Hoofdstuk
6 Gezonde voeding.
1. Vijf reden opsommen waarom we voedsel nodig hebben. 2. Vijf fouten in onze voedingsgewoonten opsommen. 3. Een voorbeeld geven om het gebruik van groenten en fruit te bevorderen. 4. Een voorbeeld geven om het gebruik vetten in de voeding beperken. 5. Een voorbeeld geven om het gebruik suiker in de voeding beperken.
VI.
GEZONDE VOEDING 1. Doel van de voeding 1.1. Kinderen voeden zich om te groeien. 1.2. Volwassenen moeten eten om het lichaam in stand te houden. 1.3. We hebben voedsel nodig om : a …………………………….. b …………………………….. c ……………………………... d ……………………………... e ……………………………... 1.1. Groeien Het lichaam bestaat uit duizenden cellen, deze cellen sterven voortdurend af en moeten door nieuwe vervangen worden. De stoffen om deze cellen op te bouwen komen uit ons voedsel. Als er meer cellen opgebouwd worden dan er afbreken dan spreken we van groeien. 1.2. Onderhoud en herstel van het lichaam Ook als we niet werken heeft het lichaam energie nodig, bv voor: te ademen, hartslag, bloedsomloop. 1.3. Arbeid Ook om te werken hebben we energie nodig. Ook studeren en bureel werk vergt energie. 1.4. Warmte Ons lichaamstemperatuur bedraagt in normale omstandigheden ongeveer 37°C. Om deze temperatuur te behouden moeten we stoffen uit de voeding verbranden. Ons lichaam verliest warmte door: ademen, zweten, uitscheiding, langs de nieren of dikke darm. 1.5. Reserve Als we meer eten dan nodig is hebben legt het lichaam een reserve aan, meestal onder de vorm van vet. Deze reserve hebben we nodig om sommige perioden te overbruggen vb: winter.
1.6. Hoeveelheid voedsel De hoeveelheid voedsel die het lichaam nodig heeft is sterk verschillend. Kinderen hebben meer voedsel nodig dan ouderlingen. Een metser mag meer eten dan een bediende. Mannen hebben meestal meer voedsel nodig dan vrouwen. In de zomer moet men minder eten dan in de winter. De middelen die we als voedsel gebruiken noemt men voedingsmiddelen bv; brood, groenten, fruit, vlees, vis, rijst, boter, melk. Gezond gezonde voeding, d.w.z. optimale voeding = opname van brandstoffen, bouwstoffen en beschermende stoffen in de juiste hoeveelheid (aangepast aan elke persoon) en in de juiste verhouding.
2. Een gezonde voeding moet aan een aantal eisen voldoen. Iets van alle bouwlagen uit de voedingsdriehoek bevatten. Voedingsstoffen in de juiste hoeveelheden en in de juiste verhouding bevatten. Geen schadelijke stoffen bevatten, bv. kleurstoffen of kunstmatige zoetstof. Moet voldoende vezels bevatten. De maaltijden moeten over de hele dag verdeeld zijn: 3 â 4 maaltijden per dag. Het voedsel moet opgediend worden met een gepaste warmtegraad. Waarom? - …………………………………………………………………………… . - ……………………………………………………………………………
2.1. Het opgediende voedsel moet bieden. a
De voeding aanpassen aan de tijd van het jaar: 1. In de zomer ……………………………………………………….. . 2. In de winter ……………………………………………………….. .
b De eetlust opwekken door: 1. Een fris en aantrekkelijk uiterlijk. 2. Door een smakelijke bereiding.
c
Aan de leeftijd aangepast zijn, bv. voor oudere mensen met tand- en kauwproblemen liever gemalen vlees dan een taai lapje.
d Niet teveel zout en pikante kruiden gebruiken. e
Zo weinig mogelijk gebruik maken van alcoholische dranken.
3. Fouten in onze voedingsgewoonten. 3.1. Verslaving t.o.v. spijs en drank. Vb. ,... 3.2. Te weinig gebruik van: 1. Melk en melkproducten 2. Groene groenten: vb. ……………….. Ze bevatten veel ijzer. 3. Andere groenten: vb. bloemkool, wortelen, witloof ... die erg geschikt zijn om ze als rauwkost op tafel te brengen. 4. Fruit: ze zijn uitstekende leveranciers van vitamines. 5. Volkoren producten: vb. havermout, volkorenbrood. 3.3. Te veel gebruik van: 1. Vetten: vb. 2. Suiker: vb. gebakjes, gebruik in koffie en thee, in melkbereidingen en in fris dranken. Suiker is een eetlustremmer’ dikmaker en is ook verantwoordelijk voor tandbederf. 3. Zout vb. in soep, op frieten. op chips, op nootjes. Het gebruik van teveel zout is verantwoordelijk voor te hoge bloeddruk en voor aandoeningen in de bloedsomloop. 3.4. Te weinig variatie: vooral moeilijke eters en mensen met een ziekelijk gebrek aan eetlust (anorexia) komen daardoor in nog grotere moeilijkheden. 3.5. Een te licht ontbijt, de dag beginnen zonder een degelijk ontbijt is nadelig voor de gezondheid. Men kan zich minder goed concentreren. 3.6. Verwaarlozing van de warme maaltijden. 3.7. Slechte eetgewoonten: door haastig te eten, gulzig te eten, te schrokken, staande te eten gaat men onvoldoende kauwen.
4. Men kan het gebruik van groenten en fruit bevorderen door: ……………………………………………………. . b …………………………………………………….
a
c
……………………………………………………. . d ……………………………………………………. . 5. Men kan de hoeveelheid vetten in de voeding beperken door: ……………………………………………………. . b ……………………………………………………. a
c
……………………………………………………. . d ……………………………………………………. . e ……………………………………………………. f
……………………………………………………. .
6. Men kan de hoeveelheid suiker in de voeding beperken door:. a
……………………………………………………. . b ……………………………………………………. . c ……………………………………………………. .
Samenvatting keuken
Naam:…………………………………………… Datum:………………………………………….
1 Som 5 reden op waarom we voedsel nodig hebben? (…/5) 1. 2. 3. 4. 5.
………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… …………………………………………………
2 Geef 5 fouten in onze voedingsgewoonten? 5) 1. 2. 3. 4. 5.
………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… …………………………………………………
3 Geef een voorbeeld om het gebruik van groenten en fruit te bevorderen? (…/1) 1. ………………………………………………… 4 Geef een voorbeeld om het gebruik vetten in de voeding beperken? (…/1) 1. ………………………………………………… 5
Geef een voorbeeld om het gebruik suiker in de voeding beperken? (…/1) 1. …………………………………………………
