot, posters, een app en een widget. Het gemiddeld aantal unieke bezoekers aan de website www.ikzoekbaas.nl steeg van 98.000 naar 105.000 per maand in 2012. Doelen en resultaten • Doel: 70.000 unieke bezoekers op de ‘Ik Zoek Baas’website per maand. Resultaat: gemiddeld 100.000 bezoekers per maand. • Doel: toename van 100 procent downloads van de ‘Ik Zoek Baas’-app voor smartphone of tablet. Resultaat niet bekend door technische beperkingen. • Doel: verspreiden 30.000 boeken BAAS (gids voor eigenaren van een hond, kat, konijn of knaagdier). Resultaat: de bestaande oplage is volledig uitgeput, maar nadat het jaarplan was geschreven, heeft een bezuiniging op budget plaatsgevonden. Maatregel: de drukkosten voor het boek BAAS zijn begroot in 2013. • Doel: proactieve persvoorlichting en publicatie asiel cijfers. Resultaat: veel publiciteit in het tweede kwar taal met betrekking tot opvangcentra die in zwaar weer verkeren en het kattenoverschot in Nederland. Er is een toename geconstateerd in de stroom katten die opvangcentra elk jaar weer op moeten vangen. Mijn dier is zoek De website mijndieriszoek.nl wordt ook zonder veel pro motie goed gevonden door eigenaren die een dier missen en mensen die een dier hebben gevonden. De website heeft tot doel vermiste huisdieren zo snel mogelijk met hun baasje te herenigen. De afdelingen en gelieerde asielen van de Dierenbescherming zijn aangesloten op de website en kunnen binnengebrachte dieren op de website plaatsen. Het doel is om vermiste dieren zo snel mogelijk te herenigen met hun baasjes, om zo het aantal zwerfdieren dat in het asiel terechtkomt te verkleinen. In 2012 is de site doorontwikkeld, maar de ontwikkeling van ondersteunende communicatiemiddelen stagneerde en is doorgeschoven naar 2013.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
• Doel: 100 procent toename aantal unieke website bezoekers (2011: 58.550). Resultaat: 121.000 unieke bezoekers in 2012. Beter Leven kenmerk (BLk) In 2012 heeft de Dierenbescherming haar eigen media ingezet om voorlichting te geven over het BLk. Bovendien heeft Nederland in de Sinterklaasweek weer kennis kun nen nemen van het BLk, want er zijn 1.600 abri’s ingezet rondom supermarktketens en op NS-stations. Er is gewerkt aan drie doelen: • vergroten bekendheid van het kenmerk; • verduidelijken betekenis (hoe meer sterren, hoe dier vriendelijker); • continue verbinding van het kenmerk aan de Dieren bescherming. Chipmaand LICG De Dierenbescherming heeft in 2012 wederom bijgedra gen aan de Chipmaand van het LICG, die op verzoek van het ministerie van EZ jaarlijks wordt georganiseerd. In het wild levende dieren Een nieuw voorlichtingsthema dat voortkomt uit het Meerjarenplan betreft de voorlichting over in het wild levende dieren. De komende vier jaar zet de Dierenbe scherming zich in voor een diervriendelijker behande ling van de in het wilde levende dieren in Nederland. In 2012 is volgens plan een meerjarenstrategie geformu leerd. Voorts is voorlichting gegeven via de eigen media en door middel van persvoorlichting over dit thema. Een nulmeting is niet uitgevoerd, maar doorgeschoven naar het eerste kwartaal 2013. Op 3 november vierden jagers Hubertus-dag, de naam dag van de beschermheilige van de jacht. De Dierenbe scherming ontdekte dat Hubertus zich in het jaar 683 juist tegen de jacht keerde, reden om Hubertus-dag te adopteren als dag waarop iedereen zich bekeert en voor welzijn van in het wild levende dieren kiest. Er is een filmpje gemaakt dat via de eigen website en social media is verspreid. Jeugdvoorlichting In 2012 is nog nadrukkelijker dan in 2011 het accent verlegd van voorlichting aan ons krimpende jeugdleden bestand, naar voorlichting via massamedia en het onderwijs. De groep van 6 tot 12 jaar is bereikt met het Kids for Animals Clubblad, spreekbeurtpakketten, het Dieren beschermerspel en de demonstratie-dierenambulance. Er zijn extra inspanningen geleverd richting het basis onderwijs. Zo is er in de week van Dierendag een Dierendagpakket verspreid dat door 1.100 basisscholen is afgenomen. Op verzoek van afdelingen zijn ook twee
32
themalessen ontwikkeld voor gebruik door onze scholenvoorlichters. Deze lessen zijn getest en er zijn diverse trainingen aan scholenvoorlichters gegeven in het gebruik van dit materiaal. Het spreekbeurtenaanbod op de website is sterk uitge breid. De dierenambulance toerde een aantal weken langs basisscholen en de wagen heeft op een jeugdevenement in Rotterdam gedurende twee weken duizenden kinde ren getrokken. Met het schooltelevisieprogramma ‘Nieuws Uit de Natuur’ werden zes tv-items gemaakt over het thema Dieren-EHBO. De zes items kregen online een uitgebreid vervolg op de Schooltv-beeldbank. In het verslagjaar werd ook seizoen 3 van Kids for Animals TV op Nickelodeon herhaald. De tien afleveringen trokken 368.000 kinderen in de doelgroep. Zij zagen het programma gemiddeld 1,7 keer. De jeugd van 12 tot 18 jaar is bereikt met de reguliere eigen media van de Dierenbescherming en via het onder wijs met het lespakket ‘Denken over Dieren’. Behalve de productie van een promofilm over ‘Denken over Dieren’ voor onderwijsportal ‘Leraar 24’, zijn er geen extra inspanningen verricht om deze doelgroep te bereiken. Resultaten • Uitwerken scenario’s en maken nieuw businessplan Jeugdvoorlichting. Resultaat: niet geslaagd in verband met beperkte capaciteit en mogelijkheden. Maatregel: doelstelling is vervallen vanwege het opnieuw stellen van prioriteiten. • Up-to-date houden en onderhouden van www.kidsfor animals.nl. Resultaat: geslaagd, hoewel het gemiddeld aantal unieke bezoekers per maand daalde van 9.300 in 2011 naar 7.500 in 2012. Maatregel: betere inzet van Google AdWords in 2013. • Toer met dierenambulances langs scholen. Resultaat: geslaagd. • Uitbouwen samenwerking met de Buitenschoolse Opvang. Resultaat: niet geslaagd als gevolg van het stel len van andere prioriteiten. • Uitvoeren project samenwerking met La Place restau rants. Resultaat: geslaagd. Ondersteuning Als gevolg van bezuinigingen en tijdelijke onderbezet ting op communicatie, was de communicatieve onder steuning aan de interne organisatie niet voldoende. In het derde kwartaal van 2012 is begonnen met het samenvoegen van drie kleinere teams in een groter team Communicatie & Voorlichting om de werklast beter te kunnen verdelen en de continuïteit van de uitvoe ring van de werkzaamheden te kunnen borgen. Via het
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
project genaamd 1C&V is gewerkt aan het ontwikkelen van het nieuwe team, het herijken van de rol- en taakver delingen en het professionaliseren van de communicatie en voorlichting. Diervriendelijke samenleving Ter bevordering van een diervriendelijke samenleving heeft de Dierenbescherming ook in 2012 via de eigen media, vrije publiciteit en persvoorlichting het maat schappelijke en politieke debat over dierenwelzijnsonder werpen continu aangezwengeld en becommentarieerd, alsmede de reputatie en positie van de Dierenbescher ming als autoriteit op het gebied van dierenwelzijn bewaakt. Hiertoe werd de website www.dierenbescher ming.nl up-to-date gehouden, is de digitale nieuwsbrief Dierenm@il maandelijks verstuurd en werden opinie artikelen geschreven en vier edities van magazine Dier conform plan gemaakt. Het doel om de eigen media van de Dierenbescherming in 2012 te herzien is niet bereikt in verband met tijdelijke onderbezetting als gevolg van personeelswisselingen op persvoorlichting en de redac tie. Deze doelstelling is doorgeschoven naar 2013. Resultaten speerpunten 2012 • Uitvoeren ‘Ik zoek Baas’ themamaand. Resultaat: geslaagd. • Verdubbeling bezoekers www.mijndieriszoek.nl. Resultaat: geslaagd. • Versterken bekendheid en betekenis BLk. Resultaat: geslaagd. • Voorlichting over in het wild levende dieren. Resultaat: geslaagd. • Vergroten bereik leerlingen BO en VO. Resultaat: geslaagd. • Onderzoek onder jeugd naar denken over dieren. Resultaat: geslaagd. • Scenario’s en nieuw voorlichtingsplan jeugd. Resul taat: niet geslaagd in verband met beperkte capaciteit en mogelijkheden. Maatregel: doelstelling is vervallen vanwege het opnieuw stellen van prioriteiten; • Herziening eigen media. Resultaat: niet geslaagd als gevolg van onderbezetting en het opnieuw stellen van prioriteiten. Maatregel: doelstelling is doorgeschoven naar 2013.
3.3.2 Activiteiten en resultaten kerntaak Beleidsbeïnvloeding • Bedrijfsleven, wetenschap en organisaties In het wild levende dieren Er is contact geweest met vele stakeholders. Daarbij zijn mogelijke alternatieven voor het doden van (overlast veroorzakende) dieren in het wild onder de aandacht
33
gebracht, teneinde bewustwording van diervriendelijker alternatieven te bewerkstelligen. In 2012 heeft een coalitie van enkele maatschappelijke organisaties, provincies en boerenorganisaties een Ganzenakkoord gepresenteerd, dat moet leiden tot het doden van 500.000 ganzen in vijf jaar tijd. De Dieren bescherming heeft bij de partijen aangedrongen op de inzet van alternatieven met behulp van een nog te ontwikkelen ‘gereedschapskist’, gevuld met alternatieve methoden. Op verzoek van de Raad voor Dierenaangelegenheden is input geleverd voor een visie op het welzijn van semi- en niet-gehouden dieren en de reikwijdte van de zorgplicht hierbij. Tijdens een symposium over muskusrattenbestrijding is het officiële startsein gegeven voor een veldproef naar effecten van bestrijding. De Dierenbescherming neemt deel aan de begeleidingscommissie van dit onderzoek. Gezelschapsdieren De Dierenbescherming is betrokken bij onderzoek naar verwantschap onder rashonden. Hierbij is de kritische visie van de Dierenbescherming op de extreme ken merken en de daarmee gepaard gaande gezondheids- en welzijnsproblemen ingebracht. Bij een brainstorm over onderzoek naar gezondheids problemen door erfelijke gebreken, heeft de Dierenbe scherming voorgesteld twee hondenrassen te onder zoeken die hiervoor in aanmerking komen. Dit voorstel is overgenomen door de staatssecretaris. Met de Raad van Beheer op Kynologisch Gebied is overleg gevoerd over mogelijke samenwerking in het project rond de fokkerij van rashonden. Met de Sectorraad Paarden zijn afspraken gemaakt over het gezamenlijk optrekken, daar waar mogelijk. Deelgenomen is aan een crisisoefening Afrikaanse Paardenpest, georganiseerd door het ministerie van EZ. De oefening heeft punten van verbetering opgeleverd, die zijn opgenomen in het crisisdraaiboek. Dieren in de vee-industrie De protocollen van Welfare Quality® zijn vereenvoudigd om gebruik in de praktijk mogelijk te maken. Het minis- terie van EZ heeft geld beschikbaar gesteld voor onder zoek en kennisoverdracht in de praktijk. De Dierenbe scherming is hierbij betrokken. Met een verbod op het castreren van beerbiggen zijn flinke vorderingen gemaakt. Een vergelijkbare aanpak wordt gevolgd om ook andere ingrepen in de veehouderij een halt toe te roepen. Zo werkt de Dierenbescherming in de werkgroep Krulstaart aan de problematiek van het oor- en straatbijten bij varkens en in de Stuurgroep Ingrepen Pluimvee aan het terugdringen van ingrepen bij pluimvee. Ruim vijftig partijen uit de voedselketen, waaronder de
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
Dierenbescherming, hebben het Convenant Weidegang ondertekend. De partijen zien een gezamenlijke verant woordelijkheid om ten minste het huidige niveau van melkveebedrijven met weidegang te behouden. Het is voor het eerst dat zo veel partijen zich uitspreken voor weidegang op melkveebedrijven. Beter Leven kenmerk In april is de Stichting BLk opgericht. De Stichting sluit contracten af met de verwerkende bedrijven en verpak kers van producten met het BLk en draagt zorg voor de uitvoering van de controles. De Stichting BLk berekent de gemaakte kosten door aan het bedrijfsleven en werkt kostendekkend. Het BLk is door Milieu Centraal bestempeld als een zeer betrouwbaar keurmerk. De omzet van producten met het BLk steeg in 2011 met 92 procent van 154 miljoen tot 295 miljoen euro. In het vierde kwartaal van 2012 is de omzet van kippenvlees met het BLk 86 procent hoger ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2011. Bovendien lag het marktaandeel kippenvlees met het BLk in het laatste kwartaal van 2012 op 11 procent, tegenover 6,6 procent in 2011. Niet alleen supermarkten, maar ook steeds meer ver werkende bedrijven leveren producten met het BLk. Su permarktketen Plus heeft naast kip en kalf met het BLk het basisassortiment varkensvlees grotendeels vervangen door varkensvlees met één ster van het BLk. Vrije-uitloop eieren met twee sterren BLk vormen het basissegment bij Plus. Supermarktketen Deen neemt steeds meer producten met kip met 1 ster van het BLk in het assorti ment op en heeft aangekondigd uiterlijk 2014 alleen nog maar kip met 1 ster BLk te verkopen. Unilever heeft de Unox-rookworst met varkensvlees met 1 ster van het BLk verder opgeschaald naar 60 procent. KLM heeft kip met één ster BLk in de catering opgenomen en Johma maakt salades met kip met één ster van het BLk. Voor vissen in de Nederlandse aquacultuur (meerval/ claresse, tarbot en tilapia) zijn criteria opgesteld voor het BLk met één ster en op twee bedrijven is een pilot gestart om deze criteria in de praktijk te implementeren. In 2012 is een zeer positief verlopen eerste vergadering van de Raad van Advies van het BLk gehouden. Proefdieren De Dierenbescherming heeft diverse presentaties en cur sussen gegeven over dierproeven en alternatieven daar voor en is betrokken bij verschillende overlegorganen. De kennis van de Dierenbescherming wordt gewaardeerd in het veld. De ‘Lef in het Lab’-prijs is toegekend aan Arno van Heijst. Hij is medisch hoofd van de afdeling Neonatologie aan het Universitair Medisch Centrum St. Radboud te Nij megen. Zijn afdeling ontwikkelde een simulatiepop die het gebruik van lammetjes bij medische trainingen ten
34
behoeve van een kunstlongbehandeling bij pasgeboren kinderen overbodig maakt. Eerlijke Bankwijzer De Dierenbescherming doet samen met Amnesty Interna tional, Oxfam Novib, FNV en Milieudefensie mee aan de Eerlijke Bankwijzer om banken tot verbeteringen te laten komen op het terrein van maatschappelijk verantwoord ondernemen. De Eerlijke Bankwijzer heeft in 2012 een beleidsupdate en drie praktijkonderzoeken gepubliceerd en een app gelanceerd.
• Politiek en Overheid Lobby gemeentelijk en provinciaal Samen met en ter ondersteuning van diverse afdelingen van de Dierenbescherming is bij verschillende provincies gepleit voor de inzet van alternatieven om schade aan ge wassen en verkeer te voorkomen. Het betreft onder meer onderzoek naar alternatieven in Zuid-Holland, huiskat ten in natuurgebieden in Limburg, het doden van ver wilderde katten op Texel, een kadernota Faunabeleid in Gelderland, het voorkómen van overlast door ontsnapte damherten in Limburg en het bejagen van konijnen op een vliegbasis in Drenthe. In het landbouwdebat van de provincie Groningen is bepleit om niet te kiezen voor schaalvergroting in de vee houderij, maar om kwaliteit, waaronder dierenwelzijn, als uitgangspunt te nemen. Lobby nationaal en Europees Per 1 januari 2012 zijn legbatterijen definitief verboden in de EU. Samen met Eurogroup for Animals heeft de Dierenbescherming hier jarenlang voor gelobbyd. De laatste legbatterijen in Nederland zijn in juni verwijderd. De Dierenbescherming heeft haar standpunten inge bracht tijdens vier consultatiebijeenkomsten over het wetsvoorstel Wet natuurbescherming. Tevens is gelob byd voor en meegeschreven aan een motie in de Tweede Kamer inzake het van de jachtlijst halen van de grauwe gans en de kolgans. De motie is aangenomen. Na de val van het kabinet is het wetsvoorstel Wet natuurbescher ming, mede na stevige en aanhoudende kritiek van de Dierenbescherming, controversieel verklaard. De Dierenbescherming heeft deelgenomen aan een consultatiebijeenkomst van het ministerie van EL&I over twee belangrijke concept-AMvB’s behorende bij de Wet dieren. Ook is een schriftelijke reactie gestuurd. Voor de staatssecretaris van EZ en de Eerste en Tweede Kamer is een reactie opgesteld op nieuwe wetgeving die onder meer de fokkerij van alle gezelschapsdieren gaat reguleren. Ondanks verbeteringen ten opzichte van de bestaande wetgeving, zijn er door de Dierenbescherming nog diverse tekortkomingen geconstateerd.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
De Dierenbescherming heeft een reactie gegeven op de Nota Dierenwelzijn en Diergezondheid van staatssecre taris Bleker. Na de val van het kabinet is de nota, mede op aandringen van de Dierenbescherming, controversieel verklaard. Tijdens een rondetafelgesprek met de vaste Kamercom missie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over schaalgrootte in de intensieve veehouderij, heeft de Dierenbescherming ingebracht dat de vee-industrie drastisch moet veranderen: geen verdere intensivering en schaalvergroting, maar produceren op kwaliteit met dierenwelzijn als uitgangspunt. In de Eerste Kamer is een wetsvoorstel aangenomen dat het mogelijk maakt om in het kader van een voor waardelijke veroordeling gedurende een proefperiode van maximaal tien jaar een ‘houdverbod’ op te leggen aan mensen die dieren mishandelen of verwaarlozen. Daarnaast is de strafmaat voor een bepaalde vorm van dierenmishandeling verhoogd. De Dierenbescherming is nadrukkelijk betrokken geweest bij dit succes. De Eerste Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel voor een nertsenfokverbod. Dit na jarenlange (gezamen lijke) lobby door de Dierenbescherming en haar zuster organisatie Bont voor Dieren. Een werkgroep inzake de ethische toetsing van dier proeven in de toekomst, waarvan de Dierenbescherming coördinator is, heeft het ministerie van VWS een advies gestuurd over de implementatie van de EU-Richtlijn in nationale wetgeving (nieuwe Wet op de dierproeven). Namens Eurogroup for Animals is schriftelijk gereageerd op de Europese ‘dierplaagnorm’ en is deelgenomen aan een bijeenkomst hierover. De focus lag hierbij op het belang van het opnemen van het aspect dierenwelzijn en ‘humane’ dodingsmethoden.
3.3.3 Activiteiten en resultaten ondersteunende zaken Klantenonderzoek Om meer inzicht te krijgen in de wensen van de DBafdelingen ten aanzien van onder meer het gemeen telijk dierenwelzijnsbeleid, is een klantenonderzoek gedaan. Het voorstel van het onderzoeksbureau is in zes afzonderlijke projecten in gang gezet, waaronder een strategisch plan, het aanstellen van een kennismakelaar en een afwegingskader voor prioritering.
3.3.4 Activiteiten en resultaten niet-geplande zaken CBL In de zomer kondigde het Centraal Bureau Levensmid delenhandel aan dat het vlees in de supermarkten vanaf 2020 duurzaam zal zijn. Daartoe gaan de supermarkten
35
gezamenlijke inkoopeisen formuleren. De Dierenbescher ming heeft intensief overleg gepleegd met supermarkten en bedrijfsleven over het niveau van de basiseisen, die in 2013 vastgesteld worden. Essay De Dierenbescherming heeft een essay geschreven voor de essaybundel ‘De mens centraal? Ethische dilemma’s bij gezondheidsbeleid met goede zorg voor dier en natuur’. De bundel, uitgegeven door het Centrum voor Ethiek en Gezondheid, is een samenwerkingsverband tussen de Raad voor Dierenaangelegenheden, de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg en de Raad voor de Leefomgeving en de Infrastructuur en gaat in op ethi sche dilemma’s bij gezondheidsbeleid met goede zorg voor dier en natuur. Bezwaar tegen Rodenator Bezwaar is ingediend tegen ontheffing voor het gebruik van de zogeheten Rodenator. Dit is een bestrijdingsmid del waarbij door middel van explosies dieren zoals mollen en (muskus)ratten worden opgeblazen in hun gangenstelsel. Verkiezingen In het kader van de Tweede-Kamerverkiezingen heeft de Dierenbescherming samen met Natuurmonumenten, De12Landschappen en LTO Nederland een besloten Ver kiezingsdebat Natuur en Landbouw 2012 georganiseerd. Aandachtspunten van de Dierenbescherming zijn door diverse partijen in hun verkiezingsprogramma over genomen.
3.3.5 Vooruitblik kerntaken Voorlichting en Beleidsbeïnvloeding • Vooruitblik 2013 - Voorlichting Publieksvoorlichting • De kennis over dierenwelzijn en de organisatie Dieren bescherming is toegenomen onder stakeholders en publieksgroepen (w.o. huisdierbezitters en vlees-, kip-, en ei-consumenten). • Er is een groter bereik van en meer dialoog met de doelgroepen via de eigen en externe media. • De organisatie is herkenbaar als ‘opinieleider’ op dierenwelzijnsonderwerpen. • De Dierenbescherming communiceert op evenwichtige wijze over wat zij doet en wat zij vindt. • Informatiezoekers krijgen concrete en deskundige adviezen op het gebied van dierenwelzijn. Jeugdvoorlichting • Er is met het eigen lesmateriaal een groter bereik onder de jeugd via het BO, VO en BSO.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
• Er is een groter bereik van en dialoog met de jeugd via de eigen en externe media. Overige voorlichting • Het imago van asieldieren en opvangcentra is verbeterd. • Meer huisdiereigenaren weten hoe ze hun huisdier goed moeten verzorgen. • Meer aanstaande huisdiereigenaren weten de site www.ikzoekbaas.nl te vinden. • Meer vermiste dieren worden met hun baasje herenigd via de site www.mijndieriszoek.nl. • Vergroten van de merkbekendheid van het BLk. • Het verbinden van de naam Dierenbescherming aan het BLk om het kenmerk zijn kracht te laten behouden. • Vergroten kennis over de betekenis van het sterrensys teem van het BLk. • De kennis over dierenwelzijnsknelpunten onder in het wild levende dieren is toegenomen onder de Neder landse publieksgroepen. Wat we hiermee beogen in 2013: • Er is meer kennis over en een groter maatschappelijk draagvlak voor de organisatie Dierenbescherming en dierenwelzijnsthema’s. • Onder de schoolgaande jeugd wil de Dierenbescher ming bevorderen dat er meer kennis is over en een groter draagvlak voor dierenwelzijn en de organisatie Dierenbescherming. • Met voorlichting draagt de Dierenbescherming bij aan het verkorten van de verblijfsduur van een dier in het asiel, bevordert zij een positief imago van dieren asielen en asieldieren, verbetert zij goede verzorging van huisdieren en stimuleert zij de aanschaf van een asieldier. • Voorlichting inzake het BLk zet consumenten aan te kiezen voor diervriendelijker producten. • Er is groter maatschappelijk bewustzijn van de belan gen en het welzijn van dieren in het wild. • Vooruitblik 2013 – Beleidsbeïnvloeding Ook in 2013 worden op het gebied van beleidsbeïnvloe ding overleg, advies, lobby, pressie en protest als midde len ingezet. Zo nodig in de vorm van of ondersteund door publiciteit, acties en/of campagnes. Speerpunten zijn: • Een nieuwe Nota Dierenwelzijn en Diergezondheid van de staatssecretaris van EZ, met ambitieuze doelen ten aanzien van dierenwelzijn. • Dierenwelzijn in de vee-industrie is substantieel ver beterd. • Er is verbetering van het welzijn van dieren in het wild. • Er is een maximaal haalbaar niveau van dierenwelzijn vastgelegd in de Wet dieren, de Wet op de dierproeven en de Wet natuurbescherming. • Dierinhoudelijke ondersteuning van afdelingen, inclu sief juridische advisering over dierenwelzijnswetgeving.
36
4. Verslag Corporate Communicatie en Fondsenwerving 4.1 Algemeen Een sterk merk is randvoorwaardelijk voor de impact die de Dierenbescherming op de samenleving wil hebben. In een tijd waarin verschillende organisaties een plek proberen te bemachtigen in het hart van het publiek moeten we ook donatievoorkeur creëren. Hier speelt Corporate Communicatie een belangrijke rol.
Interne Branding Dit project is niet uitgevoerd. Wel is een afstudeerop dracht gedaan naar identiteit en imago. In afwachting van de uitkomsten van project HOND, dat in 2013 aan bevelingen doet voor de nieuwe structuur en identiteit van de Dierenbescherming, wordt er bezien wanneer het wenselijk is om een project voor interne branding uit te voeren.
4.1.1 Plan Corporate Communicatie en Fondsenwerving Een goede relatie met de stakeholders van de Dieren bescherming is cruciaal voor het realiseren van de organisatiedoelstellingen. Monitoring en periodiek onderzoek zijn nodig om imago en reputatie te bewa ken. Indien daar aanleiding voor is, zal er door middel van relatiebeheer, persvoorlichting en communicatie gewerkt worden aan ombuiging van het imago bij bepaalde stakeholders. In 2012 zullen de uitkomsten van een imago-onderzoek onder spelers op de zakelijke markt bekend worden. De samenwerkingsprojecten met het bedrijfsleven zullen meer voor het voetlicht worden gebracht, met als doel het bevorderen van het imago van de Dierenbescherming als MVO-partner voor het bedrijfs leven.
Dierendagcampagne en versterken donatievoorkeur • De eerste week van oktober stond in het teken van Vergeten Dieren. • Op 1 oktober was er een ludieke actie waarbij een brief aan de Tweede Kamer werd aangeboden. De actie mocht op veel persaandacht rekenen, onder meer door de inzet van modellen met bodypaintings. • De corporate website stond in het teken van Vergeten Dieren • De verkiezing Dierenbescherming van het Jaar leverde circa 6.000 stemmers op de website op. • Er zijn tijdens het Dierenbeschermers Gala in de Rode Hoed prijzen uitgereikt in de volgende categorieën: - Dierenbeschermer van het jaar, - Jonge Dierenbeschermer van het jaar, - Lef in het lab, - Lef bij de regionale overheid, - Lef bij de landelijke overheid.
Speerpunten 2012 • Project Strategische Koers 2012 en verder • Herziening Huisstijlhandboek • Campagne Interne Branding • Versterken donatievoorkeur en donatie-intentie • Uitvoeren Dierendagcampagne
4.1.2 Activiteiten en resultaten Corporate Communicatie Project Strategische Koers 2012 Dit project is opgegaan in project HOND, dat in de AV van juni 2013 gepresenteerd wordt. Huisstijlportaal Op 23 april is het online huisstijlportaal opgeleverd. Alle afdelingen en het VB hebben toegang tot onder meer de nieuwe lettertypes, het aangepaste logo, de beeldbank en alle office-sjablonen. Gedurende het jaar is het huisstijl portaal gevuld met sjablonen en andere bouwstenen van onze huisstijl. Het omzetten van alle materialen gebeurt gefaseerd in de komende jaren.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
Speerpunten 2012 • Project Strategische Koers 2012 en verder. Resultaat: niet geslaagd. Maatregel: project is opgegaan in project HOND dat in 2013 wordt afgerond. • Herziening huisstijlhandboek. Resultaat: geslaagd. • Interne Branding campagne. Resultaat: niet geslaagd als gevolg van interne ontwikkelingen. Maatregel: doelstelling wordt meegenomen in project HOND. • Versterken donatievoorkeur en donatie-intentie. Resul taat: geslaagd. • Uitvoeren Dierendagcampagne. Resultaat: geslaagd.
4.1.3 Activiteiten en resultaten Fondsenwerving Particuliere Markt Het doel voor ledenwerving in 2012 is ruimschoots ge haald (er is een bescheiden investering gedaan in leden werving). Realisatie voor heel 2012 was 5.663 volwassen leden.
37
De omvang van de totale betalende achterban (leden) van de Dierenbescherming eind 2012 bedraagt 122.253. In 2011 was dat 127.525 over dezelfde periode. Dat is een krimp van 5.272. Uitgesplitst naar lidmaatschapscatego rie betreft die krimp 40 procent jeugdleden, 35 procent volwassen leden, en 25 procent 65+ leden. Doel voor contributie-inkomsten in 2012 was 4,4 miljoen en gerealiseerd is E 4.366.194. Contributie-inkomsten waren iets hoger dan 2011, ondanks de krimp van het ledenbestand. Dit komt onder meer doordat we een deel van de contributie-inkomsten konden verhogen door suc cesvolle upgrade-acties. In december hebben alle volwassen incassoleden een bedankkaartje ontvangen voor hun steun. Tevens zijn de ‘jubilarissen’ (5, 10, 25 jaar lid) extra bedankt. Daarnaast hebben alle giftgevers boven de E 50,- een bedankkaartje ontvangen én zijn alle mensen gebeld die een gift boven de E 250,-gedaan hebben. Doel voor giftenwerving was E 2 miljoen euro. Ondanks de ledenkrimp (grootste deel van de giften komt binnen via onze leden) hebben we het target van E 2 miljoen gehaald. De inkomsten uit de zes mailings per jaar zijn afgeno men ten opzichte van andere jaren. De responsepercen tages zijn iets afgenomen. De ROI’s zijn wel verbeterd. In november is voor het eerst een projectmailing naar major donors verstuurd voor DBC Limburg (inrichting 24-uurskliniek, kattenkamers en speelweiden honden). Een deel van de mailing is opgevolgd door TM. De totale inkomsten voor deze special appeal + TM waren E 197.000, zo’n 30 procent hoger dan bij een reguliere ‘special appeal’-mailing. Er is een flink aantal hoge giften (boven de E 750,-) binnengekomen. Deze zijn nagebeld door de algemeen directeur. Nalatenschapsmarkt De inkomsten uit nalatenschappen zijn dit jaar flink boven begroting uitgekomen. Het aantal nalatenschap pen ligt iets hoger dan in 2011. De gemiddelde erfstel ling is een stuk hoger dan in 2011 (+25K erfstelling + 5k legaat). In december werd de uitzending van ‘De Nalatenschap’ van de DB uitgezonden. Het programma heeft een re cordaantal kijkers gehaald. Maar liefst 654.000 mensen (eerste aflevering incl. herhalingen en uitzending gemist) hebben de uitzending gezien. In totaal zijn 177 bezoeken in het kader van nalaten schappenwerving afgelegd in 2012. Dit betreft nieuwe bezoeken aan huis (59) en het relatiebeheer (118) van bestaande contacten (target was 90). Het aantal brochure aanvragen was 128. Er is begonnen met de werving voor een nieuwe adviseur bijzondere giften. In 2012 zijn 150 nieuwe notariële aktes geworven. Het totaal aantal aktes stond daarmee eind 2012 op 416 (280 in 2011).
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
Zakelijke Markt In 2012 heeft de Dierenbescherming er weer hard aan gewerkt om nieuwe corporate donoren aan te trekken en de bestaande relaties te behouden. Het doel voor giften uit de zakelijke markt is gehaald, de inkomsten uit acties met derden waren 18 procent lager dan begroot. Er is meerjarige samenwerking gestart met diverse bedrijven, waaronder Vitakraft, OHRA en Wiekes Winkel en de bestaande samenwerking werd voortgezet met Pedigree, Whiskas en La Place. We hebben een bijzondere ‘crowd funding’-actie gedaan voor zwerfkatten met Groupon. Dit leverde veel positieve aandacht op en E 15.000,- aan donaties. Behalve giften hebben bedrijven ook een belangrijke bijdrage geleverd door sponsoring in natura. Zo heeft de samenwerking met Pedigree en Mars Petcare een donatie opgeleverd in de vorm van voer voor asiel dieren ter waarde van E 250.000,- en heeft platform Hyves onze jeugdclub Kids for Animals ondersteund met media exposure ter waarde van E 60.000,-. Versterken regionale fondsenwerving De professionalisering van de regionale fondsenwerving is verbeterd en de samenwerking tussen het VB en de re gionale afdelingen werd verder uitgebouwd. Zo is er een consulent regionale fondsenwerving aangesteld, die de afdelingen begeleidt en adviseert. Verder worden perio diek bijeenkomsten voor kennisdeling en master classes georganiseerd en heeft een aantal afdelingen advies op maat gekregen om de fondsenwerving te professiona liseren. Dit met als doel een sterkere regionale en lokale marktpositie te realiseren. De collecteopbrengst was E 1.236.307, bijna 1 procent la ger dan in 2011. Mogelijke oorzaak van deze terugloop is de economische crisis in Nederland en de reorganisatie van een aantal afdelingen. Speerpunten 2012 • Versterken team nalatenschappenwerving. Resultaat: niet geslaagd, maar aan het einde van 2012 ziet de sollicitatieprocedure er veelbelovend uit met geschikte kandidaten die in 2013 worden aangesteld. • Verenigingsbreed professionaliseren fondsenwervers en fondsenwerving. Resultaat: geslaagd. • Versterken behoudsprogramma en vergroten klant waarde. Resultaat: geslaagd. • Afronden project Leadsfactory. Resultaat: niet geslaagd als gevolg van onderbezetting bij ICT en beperkte ledenwerfbudgetten. Maatregel: in 2012 is een project uitgevoerd waarmee ICT-knelpunten voor de fond senwerving in kaart zijn gebracht en de voorgestelde maatregelen zijn opgenomen in het jaarplan 2013. • Op peil houden inkomsten particuliere markt, on danks daling ledenaantallen. Resultaat: geslaagd.
38
• Geen actieve werving jeugdlidmaatschappen. Resul taat: geslaagd. • Versterking positie binnen zakelijke markt. Resultaat: niet geslaagd, financiële doelstelling is bijna gehaald. Maatregel: direct mailing verstuurd in het vierde kwar taal en meer focus op sponsoring in natura. • Stimuleren groei collecte-inkomsten. Resultaat: de cen trale inspanning om de regionale collecte-inkomsten te doen toenemen was op peil, maar resulteerde niet in een groei van de collecte-inkomsten.
4.1.4 V ooruitblik Corporate Communicatie en Fondsenwerving Voor fondsenwerving zien we in 2013 de volgende doelen/speerpunten: • Realiseren van ledengroei, onder andere door de regionale contacten met het publiek planmatig te verzilveren (uitvoeren leadsfactory). • Realiseren van ledenloyaliteit. • Vergroten van de ‘klantwaarde’ van leden door het vergroten van de betrokkenheid en het activeren van de middle donors en uitbouwen van de major donors; er wordt dit jaar geen algehele contributieverhoging ingevoerd.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
• Vergroten van de groep schenkers, de groep nalaters en de fondsen op naam. • Versterken van de positie in de zakelijke markt met een sterker profiel als MVO-partner. • Vergroten van het aantal corporate donoren. • Regisseren en faciliteren van en adviseren over de regionale fondsenwerving. Wat we hiermee beogen in 2013: • Het op peil houden van de contributie- en gifteninkom sten afkomstig van de volwassen leden tegen de trend van de dalende ledenaantallen van de afgelopen jaren in. De komende jaren zal het ledenaantal weer toenemen als gevolg van extra inspanningen op het gebied van ledenwerving, waardoor de contributie- en gifteninkomsten niet zullen krimpen. • Meer inspanning in de zakelijke markt zal resulteren in een versterking van de marktpositie en versteviging van ons profiel als MVO-partner, waardoor het aantal corporate donoren (bedrijfsgiften, giften in natura en sponsoring) van de Dierenbescherming stijgt. • Meer betrokkenheid van middle en major donors zal resulteren in een hogere klantwaarde. • Meer inspanning in de testamentenmarkt zal resul teren in een versterking van de marktpositie. • Succesvollere regionale fondsenwerving.
39
5. Verslag interne diensten 5.1 Bedrijfsvoering De Dierenbescherming is een vereniging van vereni gingen; een landelijke organisatie, bestaande uit meer dere regionale organisaties, die voor de realisering van haar charitatieve doelstellingen door middel van fondsenwerving een beroep doet op de publieke offer vaardigheid. Dit brengt een aantal belangrijke centrale verantwoordingstaken met zich mee (zie ook hoofdstuk 2). Verder staat de professionele uitvoering centraal, in onderlinge samenhang van kerntaken en bedrijfsvoering door zowel het VB als de afdelingen. In relatie tot de to tale vereniging liggen de taken van het VB op het gebied van coördineren, bewaken, toetsen van en adviseren over effectiviteit en kwaliteit van beleidsuitvoering/vorming, HRM, bedrijfsprocessen, kennismanagement en bege leiding van financiële en bestuurlijke processen.
5.1.1 Plan bedrijfsvoering In de afgelopen jaren is een organisatieontwikkelings traject voor de landelijke organisatie in gang gezet. Doel van dit traject is dat de Dierenbescherming structureel bijdraagt aan meer dierenwelzijn, door vanaf 2012 op alle niveaus ons maximale potentieel in te zetten op al onze kerntaken. Met het maximale potentieel wordt bedoeld dat we zowel qua organisatie (structuur en mid delen) als qua mensen het maximale doen. Dat betekent dat we talent aanspreken, competenties ontwikkelen en de organisatie zo inrichten dat doelmatig én doeltref fend gewerkt wordt. Speerpunten 2012 • Implementeren van het organisatieontwikkelingstra ject binnen de kaders van het strategisch meerjaren beleid. • Ondersteunende en facilitaire diensten meer centra liseren en in kaart brengen van dienstverleningspak ketten door het VB. • Realiseren van een slagvaardiger overlegstructuur bin nen de gehele Dierenbescherming. • Uitvoeren project kennismanagement.
5.1.2 Activiteiten en resultaten bedrijfsvoering In 2012 is de organisatieontwikkeling op landelijk niveau voortgezet door hergroepering van de taken en activitei ten van het VB. Behalve dat de taken vanuit het organi satieontwikkelingstraject (Pro Dier) zijn geborgd in de lijnorganisatie, zijn groepen van het VB samengevoegd, waardoor meer effectiviteit en efficiëntie bewerkstelligd wordt. Door ondersteunende en facilitaire diensten te
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
centraliseren, creëren we binnen de organisatie meer focus op het uitvoeren van onze kerntaken. Het cen traliseren van deze taken betekent kostenreductie en tijdsbesparing. De Dierenbescherming krijgt een organisatiestructuur waarin het aantal entiteiten afneemt. In 2012 is de (be)sturing en besluitvorming van de organisatie beke ken en is een nieuw model ingevoerd. Het doel van dit sturingsmodel is om een doelmatige, slagvaardige en transparante Dierenbescherming te zijn. Op deze wijze kan de Dierenbescherming slagvaardiger en betekenis voller (voor de maatschappij) worden. Op basis van het beleidsniveau wordt in ons sturingsmodel zichtbaar wie waar over gaat en hoe de voorbereiding tot stand komt. Dit betekent dat alleen strategisch beleid op de AV wordt vastgesteld. Tactisch beleid wordt vastgesteld door de landelijk bestuurder of de RvT. En de landelijke bestuur der stelt operationeel beleid vast. De landelijke overleg structuur (het regio-MT) heeft hierbij een belangrijke rol gekregen. Dit regio-MT kreeg in 2012 meer structuur en invulling en fungeert als een belangrijk orgaan binnen de Dierenbescherming. Binnen de gehele Dierenbescherming is veel voordeel te behalen door middel van centrale inkoopcontracten van de VFI en van specifieke raamovereenkomsten voor de Dierenbescherming. In 2012 is de inkoopbehoefte van de Dierenbescherming geïnventariseerd en beoordeeld, als mede mogelijkheden voor centrale raamovereenkomsten. Ook is goed contractbeheer gerealiseerd. Daarnaast is gestart met het realiseren van een standaardpakket aan ICT-diensten tegen de best haalbare prijs/kwaliteitsver houding. Verder is gewerkt aan de ontwikkeling van een gebruiksvriendelijke en aangepaste rapportagetool voor periodieke maand/kwartaalrapportages, eindejaarsrap portages en de geconsolideerde jaarrekening. In 2013 komt een en ander beschikbaar. Op landelijk niveau wordt de kennis op peil gehouden over dieren uit alle diergroepen, hun omstandigheden en het gebruik door mensen. De landelijke organisatie formuleert onderbouwde standpunten en beleid voor de hele vereniging, zodat we als Dierenbescherming in een gezamenlijke aanpak één krachtig geluid kunnen laten horen. Effectieve uitwisseling van informatie binnen de landelijke organisatie en met de afdelingen is hierbij essentieel. In 2012 is geprobeerd deze behoefte in kaart te brengen. Dit wordt in 2013 uitgewerkt in meer con crete activiteiten en ondersteuning.
40
In 2012 is op verzoek van de RvT en de AV, buiten de beoogde plannen en activiteiten voor 2012, veel ener gie gestopt in het in kaart brengen van de toekomstige Dierenbescherming. Allereerst is er een toekomstvisie voor de Dierenbescherming ontwikkeld. De algemeen directeur heeft een inspiratievisie gepresenteerd in de AV van juni, over hoe de Dierenbescherming er in 2020 uit zou moeten zien. Aan de hand van de discussie heeft de AV gevraagd een tweetal modellen voor de toekomstige structuur Dierenbescherming uit te werken. Aan de hand van diverse sessies met personen binnen de organisatie is invulling te geven aan deze twee modellen. De AV besloot vervolgens in december om het structuurmodel ‘Naar één vereniging’ verder uit te werken in 2013 alvorens een definitief besluit te kunnen nemen. Door deze activitei ten en mogelijke toekomstige structuurwijzigingen is in 2012 niet gewerkt aan het in kaart brengen van dienst verleningspakketten door het Verenigingsbureau.
5.1.3 Vooruitblik bedrijfsvoering Onze doelen in 2013 zijn: • Effectieve inrichting van de ondersteunende/centrale diensten zoals Contact Center, HRM, centrale inkoop, ICT, financiën en juridische diensten in aansluiting op besluitvorming over de organisatiestructuur van de Dierenbescherming. • Voldoen aan de voorschriften, eisen en regels gesteld aan onze vereniging, zoals de normen van het CBF (en haar opvolger), de richtlijn voor de jaarverslaggeving en dergelijke. • Ontwikkeling instrumenten voor verbeterde kwali tatieve managementinformatie en harmonisatie van werkmethoden alsook ondersteuning professionalise ringstrajecten afdelingen. • Realisatie en implementatie van één financieel beleid, arbeidsvoorwaardenpakket en HRM-beleid voor de gehele Dierenbescherming. Wat we hiermee beogen in 2013: • Op basis van besluitvorming in 2012 wordt de rol van het VB verder ingericht. • Optimalisatie van ’compliance’ en uniformiteit c.q. samenhang in beleidsvorming en uitvoering.
5.2 Human Resource Management (HRM) Dit jaar stond HRM in het teken van professionalisering en uniformering. Binnen het vakgebied HRM is op de drie aandachtsgebieden in-, door- en uitstroom een wens tot herpositionering. Op gebied van cultuur, structuur en procedures wil de Dierenbescherming professiona liseren. Ondanks de onderkenning van de noodzaak tot verbetering en ontwikkeling op dit gebied, leidt de
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
dagelijkse vraag naar ondersteuning en de krimp in het aantal medewerkers tot een herijking van prioriteiten, waarbij de korte-termijnvraagstukken de focus van het team bepaald hebben. Verder lag de focus op de afron ding en borging van de in 2011 gestarte ontwikkelingen. De sleutel tot het succesvol en efficiënt functioneren van de (medewerkers van de) organisatie is het creëren van samenhang tussen cultuur, strategie, structuur en heldere procedures. Deze elementen dienen logisch op elkaar in te grijpen, zodat de medewerker optimaal kan functioneren. De mens en zijn functioneren vormen de bron van succes en continuïteit. In de driehoek cultuur, structuur en procedures zal ook de toekomstige herposi tionering van HRM meebewegen. Om op dit vlak goede resultaten te boeken, is de nodige aandacht voor het sociale beleid van de organisatie ver eist. Hier wordt naar verwezen in hoofdstuk 6.
5.2.1 Plan HRM In 2011 stonden de volgende doelen voor 2012 in de planning: • Afronding FWG 3.0. • Implementatie Personeelsinformatiesysteem. • Uitwerking harmonisatie arbeidsvoorwaarden ‘light’. • Vrijwilligersbeleid. • Personele reorganisatie. • Implementatie één HRM-beleid, m.n. het ontwikkelen van een eenduidig wervings- en selectiebeleid en func tionerings- en beoordelingsbeleid. Uitgangspunten zijn duidelijkheid en eenheid.
5.2.2 Activiteiten en resultaten HRM Ontwikkeling competentiemanagement Het functiewaarderingstraject FWG 3.0 is grotendeels afgerond in 2012. Dit arbeidsintensieve traject heeft tot nu toe twee bezwaarschriften opgeleverd. Beide bezwaarschriften hebben betrekking op functies bij de LID. Het functiehuis moet ondersteunend blijven voor de organisatieontwikkeling en zal als structuurinstrument geborgd, beheerd en onderhouden moeten worden. Personeelsinformatiesysteem Het in 2012 aangekochte personeelsinformatiesysteem is volgens het vier-fasenplan tot en met fase 2 technisch geïmplementeerd. In 2013 zal de organisatorische imple mentatie van fase 1 en 2 en de verdere uitvoering van fase 3 en 4 ingericht moeten worden. De ontwikkeling van het functiehuis is een taak die bij de organisatie ligt in 2013.
41
Harmonisatie arbeidsvoorwaarden In de AV van november 2010 is afgesproken dat er een werkgroep zou worden samengesteld en dat het harmo niseren van arbeidsvoorwaarden onderzocht zou worden. In 2012 is een eerste aanzet gegeven omtrent de kaders van het nieuw te ontwerpen arbeidsvoorwaardenpakket, goedgekeurd in de AV van november 2012. Er bestaat een sterke samenhang met de organisatieontwikkeling. Vrijwilligersbeleid Op basis van de uitkomsten van het overleg tussen vrijwilligerscoördinatoren is het vrijwilligersbeleid samengesteld. Ook is voor de vrijwilligersfuncties binnen de Dierenbescherming steeds meer vraag naar functiebe schrijvingen. Dit biedt de nieuw te werven vrijwilligers duidelijkheid over de verwachtingen en draagt bij aan de professionalisering van de Dierenbescherming. In 2011 zijn met de projectgroep, samengesteld uit VB en afdelingen, het beleid en de bijbehorende instrumenten (incl. functiebeschrijvingen) opgesteld. Het voorstel is ingebracht in de AV van juni 2012 en vastgesteld. Personele reorganisatie In 2012 heeft de Dierenbescherming een reorganisatie ingezet bij het VB; de effecten daarvan zijn zichtbaar in de formatie en begroting van 2013. De doelstellingen van deze operatie waren focus op fondsenwerving en meer efficiency. Deze reorganisatie vond plaats verspreid over alle groepen binnen het VB. Het team HRM heeft hierin een ondersteunende rol vervuld. Implementatie één HRM-beleid Bij de implementatie van één HRM-beleid gaat het met name om het ontwikkelen van een eenduidig wervingsen selectiebeleid en functionerings- en beoordelings beleid. Uitgangspunten zijn duidelijkheid en eenheid. De HRM-visie is in de AV van juni 2012 goedgekeurd. Een aantal onderdelen is uitgewerkt, waaronder het vrijwilligersbeleid en het kader voor functioneren en beoordelen. De ontwikkeling van het functiehuis fase 2 is doorgeschoven naar 2013.
5.2.3 Inzet menselijk kapitaal In 2012 is de groep HRM verdeeld tussen de groepen Bestuur & Organisatie (B&O) en Finance & Control (F&C). Het onderdeel ‘opleiden’ is opgeheven en de groepen zijn, gebaseerd op expertise, zelf verantwoordelijk ge maakt voor het organiseren en aanbieden van opleidin gen en trainingen. De salarisadministratie van het VB, LID en Stichting BLk wordt onder de groep F&C geplaatst. De financiële kant van het arbeidsvoorwaardenpakket hoort bij de werkprocessen van F&C en heeft een nauwe relatie met
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
de beheersing van salariskosten/formatie. Doel is om de systemen en basisprocessen op orde te brengen. In 2012 ligt de focus op het verder uitrollen van het sala ris- en personeelsinformatiesysteem, het inrichten van de basisprocessen en het realiseren van adequate manage mentinformatie. Het HRM-beleid en personeelsadvies voor afdelingen en regio’s worden onder groep B&O geplaatst. Uitgangspunt hierbij is dat dit past bij het team Verenigingszaken waar alles wat te maken heeft met algemene verenigingszaken is ondergebracht. Hierdoor kan ook het HRM-beleid beter gekoppeld worden met het organisatiebeleid. Doel is om zorg te dragen voor adequaat advies en begeleiding van afdelingen en te zorgen voor een realistische en gedragen fasering van projecten op het gebied van HRM. De doelstellingen van het team HRM (groep B&O): • Ontwikkelen en implementeren van één HRM-beleid voor de gehele Dierenbescherming. • Professionaliseren van de ondersteuning aan afdelin gen en regio’s bij de uitvoering van het HRM-beleid. • Gerichte aandacht voor cultuur en leiderschap om een succesvolle samenwerking en het creëren van één Dierenbescherming kracht bij te zetten. • Het streven naar één personele organisatie door har monisatie van de arbeidsvoorwaarden, centraal werk geverschap en aansluitende professionele medezeggen schap. Bij de groep DH&T (Dierenbeleid, -Hulp & Toezicht) vin den voornamelijk aan deze groep gerelateerde opleidin gen plaats (kerntaken 1 en 2: hondenscholen, training afdelingsinspecteur, facilitering dieren-EHBO). Doel in 2012 was allereerst deze opleidingen goed in te zetten, daarna volgt een programma ten behoeve van de onder steuning en/of ontwikkeling van besturen.
5.2.4 Vooruitblik HRM In 2013 wordt er aandacht besteed aan de implemen tatie van de ingezette koers. Aan de hand van de nieuw te ontwikkelen organisatiestructuur wordt een besluit verwacht omtrent verdere implementatie van het perso neelsinformatiesysteem, eenwording van de arbeidsvoor waarden en eenheid in beleid. De ondersteuning en advisering van zowel groepen als regio’s zullen hierdoor efficiënter en sneller kun nen verlopen. Ook zal er aandacht worden gegeven aan ondersteuning bij de cultuurveranderingen, die met het oog op herstructurering én door de inzet van integraal management noodzakelijk zijn.
42
5.3 Financieel Management (FM) Als organisatie met een goed doel is het voor de Dierenbescherming noodzakelijk dat zij de aan haar toevertrouwde financiële middelen goed beheert en daarover verantwoording aflegt. Doelstelling van de Dierenbescherming is de geldmiddelen maximaal in te zetten voor dierenwelzijn en de tijdelijk overtollige gelden zodanig te beheren, dat de hoofdsom gegaran deerd is en een rendement heeft dat voldoende is voor inflatiedekking. Door goed financieel beheer wordt de continuïteit van de organisatie gewaarborgd. Onder financieel management vallen, naast de financiële ad ministratie en interne controle, tevens de ICT-diensten, centrale inkoop van diensten en interne zaken.
5.3.1 Plan financieel management De voor 2011 geldende aandachtspunten zijn, voor zover niet afgerond in 2011, aangepakt. Het streven naar een professionele Dierenbescherming heeft het aandachts gebied voor financieel management verbreed. Het streven is de professionalisering te laten gelden voor de gehele consolidatiekring. • Gezamenlijk wordt gewerkt aan een centrale accoun tant voor de gehele Dierenbescherming. De voorbe reidingen daartoe zijn in 2012 gedaan en zullen in 2013 mogelijk tot een afronding leiden. Voorwaarde is wel dat de er gewerkt wordt met een uniform Hand boek AO-IB, uniforme waarderingsgrondslagen, een uniform systeem- en rekeningschema en boekingsin structies en tot slot een uniforme Planning & Control Cyclus met uniforme processen voor de begroting en jaarafsluiting. • Het dienstenpakket voor 2011 is in 2012 zo veel mogelijk toegepast. In het kader van de professionali sering tot één Dierenbescherming zal in 2013 opnieuw bekeken worden welke diensten het beste centraal dan wel decentraal verricht kunnen worden. Er wordt gewerkt aan een uniform Handboek AO-IB voor de Dierenbescherming, een uniforme Planning & Control Cyclus, een uniform begrotingsproces met uniforme waarderingsgrondslagen, een uniform jaarafsluiting sproces en een gebruiksvriendelijke en aangepaste rapportagetool voor periodieke maand- en kwartaalrap portages, eindejaarsrapportages en geconsolideerde jaarrekeningen. • Voor het financiële pakket Twinfield wordt gezamen lijk een uniform rekeningschema met uniforme boekingsinstructies opgesteld. Afgesproken is dat de toepassing hiervan met terugwerkende kracht in 2013 zal worden ingevoerd voor de administratievoering van afdelingen, gelieerde asielen en dierenambulances. • ICT-diensten: in 2012 is gestart met een nieuwe ICTinfrastructuur waarop uiteindelijk alle entiteiten bin nen de consolidatiekring van de Dierenbescherming
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
aangesloten kunnen worden. De ICT-diensten zullen in de vorm van een standaardpakket tegen de best haal bare prijs/kwaliteitsverhouding aangeboden worden. Het standaard dienstenpakket betekent een volledig be heerde werkplek, met daarop aangesloten de standaard te gebruiken applicaties binnen de Dierenbescherming. • Centrale inkoop van diensten: standaard geldt dat veel voordeel te behalen is met centrale inkoopcontracten van de VFI en van specifieke raamovereenkomsten voor de Dierenbescherming die door de centrale inkoper beschikbaar worden gesteld. Na de inventarisatie in 2012 kunnen de diensten van de centrale inkoper op maat aangeboden worden. In het kader van de profes sionalisering tot één organisatie zien wij dat er steeds meer gebruik gemaakt wordt van de diensten van de centrale inkoper.
5.3.2 Activiteiten en resultaten FM Handboek AO-IB In het kader van de interne beheersing, alsmede in het kader van bedrijfsprocessen binnen het VB en de DB, zijn ook in het verslagjaar diverse onderdelen van het Handboek AO-IB geactualiseerd. Het streven is te komen tot één handboek voor de totale Dierenbescherming. Contract accountant Het contract met de accountant voor het VB is in goed overleg besproken en gecontinueerd voor 2011 en 2012. Dienstenpakket Binnen de groep F&C vallen de onderdelen Financiële Administratie, Interne Controle, ICT en Centrale Inkoop. Deze onderdelen geven ondersteuning aan het VB en aan de andere entiteiten binnen de Dierenbescherming. Voor 2012 is een basispakket aan F&C-diensten beschikbaar gesteld. Onderdeel van het professionaliseren tot één organisatie is het streven om uiteindelijk te komen tot een gestandaardiseerd dienstenpakket voor de gehele Dierenbescherming. 5.3.3 Treasury In 2010 zijn in goed en gezamenlijk overleg met pen ningmeesters Treasury-richtlijnen voor de Dierenbe scherming opgesteld en door de AV goedgekeurd. In deze richtlijnen zijn de bindende regels en de aanbevelingen vermeld, die van toepassing zijn op het cashmanagement van alle afdelingen van de Dierenbescherming, het VB en alle gelieerde of op andere wijze verbonden stichtingen en verenigingen. Door de richtlijnen te hanteren worden: • financiële risico’s zoals renterisico’s en liquiditeitsrisi co’s zo veel mogelijk vermeden; • kosten bij het beheren van de geldstromen en de finan ciële posities geminimaliseerd;
43
• renteresultaten, binnen de kaders en regels van onder andere het CBF, geoptimaliseerd. Het VB heeft in het verslagjaar de richtlijnen volledig toegepast. In 2012 is gebleken dat niet alle entiteiten binnen de consolidatiekring van de Dierenbescherming deze goedgekeurde richtlijnen hebben toegepast. In 2013 zal de controle op naleving verscherpt worden. Vermogens- en beleggingsbeleid Beleggingen vinden plaats conform het beleggings statuut van de Dierenbescherming. In dit statuut zijn duurzaamheidcriteria en voorwaarden met betrekking tot het risicoprofiel en de samenstelling van de porte feuille opgenomen. Sinds 2009 is met de Rabobank een meerjaren-arrange ment afgesloten voor het beheer van onze effectenpor tefeuille. Onderdeel daarvan is een efficiënt en effectief treasury-beheer. Het VB heeft in 2012 het arrangement met de Rabobank tegen gelijkblijvende condities met twee jaar verlengd. In 2011 is met Schretlen & Co, onderdeel van de Rabo bank, een contract afgesloten over centraal vermogens beheer. Voor het bewaken van de centrale portefeuille van de Dierenbescherming is in 2011 een beleggings commissie opgericht, die ten minste drie keer per jaar bijeenkomt en periodiek rapporteert aan de algemeen directeur en de Auditcommissie. In ons vermogens- en beleggingsbeleid wordt uitgegaan van het vermogens- en beleggingsbeleid, ontleend aan de VFI-richtlijn Reserves Goede doelen, dat in de eisen van het CBF-Keur is opgenomen. De wijze waarop wij beleggen, wordt voor een groot deel bepaald door het te bestemmen vermogen voor onze doelstellingen, activiteiten en de continuïteit van de organisatie. Tussen bestemmen en daadwerkelijk besteden van reserves en fondsen kan enige tijd verstrij ken. Uitgaande van het in stand houden van de waarde van de hoofdsom en bescherming tegen inflatie, worden de gelden voor langere of kortere tijd beheerd. Ter vermijding van imagoschade door foute beleggingen in onze portefeuille, voeren we een beleid om het belang in aandelen te minimaliseren en het uitsluiten van beleg gingsfondsen voort te zetten. Ter bescherming tegen inflatie en garantie van de hoofdsom wordt bij de keuze en samenstelling van de portefeuille zo veel mogelijk rekening gehouden. Andere belangrijke elementen uit ons beleggingsbeleid: • diervriendelijk beleggen; • duurzaam beleggen, uitgaande van de fasering van de realisatie van onze doelstelling in het meerjaren beleidplan; • ten minste de waarde van de hoofdsom in stand houden en beschermen tegen inflatie;
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
• streven naar een jaarlijks positief totaal rendement tussen 3 en 5 procent; • de opbrengst van de rendementen gebruiken ter dekking van exploitatielasten; • in jaren met een hoger rendement een egalisatie reserve opbouwen ter dekking van incidentele lagere rendementen; • bij de verdeling van de portefeuille over de beleggings categorieën aandelen, obligaties en liquiditeiten ter bekostiging van de doelstellingsactiviteiten flexibiliteit inbouwen door rekening te houden met de termijn waarop over de beleggingen beschikt dient te worden; • Treasury- en Cashmanagement is een integraal onder deel van ons Handboek Administratieve Organisatie en Interne Beheersing. Reserves en fondsen De formulering van een bestemmingsreserve of bestem mingsfonds is volledig overgenomen en toegepast con form de VFI-richtlijn Reserves Goede Doelen en de eisen van het CBF-Keur. De continuïteitsreserve dient voor dekking van risico’s voor de korte en de lange termijn en om continuïteit van de organisatie te waarborgen. Voor de continuïteitsreserve wordt de CBF-norm gehanteerd van maximaal 1,5 keer de begrote jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. Het VB streeft ernaar om binnen enkele jaren de norm rond 1,0 te handhaven. De con tinuïteitsreserve is in 2012 verslechterd van een factor 0,54 tot 0,53 keer de jaarlijkse kosten van de werkorgani satie per 31-12-2012. Liquiditeitsprognose en -bewaking Binnen het VB wordt gewerkt met een gedetailleerde liquiditeitsplanning. Deze planning wordt maandelijks geactualiseerd. Op basis van de uitkomsten wordt beslo ten overtollige middelen voor korte dan wel middellange termijn vast te zetten. Deze liquiditeitsplanning vormt onderdeel van de periodieke managementrapportage. Voor het in het vierde kwartaal 2012 voorziene tekort zijn leningen van in totaal E 1.950.000,- met afdelingen gesloten. Het is de bedoeling deze leningen zo snel mogelijk terug te betalen in 2013 en 2014. De liquidi teitsplanning voor 2013 laat, inclusief de voorgenomen aflossingen, een positief verloop zien zonder tekorten.
5.3.4 Fraudepreventie In 2010 is gestart met het uitwerken van de belangrijkste aanbevelingen uit de risicomanagement-scan gemaakt door KPMG voor de landelijke organisatie. Een daar van is het Fraudepreventiebeleid Dierenbescherming. Het eerste fraudepreventiebeleid is in november 2010 goedgekeurd en geïmplementeerd. De andere belangrijke aanbevelingen uit de scan zullen gefaseerd, en in overleg
44
met betrokkenen binnen de Dierenbescherming, zo prak tisch en efficiënt mogelijk doorgevoerd worden. Hoewel er geen (echte) gevallen van fraude voor 2012 te melden zijn, zal het fraudepreventiebeleid in het kader van de verdere professionalisering van de Dierenbescherming in 2013 worden verscherpt en verder uitgebouwd met een sanctiebeleid en uniforme gedragscodes.
5.3.5 Verzekeringen De organisatie heeft de reguliere bedrijfsrisico’s verze kerd bij de Rabobank Den Haag e.o. De belangrijkste en meest voorkomende en verzekerbare risico’s zijn opgenomen in collectieve polissen bij verschillende verzekeringsmaatschappijen. Deze polissen betreffen: bestuursaansprakelijkheid, bedrijfsaansprakelijkheid, werkgeversaansprakelijkheid bestuurders motorrijtui gen, brandverzekering, geldverzekering en collectieve ongevallenverzekering.
5.3.6 Vooruitblik financieel management Handboek AO-IB In het kader van een uniform DB-breed Handboek AOIB, als onderdeel van een uniform Planning & Control Cyclus, wordt het bestaande Handboek AO-IB van het VB verder geactualiseerd en uitgebreid met processen
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
van de ledenadministratie, klachtenprocedure, centrale inkoop en fondsenwerving. Andere primaire bedrijfspro cessen binnen het VB worden in 2013 verder uitgewerkt en beschreven. Alle beschreven processen dienen onder steund te worden met een stroomschema, opdat in één oogopslag de route van een proces gevolgd kan worden. Omdat het een DB-brede aangelegenheid betreft, wordt een DB-brede aanpak vereist en dus een gezamenlijke aanpak met penningmeesters en regiomanagers. De uitwerking zal onderdeel worden van het project HOND dat adviseert over de verdere professionalisering tot één organisatie. Dienstenpakketuitbreiding Het financieel team blijft werken aan verbetering van het dienstenpakket, in het bijzonder aan een centrale financiële agenda voor de Dierenbescherming, de in richting van de financiële portal met de rapportage- en analysetool (VIS: een Accounting Informatie Systeem) en het installeren van een Internal Auditor voor de Dierenbescherming. Ook hier geldt dat het een DB-brede aangelegenheid betreft, en dat daarom een organisatiebrede aanpak vereist is en dus een gezamenlijke aanpak met penningmeesters en regiomanagers. De uitwerking zal mogelijk onderdeel worden van het project HOND dat adviseert over de verdere professionalisering tot één organisatie.
45
6. Sociaal verslag De professionalisering en de ontwikkeling van de afdelingen is in volle gang. Dit vraagt om flexibiliteit en inzet van mensen en middelen. In 2012 is de organi satieontwikkeling van circa 140 naar 20 “Afdelingen Nieuwe Stijl” gerealiseerd en geïmplementeerd. De organisatieontwikkeling en de daardoor veranderende werkprocessen en de ontvlechting van de werkzaam heden van diverse afdelingen vormen een investering die later rendement oplevert. Denk aan verbeterde en transparante werkprocessen, lagere kosten en uiteinde lijk een lager verzuim. De groei in aantal fte’s van het VB die nodig was om de organisatieontwikkeling van de Dierenbescherming in zijn geheel te ondersteunen en te faciliteren, is omgebogen in krimp van de formatie voor de komende jaren.
6.1 Medezeggenschap Samenstelling en verkiezingen De OR begint in 2012 met de volgende leden: - Leon Ripmeester (voorzitter) - Yvon Snelder (ambtelijk secretaris) - Arie Leijendekkers - Dick Duyzer - Agnes Hemstede Vergaderingen In 2012 vonden er acht interne overleggen plaats en acht overlegvergaderingen met de bestuurder, zijnde de alge meen directeur. In 2012 zijn de volgende onderwerpen besproken: • autolease-regeling; • begroting en jaarplan, VB, LID en geconsolideerd; • CAO en personeelsgids; • financiële situatie en reorganisatie; • jaarrekening en jaarverslag, VB, LID en geconsolideerd; • organisatieontwikkeling en de betrokkenheid van de OR daarbij; • tijdschrijven; • thuiswerkregeling; • harmonisatie arbeidsvoorwaarden; • reiskosten. Communicatie met achterban De OR heeft in 2012 Extranet benut als medium voor communicatie met de achterban. Alle agenda’s en verslagen zijn via dit medium gepubliceerd, alsmede de notities die de OR aan de bestuurder heeft gestuurd.
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
6.2 Bestuursmodel en management De Dierenbescherming kent een RvT-model. In deze bestuurlijke opvatting laat de RvT feitelijk de gehele beleidvorming over aan directie en managementteam, die belast zijn met zowel de constituerende als de diri gerende leiding (= beleidsuitvoering) van de organisatie. De RvT vervult primair een toezichthoudende en advise rende functie (= beleidstoetsing). Het managementteam werkt vanuit het concept ‘inte graal management’. Dit zal in 2013 verder uitgewerkt worden. 6.3 Personeelsbeleid Voor wat betreft de werknemers van het VB wordt de CAO Ziekenhuizen gevolgd. Op onderdelen worden de regelingen geaccordeerd, waarnaast de bezoldiging van de directeur opgenomen is conform de richtlijnen van de VFI. In 2011 is voor de werknemers de invoering van het FWG 3.0 - traject ingezet, waarbij een rechte lijn wordt getrok ken in de functiehuizen en de waardering ervan conform de CAO Ziekenhuizen. Het functiewaarderingstraject is afgerond in 2012. Inmiddels is het onderhoud aan het functiegebouw belegd in de staande organisatie. Het arbeidsintensieve traject heeft tot nu toe twee bezwaar schriften opgeleverd. Beide bezwaarschriften hebben betrekking op functies bij de LID. Er zal een Interne bezwarencommissie FWG worden geïnstalleerd. Thuiswerkbeleid Het thuiswerkbeleid is aangepast aan de fiscale wet- en regelgeving, vooruitlopend op de invoering van de werk kostenregeling (uiterlijk op 01-01-2015). Verder is het aangepast aan de op 1 juli 2012 ingaande wijziging van het ARBO-besluit en voorziet het in de invoering van Het Nieuwe Werken. Het nieuwe thuiswerkbeleid is aangeboden aan de OR. Personeelsinformatiesysteem In 2012 is er een projectgroep ingesteld die een nieuw systeem zal aankopen en implementeren. In 2012 zijn fase 1 en 2 (technisch) afgerond. In 2013 komt er een vervolg op de organisatorische implementatie van fase 1 en 2 en de verdere uitvoering van fase 3 en 4. Arbeidsvoorwaarden In 2011 is onderzoek gedaan naar de arbeidsvoorwaarden en zijn de financiële consequenties van harmonisatie in kaart gebracht. Op basis van de uitgewerkte scenario’s is harmoniseren een kostbaar en tijdrovend proces. In 2012
46
is harmonisering binnen de grenzen van de organisato rische en financiële mogelijkheden nader bekeken en uitgewerkt in een inmiddels goedgekeurd kader. In 2013 wordt dit kader verder uitgewerkt.
6.4 Bedrijfshulpverlening Het team Bedrijfshulpverlening (BHV) bestond in 2012 uit één team van acht personen. Door vertrek van het hoofd BHV, eind 2012, is een vacature ontstaan. De BHV-organisatie heeft in 2012 één ontruimingsoefe ning uitgevoerd en er is één keer ontruimd vanwege een brandalarm. Daarnaast is de BHV actief geweest bij een ongeval binnen het pand. Twee BHV-leden hebben een herhalingscursus gevolgd, de kosten hiervan bedroe gen E 1.700,-. De plattegronden zijn geactualiseerd, de vluchtroutes opnieuw aangegeven en de brandblussers gecontroleerd en aangevuld. In totaal is hiervoor E 2.300,uitgegeven. Door verloop zal het BHV-team in 2013 opnieuw op sterk te moeten worden gebracht, waarbij rekening zal worden gehouden met een gelijke verdeling over de groepen en gebouwdelen.
Vertrouwenspersonen Het VB kent twee vertrouwenspersonen die rechtstreeks aan de directeur rapporteren. Er zijn in 2012 twaalf melders geweest. Bij één persoon was sprake van seksuele intimidatie, bij drie personen was sprake van pesten. De overige meldingen waren minder eenduidig toe te rekenen aan een specifieke vorm van ongewenst gedrag. Deze meldingen hadden bijvoorbeeld betrekking op de werksfeer en de onderlinge werkrelaties.
6.5 Personeelsbezetting Toelichting Het aantal fte’s is op totaalniveau met 8,2 procent toegeno men ten opzichte van 2011. Dit komt door de fusies in het land waarbij een herschikking heeft plaatsgevonden in de samenstelling van de functies en meer inzet bij de afdelingen en stichtingen met het oog op meer kwaliteit en efficiëntie. Een vermindering van fte’s zien wij bij het Verenigingsbureau en de LID in het bijzonder door de aanscherping en herinde ling van taken.
Personeelsbezetting
2012
2011
afwijking
1,0
1,1
-0,1
10,9
5,7
5,2
2,8
7,8
-5,0
VB
Directie en staf
Bestuur en Organisatie
Personeelszaken
Financiën & Controle
12,3
13,1
-0,8
Dierenhulp en Toezicht
24,5
23,0
1,5
Communicatie & Fondsenwerving
27,5
23,3
4,2
ProDier
0,0
16,9
-16,9
79,0
90,9
- 11,9
LID
Directie en staf
Inspectie
Intake en Service
Afdelingen
116,6
104,7
11,9
Stichtingen
231,6
193,7
37,9
SBLk
4,0
0,0
4,0
TOTAAL
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
3,0
5,6
-2,6
14,6
20,0
-5,4
1,0
1,0
0,0
18,6
26,6
- 8,0
352,2
449,8
298,4
415,9
53,8 33,9
47
7. Verkort financieel verslag 7.1 Financieel verslag De Dierenbescherming heeft een ANBI-status en draagt het CBF-Keur. Daarom legt de Dierenbescherming finan ciële verantwoording af in haar jaarverslagen, waarbij zij rekening houdt met de richtlijnen voor fondsenwer vende instellingen, de Richtlijn Jaarverslaggeving 650 en
richtlijnen van het CBF-Keur, waarin principes van de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen opgenomen zijn. Dit betreft een verkort financieel verslag. Voor nadere specificatie en toelichting van cijfers wordt verwezen naar de jaarrekening in de bijlage.
7.2 Balansoverzicht (per 31 december 2012: x €1.000)
2012
2011
26.427 24.888 1.539
21.443 20.227 1.216
178 132 46
188 144 44
10.344
9.790
383 369 14
351 333 18
Vorderingen en overlopende activa
15.588
13.750
Liquide middelen
25.748
28.668
TOTAAL ACTIVA
78.668
74.190
• Continuïteitsreserve • Bestemmingsreserves • Overige reserves
50.157 16.836 32.569 752
49.245 17.194 32.051 0
• Bestemmingsfondsen
14.804
13.471
64.961
62.716
1.028 4.147 8.532
1.024 2.323 8.127
78.668
74.190
ACTIVA Materiële vaste activa Doelstellingen Bedrijfsmiddelen Financiële vaste activa Doelstellingen Overige leningen Beleggingen Voorraden Doelstellingen Bedrijfsmiddelen
PASSIVA Reserves
Fondsen
Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden en overlopende passiva TOTAAL PASSIVA
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
48
In 2012 is geïnvesteerd in asielen en automatisering voor totaal 5.703 duizend euro. Het grootste deel betreft 2.994 duizend euro voor het Dierenbeschermingscentrum in Amersfoort. De Dierenbescherming voert een actief, maar beheerst vermogensbeleid. Hierbij wordt samengewerkt met Schretlen & Co., een dochtermaatschappij van de Rabo bank. Het streven is om de aanwezige beleggingen centraal onder te brengen. Op het effectendepot geadmi nistreerd bij de Rabobank/Schretlen & Co rust geen pandrecht. In totaal is 675 duizend euro van de liquide middelen niet vrij opneembaar als gevolg van verstrekte bankga ranties voor huurverplichtingen en een lopende juridis che zaak. Van de rekeningen-courant staat E 12,7 miljoen euro op rekeningen van de Rabo, 5,2 miljoen euro op rekeningen bij de ABN–Amro, 1,8 miljoen euro op reken ingen bij de ING Bank en 4,8 miljoen op rekeningen bij de overige banken. 7.2.1 Toelichting reserves en fondsen De verdeling van reserves en fondsen maakt deel uit van het vermogensbeleid. Het totaal aan reserves en fondsen,
inclusief de reserves financiële vaste activa, bedroeg per 31 december 2012 65,1 miljoen euro (31 december 2011: 62,7 miljoen euro). Het resultaat over 2012 is 3,1 miljoen euro positief. Dit resultaat is verwerkt in de reserves en fondsen. Bij baten waarbij een derde partij een specifieke bestedingsmogelijkheid heeft aangegeven, zijn deze aangemerkt als bestemmingsfonds. Deze baten zijn toe gevoegd aan de bestemmingsfondsen. Bestedingen van deze gelden worden aan de betreffende fondsen onttrok ken. Gelden waaraan de RvT een specifieke bestemming heeft gegeven zijn toegevoegd aan een bestemmingsreserve. Uitgaven van deze gelden zijn ten laste van de bestem mingsreserve gebracht. Het saldo van het resultaat dat resteert na verwerking van de mutaties in de bestemmingsfondsen en bestem mingsreserves is toegevoegd of onttrokken aan de con tinuïteitsreserve. Ultimo 2012 is de geconsolideerde verhouding tussen Continuïteitsreserve E 16.836 (2011: E 17.194) en kosten werkorganisatie E 31.506 (2011: E 31.933): 0,53 (2011: 0,54).
reserves en fondsen (x € 1.000)
Balans- / exploitatiepost
2012
2011
Mutatie
Continuïteitsreserve
16.836
17.194
-358
Bestemmingsreserves
32.569
32.051
518
Overige reserves
752
0
752
Totale reserves
50.157
49.245
1.031
Bestemmingsfondsen Totaal reserves en fondsen
14.804
13.471
1.333
64.961
62.716
2.245
9.790
554
28.668
-2.920
Beleggingen (aandelen en obligaties)
10.344
Liquide middelen
25.748
Kosten werkorganisatie
31.506
31.933
0,53
0,54
-262
Omvang continuïteitsreserve in relatie tot de kosten werkorganisatie
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
49
7.3 Baten- en lastenoverzicht
(x € 1.000)
Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties derden Vergoedingen wettelijke taken en subsidies Baten uit beleggingen Opbrengsten dierenambulances en dierenopvangcentra Overige baten
21.481 1.880 9.515 1.135 9.073 1.465
19.683 2.032 8.228 668 6.605 555
18.491 2.034 6.632 417 6.320 1.015
Totale Baten
44.548
37.771
34.908
20.023 5.100 4.637 901
17.230 4.559 4.700 885
19.333 4.738 4.622 951
30.661
27.374
29.644
2.503 39 9
2.524 228 24
3.194 54 46
2.551
2.776
3.294
8.376
7.823
8.859
41.588
37.973
41.797
2.960
-202
-6.889
-108 983
1.438 -40
-5.361 -3.035
752 1.333
0 -1.600
0 1.507
2.960
-202
-6.889
Lasten Besteed aan doelstellingen Dierenhulp Toezicht dierenwelzijn Voorlichting Beleidsbeïnvloeding
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Totale lasten
Resultaat Resultaatbestemming Toevoeging aan: Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves
Overige reserves Bestemmingsfondsen
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
50
7.3.1 Bezoldiging medewerkers Binnen de Dierenbescherming hebben we deels vrijwil ligers en deels betaalde krachten. Voor de vrijwilligers bestaat er een vrijwilligersbeleid. Voor de werknemers in dienst bij het VB en de LID geldt de CAO Ziekenhuizen. Voor de werknemers bij andere entiteiten binnen de con solidatiekring gelden individuele arbeidsvoorwaarden. In 2012 bedragen de personeelskosten voor de gehele Dierenbescherming 19,2 miljoen euro, waarvan 6,2 mil joen euro bij het VB.
7.3.2 Bezoldiging directeur De bezoldiging van de directeur is opgenomen conform de richtlijnen van de VFI. Bij de Dierenbescherming heeft een algemeen directeur/bestuurder de leiding over de organisatie. Het voor toetsing aan VFI-maxima relevante werkelijke jaarinkomen van de directie bedroeg over het jaar 2012 op basis van veertig uur per week bruto 137 duizend euro, inclusief vakantietoeslag en eindejaarsuit kering. Als onderdeel van de honorering is in 2011 ook een leaseauto ter beschikking gesteld. Deze beloning valt binnen het VFI-maximum. Voor detailgegevens en neven functies van de directeur/bestuurder, zie onderstaande overzicht.
Dienstverband
2012
2011
Aard (looptijd)
onbepaald
onbepaald
uren
40
40
fte
1
1
parttime percentage
0
0
1/1-31/12
1/1-31/12
2012
2011
117
116
vakantiegeld
9
9
eindejaarsuitkering, 13e/14e mnd
4
4
variabel jaarinkomen
7
9
137
138
9
11
periode
Bezoldiging (EUR) Jaarinkomen bruto loon/salaris
Totaal jaarinkomen (x E 1000) SV lasten (werkgeversdeel) Belastbare vergoedingen/bijtellingen
11
11
Pensioenlasten (werkgeversdeel)
14
13
34
35
171
173
Totaal overige lasten en vergoedingen
Totaal bezoldiging
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
51
7.3.3 Vergoedingen aan leden van de RvT Voor de gemaakte reis-, verblijf- en representatiekos ten in 2012 hebben de leden van de Raad van Toezicht samen een vergoeding van totaal E 4 (2011: E 4) (2010: E 6) ontvangen. Noch aan de algemeen directeur/bestuurder noch aan de leden van de Raad van Toezicht worden leningen, voorschotten of garanties verstrekt. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen bezoldiging voor hun toezichthoudende rol.
7.4 Lastenverdelingoverzicht
Dierenhulp
Toezicht Dierenwelzijn
Voorlichting
Beleidsbeïnvloeding
Fondsenwerving
Kosten beleggingen
Kosten acties derden
Kosten Beheer & Administratie
Totaal realisatie 2012
Begroting 2012
Totaal realisatie 2011
(x €1.000)
5.050
3.148
1.622
260
1.403
10
39
2.910
14.442
10.502
15.093
10.267
1.404
2.278
482
811
-
-
3.957
19.199
17.962
18.604
Overige personeels kosten
482
147
198
41
83
-
-
336
1.287
601
600
Reis- en verblijfs kosten
318
237
127
19
38
-
-
205
944
750
946
1.848
78
169
47
85
-
-
445
2.672
2.710
2.737
478
9
5
3
6
-
-
85
586
252
137
1.580
77
238
48
77
-
-
438
2.458
5.196
3.680
20.023
5.100
4.637
900
2.503
10
39
8.376
41.588
37.973
41.797
Directe kosten Personeelskosten
Huisvestingskosten Bestuurskosten Overige algemene kosten Totale lasten
Kostentoerekening De kosten worden aan de doelstellingen toegerekend op basis van de tijdsbesteding van personeel. Kengetallen • % kosten eigen fondsenwerving ten opzichte van baten uit eigen fondsenwerving = 11.4% (2011: 17,3%) • % lasten Beheer & Administratie ten opzichte van totale lasten = 20,1% (2011: 21,2%). De Landelijke Vereniging hanteert op basis van het vierjaarsgemiddelde als leidraad maximaal 25 procent. Het gemiddelde gedurende de periode 2009 tot 2012 is 20,3%. • % besteed aan de doelstellingen ten opzichte van totale baten = 68,8% (2011: 84,9%). • % besteed aan de doelstellingen ten opzichte van totale lasten = 73,7% (2011: 70,9%).
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
52
7.5 Toelichting op exploitatie
(x €1.000)
Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties derden Vergoeding wettelijke taken en subsidies Baten uit beleggingen Opbrengsten DA en DOC's Overige baten Totale Baten Lasten Besteed aan doelstellingen Dierenhulp Toezicht dierenwelzijn Voorlichting Beleidsbeïnvloeding Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Totale lasten Resultaat Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Overige reserves Bestemmingsfondsen
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
Realisatie 2012 21.481 1.880 9.515 1.135 9.073 1.465
Begroting 2012 19.683 2.032 8.228 668 6.605 555
Realisatie 2011 18.491 2.034 6.632 417 6.320 1.015
44.548 20.023 5.100 4.637 901
37.771 17.230 4.559 4.700 885
34.908 19.333 4.738 4.622 951
30.661 2.503 39 9
27.374 2.524 228 24
2.551 8.376
Verschil
Verschil
R2012-B2012
R2012-R2011
1.798 -152 1.287 467 2.468 910
2.990 -154 2.883 718 2.753 450
6.777
9.639
2.793 541 -63 16
690 362 15 -50
29.644 3.194 54 46
3.287
1.017
-21 -189 -15
-691 -15 -37
2.776 7.823
3.294 8.859
-225
-743
553
-483
41.588
37.973
41.797
3.615
-209
2.960 -108 983 752 1.333
-202 1.438 -40 0 -1.600
-6.889 -5.361 -3.035 0 1.507
3.162
9.849
-1.546 1.023 752 2.933
5.253 4.018 752 -174
2.960
-202
-6.889
3.162
9.849
53
In het vervolg worden de meest opvallende afwijkingen weergegeven. De bedragen zijn verkort weergegeven waarbij de eurotekens zijn weggelaten en duizendtallen met “K” worden weergegeven (1K staat dus voor duizend euro). Stijgingen en dalingen worden respectievelijk weergegeven met een “>” en een “<” teken. Procentuele stijgingen en dalingen worden respectievelijk weerge geven met een “+” en een “-” teken. De afwijkingen be treffen in beginsel de vergelijking van 2012 ten opzichte van 2011, tenzij anders vermeld. BATEN: De totale baten zijn 9,6 miljoen euro hoger (+28%) dan in 2011. Deze toename heeft voornamelijk te maken met hogere baten aan vergoeding wettelijke taken en op brengsten DA en DOC´s. Tevens hebben de hogere baten aan nalatenschappen bij de Landelijke Vereniging en baten aan ongerealiseerde koersresultaten invloed hier op gehad. Verder is op overige baten meer gerealiseerd dan begroot. •Wettelijke Taken: De grootste stijgingen zijn te zien bij de Landelijke Organisatie (VB, LID, STBOZ en SBLk) > 1.303K (+125%), de regio’s: Rijnmond > 737K (+108%), Brabant Zuid-Oost > 530K (+332%), Limburg > 185K (+2094%), Noord-Holland Zuid > 300K (+153%), Utrecht > 121 (+74%) en Friesland > 105K (+26%). De grootste daling daartegenover is te zien bij regio Overgelder < 250K (-24%). Hogere baten zijn te verklaren door het uitonderhandelen van een beter tarief voor wettelijke taken bij het vernieuwen van contracten met de verschillende gemeenten. •Beleggingen: Beter dan begroot/verwacht zijn de grootste stijgingen, in volgorde van hoog naar laag, te zien bij de volgende regio’s: Rijnmond > 273K (+199%), Groningen > 216K (+214%), Verenigingsbureau > 151 K (+53%), Friesland >143K (+666%) en Noord Holland Noord >107K (+568%). •Opbrengst en DA en DOC’s: De grootste stijgingen zijn te zien bij regio’s Noord Holland Zuid > 343K (+59%), Midden Nederland > 162K (+68%), Brabant Zuid-Oost > 95K (+17%) en Overgelder > 59K (+12%) en regio Haaglanden < 156 K (-22%). Daarnaast is bij de afdeling Limburg 2.103K ontvangen van de gemeente, partners en sponsoren voor bijdragen in het kader van het nieuw te realiseren DierenWelzijns Centrum in Sittard. LASTEN: De totale gerealiseerde lasten zijn < 209K (0,4%) lager dan in 2011. Op onderdelen binnen de totale lasten zijn er wel verschuivingen te zien in de bestedingen. Zo is mind
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
er aan kerntaak Voorlichting en Beleidsbeïnvloeding besteed en meer aan kerntaak Toezicht Dierenwelzijn. Bij kerntaak Dierenhulp en bij Beheer en Administratie is er meer besteed dan begroot. De directe lasten Dierenhulp zijn > 296 K (+6,2%). De grootste verschillen in de lasten Dierenhulp komen voor bij regio Brabant Zuid Oost > 412 K (+373%), Limburg > 279 K (+218%), regio Drenthe > 162 K (+162%), Noord Holland Zuid > 161 K (+54%), Verenigingsbureau < 331 K (-62%), in 2011 is 710 K gereserveerd voor de nieuwbouw in regio Limburg en West- en Midden Brabant, regio Overgelder < 319 K (-39%) en regio Haaglanden < 143 K (-41%). De toegerekende (met name personeels)kosten zijn 2,7% hoger. De lasten Toezicht Dierenwelzijn zijn > 675K (+27%). In de regio Limburg is een gift gedaan van 1.000K voor de nieuwbouw van het in aanbouw zijnde Dierenwelzijns centrum. De toegerekende (met name personeels)kosten zijn 14% lager. De lasten voorlichting zijn < 752K (-36%). Deze lagere lasten zijn bij het Verenigingsbureau ontstaan als gevolg van ingezet beleid. De toegerekende (met name person eels)kosten zijn 34% hoger. De lasten eigen fondsenwerving < 691K (-22%). De toegere kende (met name personeels)kosten zijn 30 % lager. De directe lasten beheer en administratie zijn < 432 K (-12%). De lasten zijn vooral gedaald in de regio’s Noord Overijssel en Rijnmond. De toegerekende (met name personeels)kosten zijn 2% hoger. Toelichting op enkele indirecte lasten: De personeelskosten zijn > 594 K (+3%. In de regio’s Noord Holland Zuid en regio Rijnmond zijn de perso neelskosten als gevolg van overnames toegenomen. Bij de meeste regio’s is een toename te constateren voor verdergaande professionalisering. De overige personeelskosten zijn > 687 K (+115%). In 2012 is bij het Verenigingsbureau een voorziening gevormd voor de in 2013 door te voeren reorganisatie. Bestuurskosten zijn > 449 K (+328%). Dit is ontstaan in de regio Rijnmond. De overige algemene kosten zijn < 1.287 K (-35%). In 2011 is een afboeking verwerkt van 998 K in regio Haaglan den en is er een voorziening gevormd van 300 K in regio Rijnmond.
54
Absolute besteding per doelstelling x €1.000
45.000 40.000 8.376
8.859
2.503 900
3.194 951
35.000 30.000
4.637 25.000 5.100 20.000
4.622 4.738
Kosten eigen fondsenwerving Beleidsbeïnvloeding
15.000 10.000
Kosten beheer en administratie
Voorlichting
20.023
19.333
Toezicht dierenwelzijn Dierenhulp
5.000 0
2012
2011
relatieve besteding per doelstelling 100% 90% 80% 70%
20,2% 6,0% 2,2% 11,2%
60% 50%
12,3%
21,2%
7,7% 2,3% 11,1% 11,4%
Kosten eigen fondsenwerving
40%
Beleidsbeïnvloeding
30% 20%
Kosten beheer en administratie
Voorlichting
48,2%
46,4%
Toezicht dierenwelzijn Dierenhulp
10% 0%
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
2012
2011
55
7.6 Begroting 2013 (vastgesteld in de BAV van 23 april 2013)
Begroting 2013
Begroting 2012
19.932 2.030 8.693 580
19.683 2.032 8.228 668
7.185 1.107
6.605 555
Totale baten
39.527
37.771
Lasten Besteed aan doelstellingen Dierenhulp Toezicht dierenwelzijn Voorlichting Beleidsbeïnvloeding
18.704 3.879 4.786 955
17.230 4.559 4.700 885
28.324
27.374
3.331 0 0
2.524 228 24
3.331
2.776
8.254
7.823
39.910
37.973
Resultaat
-383
-202
Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen
-383 -
1.438 -40 -1.600
-383
-202
(x € 1.000)
Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties derden Vergoedingen wettelijke taken en subsidies Baten uit beleggingen Opbrengsten dierenambulances en dierenopvangcentra Overige baten
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Totale lasten
Dierenbescherming Jaarverslag 2012
56
Bijlage 1: Jaarrekening
Inhoudsopgave
Financieel verslag
3
Begroting 2013
6
Balans
8
Staat van baten en lasten
9
Kasstroomoverzicht (indirecte methode)
10
Toelichting behorende tot de samengevoegde jaarrekening
11
Toelichting op de balans
16
Toelichting bestemmingsreserves
20
Toelichting bestemmingsfondsen
22
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
26
Toelichting baten en lasten
26
Enkelvoudige jaarrekening Landelijke vereniging
36
Overige gegevens
58
Voorstel tot verwerking exploitatiesaldo
58
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
60
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
2
Financieel verslag Algemeen De Dierenbescherming is een naar Nederlands recht opgerichte vereniging met volledige rechtsbevoegdheid die voor de realisering van haar charitatieve doelstellingen door middel van fondsenwerving een beroep doet op de publieke offervaardigheid. De Dierenbescherming heeft een ANBI-status en draagt het CBF-keurmerk. Daarom legt de Dierenbescherming financiële en beleidsverantwoording af in haar jaarverslag, waarbij zij rekening houdt met de richtlijnen voor fondsenwervende instellingen, de Richtlijn Jaarverslaggeving 650 en de richtlijnen van het CBF-keur waarin principes van de Code Goed Bestuur voor Goede doelen opgenomen zijn. Alle in dit document genoemde bedragen zijn (x € 1.000) tenzij anders vermeld.
Beloningsbeleid De VFI heeft als onderdeel van de Code Goed Bestuur de “Adviesregeling voor Beloning Directeuren van Goede Doelen” opgesteld waarmee wordt beoogd de beloning voor directeuren bij goede doelen transparant te maken en te normeren. De remuneratiecommissie van de Dierenbescherming heeft rekening houdend met de Adviesregeling voor Beloning Directeuren van Goede Doelen van de VFI voor 2011 inclusief de in september 2011 aangescherpt richtlijnen, de beloning voor de directeur vastgesteld. De directeur van de Dierenbescherming werkt fulltime en voldoet met een in de jaarrekening opgenomen beloning aan de VFI norm.
Vermogensbeleid en beleggingsbeleid De in 2011 door de Algemene Vergadering vastgesteld en goedgekeurde treasury-richtlijnen zijn in het verslagjaar door een grotere groep van de entiteiten binnen de consolidatiekring toegepast. De richtlijnen zijn opgenomen als onderdeel van het beleggingsbeleid van de Dierenbescherming. Voor de uitvoering van het treasury beleid is een meerjaren samenwerking met Schretlen & Co aangegaan voor centraal vermogensbeheer. Ook is het arrangement met de Rabobank als onze huisbankier vernieuwd en verlengd tot 1 april 2014. Ons vermogens- en beleggingsbeleid past binnen de uitgangspunten “Reserves en Beleggingsbeleid”, ontleend aan de VFI-richtlijn “Financieel Beheer Goede doelen” die in de eisen van het CBF-keur opgenomen zijn. De formulering voor een bestemmingsreserve of een bestemmingsfonds is volledig overgenomen en toegepast. Zo dient de continuïteitsreserve voor dekking van risico’s voor de korte termijn en als buffer voor een zekere continuïteit en uitvoering van kerntaken ter realisatie van de doelstelling van onze instelling. De Dierenbescherming hanteert voor dekking van risico’s op de korte termijn een continuïteitsreserve afgeleid van de CBF-norm van maximaal anderhalf keer de begrote jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. De Raad van Toezicht heeft gelet op de benodigde investeringen in het kader van het project Pro Dier goedgekeurd, dat in ons meerjarenbeleidplan 2012-2015 wordt uitgegaan van een maximale besteding van middelen aan de kerntaken en dientengevolge voor de omvang van de continuïteitsreserve gerekend mag worden met een factor van circa 1,0 maal de jaarlijkse kosten werkorganisatie. De wijze waarop wij het vermogen beleggen, wordt voor een groot deel bepaald door het te bestemmen vermogen voor onze doelstellingen, activiteiten en de continuïteit van de organisatie. Tussen bestemmen en daadwerkelijk besteden van reserves en fondsen kan enige tijd verstrijken. Uitgaande van het in stand houden van de waarde van de hoofdsom en bescherming tegen inflatie, worden de gelden voor langere of kortere tijd beheerd. Ons streven is een zo verantwoordelijk
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
3
mogelijke samenstelling van onze portefeuille te hebben. Ter bescherming tegen inflatie en garantie van de hoofdsom, wordt in de portefeuille rekening gehouden met een belangrijke weging voor obligaties, inflation notes en deposito’s. De andere belangrijke elementen uit ons beleggingsbeleid zijn: • diervriendelijk beleggen; • duurzaam beleggen uitgaande van de fasering van de realisatie van onze doelstelling in het meerjarenbeleidplan; • ten minste de waarde van de hoofdsom in stand houden en beschermen tegen inflatie; • streven naar een jaarlijks positief totaal rendement van tussen de 3 en 5 procent; • de opbrengst van de rendementen te gebruiken ter dekking voor exploitatielasten; • bij de verdeling van de portefeuille over de beleggingscategorieën aandelen, obligatie en liquiditeiten, ter bekostiging van de doelstellingsactiviteiten flexibiliteit in te bouwen door rekening te houden met de termijn waarover de beleggingen beschikt dient te worden; • treasury en cashmanagement als een integraal onderdeel opgenomen in ons handboek Administratieve organisatie en Interne beheersing • uitsluitingenbeleid ten aanzien van onder meer bontindustrie, milieugevaarlijke stoffen/bestrijdingsmiddelen, wapenindustrie, bio-industrie en dierproeven • geen stemmen uitbrengen op aandeelhoudersvergaderingen • er wordt niet gehandeld in derivaten of afgeleide producten • centraal vermogensbeheer via Schretlen & Co NV en toetsen van de portefeuilles via Sustainalytics
Ontwikkelingen in 2012 Ook 2012 heeft in belangrijke mate in het teken gestaan van regionalisering en verdergaande professionalisering. Het doel om in 2012 uit te komen op 20 regionale afdelingen is helaas niet bereikt. Per 31 december 2012 zijn nog 2 afdelingen die hun fusietraject dienen af te wikkelen. Het regionaliseringstraject is in de eerste helft van 2013 voltooid. In 2007 is de Dierenbescherming gestart met het veranderingstraject Pro Dier. Gewerkt is aan een krachtige, professionele en zichtbare Dierenbescherming bij wie dierenwelzijn voorop staat. Ons doel was – en is - het creëren van een slagvaardige organisatie die alle kerntaken, overal in het land, op een kwalitatief hoog niveau uitvoert. Alle ondersteunende structuren en werkprocessen worden professioneel ingericht en de continuïteit is geborgd. Op die manier vergroten we het draagvlak voor de organisatie, verbetert het niveau van dierenwelzijn, verkleinen de risico’s en versterkt het imago van de gehele Dierenbescherming. Nu is Pro Dier afgerond en die slagvaardige organisatie ligt binnen handbereik, maar we merken dat we er nog niet zijn. In 2013 en 2014 zal gewerkt worden aan de volgende stap, namelijk een juridische eenwording naar één organisatie via fusies met alle afdelingen. Voor het verslag hadden wij een aantal speerpunten bepaald die voor een deel gehaald zijn. In het jaarverslag onder paragraaf 5 nader toegelicht worden.: • Dat het organisatieontwikkelingstraject geïmplementeerd wordt binnen de kaders van het strategisch meerjarenbeleid. • Ondersteunende en facilitaire diensten meer centraliseren en in kaart brengen dienstverleningspakketten door het verenigingsbureau • Realiseren van een slagvaardiger overlegstructuur van de gehele Dierenbescherming en • Uitvoeren project kennismanagement. Verder is het mega nieuwbouwproject van onze eerste dierenbeschermingscentrum eind 2012 opgeleverd. De feestelijke opening na inrichting heeft plaatsgevonden in april 2013. Voorts is in het verslagjaar met succes gevolg geven aan het verder aan het publiek bekendmaken van het Beter
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
4
Leven kenmerk. De hiervoor opgerichte stichting heeft het eerste jaar met een licht positief exploitatieresultaat weten af te sluiten.
Mede dankzij alle inspanning in het versterken van de interne organisatie en de structuur en de nodige investeringen, hebben wij 2012 kunnen afsluiten met een positief samengevoegde resultaat van € 2.960. De belangrijkste afwijkingen (x € 1.000) ten opzichte van het resultaat van 2011 (negatief € 6.889) geven wij hieronder aan: -
hogere baten uit Eigen fondsenwerving hogere opbrengsten uit Vergoeding wettelijke taken hogere opbrengsten uit beleggingen en liquide middelen hogere opbrengsten uit DA en DOC’ hogere lasten dierenhulp hogere lasten Toezicht Dierenwelzijn voorzieningen herstructurering lagere lasten Voorlichting en kosten werving baten overige afwijkingen baten en lasten Totaal
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
€ 2.990 € 2.883 € 718 € 3.049 € 690 -/€ 362 -/€ 370 -/€ 778 € 853 € 9.849
5
Begroting/Jaarplan 2013 De opgenomen begroting 2013 met een exploitatie tekort van € 383.000 is in de Buitengewone Algemene Vergadering van 23 april 2013 vastgesteld. Aan deze aangepaste begroting is een herstelplan 2013-2014 gekoppeld met de opdracht om binnen die periode te komen tot tenminste sluitende exploitatie begrotingen en om binnen 4 jaar de continuiteitsreserve te versterken tot een factor 1. Het CBF hanteert een factor van maximaal 1,5 keer de kosten werkorganisatie. In deze aangepaste begroting voor het jaar 2013 is rekening gehouden met het continueren van het proces tot een duurzame, beheerbare en efficiënte Dierenbescherming. Voor 2013 is de hoogte van het Fonds Professionalisering opgenomen voor € 1.000.000.Daarnaast is conform ons jaarplan 2013 in de begroting rekening gehouden met: • Het vormgegeven aan de organisatie-inrichting van de Dierenbescherming op basis van de AV-besluiten. • Verder ontwikkelen en vaststellen basispakket afdeling en gelieerde entiteiten. • Vaststellen en toepassen van de P&C cyclus voor de gehele DB. • Voorbereiden van het strategisch meerjarenbeleidplan 2016-2020 door middel van een masterplan. • Aanscherpen van het sturings- en overlegmodel op basis van ervaringen en de gekozen richting voor de organisatiestructuur van de Dierenbescherming. Bij het realiseren hiervan beogen wij te komen tot : • Een vereenvoudigde structuur DB nieuwe stijl. • Afdelingen en gelieerde entiteiten volgen basispakket. • Format afdelingen wordt ingevuld en getoetst. • Masterplan vormt leidraad voor MJP 2016-2020. • Aansluiting van het sturings- en overlegmodel bij de inrichting van de organisatiestructuur van de Dierenbescherming.
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
6
Begroting
Begroting
2013
2012
19.932
19.683
Baten uit acties derden
2.030
2.032
Vergoedingen wettelijke taken en subsidies
8.693
8.228
580
668
Opbrengsten dierenambulances en dierenopvangcentra
7.185
6.605
Overige baten
1.107
555
Totale baten
39.527
37.771
18.704
17.230
Toezicht dierenwelzijn
3.879
4.559
Voorlichting
4.786
4.700
955
885
28.324
27.374
3.331
2.524
Kosten acties derden
0
228
Kosten van beleggingen
0
24
3.331
2.776
8.254
7.823
39.910
37.973
-383
-202
-383
1.438
Bestemmingsreserves
0
-40
Bestemmingsfondsen
0
-1.600
-383
-202
(x € 1.000) Baten Baten uit eigen fondsenwerving
Baten uit beleggingen
Lasten Besteed aan doelstellingen Dierenhulp
Beleidsbeïnvloeding
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Totale lasten
Resultaat
Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
7
Samengevoegde balans (Per 31 december; x €1.000)
ACTIVA Materiële vaste activa
1
Doelstellingen Bedrijfsmiddelen Financiële vaste activa
2
Doelstellingen Overige leningen Beleggingen
3
Voorraden
26.427
21.443
24.888
20.227
1.539
1.216
178
188
132
144
46
44
10.344
369
Bedrijfsmiddelen
Liquide middelen
2011
383
Doelstellingen
Vorderingen en overlopende activa
2012
14 4 5
TOTAAL ACTIVA
15.588 25.748
9.790
351 333 18 13.750 28.668
78.668
74.190
50.157
49.245
PASSIVA Reserves
6
•
Continuïteitsreserve
16.836
17.194
•
Bestemmingsreserves
32.569
32.051
752
0
14.804
13.471
64.961
62.716
•
Overige reserves
Fondsen •
7
Bestemmingsfondsen
Voorzieningen
8
1.028
1.024
Langlopende schulden
9
4.147
2.323
Kortlopende schulden en overlopende passiva
10
8.532
8.127
78.668
74.190
TOTAAL PASSIVA
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
8
Samengevoegde staat van baten en lasten Realisatie
Begroting
Realisatie
2012
2012
2011
21.481
19.683
18.491 2.034
Baten Baten uit eigen fondsenwerving
11
Baten uit acties derden
12
1.880
2.032
Vergoedingen wettelijke taken en subsidies
13
9.515
8.228
6.632
1.135
668
417
Baten uit beleggingen
14
Opbrengsten dierenambulances en dierenopvangcentra
6.605 9.073
6.320
1.465
555
1.015
44.548
37.771
34.908
20.023
17.230
19.333
Toezicht dierenwelzijn
5.100
4.559
4.738
Voorlichting
4.637
4.700
4.622
901
885
951
30.661
27.374
29.644
2.503
2.524
3.194
39
228
54
9
24
46
2.551
2.776
3.294
8.376
7.823
8.859
41.588
37.973
41.797
2.960
-202
-6.889
-108
1.438
-5.361
Bestemmingsreserves
983
-40
-3.035
Overige reserves
752
0
0
1.333
-1.600
1.507
2.960
-202
-6.889
Overige baten Totale Baten
15
Lasten Besteed aan doelstellingen Dierenhulp
Beleidsbeïnvloeding
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Totale lasten Resultaat Resultaatbestemming Toevoeging aan: Continuïteitsreserve
Bestemmingsfondsen
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
9
Samengevoegd kasstroomoverzicht (Per 31 december; x €1.000) 2012
2011
2.362
-7.490
1.937
2.751
Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat Aanpassingen voor: - afschrijvingen - boekverlies op buiten gebruik gestelde activa
586
221
13
-696
- mutaties consolidatiekring
-552
55
-ongerealiseerde koersresultaten
-958
160
-1.871
2.486
- (toe)afname voorraden
-32
-59
- toe(af)name kortlopende schulden
480
-76
-397
4.842
Ontvangen interest
451
616
Ontvangen dividend
30
102
116
-117
- mutaties voorzieningen
- veranderingen in werkkapitaal: - (toe)afname (handels)vorderingen
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
Betaalde interest Aankoop van beleggingen
-2.360
-1.848
Verkoop van beleggingen
3.737
13.178
Gerealiseerde koersresultaten
-304
141
(Toe)afname langlopende deposito's
-669
-946
2.966
8.478
Investeringen in materiële vaste activa
-5.703
-4.469
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-5.703
-4.469
Nieuwe leningen u/g
0
-174
Ontvangen aflossingen leningen u/g
3
165
Aflossingen van leningen o/g
-186
-178
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-183
-187
-2.920
3.822
Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Toe(af)name geldmiddelen Liquide middelen
Totaal liquide middelen
31-12-2012
31-12-2011
Mutatie 2012
Mutatie 2011
25.748
28.668
-2.920
3.822
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
10
Toelichting behorende tot de samengevoegde jaarrekening Algemeen Het doel van de samengevoegde jaarrekening is het verschaffen van inzicht in de financiële positie van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren. Deze jaarverslaggeving is ingericht conform de "Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen" van de Raad voor de Jaarverslaggeving RJ 650 en de richtlijnen van het CBF-keur waarin principes van de Code Goed Bestuur voor Goede doelen opgenomen zijn.
Het gebruik van schattingen Voor het opstellen van de jaarrekening moeten er door de leiding van de Vereniging beoordelingen, schattingen en veronderstellingen worden gemaakt die van invloed zijn op de bedragen die in de samengevoegde jaarrekening worden verantwoord. De schattingen en veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen en diverse andere factoren die onder de omstandigheden realistisch geacht worden, en deze worden aangewend om de boekwaarde van de activa en passiva vast te stellen als dit niet op andere wijze duidelijk wordt. De werkelijke resultaten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en de onderliggende aannames worden voortdurend beoordeeld. Schattingswijzigingen worden verwerkt in de periode waarin de schatting wordt herzien of in deze en toekomstige perioden indien de gewijzigde schattingen van invloed zijn op zowel de huidige als de toekomstige perioden.
Samengevoegde begroting 2012 De begroting voor 2012, zoals opgenomen in de staat van baten en lasten, is de begroting die gepresenteerd en goedgekeurd is tijdens de Algemene Vergadering van de Landelijke Vereniging in december 2011.
Realisaties 2011 en 2012 Voor een toelichting op de belangrijkste verschillen tussen de realisatie 2012 en de realisatie van 2011 wordt verwezen naar de financiële paragrafen in het jaarverslag.
Toelichting bij het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Het resultaat is het exploitatieresultaat gecorrigeerd met de betaalde en ontvangen interest en dividend.
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
11
Grondslagen voor samenvoeging De jaarrekening is opgesteld conform de "Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen" van de Raad voor de Jaarverslaggeving RJ 650. In deze jaarrekening zijn opgenomen de rechtspersonen die organisatorisch met elkaar verbonden zijn en die een zodanige relatie met de Vereniging hebben dat zij als onderdeel van de economische eenheid worden beschouwd. Tot de economische eenheid behoren in ieder geval: • De rechtspersoon die zich met de fondsenwerving bezig houdt; • De instellingen waarop de rechtspersoon een zodanige invloed kan uitoefenen dat zij aanwijzingen kan geven omtrent de besteding van de gelden van deze instellingen; • De instellingen waarop de hiervoor vermelde rechtspersoon en instellingen - al dan niet gezamenlijk - op basis van statutaire bepalingen de meerderheid van het bestuur kan benoemen; • De instellingen die gezamenlijk onder één naam in de publiciteit treden. In het geval een rechtspersoon in de loop van een boekjaar gaat voldoen aan één van deze criteria , wordt deze rechtspersoon vanaf 1 januari van dat boekjaar tot de economische eenheid gerekend. De rechtspersonen, waarvan de financiële gegevens zijn opgenomen in deze jaarrekening, staan op de volgende pagina vermeld.
.
Mutaties Dierenbescherming 2012 Niet meer gelieerd: • Stichting Streekdierentehuis ’t Julialaantje (B10) Gelieerd: • Stichting Dierenopvang Haarlemmermeer (B63) • Asiel Heerlen (samengevoegd in Stichting Dierenbescherming Limburg B55) Nieuw opgericht: • Stichting Beter Leven Kenmerk (L5) • Stichting Dierenambulance Noord Holland Zuid (opgericht door afdeling Noord Holland Zuid) • Stichting Dierentehuis Amstelveen (B56) (Ontstaan door samenvoegen Aalsmeer e.o. & Amstelveen/Ouder-Amstel) Opgeheven: • Stichting van Leeuwen Dierenzorg (B03) Fusies: Verder hebben binnen de Dierenbescherming de volgende mutaties plaatsgevonden: • Delfland (A15), Den Haag (A17) en Zoetermeer (A82) (gefuseerd met Haaglanden A109) • RijnValei WestVeluwe (A97) (gefuseerd met OverGelder A89) • Stichting Registratie van dieren Rijnmond (B31) (samengevoegd met Stichting Dierenopvang Rotterdam B26) • Papendrecht (A53) (gefuseerd met Dierenwaarden A106) • Almelo e.o (A03) (gefuseerd met Twente A96) • Schiedam (A62) gefuseerd met Rijnmond A58)
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
12
Samenstelling 2012 van de in deze jaarrekening opgenomen entiteiten N00
N01
N02
N03
N04
N05
N06
N07 N08
N09
NVBD L1 Verenigingsbureau L2 LID L3 S.B. Criellaertstichting L4 Stg. DB Beheer Onroerende Zaken L5 Stg. BLk Groningen A30 Groningen e.o. B18 Stg. Dierenthuis Oost-Groningen B36 Stg. Laetitiahoeve Friesland A105 Friesland (ex Leeuw arden) A42 Leeuw arden B24 Stg. Thomassen-Verkouter B38 Stg. Nomadenhof Sneek B46 Stg. Dierenasiel de Sw inge Drenthe A104 Drenthe B12 Stg. Provinciaal Drents Dierentehuis Noord Overijssel A39 Kampen, NO polder Urk A98 Noord-Overijssel B21 Stg. steunfonds DTH Edo Hammers B22 Stg. Dierenambulance Kampen B51 Stg. Dierenambulance Noord-Overijssel Tw ente A96 Tw ente B04 Stg. Dierenopvang DB Regio Almelo B15 Stg. DOC Enschede B20 Stg. Dierenopvang Hengelo B52 Stg Dierenbescherming Dierenambulance Tw ente Overgelder A89 Overgelder B06 Stg. Asiel "De Kuipershoek" B07 Stg. Gebouw en "kuipershoek" B08 Stg. Dierentehuis Arnhem e.o. B13 Stg. Hof van Ede B14 Stg. steunfonds NVBD B47 Stg. Ambulance DB OverGelder B60 Stg. Vrienden van OverGelder Nijm egen/Den Bosch A100 Nijmegen-Den Bosch e.o. Utrecht A24 Eemland A67 Utrecht-Amersfoort A81 Zeist e.o. B39 Stg.DierenbeschermingsCentrum Amersfoort B53 Stg. Dierenzorg Midden Nederland A102 Midden Nederland B05 Stg. DA Midden Nederland B16 Stg. Reg. DVC 'De Ark'
N10
N11 N12
N13
N14
N15
N16
N17 N18
N19
N20
Noord Holland Noord A101 Noord-Holland Noord B01 Stg. Dierenasiel Alkmaar B02 Stg. Knaagdierencentrum Heiloo B37 Stg. Dierenopvang Schagen e.o. B41 Stg. Dierenopvangcentrum Waterland B44 Stg. Kerbert Dierentehuis Am sterdam A07 Amsterdam Noord-Holland Zuid A110 Noord-Holland Zuid B19 Stg. Beheer DTH in Kennemerland B56 Stg. Dierentehuis Amstelveen B57 Stg. Dierenambulance Noord-Holland Zuid B63 Stg. Dierenopvang Haarlemmermeer Rijnland A93 Rijnland e.o. B17 Stg. Dierentehuis "Midden Holland" Haaglanden A109 Haaglanden B45 Haags Dierencentrum Rijnm ond A58 Rijnmond B26 Stg. Dierenopvang Rotterdam B28 Stg. Dierenambulance Zuid-Holland Zuid B30 Stg. Zw erfkatten Rijnmond B32 Stg. Dierenw elzijn Rijnmond e.o. B40 Stg. Dierentehuis Nieuw e Waterw eg B59 Stg. financiering Dierentehuis "Nieuw e Waterw eg" Zuid Holland Zuid A106 Dierenw aarden A73 West-Alblasserw aard B23 Stg. Dierentehuis Leerdam B33 Stg. Dierenasiel Tiel B62 Stg. Asiel Gorinchem Zeeland A94 Zeeland West en Midden Brabant A103 West- en Midden-Brabant B42 Stg. regionale dierenopvang 't Honderdak B43 Stg. Dierenasiel Breda e.o. Brabant Zuid-Oost A14 Brabant ZO B09 Stg. het Gerhard Beauveser Steunfonds B34 Stg. DOC "Doornakker" B58 Stg. Steunfonds DB ZuidOost Brabant Lim burg A43 Limburg B25 Stg. SDTH 'De Reddingsboei' B55 Stg. Dierenbescheming Limburg
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
13
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen De activa en passiva zijn gewaardeerd op de nominale waarde, tenzij hierna anders vermeld. Alle genoemde bedragen luiden in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld.
Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen en obligaties, vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten (activa en verplichtingen) die worden aangehouden voor handelsdoeleinden worden gewaardeerd tegen reële waarde en wijzigingen in die reële waarde worden verantwoord in de staat van baten en lasten. In de eerste periode van waardering worden toerekenbare transactiekosten als last in de staat van baten en lasten verwerkt.
Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op bedrijfsterreinen en op materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: • • • • •
Gebouwen Verbouwing Inventaris Automatisering Vervoersmiddelen
2-3% 10% 20% 20% 20%
Leningen in het kader van de doelstelling De leningen verstrekt in het kader van de doelstelling worden op nominale waarde gewaardeerd, zo nodig onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid.
Beleggingen De effecten worden gewaardeerd op de beurskoers per balansdatum. De gerealiseerde en ongerealiseerde koersverschillen worden in de staat van baten en lasten verantwoord onder “resultaat beleggingen”. Effecten die worden aangehouden tot einde looptijd zijn gewaardeerd op de geamortiseerde kostprijs.
Voorraden De voorraden worden gewaardeerd op verkrijgingprijs, zo nodig onder aftrek van een voorziening voor incourante voorraden. De verkrijgingprijs omvat de inkoopprijs en bijkomende kosten.
Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerd, zo nodig onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid. De hoogte van de voorziening wordt door middel van individuele beoordeling bepaald.
Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde van de uitgave die naar verwachting noodzakelijk zijn om verplichtingen en verliezen af te wikkelen.
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
14
Een voorziening wordt in de balans opgenomen, wanneer er sprake is van: • een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die het gevolg is van een gebeurtenis in het verleden; en • waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt; en • het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen nodig is. Voorzieningen voor onderhoud worden gevormd voor zover hieraan onderhoudsplannen ten grondslag liggen. Bij afdelingen/asielen waar geen onderhoudsplan aanwezig is wordt onderhoud ten laste gebracht van het jaar waarin het onderhoud plaatsvindt, en wordt groot onderhoud geactiveerd en afgeschreven over de levensduur.
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat • • • •
•
• •
Contributies worden als baten toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Giften en donaties worden verantwoord in het jaar waarin deze zijn ontvangen. De baten uit nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin de omvang ervan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Voorlopige uitbetalingen op nalatenschappen in de vorm van voorschotten worden in het boekjaar waarin ze worden ontvangen verantwoord als baten uit nalatenschappen, voor zover deze niet eerder als baten zijn verantwoord. Voor een deel van de baten is een specifieke bestemming aangewezen door de geldgever. In die situaties wordt een bestemmingsfonds gecreëerd om aan deze wens tegemoet te kunnen komen. De kosten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten uit subsidies worden toegerekend naar rato van de voortgang van de activiteiten waarvoor de subsidie is toegekend. Vergoeding voor wettelijke taken komen ten gunste van het jaar waarin de wettelijke taak is uitgevoerd.
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
15
Toelichting op de balans (Bedragen x € 1.000)
1. Materiële vaste activa Doelstellingen
Bedrijfsvoering
Totaal 2012
Totaal 2011
30.812
3.089
33.901
33.353
0
0
0
587
Aangepaste beginbalans
30.812
3.089
33.901
33.940
Mutatie consolidatiekring
1.705
0
1.705
0
Investeringen
4.923
814
5.737
4.469
Desinvesteringen
-1.102
-15
-1.117
-1.039
Aanschafwaarde per 31 december
36.338
3.888
40.226
37.370
-10.584
-1.874
-12.458
-13.994
99
0
99
0
Aanschafwaarde per 1 januari Aanpassingen op de beginbalans *)
Cumulatieve januari
afschrijvingen
per
1
Mutatie consolidatiekring Afschrijvingen
-1.495
-476
-1.971
-2.751
531
0
531
818
-11.449
-2.350
-13.799
-15.927
24.888
1.539
26.427
21.443
23.464
925
24.389
19.172
* Inventaris
801
527
1.327
1.616
* Vervoermiddelen
623
88
711
655
24.888
1.539
26.427
21.443
Desinvesteringen
Cumulatieve afschrijvingen per 31 december
Boekwaarde per 31 december
Bestaande uit: * Gebouwen en terreinen
Totaal
*) Dit heeft betrekking op aanpassingen bij afdelingen/asielen om de grondslagen in lijn te brengen met de DB grondslagen.
In 2012 is geïnvesteerd in asielen en automatisering voor totaal € 5.737. De grootste investeringen hebben plaatsgevonden ten behoeve van de infrastructuur automatisering € 236; het Dierenbeschermingscentrum in Amersfoort € 2.994; Dierenwelzijnscentrum Limburg € 773 Stichting Dierenzorg Eemland € 456 en Asiel Brabant Z-O € 184
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
16
2. Financiële vaste activa Leningen doelstellingen
Overige leningen
Totaal
Totaal
2012
2011
Stand per 1 januari
144
44
188
187
Verstrekte leningen
0
0
0
174
-12
9
-3
-165
0
-7
-7
-8
132
46
178
188
Ontvangen aflossingen/kwijtscheldingen Mutatie voorziening Stand per 31 december
Dit betreft leningen die zijn verstrekt aan vier niet gelieerde instellingen (Vogelopvangcentra “Zaanstreek” en “de Strandloper”, asiel Zwolle en Stichting Vrienden van Overgelder). De leningen zijn niet rentedragend.
3. Beleggingen 2012
2011
Obligaties
6.505
6.352
Aandelen
1.659
1.927
Langlopende deposito’s
2.120
1.451
60
60
Gebouwen
10.344
9.790
De Dierenbescherming voert een actief, maar beheerst vermogensbeleid. Hierbij wordt samengewerkt met Schretlen & Co, een dochtermaatschappij van de Rabobank. Het streven is om een zo groot mogelijk deel van de aanwezige beleggingen hier onder te brengen. Op het effectendepot geadministreerd bij de Rabobank rust geen pandrecht.
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
17
Overzicht van de effectenportefeuille Aandelen
Beurswaarde per 1 januari Mutatie consolidatiekring Aankopen en nalatenschappen Verkopen / aflossingen
Gerealiseerde koersresultaten Ongerealiseerde
Obligaties
Totaal
2012
1.927
6.352
8.279
19.883
0
0
0
26
301
2.059
2.360
1.848
-2.705
-3.737
-13.178
1.196
5.706
6.902
8.580
152
152
304
-141
647
958
-160
-1.032
311
2011
Koersresultaten
Beurswaarde per 31 december
Totaal
1.659
6.505
8.164
8.279
4. Vorderingen en overlopende activa 2012
2011
Te vorderen uit hoofde van nalatenschappen
8.302
7.692
Overige vorderingen en overlopende activa
3.255
2.495
Debiteuren
2.021
1.550
Nationale Postcode Loterij
1.800
1.800
209
213
15.588
13.750
Te ontvangen rente
De vorderingen hebben een resterende looptijd korter dan 1 jaar, met uitzondering van vorderingen uit nalatenschappen die, afhankelijk van afwikkeling, langer dan 12 maanden kunnen blijven staan.
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
18
5. Liquide middelen
2012
Rekeningen-courant Kortlopende deposito’s
2011
24.414
28.046
1.244
519
90
103
25.748
28.668
Kassaldi
Op balansdatum is in totaal is € 675 van de liquide middelen niet vrij opneembaar als gevolg van verstrekte bankgaranties voor huurverplichtingen en een juridische zaak. Van de rekeningen-courant staat € 12.737 op bankrekeningen bij de Rabo, € 5.228 op bankrekeningen bij de ABN–Amro, € 1.793 op bankrekeningen bij de ING en € 4.820 op bankrekeningen bij de overige banken. De deposito’s zijn voor € 301 voorzien in verband met lopende procedures met erfgenamen.
6. Reserves
Stand per 1 januari
Continuïteits-
Bestemmings-
reserve
reserves
Overige reserves
17.194
32.051
0
Totaal
Totaal
2012
2011
49.245
57.786
Mutatie op beginvermogen*
Aangepast beginvermogen
-226
17.194
32.052
0
49.245
57.560
Mutatie consolidatiekring
250-
466-
0
716-
81
Uit resultaatbestemming
108-
983
752
1.627
-8.396
16.836
32.569
752
50.157
49.245
Stand per 31 december
Continuïteitsreserve: De continuïteitsreserve van de Dierenbescherming heeft ten doel om de kosten werkorganisatie te kunnen dekken bij tegenvallende baten in enig jaar. De CBF norm voor de continuïteitsreserve is ingesteld op maximaal 1,5 maal deze kosten. De dierenbescherming streeft naar een factor 1,0. Ultimo 2012 is de samengevoegde verhouding: 0,53 (2011: 0,54) [Continuïteitsreserve € 16.836 2011:€ 17.194) en Kosten werkorganisatie € 31.506 (2011:€ 31.933). Voor de komende jaren is beleid ontwikkeld om naar deze streefwaarde van factor 1 te groeien.
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
19
Toelichting bestemmingsreserves De reserve financiering activa doelstelling en reserve financiering activa bedrijfsvoering zijn conform de “Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen” onder de bestemmingsreserves verantwoord. De hoogte van de reserve financiering activa doelstelling is gelijk aan de waarde van verstrekte leningen in het kader van de doelstelling. De hoogte van de reserve financiering activa bedrijfsvoering is gelijk aan de boekwaarde van de materiële vaste activa.
Bestemmingsreserves specificatie Mutatie
Stand per 1 januari
cons kring
Stichting DWZ Rijnmond
2.923
0
161
Afdeling Groningen
2.956
0
Stichting Dierenzorg Stichting DTH Nieuwe Waterweg NSA Noord-Holland Noord
2.307
0
2.112
0
1.873
Afdeling Rijnmond
1.063
Dotaties
Afdeling Limburg
Stand per 31 december
Onttrekkingen
0
3.084
0
0
2.956
0
-58
2.249
77
0
2.189
0
0
-109
1.764
0
825
0
1.888
0
146
0
0
146
Bestemmingsreserves VB
1044
0
338
0
1.382
Diverse reserves afdelingen
4.580
-612
270
0
4.238
18.858
-466
1.671
-167
19.896
11.714
0
0
-2.119
9.595
1.479
0
1.598
0
3.077
13.193
0
1.598
-2.119
12.672
32.051
-466
3.269
-2.286
32.568
Reserve Fin. Act. Doelstelling Reserve Fin. Act. Bedrijfsvoering
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
20
Stichting DWZ Rijnmond De bestemmingsreserve bij Stichting Dierenwelzijn Rijnmond e.o. is in het verleden gevormd ten behoeve van het aanvullen van mogelijke tekorten bij gelieerde stichtingen.
Afdeling Groningen en Stichting DTH Nieuwe Waterweg De bestemmingsreserves bij de afdeling Groningen en Stichting Dierentehuis Nieuwe Waterweg zijn gevormd ten behoeve van nieuwbouw.
Stichting Dierenzorg en afdeling Noord Holland Noord De bestemmingsreserves bij Stichting Dierengoed en de afdeling Noord Holland Noord zijn gevormd ter dekking van de exploitatiekosten voor dierenhulp in brede zin.
Afdeling Rijnmond De bestemmingsreserve bij de afdeling Rijnmond betreft € 1.000 inzake nieuwbouw.
Bestemmingsreserves VB Hieronder is een aantal kleinere reserves opgenomen o.a. voor Actueel dierenleed en Zwerfkatten.
Diverse reserves afdelingen Dit betreft individueel kleinere bestemmingsreserves bij afdelingen en asielen, die over het algemeen bestemd zijn voor het ondersteunen van gelieerde stichtingen (operationele diensten), verbetering van dierenhulp en de daarbij behorende ondersteunende diensten en voor geplande projecten voor nieuwbouw.
Reserves financiering activa bedrijfsvoering c.q. doelstelling De reserve financiering activa doelstelling en reserve financiering activa bedrijfsvoering zijn conform de “Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen” onder de bestemmingsreserves verantwoord.
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
21
Toelichting bestemmingsfondsen Onder de bestemmingsfondsen wordt dat deel van het eigen vermogen opgenomen dat een beperkte bestedingsmogelijkheid heeft, doordat een derde (de gever) deze beperking heeft aangegeven of doordat het geld werd ingezameld voor een specifiek doel.
7. Bestemmingsfondsen Stand per
Dotaties
Onttrekkingen
Stand per
1-jan
31-dec
1. Fonds Asielen (D&T)
410
0
0
410
1.155
0
-845
310
3. Fonds Inspectie
0-
730
-387
343
4. Fonds Pedigree Asielhonden
89
0
0
89
5.Wilhelmina Davyt Keuchenius Stg.
40
0
0
40
6. Fondsen uit nalatenschappen
1.640
128
-658
1.110
7. Fonds Utrecht/ Amersfoort
4.274
521
0
4.795
198
2.102
0
2.300
-258
5.407
2. Fonds Professionalisering 2012
8. Fonds afdeling Limburg 9. Overige Fondsen Afdelingen en Stichtingen
5.664
13.471
0
3.481
-2.148
14.804
1. Fonds asielen (Dierenhulp &Toezicht) Het fonds asielen is in 2011 gevormd ten behoeve van asielwerk. Uit dit fonds worden uitgaven gedaan ter ondersteuning van asielwerk vanuit de groet Dierenhulp en Toezicht van de landelijke vereniging.
2. Fonds Professionalisering 2012 Ter ondersteuning van de NSA’s om te komen tot de gewenste professionalisering is per eind 2011 het fonds Professionalisering gevormd. De financiering van dit fonds komt uit het Fonds Asielen. Vanuit dit fonds worden uitgaven gedaan voor de inhuur van betaalde krachten gedurende een vooraf bepaalde periode. .
3. Fonds inspectie De bijdrage in het exploitatietekort van de LID wordt mede gefinancierd vanuit giften en nalatenschappen die specifiek voor inspectiewerk zijn aangemerkt. Deze baten uit giften en nalatenschappen worden in het Fonds Inspectie ondergebracht. In 2012 is € 730 (2011:€ 263) uit nalatenschappen en giften toegevoegd. De bijdrage in het exploitatietekort is lager dan de omvang van het fonds, dit verklaart het restant van € 342 aan het eind van het verslagjaar.
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
22
4. Fondsen Pedigree asielhonden Door Pedigree is bij de verkoop van hondenvoer actie gevoerd ten behoeve van asielhonden. Rekening houdend met ontvangen bedragen en besteed aan de aanleg van speelweides voor asielhonden, resteert een saldo van € 89 voor 2013.
5. Fonds Wilhelmina Davyt-Keuchenius (WDKS) Het Fonds WDKS betreft een gift van Stichting Wilhelmina Davyt-Keuchenius en is bestemd voor de professionalisering van ambulances en diensten, waarbij ook de Federatie Dierenambulance Nederland (FDN) bij goede projectbeschrijvingen daarop een beroep kan doen. In 2012 zijn geen aanvragen behandeld.
6. Fondsen uit nalatenschappen Deze hebben de volgende (testamentair bepaalde) bestemmingen: • Dierenambulances; • Asielen in het hele land; • De opvang van thuisloze honden en katten in de provincie Groningen; • Opvang van honden; • Verbetering van de kattenafdeling van het Dierenasiel te Amsterdam; • Ondersteuning van (maximaal) een drietal kleine asielen alsmede t.b.v. kleine vogelopvangcentra; • Activiteiten in de regio Schoorl; • Dierenasiel Brammelo en Dierenbegraafplaats te Haaksbergen.
7. Fonds Utrecht/Amersfoort Aan dit fonds zijn bijdragen ten behoeve van de bouw van het DierenBeschermingsCentrum in Amersfoort gedoteerd. De toekomstige exploitatielasten worden gedekt uit dit fonds. De officiële ingebruikname heeft plaatsgevonden in april 2013.
8.
Fonds afdeling Limburg
Aan dit fonds zijn de bijdragen ten behoeve van de bouw van een DierenWelzijnsCentrum in Limburg gedoteerd. De toekomstige exploitatielasten worden gedekt uit dit fonds.
9. Overige fondsen uit nalatenschappen (afdelingen en stichtingen) Het merendeel van de bestaande fondsen bij afdelingen en asielen betreft de ondersteuning van verenigingen en/of stichtingen bij het uitvoeren van dierenhulp, waaronder dierenopvang en dierenambulances. We noemen in het vervolg een aantal grotere fondsen: o Bij afdeling Groningen is er sprake van een totaal aan fondsen van € 1.241 voor de bekostiging van Dierenambulances, Dierenasiel Zuidwolde, Dierenasiel Winschoten, Noodfonds dierenhulp, Tillenfonds stadsduiven en regionaal inspectiewerk; o Bij Stichting Thomassen-Verkouter (regio Friesland) is er sprake van een totaal fonds van € 802 ten behoeve van het in stand houden van dierenopvangcentrum in gemeente Leeuwarden en het financieel ondersteunen van afdeling Leeuwarden; o Bij afdeling Noord Holland Noord is er sprake van een totaal aan fondsen van € 959 voor knaagdierenopvang en continuering stichting tot exploitatie van Kerbertasiel. o Afdeling Rijnland beschikt over een fonds van € 329 voor regionaal dierenhulp, verkregen uit nalatenschappen. Het bestuur ontwikkelt in 2012 beleid inzake de verdere uitvoer van het bestemmingsfonds. o Bij stichting Dierenasiel Breda e.o. is beschikbaar een fonds van € 468 voor regionaal dierenopvangcentrum en exploitatie dierenambulance.
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
23
o
Afdeling OverGelder beschikt over een fonds van € 308 voor dierenambulances.
8. Voorzieningen Stand per
Toevoeging
Vrijval/
Stand per
onttrekking
31-12-2012
0
0
30
1-1-2012
Arbeidsongeschiktheid
30
Juridisch dossier
105
0
-105
0
Voorziening reorganisatie
143
370
-143
370
Voorziening jubilea
0
45
0
45
(Groot) Onderhoud
746
0
-162
584
1.024
415
-410
1.029
Totaal
De voorziening voor arbeidsongeschiktheid is gevormd voor het niet verzekerde deel van de doorbetalingsverplichting aan medewerkers die in de WIA terecht komen. Voor panden in gebruik door afdelingen voor de uitvoering van de kerntaken zijn voorzieningen getroffen voor gepland elementen onderhoud. De voorziening reorganisatie volgens de stand per 1-1-2012 betreft de herstructurering uit 2011, welke volledig is afgerond in 2012. In 2012 is een nieuwe voorzieninggevormd in verband met een reorganisatieplan bij het Verenigingsbureau ter dekking van
de verwachte kosten van afvloeiing van
medewerkers. De afwikkeling vindt plaats in 2013. De voorziening juridisch dossier is in het verslag jaar goed afgewikkeld. De vrijval is in de baten verwerkt.
9. Langlopende schulden
31-12-2012
Leningen o/g in het kader van doelstellingen
31-12-2011
4.099
2.217
48
106
4.147
2.323
Overige leningen o/g
De leningen in het kader van doelstellingen betreffen hypothecaire leningen. De grootste leningen betreffen Stichting Dieren Opvang Haarlemmermeer € 2.010, afdeling Dierenwaarden € 452, Dierenopvangcentrum Enschede € 459 , Nomadenhof Sneek € 352, Stichting Nieuwe waterweg € 360.
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
24
10. Kortlopende overlopende passiva
schulden
en
31-12-2012
31-12-2011
Crediteuren
1.847
1.514
Vooruit ontvangen contributies
1.575
1.689
0
958
Ongerealiseerde baten Belastingen en premies sociale lasten
968
796
Te betalen personeelskosten
1.186
951
Overige schulden en overlopende passiva
2.956
2.219
8.532
8.127
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
25
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Met de Stichting Nationale Postcodeloterij is door de Landelijke Vereniging een overeenkomst gesloten met een looptijd tot en met 31 december 2015, waarin de Dierenbescherming als beneficiant wordt aangemerkt. De afgelopen jaren heeft De Dierenbescherming uitkeringen ontvangen van € 1,8 miljoen per jaar. Voor de resterende looptijd wordt een jaarlijks bedrag in die orde van grootte verwacht.
De Landelijke Vereniging heeft een huurovereenkomst afgesloten voor het pand Scheveningseweg 58 in Den Haag. De huurverplichting inclusief servicekosten voor 2012 bedraagt € 310.468. Het huurcontract heeft een looptijd van 5 jaar en eindigt op 28 februari 2016. Van het gehuurde deel is tot 28 februari 2015 een opzegmogelijkheid van de 4e etage (447 m2). Er is een garantie afgegeven voor de huur van betreffende pand t.w.v. € 76.186. Per 31 december 2012 bestaat ten behoeve van de Landelijke Vereniging (VB) een resterende verplichting aan de leasemaatschappij van totaal € 152.664.
De Vereniging is lid van het Europese Eurogroup For Animals dat zich vooral richt op het leggen van contacten met en informeren van Europarlementariërs. Het lidmaatschap is jaarlijks opzegbaar, en dient uiterlijk 6 maanden voor afloop van het kalenderjaar te worden opgezegd. De kosten van het lidmaatschap bedraagt 1,5% van de totale lasten van de Landelijke Vereniging per jaar (de contributie over 2013 bedraagt € 205.000).
Door de afdelingen zijn leasecontracten voor apparatuur afgesloten ter waarde van €6 (2011:€ 8).
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
26
Toelichting baten en lasten (x € 1.000)
11. Baten eigen fondsenwerving
I
II
III
IV
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012
2012
2011
11.562
8.040
8.376
Giften en fondsenwervende acties
3.714
4.838
3.731
Contributies
4.364
4.221
4.346
Overige baten uit eigen fondsenwerving
1.841
2.584
2.038
21.481
19.683
18.491
Nalatenschappen en legaten
I Nalatenschappen en legaten
2012
2011
Landelijke Vereniging
6.995
4.859
Afdelingen en Asielen
3.880
3.426
Inspectiewerk
687
91
11.562
8.376
II Giften en fondsenwervende acties
2012
Overig
Algemene Giften Giften en afdelingen/asielen
periodieke
Bijdrage Dierentehuis Hoorn Fondsen
Fonds Asielen Fonds Inspectie Acties afdelingen/asielen
schenkingen
1.457
2011
0
1.105 1.096
0
95
546
1.172
43
263
1.668
0
3.714
3.731
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
27
III Contributies
Contributies leden
2012
2011
4.145
4.095
219
251
Contributies jeugdleden
4.364
4.346
Aantal leden per jaareinde Volwassen leden Jeugdleden
112
115
11
13
123
128
De gemiddelde contributie per volwassen lid is in 2012 licht gestegen.
IV Overige baten uit eigen fondsenwerving
2012
2011
Collecten
1.237
1.269
Verkoop goederen
172
178
Overige baten fondsenwerving
432
591
1.841
2.038
Verkoop goederen
Netto omzet Kostprijs
Brutowinst
2012
2011
282
292
-110
-114
172
178
De verkoop goederen betreft verkoop van artikelen via de webshop en winkels van asielen.
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
28
12. Baten uit acties van derden Realisatie
Begroting
Realisatie
2012
2012
2011
1.800
1.800
1.800
16
15
19
Margriet
0
0
21
Geef SMS
2
0
10
Pedigree Adoptieplan
0
135
125
15
0
0
5
0
0
42
82
59
1.880
2.032
2.034
Nationale Postcode Loterij – Reguliere Bijdrage Vriendenloterij (voorheen Sponsor Bingo Loterij)
Group-on La Place stickerboekactie Overige acties derden
De Nationale Postcode Loterij heeft de Dierenbescherming in 2010 niet benoemde bijdragen toegekend van, uit te keren in 5 jaar. In 2011 is de eerste termijn ontvangen. In 2011 en 2012 is jaarlijks € 1,8 miljoen ontvangen.
13. Vergoedingen wettelijke taken en subsidies
Bijdragen lokale overheden (asielwerk) Bijdragen lokale overheden (niet asielwerk) Centrale overheid (inspectiewerk) Bijdragen overige instellingen (asielwerk) Ministerie van EL&I
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012
2012
2011
7.036 550 1.600 134 194
9.514
5.682
5.458
550
450
1.595
305
401
128
0
291
8.228
6.632
Wettelijke taken betreffen die activiteiten, zoals opvang van verloren dieren, waar de gemeente in principe verantwoordelijk voor is en waar vergoedingen aan de Dierenbescherming worden gedaan voor het uitvoeren van deze taken. Van de ministeries van EZ (voorheen EL&I) en V&J is in 2012 gezamenlijk € 1.600 aan subsidies ontvangen voor het inspectiewerk van de LID. Deze subsidies zijn verstrekt op basis van het Convenant samenwerking dierhandhaving. Het ministerie van EZ heeft een subsidie verstrekt € 1.000 en het ministerie van V&J € 600. In 2011 heeft het verenigingsbureau een subsidie toegekend gekregen van het Ministerie van EL&I voor maximaal € 323 aan groep Communicatie en Fondsenwerving voor de communicatie rondom het Beter Leven kenmerk. Van deze subsidie is in 2011 80% (€ 258) ontvangen. Het project is in 2012 afgerond en is €194 aan baten genomen de
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
29
laatste termijn van de subsidie is verwerkt als bate (€ 65). Voor het project dierenhulpverlening, een samenwerkingsverband tussen de Dierenbescherming en de ministeries van EZ (voorheen EL&I) en VenJ is een bijdrage van € 110 ontvangen en verantwoord. Daarnaast is voor € 20 een bijdrage geleverd in de vorm van personele inzet. De lasten voor het project zijn verwerkt onder de lasten dierennoodhulp. De Stichting De Dierenbescherming Beheer Onroerende Zaken heeft in 2012 een subsidie verantwoord van de gemeente Amersfoort van € 550. Dit betreft een bijdrage voor de nieuwbouw van het Dierenbeschermingscentrum Utrecht/Amersfoort. In totaal is een bijdrage van € 1.000 toegezegd. Het saldo van € 100 is verwerkt in 2012 en wordt in 2013 ontvangen.
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
30
14. Baten uit beleggingen
Dividenden
Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
30
163
102
Rente obligaties
230
256
500
Rentebaten langlopende deposito’s
221
86
116
-262
143
-141
916
20
-160
1.135
668
417
Gerealiseerde koersverschillen effecten Ongerealiseerde koersverschillen
15. Overige baten Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie
Opbrengsten Beter Leven kenmerk *
492
0
0
Overige baten
599
373
617
0
0
74
Uitvoering opdrachten EL&I Trainingen Rente banktegoeden vrijval voorziening juridisch dossier
2011
24
0
27
290
182
297
60
0
0
1.465
555
1.015
*De toename in 2012 is veroorzaakt door de omzet van Stichting Beter Leven kenmerk (492 K)
Samengevoegde Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren 2012
31
Lastenverdeling
Dierenhulp
Directe kosten Personeelskosten Overige personeelskosten Reis- en verblijfskosten
Voorlichting
Beleidsbeïnvloeding
Fondsenw.
Kosten Beleggingen
Kosten acties derden
Kosten Beheer & Admin.
Totaal realisatie
Begroting
Totaal realisatie
2012
2012
2011
5.050 10.267
3.148 1.404
1.622 2.278
260 482
1.403 811
10 0
39 0
2.910 3.957
14.442 19.199
10.502 17.962
15.093 18.604
482
147
198
41
83
0
0
336
1.287
601
600
318
237
127
19
38
0
0
205
944
750
946
1.848
78
169
47
85
0
0
445
2.672
2.710
2.737
478
9
5
3
6
0
0
85
586
252
137
1.580
77
238
48
77
0
0
438
2.458
5.196
3.680
20.023
5.100
4.637
900
2.503
10
39
8.376
41.588
37.973
41.797
Huisvestingskosten Bestuurskosten Overige algemene kosten Totale lasten
Toezicht dierenwelzijn
Kostentoerekening De kosten worden aan de doelstellingen toegerekend op basis van de tijdsbesteding van personeel.
Kengetallen • • •
% kosten eigen fondsenwerving ten opzichte van baten uit eigen fondsenwerving = 11,4% (2011: 17,3%). % lasten Beheer & Administratie ten opzichte van totale lasten = 20,1% (2011: 21,2%). De Landelijke Vereniging hanteert op basis van het 4 jaars gemiddelde als leidraad maximaal 25%. Het gemiddelde over de periode 2009 tot en met 2012 is 20,3%. % besteed aan de doelstellingen ten opzichte van totale baten = 68,8% (2011: 84,9%).
Directe kosten eigen fondsenwerving Realisatie 2012
Begroting
Realisatie
2012
2011
Ledenwerving
111
115
374
Werving giften particulieren
448
450
443
Ledenbehoud
192
200
210
Wervingen door Afdelingen/ Asielen
314
223
286
50
250
42
195
200
169
Collectekosten
60
91
72
Sponsorwerving
33
26
26
1.403
1.555
1.622
Ledenadministratie Werving nalatenschappen
.
Personeelskosten
Salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Onkosten vergoedingen
Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
15.552 2.328 1.040 279
15.828 1.349 388 398
15.139 2.195 983 287
19.199
17.963
18.604
Lasten Dierenhulp De directe lasten dierenbulp zijn € 296 lager dan in 2011. De belangrijkste mutaties zijn: lagere lasten VB € 330, afdeling Overgelder € 319 en afdeling Haaglanden € 143. Hogere lasten bij de afdelingen Brabant Zuid-Oost (€ 412), Limburg (€ 279) en Noord Holland Zuid (€ 161). Lasten Toezicht Dierenwelzijn De directe lasten dierenwelzijn zijn € 675 hoger dan in 2011.De lasten zijn sterk toegenomen met € 947 bij de afdeling Limburg ten behoeve van de nieuwbouw van het Dierenwelzijn centrum. Lagere lasten zien wij bij de afdeling Drenthe € 118 en bij afdeling Noord Holland Noord € 129.
Lasten voorlichting De directe lasten voorlichting zijn € 852 lager dan in 2011. Aan lasten voorlichting is door het Verenigingsbureau € 794 minder uitgegeven dan in 2011 als gevolg van geplande besparingsmaatregelen. In de afdeling Rijnmond zijn de lasten € 102 lager.
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
33
Bezoldigingen en vergoedingen Bezoldiging directie Bij de Dierenbescherming is een algemeen directeur/bestuurder werkzaam die de leiding heeft over de vereniging. Het toezichthoudend orgaan heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgesteld. Het bezoldigingsbeleid wordt periodiek geactualiseerd. De laatste evaluatie heeft plaatsgevonden in het voorjaar van 2013. De voor toetsing aan VFI maxima relevante werkelijke jaarinkomen van de directie bedroeg over het jaar 2012 € 137 op basis van 40 uur per week - bruto € (2011:€ 138) inclusief vakantietoeslag en eindejaarsuitkering. Onderdeel van de honorering is een ter beschikking gestelde leaseauto . Deze beloning valt binnen het VFI maximum. Nevenfuncties van de algemeen directeur/bestuurder zijn: - lid Raad van Toezicht Bibliotheek Service Centrum Utrecht - lid Raad van Toezicht Vereniging Openbaar Onderwijs/Facilitair - vicevoorzitter Eurogroup For Animals
Dienstverband
Aard
(looptijd)
uren
fte
parttime
percentage
periode
Bezoldiging
(EUR)
Jaarinkomen
bruto
loon/salaris
vakantiegeld
eindejaarsuitkering,
13e/14emnd
variabel
jaarinkomen
Totaal
jaarinkomen
2012
onbepaald
40
1
0
1/1‐31/12
2011
117.301
9.480
3.402
7.111
115.852
9.212
3.360
9.221
137.294
137.645
10.989
10.491
13.239
172.364
SV
lasten
(werkgeversdeel)
Belastbare
vergoedingen/bijtellingen
Pensioenlasten
(werkgeversdeel)
Totaal
overige
lasten
en
vergoedingen
8.518
11.237
14.006
33.761
Totaal
bezoldiging
171.055
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
onbepaald
40
1
0
1/131/12
2012
2011
34.719
34
Vergoedingen aan de leden van de Raad van Toezicht Voor de gemaakte reis-, verblijf- en representatiekosten in 2012 hebben de leden van de raad van toezicht samen een vergoeding van totaal € 4 (2011:€ 4) (2010: € 6) ontvangen. Noch aan de algemeen directeur/bestuurder noch aan de leden van de Raad van Toezicht worden leningen, voorschotten of garanties verstrekt. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen bezoldiging voor hun toezichthoudende rol.
Bezettingsoverzicht In navolgend overzicht is de gemiddelde bezetting (in fulltime equivalenten) ingedeeld in groepen binnen de organisatie weergegeven over de jaren 2011 en 2012:
VB Directie en staf Bestuur en Organisatie* Personeelszaken*
2012
2011
1,0
1,1
10,9
5,7
2,8
7,8
Financiën & Controle
12,3
13,1
Dierenhulp en Toezicht*
24,5
23,0
Communicatie & Fondsenwerving
27,5
23,3
ProDier
0,0
16,9
79,0
90,9
LID Directie en staf Inspectie Intake en Service
Afdelingen
via Landelijke Vereniging*
3,0
5,6
14,6
20,0
1,0
1,0
18,6
26,6
14,2
Afdelingen
102,4
104,7
Stichtingen
231,6
193,7
SBLk
TOTAAL
4,0
0,0
352,2
298,4
449,8
415,9
*Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
Onderdeel van ons professionaliseringsprogramma is het zoveel mogelijk versterken van de interne organisatie met vaste krachten bij cruciale functies, om zo de nodige kennis “in huis” te behouden. In het kader van Pro Dier is het noodzakelijk geweest om Nieuwe Stijl Afdelingen te voorzien van afdelingsmanagers en fondsenwervers om deze op het gewenste niveau te brengen.
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
35
Enkelvoudige jaarrekening van de Landelijke Vereniging van de NEDERLANDSE VERENIGING TOT BESCHERMING VAN DIEREN 2012
Enkelvoudige balans (Per 31 december 2012; x €1.000) 31-12-2012
31-12-2011
ACTIVA Materiële vaste activa Bedrijfsmiddelen
1
447
489
Financiële vaste activa Leningen in kader van doelstelling
2
430
467
Beleggingen
3
1.023
972
260
240
Voorraden Vorderingen en overlopende activa
4
9.958
9.321
Liquide middelen
5
4.688
4.444
16.806
15.933
TOTAAL ACTIVA
PASSIVA Reserves en fondsen Reserves - Continuïteitsreserve - Bestemmingsreserves - Overige reserves Fondsen - Bestemmingsfondsen
Voorzieningen Kortlopende schulden en overlopende passiva
6 4.617 2.259 752
3.216 2.000 0 7.628
5.216
2.302
3.335
9.930
8.551
8
445
276
9
6.431
7.106
16.806
15.933
7
TOTAAL PASSIVA
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
36
Enkelvoudige staat van baten en lasten (; x €1.000)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012
2012
2011
Baten Baten uit eigen fondsenwerving
10
12.319
11.144
9.256
Baten uit acties derden
11
1.841
1.950
2.006
Subsidies van overheden
12
194
1.500
291
Baten uit beleggingen
13
142
44
292
Overige baten
14
206
13
160
14.702
14.651
12.005
3.092
2.408
4.851
Totale Baten Lasten
15
Besteed aan doelstellingen Dierenhulp Toezicht Dierenwelzijn Voorlichting Beleidsbeïnvloeding
347
1.900
1.973
3.796
3.711
3.769
602
557
693
7.837
8.576
11.286
1.711
1.813
2.299
8
10
8
1.719
1.823
2.307
3.768
3.625
3.014
13.323
14.024
16.607
1.379
627
4.602-
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten van beleggingen
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Totale lasten
Resultaat Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve
1.402
2.267
1.469-
Bestemmingsreserves
259
40-
2.371-
Bestemmingsfondsen
1.033-
1.600-
762-
751
0
0
1.379
627
4.602-
Overige reserves
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
37
Enkelvoudig kasstroomoverzicht (indirecte methode) ;( x €1.000) 2012
2011
1.379
4.602-
- afschrijvingen
266
338
- mutaties voorzieningen
173
419-
- ongerealiseerde koersresultaten
51-
19
Totaal
388
62-
Kasstroom uit operationele activiteiten Exploitatieresultaat Aanpassingen voor:
Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden - vorderingen - veranderingen in beleggingen (excl.onger.koersres.) - kortlopende schulden Totaal Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
20-
74-
637-
2.617
0
5.001
675-
1.666-
1.332-
5.878
435
1.214
224-
186-
33
92
191-
94-
244
1.120
31-12-2012
Mutatie
Mutatie
2012
2011
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Investeringen materiële vaste activa Mutatie financiële vaste activa
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten
Mutatie liquide middelen
Liquide Middelen 31-12-2011
Banken
4.442
4.686
244
1.119
2
2
-
1
4.444
4.688
244
1.120
Kas
Totaal liquide middelen
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
38
Toelichting op de enkelvoudige balans (Activa)
1 Materiële vaste activa (x €1.000) Aanschafwaarde per 1 januari
31-12-2012
31-12-2011
1.484
1.298
224
186
1.708
1.484
Afschrijvingen t/m vorig boekjaar
995-
657-
Bij: Afschrijvingen
266-
338-
1.261-
995-
447
489
Bij: Investeringen Aanschafwaarde per 31 december
Afschrijvingen t/m boekjaar Boekwaarde per 31 december
Materiële vaste activa betreft inventaris en inrichting (boekwaarde € 197), automatisering (boekwaarde € 236) en vervoersmiddelen (boekwaarde € 14). De gemaakte investeringen betreffen de vernieuwing van het netwerk en de software voor de gehele Dierenbescherming . De totale investering (inclusief kosten van implementatie)bedraagt € 405. De toegepaste afschrijvingspercentages zijn vermeld in de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling op pagina 11.
2 Leningen in het kader van de doelstelling (x €1.000) Stand per 1 januari
31-12-2012
31-12-2011
528
620
33-
92-
495
528
65-
61-
430
467
Bij: Verstrekte leningen/aanpassingen Af: Ontvangen aflossingen
Af: voorziening Stand per 31 december
Over 4 leningen wordt een rentevergoeding berekend. Het saldo van deze leningen bedraagt € 296. Het rentepercentage van de verstrekte leningen bedraagt 4%. De overige 6 leningen zijn niet rentedragend. Er zijn 5 leningen met een schuldrest van € 51 verstrekt aan niet gelieerde instellingen. Op alle leningen rust een aflossingsverplichting. Van de leningen verstrekt aan Dierentehuis Bommelerwaard en Dierentehuis De Achterhoek voor een bedrag van € 17 is de aflossing onzeker. Deze leningen zijn volledig voorzien.
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
39
3 Beleggingen (x €1.000)
31-12-2012
Obligaties
31-12-2011
1.023
972
1.023
972
De beleggingen vinden plaats conform het beleggingsstatuut van de Dierenbescherming. De beleggingen bestaan uit 2 obligatieleningen van Rabobank respectievelijk Robeco. Op het effectendepot rust geen pandrecht.
Overzicht van de effectenportefeuille (x €1.000)
Totaal
Totaal
2012
2011
Obligaties/ inflation notes Beurswaarde per 1 januari
972
5.993
Af: Verkopen / aflossingen
0
5.001-
972
992
51
20-
1.023
972
Ongerealiseerde koersverschillen Beurswaarde per 31 december
4 Vorderingen en overlopende activa 31-122012
31-122011
Te vorderen uit hoofde van nalatenschappen *
7.343
7.098
Nationale Postcode Loterij
1.800
1.800
Overige vorderingen en overlopende activa
216
220
Vordering uit hoofde van schenking **
165
0
Debiteuren Vorderingen op gelieerde instellingen
5
4
339
138
Vooruitbetaalde pensioenpremies
25
0
Te ontvangen rente
65
61
9.958
9.321
*Per 31 december 2012 waren bij de Landelijke Vereniging 189 dossiers van nalatenschappen in behandeling, die financieel nog niet (volledig) waren afgewikkeld. **In 2012 heeft het Verenigingsbureau een woonhuis in de vorm van een schenking ontvangen. Deze woning is gewaardeerd tegen de verkoopwaarde. De woning is aangehouden voor verkoop en is in december 2012 verkocht; de levering heet plaatsgevonden in het voorjaar van 2013.
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
40
5 Liquide middelen (x €1.000) Rekeningen-courant Rabo Bank Kassaldi
31-12-2012
31-12-2011
4.686
4.442
2
2
4.688
4.444
Het tegoed bij banken is vrij opneembaar. De gemiddelde rentevergoeding bedraagt circa 2%.
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
41
6 Reserves (x €1.000)
Stand per 1 januari Bij: Toevoeging uit verwerking saldo Af: Onttrekking uit verwerking saldo Stand per 31 december
Continuïteits reserve
Bestemming s reserves*
Overige reserves
Totaal
Totaal
2012
2011
3.216
2.000
0
5.216
9.056
1.401
562
752
1.963
300
0
303-
0
449
4.140-
4.617
2.259
752
7.628
5.216
Continuïteitsreserve De continuïteitsreserve van de Dierenbescherming heeft ten doel om de kosten werkorganisatie te kunnen dekken. De hoogte van de continuïteitsreserve mag als norm van het CBF maximaal 1,5 maal deze kosten bedragen. De Dierenbescherming hanteert met goedkeuring van de Raad van Toezicht een maximum van 1,0 om daardoor het te besteden bedrag aan de doelstellingen zo hoog mogelijk te houden. Ultimo 2012 bedraagt de verhouding 0,45 (Continuïteitsreserve € 4.617, kosten werkorganisatie € 10.354). Onder kosten werkorganisatie vallen alle lasten die niet direct aan de kerntaken worden toegerekend. In 2011 was deze verhouding 0,30. Voor 2013 en de komende jaren zullen extra inspanningen geleverd worden tot versterking van de continuïteitsreserve door vergroting van de baten door middel van fondsenwerving en verlaging van de lasten door prioriteitstelling en efficiency in de uitvoering.
Overige reserves In 2012 is een schommelfonds gevormd om tegenvallende baten uit nalatenschappen op te kunnen vangen. De dotatie betreft ca. 10% van de baten uit nalatenschappen.
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
42
Toelichting bestemmingsreserves De reserve financiering activa doelstelling en reserve financiering activa bedrijfsvoering zijn conform de “Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen” onder de bestemmingsreserves verantwoord. De hoogte van de reserve financiering activa doelstelling is gelijk aan de waarde van verstrekte leningen in het kader van de doelstelling. De hoogte van de reserve financiering activa bedrijfsvoering is gelijk aan de boekwaarde van de materiële vaste activa.
Bestemmingsreserves (x €1.000)
Stand per
Dotaties
Onttrekkingen
Stand per
1 januari
Actueel dierenleed Nieuwbouw DWZ centra
31 december
81
963
81 963
Organisatiewijzigingen
0
30
30
Project Dierenhulpverlening
0
308
308
1.044
338
Reserve financiële activa Reserve materiele vaste activa
467
0
1.382
37-
430
489
224
266-
447
956
224
303-
877
2.000
562
303-
2.259
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
43
Toelichting per bestemmingsreserve Actueel dierenleed (projectfonds dierennoodhulp) Deze reserve is opgezet om daar waar dierennoodhulp organisaties acuut moeten investeren in dierenwelzijn en dat buiten hun schuld niet zelf kunnen realiseren, (gedeeltelijk) financieel te ondersteunen. Dit op voorwaarde dat de organisatie een noodzakelijke positie heeft in een regionale keten dierennoodhulp. Nieuwbouw dierenwelzijn centra Door het toenemen van het aantal initiatieven voor het bouwen van (multifunctionele) dierenwelzijnscentra, is in 2008 besloten om een bestemmingsreserve te vormen. Deze beslissing ondersteunt ook initiatieven binnen het kader van regionalisering- & professionaliseringbeleid. Tot 2011 hebben uitkeringen uit de reserve plaatsgevonden voor nieuwbouw in Amersfoort, Breda en Limburg. Bij nieuwbouw gaat het veelal om grote investeringen waarvoor fondsenwerving op maat vereist is. Gelet op de behoefte voor belangrijke verbouwingen en fondsenwerving zal deze bestemmingsreserve met ingang van 2013 verruimd worden. Ook aanvragen voor belangrijke verbouwingen en fondsenwerving op maat kunnen daardoor in aanmerking komen voor een bijdrage. Dierenhulpverlening In 2011 is het project dierenhulpverlening gestart. Dit project is een samenwerkingsverband met de ministeries van EZ en VenJ. Het project beoogt een kwaliteitskeurmerk voor dierenambulances te realiseren. Het project wordt door de 3 partijen gefinancierd. De afronding van het project is gepland in 2013. Voor de nog te verwachten bijdrage vanuit het Verenigingsbureau is deze bestemmingsreserve gevormd..
Reserve activa Volgens de richtlijnen wordt jaarlijks een reserve gevormd voor de boekwaarde van de financiële activa en de materiële vaste activa.
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
44
Toelichting bestemmingsfondsen 7 Fondsen Onder de bestemmingsfondsen wordt dat deel van het eigen vermogen opgenomen dat een beperkte bestedingsmogelijkheid heeft, doordat een derde (de gever) deze beperking heeft aangegeven of doordat het geld werd ingezameld voor een specifiek doel.
Bestemmingsfondsen (x €1.000)
Stand per
Dotaties
Onttrekkingen
1 januari
Fonds Asielen (D&T) Fonds professionalisering 2012
31 december
410
0
Fonds Pedigree Asielhonden
89
Fonds WDKS
40
Fondsen uit nalaten
410
1.155
Fonds Inspectie
Stand per
730
845-
310
388-
343 89 40
1.640
128
658-
1.110 0
3.335
858
1.891-
2.302
Specificatie fondsen uit nalatenschappen (x €1.000)
Fonds op naam “Yvonne Uitenbosch”” Overige fondsen uit nalatenschappen
Stand per 1-jan
Dotaties
Onttrekkingen
Stand per 31-dec
669 971
128
658-
669 441
1.640
128
658-
1.110
Definitie dotatie en onttrekking bij fondsen uit nalatenschappen Onder dotatie is de mutatie in het toegezegde erfdeel verantwoord. Deze kan als gevolg van aanpassingen ook negatief zijn. Onder onttrekkingen zijn de uitgaven verantwoord die ten laste van deze fondsen zijn gedaan en eventuele waardeveranderingen betreffende onroerend goed. Van de stand per 31 december is € 804.000 daadwerkelijk ontvangen.
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
45
Toelichting per bestemmingsfonds Fonds asielen (groep Dierenhulp &Toezicht) Ultimo 2011 is het fonds asielen gevormd vanuit groep D&T ter grootte van € 410. Uit dit fonds worden uitgaven gedaan ter ondersteuning van asielwerk. Aanvragen voor ondersteuning asielwerk zijn in 2012 uitgebleven. Fonds Professionalisering 2012 Ter ondersteuning van de geregionaliseerde afdelingen in het verder professionaliseren van de afdeling binnen de regio is in 2011 het fonds Professionalisering gevormd. Dit fonds zal op basis van ingediende aanvragen, getoetst door een commissie FoPro, uitgaven uit dit fonds voor goedkeuring adviseren. In 2012 is in totaal € 845 goedgekeurd en uitgekeerd. Fonds Inspectie Onder dit fonds worden als donatie de jaarlijkse baten uit nalatenschappen en giften voor de LID opgenomen. Onder onttrekking wordt de bijdrage van de Landelijke Vereniging aan de LID opgenomen. De bijdrage is gerelateerd aan het exploitatie tekort van de LID.
Fonds Pedigree asielhonden Door Pedigree is bij de verkoop van hondenvoer actie gevoerd ten behoeve van asielhonden. Deze actie heeft geleid tot een vergoeding in natura (dierenvoer) van naar schatting in totaal € 220 k. Dit is ten gunste gekomen van de aan de Dierenbescherming gelieerde asielen. Fonds Wilhelmina Davyt-Keuchenius (WDKS) Het Fonds WDKS betreft een gift van Stichting Wilhelmina Davyt-Keuchenius en is in de huidige vorm bestemd voor de professionalisering van ambulances en diensten, waarbij ook de Federatie Dierenambulance Nederland (FDN) bij goede projectbeschrijvingen daarop een beroep kan doen. Er is in 2012 geen beroep gedaan op het fonds. Fonds Yvonne Uitenbosch Het Fonds Yvonne Uitenbosch betreft een nalatenschap welke ten goede komt aan mensen in de samenleving met een beperkt inkomen. Het gaat om de financiering van buitengewone medische kosten en/of operaties van hun huisdieren (in de breedste zin van het woord). De zin van leven na een operatieve ingreep moet wel tot de mogelijkheden behoren. In overeenstemming met de opdracht van de erflater is besloten dat dit fonds jaarlijks maximaal € 50.000 ter beschikking stelt. Een maximale bestaansduur van 25 jaar is als wenselijk aangegeven. In 2012 is hier geen beroep op gedaan.
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
46
Overige fondsen uit nalatenschappen De overige fondsen zijn gevormd uit baten uit nalatenschappen waarbij erflaters specifieke bestemmingen hebben benoemd. Het betreft fondsen ten behoeve van: - De Dierenambulances - Asielen in het hele land - Opvang van thuisloze honden en katten in de provincie Groningen - Opvang van honden - Verbetering van de kattenafdeling van het Dierenasiel te Amsterdam - Ondersteuning van (maximaal) drie kleine asielen en kleine vogelopvangcentra, die deze steun goed kunnen gebruiken - Activiteiten in de regio Schoorl - Dierenasiel Brammelo te Haaksbergen en Dierenbegraafplaats te Haaksbergen
8 Voorzieningen (x €1.000)
Stand per
Toevoeging
1 januari
Arbeidsongeschiktheid
30
Afkoopsom personeel
141
Voorziening reorganisatie Voorziening jubilea Juridisch dossier Totaal
Stand per 31 december
30 141-
0
370
0
45
105 276
Vrijval/ onttrekking
415
0 370 45
105-
0
246-
445
De voorziening voor arbeidsongeschiktheid is gevormd voor het niet verzekerde deel van de doorbetalingsverplichting aan medewerkers die in de WIA terecht komen. De dotatie in 2011 betreft de re-integratie kosten van een medewerker. De afwikkeling vindt plaats in 2013. De voorziening afkoopsom personeel bestaat voor een deel uit verwachte kosten die samenhangen met sociale afspraken met medewerkers die afvloeien. De afwikkeling heeft volledig plaatsgevonden in 2012. In het kader van de herstructurering van de Dierenbescherming is besloten het aantal formatieplaatsen te verlagen tot 75 fte’s. In dat kader zijn gesprekken gevoerd met de ondernemingsraad en het personeel. De aan de herstructurering verbonden kosten zijn naar de stand per december 2012 doorgerekend tot een bedrag van € 370. De lopende juridische procedure waarvoor in 2011 een voorziening is gevormd is in 2012 volledig afgehandeld. De juridische kosten hiervan en de betaalde schade bedraagt € 43. Het restant van de voorziening van € 62 is in 2012 vrijgevallen. Voor de naar verwachting toekomstig uit te keren vergoedingen voor dienstjaren jubilea is een voorziening gevormd
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
47
9 Kortlopende schulden en overlopende passiva (x €1.000)
31-12-2012
Gelieerde instellingen *)
814
Leningen o/g Bedrijfsvoering |**)
701
31-12-2011
2.950
Overige schulden en overlopende passiva ***)
1.263
982
Vooruit ontvangen contributies
1.575
1.689
Nog te betalen pensioenpremies
25
9
Schulden aan leveranciers
961
700
Belastingen en sociale lasten
380
326
Nog te betalen vakantiedagen en -gelden ****)
712
450
6.431
7.106
* Onder de gelieerde instellingen zijn schulden en de rekening-couranten opgenomen aan en met de LID € 113, Criellaert stichting € 278 en schulden uit hoofde van nalatenschappen € 383. De schuld aan Stichting Dierenbescherming Beheer Onroerende Zaken is in het boekjaar afgelost doordat het Verenigingsbureau betalingen heeft verricht voor de ontwikkeling van het dierenbeschermingscentrum Utrecht/Amersfoort **) Dit betreft leningen van gelieerde instellingen. ***) Onder de overlopende passiva staan de schulden aan afdelingen in verband met nieuwbouwplannen (€ 710), te betalen bedragen uit hoofde van nalatenschappen (€ 275), te betalen accountantskosten(€ 90) ****) verplichtingen aan medewerkers betreffende vakantietoeslag (€ 231) en reservering voor verlofuren (€ 481)
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Met de Stichting Nationale Postcodeloterij is door de Landelijke Vereniging een overeenkomst gesloten met een looptijd tot en met 31 december 2015, waarin de Dierenbescherming als beneficiant wordt aangemerkt. De afgelopen jaren heeft De Dierenbescherming uitkeringen ontvangen van € 1,8 miljoen per jaar. Voor de resterende looptijd wordt een jaarlijks bedrag in die orde van grootte verwacht. De Landelijke Vereniging heeft een huurovereenkomst afgesloten voor het pand Scheveningseweg 58 in Den Haag. De huurverplichting inclusief servicekosten voor 2012 bedraagt € 310.468. Het huurcontract heeft een looptijd van 5 jaar en eindigt op 28 februari 2016. Van het gehuurde deel is tot 28 februari 2015 een opzegmogelijkheid van de 4 e etage (447 m2). Er is een garantie afgegeven voor de huur van betreffende pand t.w.v. € 76.186. Per 31 december 2012 bestaat ten behoeve van de Landelijke Vereniging (VB) een resterende verplichting aan de leasemaatschappij van totaal € 152.664. De Vereniging is lid van het Europese Eurogroup For Animals dat zich vooral richt op het leggen van contacten met en informeren van Europarlementariërs. Het lidmaatschap is jaarlijks opzegbaar, en dient uiterlijk 6 maanden voor afloop van het kalenderjaar te worden opgezegd. De kosten van het lidmaatschap bedragen 1,5% van de totale lasten van de Landelijke Vereniging per jaar (de contributie over 2013 bedraagt € 205.000). .
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
48
Toelichting enkelvoudige baten en lasten 10 Baten eigen fondsenwerving (x €1000)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012
2012
2011
I Nalatenschappen en legaten*
7.682
6.850
4.950
II Giften en fondsenwervende acties
2.046
2.050
2.038
III Contributies
2.515
2.200
2.223
76
44
45
12.319
11.144
9.256
2012
2011
IV Verkoop goederen
*In 2012 zijn meer nalatenschappen toegezegd dan in 2011.
I. Nalatenschappen en legaten (x €1000) Landelijke Vereniging
6.995
4.859
687
91
7.682
4.950
Inspectiewerk
II. Giften en fondsenwervende acties (x €1.000) 2012 Overig
Algemene Giften
Fondsen
Fonds Asielen Fonds Inspectie Fonds Dierenasiel Hoorn
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
2011
1.457
1.105
546
666
43
172
0
95
2.046
2.038
49
III. Contributies (x €1.000)
2012
Contributies leden Contributies jeugdleden
2011
4.147
4.082
219
259
-1.851
-2.118
2.515
2.223
112
115
11
13
123
128
Af: contributie t.b.v. afdelingen
Aantal leden per jaareinde (afgerond x1000) Volwassen leden Jeugdleden
IV. Verkoop goederen (x €1.000)
2012
2011
Netto omzet
148
75
Kostprijs
-72
-30
76
45
Brutowinst
11 Aandeel acties van derden (x €1.000)
Nationale Postcode Loterij – Reguliere Bijdrage Vriendenloterij
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012
2012
2011
1.800
1.800
1.800
16
15
19
Margriet
0
Geef SMS
2
Pedigree Adoptieplan
0
Group-on La Place stickerboekactie Overige
10 135
15
125 0
5
0
4
31
1.841
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
21
1.950
2.006
50
12 Subsidies van overheden (x €1.000)
Ministerie van EL&I*
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012
2012
2011
194
1.500
291
194
1.500
291
*In 2011 heeft het verenigingsbureau een subsidie toegekend gekregen van het Ministerie van EL&I voor maximaal € 323 aan groep Communicatie en Fondsenwerving voor de communicatie rondom het Beter Leven kenmerk. Van deze subsidie is in 2011 80% (€ 258) ontvangen. Het project is in 2012 afgerond, en de laatste termijn van de subsidie is verwerkt als bate (€ 65). Voor het project dierenhulpverlening, een samenwerkingsverband tussen de Dierenbescherming en de ministeries van EZ (voorheen EL&I) en VenJ is een bijdrage van € 110 ontvangen en verantwoord. Daarnaast is voor € 20 een bijdrage geleverd in de vorm van personele inzet. De lasten voor het project zijn verwerkt onder de lasten dierennoodhulp.
13 Resultaat beleggingen (x €1.000)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012
2012
2011
Rente obligaties
26
22
162
Overige rentebaten
65
22
61
Gerealiseerde koersverschillen effecten Ongerealiseerde koersverschillen
0
88
51
19-
142
44
292
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012
2012
2011
14 Overige baten (x €1.000)
Uitvoering opdrachten
0
74
Overige baten
42
Trainingen
24
27
Rente leningen u/g
13
15
Vrijval voorziening juridisch dossier
62
0
Bijdrage van de Stichting Beter Leven kenmerk
65
0
206
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
13
13
44
160
51
4 Lastenverdeling (x €1.000) Dierenhulp
Toezicht Dierenwelzijn*
Fondsen
Kosten
Kosten acties
Kosten Beheer
Totaal realisatie
Begroting
Totaal realisatie
beïnvloeding
werving
Beleggingen
derden
& Admin.
2012
2012
2011
1.234
260
1.028
8
Voorlichting
Directe kosten
1.128
Personeelskosten
1.429
1.864
248
195
255
Reis- en verblijfskosten
89
Huisvestingskosten Afschrijvingskosten
Overige personeelskosten
Bestuurskosten Overige algemene kosten
Totale lasten
734
4.739
6.153
7.978
497
2.174
6.212
5.949
6.598
34
68
297
849
81
723
117
16
31
136
389
270
409
90
117
16
31
137
391
383
308
61
80
11
21
93
266
5
6
1
2
7
20
68
4
95
124
16
33
189
457
1.121
248
3.796
602
1.711
3.768
13.323
14.025
16.607
3.092
347
Beleids-
347
8
-
0
339
* Dit betreft de activiteiten van de LID. De directe kosten betreffen de bijdrage in het exploitatietekort van de LID. De Landelijke Vereniging voert in 2011 ook zelf werkzaamheden uit ten behoeve van deze doelstelling, waardoor er sprake is van toebedeling van organisatiekosten aan deze doelstelling.
Kostentoerekening De kosten worden aan de doelstellingen toegerekend op basis van de tijdsbesteding van personeel.
Kengetallen • % kosten eigen fondsenwerving ten opzichte van baten uit eigen fondsenwerving = 13,9% (2011: 24,8%). • % lasten Beheer & Administratie ten opzichte van totale lasten = 28,3% (2011: 18,3%). De Landelijke Vereniging hanteert op basis van het 4 jaars gemiddelde als leidraad maximaal 25%. Gemiddeld in de periode van 2009-2012 is dit 19,30%. • % besteed aan de doelstellingen ten opzichte van totale baten = 53,3% (2011: 93,8%). • % besteed aan de doelstellingen ten opzichte van totale lasten = 58,8% (2011: 67,8%).
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
52
Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
Directe kosten eigen fondsenwerving (x €1.000)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012
2012
2011
Ledenwerving *)
111
115
374
Werving giften particulieren
448
450
443
Ledenbehoud
192
200
210
50
250
42
195
200
169
33
26
26
1.028
1.241
1.264
Ledenadministratie Werving nalatenschappen Sponsorwerving
*De kosten van ledenwerving zijn fors gedaald. Onder druk van de onzekere situatie is er behoedzaam omgegaan met bestedingen.
Personeelskosten * (x €1.000)
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012
2012
2011
Salarissen
5.332
5.825
5.548
Sociale lasten
701
646
Pensioenpremies
492
498
314-
94-
Doorberekend aan gelieerde instellingen
6.212
5.825
6.598
Gemiddelde bezetting in FTE (VB)
81,9
85,0
89,4
Gemiddelde bezetting in FTE (afdelingen)
14,2
12,3
Bezetting per jaareinde in FTE (VB)
79.0
87,0
Bezetting per jaareinde in FTE (afdelingen)
12,0
16,0
* De personeelskosten zijn de kosten van het personeel van het Verenigingsbureau en de kosten van personeel gedetacheerd bij afdelingen. De groep afdelingen betreft medewerkers in dienst van afdelingen die gedurende een vooraf bepaalde periode door het verenigingsbureau worden betaald. Voor de personeelskosten van deze groep is het fonds regionalisering/professionalisering gevormd (zie pagina 19). De personeelskosten van deze groep zijn gereserveerd binnen dit fonds. Na afloop van de bedoelde periode worden de personeelslasten doorbelast naar de betreffende afdelingen. Deze doorbelasting heeft in 2012 plaatsgevonden. Daarnaast zijn er in 2012 bedragen doorbelast voor de inzet van medewerkers van het Verenigingsbureau bij de LID. De daling van de personeelskosten is het gevolg van een begin van de herstructurering van de activiteiten van het verenigingsbureau. In 2012 hebben 38 medewerkers de organisatie verlaten. Gedurende het jaar zijn 26 medewerkers aangenomen. .
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
53
Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
Bezoldigingen en vergoedingen Op de werknemers van de Landelijke Vereniging is de CAO Ziekenhuizen van toepassing, behalve de directeur. De bezoldiging hiervan is opgenomen conform richtlijnen van de VFI.
Bezoldiging directie Bij de Dierenbescherming is een algemeen directeur/bestuurder die de dagelijkse leiding heeft over de organisatie. Het toezichthoudend orgaan heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgesteld. Het bezoldigingsbeleid wordt periodiek geactualiseerd. De laatste evaluatie heeft plaatsgevonden op 26 februari 2013. Bij de bepaling van het bezoldigingsbeleid en de vaststelling van de beloning wordt de volgende regeling toegepast. De voor toetsing aan VFI maxima relevante werkelijke jaarinkomen van de directie bedroeg over het jaar 2012 - op basis van 40 uur per week - bruto € 137.294 inclusief vakantietoeslag en eindejaarsuitkering. Als onderdeel van de honorering werd in 2012 ook een leaseauto ter beschikking gesteld. Deze beloning valt binnen de VFI maximum. Nevenfuncties van de algemeen directeur/bestuurder: - lid Raad van Toezicht Bibliotheek Service Centrum Utrecht - lid Raad van Toezicht Vereniging Openbaar Onderwijs/Facilitair - voorzitter Eurogroup Dienstverband
Aard
(looptijd)
uren
fte
part‐time
percentage
periode
Bezoldiging
(EUR)
Jaarinkomen
bruto
loon/salaris
vakantiegeld
eindejaarsuitkering,
13e/14emnd
variabel
jaarinkomen
Totaal
jaarinkomen
SV
lasten
(werkgeversdeel)
Belastbare
vergoedingen/bijtellingen
Pensioenlasten
(werkgeversdeel)
Totaal
overige
lasten
en
vergoedingen
Totaal
bezoldiging
2012
117.301
9.480
3.402
7.111
137.294
8.518
11.237
14.006
33.761
10.989
10.491
13.239
34.719
171.055
172.364
onbepaald
40
1
0
1/131/12
2012
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
2011
onbepaald
40
1
0
1/1‐31/12
2011
115.852
9.212
3.360
9.221
137.645
54
Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
Vergoedingen aan de leden van de Raad van Toezicht In 2012 hebben de bestuursleden samen een bedrag van totaal € 3.553 (2011: € 4.460) voor de door hen gemaakte reis-, verblijf- en representatiekosten ontvangen. Noch aan de algemeen directeur/bestuurder noch aan de leden van de Raad van Toezicht worden leningen, voorschotten of garanties verstrekt. Daarnaast is € 7.774 besteed aan wervingskosten voor nieuw toegetreden leden van de raad en afscheid van de aftredende leden. Aan kosten van vergaderingen en notuleerwerk is € 8.923 besteed. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen geen bezoldiging voor hun toezichthoudende rol.
Overige personeelskosten (x €1.000)
Begroting
Realisatie 2012
2012
Realisatie 2011
Uitzendkrachten en interim management*
227
160
477
Dotatie voorziening personeel**
370
0
-166
Overige personeelskosten
169
98
267
Deskundigheidsbevordering
18
50
58
Werving en selectie
21
50
32
Representatie/ feestdagen intern/personeelsdag
0
15
2
Kosten salarisadministratie
15
36
27
Kantinekosten
18
15
19
Kosten arbodienst
11
30
7
849
454
723
* Ter ondersteuning van de verdere professionalisering is extern specialisme ingehuurd. Dit betreft in hoofdzaak de groepen HRM en Communicatie en Fondsenwerving. In 2011 is extra ondersteuning ingehuurd voor de voormalige groepen Afdelingen en Asielen en Pro Dier, deze ondersteuning is in 2012 niet meer nodig geweest. ** In 2012 is een voorziening gevormd betreffende de herstructurering van het verenigingsbureau. De afwikkeling hiervan vindt plaats in 2013. Ten opzichte van 2011 is in 2012 minder externe expertise ingehuurd.
Reis- en verblijfskosten (x €1.000)
Realisatie
Begroting
2012
2012
Realisatie 2011
Leasekosten (incl. brandstof)
193
225
207
Reiskosten woon-werk
122
100
130
74
40
72
389
365
409
Dienstreizen
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
55
Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
Huisvestingskosten (x €1.000)
Huur
Realisatie
Begroting
2012
2012
Realisatie 2011
331
310
285
0
-
-70
Schoonmaakkosten
50
45
58
Overige huisvestingskosten
10
28
35
391
383
308
Vrijval voorziening huisvesting
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
56
Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
Overige algemene kosten (x €1.000)
Automatiseringskosten * Juridische kosten Advieskosten **
Realisatie
Begroting
Realisatie
2012
2012
2011
412
463
243
65
65
91
111
130
178
Porti- en verzendkosten
54
196
88
Administratieve ondersteuning afdelingen
76
203
92
Algemene ledenvergadering
31
60
25
101
100
74 10
Controle jaarrekening *** Overige algemene kosten
1
105
Rente- en bankkosten
69
83
62
Verzekeringen****
59
72
131
Telefoon- en faxkosten
91
196
71
7
42
11
Kopieerkosten
26
45
39
Implementatie Projectmatig Creëren
10
0
83
0
0
-18
10
22
12
9
15
9
20
0
6
-10
-10
-10
-3
-40
-7
1.139
1.747
1.190
Drukwerk
Mutatie voorziening leningen u/g Kantoorartikelen Lidmaatschappen Bestuurskosten overig Doorbelasting drukwerk aan afdelingen Doorbelasting verzendkosten aan afdelingen
De lasten beheer en administratie bestaan voor € 734 uit directe algemene kosten en voor € 405 uit overige algemene kosten. * Kosten automatisering zijn toegenomen door eenmalige lasten voor een onderhoudscontract voor het nieuwe netwerk **
Advieskosten zijn gedaald ten opzichte van 2011 door de verder doorgevoerde professionalisering, waardoor meer kennis in de organisatie aanwezig is.
***
De kosten voor controle jaarrekening zijn toegenomen door onvoorziene meerkosten in verband met de controle over 2011. Deze kosten staan vooral in verband met de controle van de geconsolideerde jaarrekening.
****
De daling van de post verzekeringen is veroorzaakt door nieuwe tarief- en provisie afspraken met de assurantie tussenpersoon. In 2011 is een naverrekening betaald van de collectieve ongevallen verzekering over de periode 2008 tot en met 2011.
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
57
Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
Overige gegevens Baten waarvoor de Raad van Toezicht een specifieke bestemming heeft gegeven, worden toegevoegd aan een bestemmingsreserve; bestedingen worden ten laste van de bestemmingsreserve gebracht. Baten waarvoor een derde een beperkte bestedingsmogelijkheid heeft aangegeven worden toegevoegd aan een bestemmingsfonds; bestedingen van deze gelden worden aan dit fonds onttrokken. Het saldo dat resteert na verwerking van de mutaties in de bestemmingsfondsen en bestemmingsreserves wordt toegevoegd of onttrokken aan de continuïteitsreserve.
Voorstel tot verwerking exploitatiesaldo
Onttrekking aan continuïteitsreserve
-108
Mutatie bestemmingsreserves (incl. res. fin. activa)
983
Toevoeging aan overige reserves
752
Onttrekking aan bestemmingsfonds Professionalisering 2012
-845
Toevoeging aan bestemmingsfonds DBC Utrecht/Amersfoort
521
Mutatie fonds inspectie Mutatie Fondsen uit Nalatenschappen Toevoeging aan fonds afdeling Limburg Toevoeging overige bestemmingsfondsen afdelingen/stichtingen
Saldo
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
343 -530 2.102 -258
2.960
58
Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
De Raad van Toezicht, Den Haag, 27 september 2013. Mevr. A. Boomsma Voorzitter
____________________________
Dhr. P. Buisman Vice- voorzitter
____________________________
Mevr. E.G. Pieters lid
____________________________
Dhr. Dr. Ir. E.D. Ekkel lid
____________________________
Dhr. T.J. de Groot MRE MRICS lid
____________________________
Dhr. drs. P.W.A. Kasteleyn EMFC RC lid
____________________________
Mevr. D.A. Jongeneel lid
____________________________
De bestuurder, Dhr. F.C. Dales Algemeen directeur
____________________________
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
59
Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: De Raad van Toezicht en de Directie van De Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2012 van De Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren te Den Haag gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de samengevoegde en enkelvoudige balans per 31 december 2012 en de samengevoegde en enkelvoudige staat van baten en lasten over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de Directie De Directie van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Richtlijn 650 voor fondsenwervende instellingen. De Directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de Directie van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van De Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met de Richtlijn 650 voor fondsenwervende instellingen. Verklaring betreffende het jaarverslag Op basis van onze werkzaamheden overeenkomstig de Nederlandse controlestandaard 720 vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 ‘Fondsenwervende instellingen’ is opgesteld. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening.
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
60
Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
Den Haag, 27 september 2013 KPMG Accountants N.V.
J.A.A.M. Vermeeren RA
Jaarrekening Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
61
Dierenbescherming Postbus 85980 2508 CR Den Haag Giro 25685 Bank 1390.58.362 T 088 - 811 30 00