ONDER DE LOEP
GEMEENTELIJKE ADMINISTRATIEVE SANCTIES : WAT IS ER VERANDERD ? Gemeentelijke administratieve sancties (GAS)… het laatste is er nog lang niet over gezegd. Er deden dan ook heel wat geruchten de ronde. Worden openbare dronkenschap en schoolverzuim onderworpen aan GAS ? Komt er een verlaging van de leeftijd vanaf dewelke ze ook op minderjarigen toegepast zullen worden ? Sinds 1 juli 2013 zijn ze er eindelijk ! Die dag verscheen de wet op de gemeentelijke administratieve sancties namelijk in het Staatsblad, met inwerkingtreding op 1 januari 2014. Het doel van dit artikel, dat in twee delen zal verschijnen, is niet een exhaustieve analyse te verschaffen maar wel een voldoende volledig overzicht voor een algemeen beeld van deze nieuwe wet.
1. Een bijzondere wet
De grote nieuwigheden kunnen in 10 punten samengevat worden :
2. Wijzigingen in de lijst met gemengde inbreuken
1. de materie wordt voortaan geregeld in een bijzondere wet (hierna de Wet)
Gemengde inbreuken zijn strafrechtelijke inbreuken die zowel strafrechtelijk als administratief bestraft kunnen worden. Ze vormen dus een uitzondering op het beginsel dat de gemeenten enkel GAS kunnen invoeren voor inbreuken die nog niet het voorwerp uitmaken van een straf of een administratieve sanctie op grond van een wet, decreet of ordonnantie.1
2. de lijst met gemengde inbreuken is gewijzigd 3. de lijst met administratieve sancties en alternatieve maatregelen werd uitgebreid 4. de Wet is voortaan ook van toepassing op minderjarigen vanaf 14 jaar 5. de Wet voorziet in nieuwe vaststellende beambten met meer bevoegdheden 6. de gemeentelijke autonomie blijft behouden, maar de gemeenten worden aangespoord om samen te werken 7. de samenwerking met het Parket wordt versterkt 8. er is een nieuwe maatregel in het leven geroepen: het tijdelijk plaatsverbod 9. de administratieve procedure werd aangepast 10. het is voortaan verplicht om een GAS-lijst bij te houden In dit deel worden de eerste 5 punten besproken. De overige 5 zullen aan bod komen in het volgende nummer van dit magazine.
Artikel 119bis van de Nieuwe Gemeentewet zal enkel verwijzen naar de nieuwe Wet op de GAS en artikel 119ter wordt opgeheven.
Gemengde inbreuken zijn tevens een wettelijke afwijking van het beginsel van het verbod op dubbele strafbaarheid. Maar uit het algemeen rechtsbeginsel “non bis in idem” vloeit voort dat er één enkele sanctie opgelegd kan worden voor de inbreuk in kwestie (hetzij administratief, hetzij strafrechtelijk). De dreiging met een aanslag op personen of op eigendommen en valse inlichtingen betreffende aanslagen (artikel 327 tot 330 van het Strafwetboek) staan niet langer in de lijst met gemengde inbreuken, omdat het om feiten gaat die te ernstig zijn voor deze categorie. Deze overtredingen zullen dus alleen strafrechtelijk bestraft kunnen worden. De lijst werd daarentegen uitgebreid tot artikel 521, 3e lid, van het Strafwetboek met betrekking tot de gehele of gedeeltelijke vernieling of onbruikbaarmaking, met het doel om te schaden, van rijtuigen, wagons en motorvoertuigen. Deze inbreuk valt onder de ernstige gemengde inbreuken.
bord C3
De overtredingen betreffende het stilstaan en het parkeren zijn aan de nieuwe wet toegevoegd, evenals de overtredingen tegen het verkeersbord C3 (autovrije zones) voor zover de controlesystemen geautomatiseerd zijn. Er wordt uitdrukkelijk een uitzondering gemaakt voor parkeerovertredingen op autowegen.
1 Art 119bis, §1 van de NGW overgenomen in de Wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties, B.S., 1 juli 2013, artikel 2, §1.
10
Nieuwsbrief 2013/04
ONDER DE LOEP De lijst met gemengde inbreuken ziet er nu als volgt uit :2 -
Ernstige gemengde inbreuken (art. 3, 1°) : • art. 398 van het Strafwetboek : opzettelijke slagen en verwondingen • art. 448 van het Strafwetboek: beledigingen • art. 521, 3e lid, van het Strafwetboek : de gehele of gedeeltelijke vernieling of onbruikbaarmaking, met het oogmerk om te schaden, van rijtuigen, wagons en motorvoertuigen
-
Lichte gemengde inbreuken (art. 3, 2°) 2: • art. 461 en 463 van het Strafwetboek : diefstal • art. 526 van het Strafwetboek : de vernieling of beschadiging van grafstenen, monumenten,... • art. 534bis van het Strafwetboek : het aanbrengen van graffiti op roerende of onroerende goederen zonder toestemming • art. 534ter van het Strafwetboek : de beschadiging van andermans onroerende eigendommen; • art. 537 van het Strafwetboek : het omhakken van bomen • art. 545 van het Strafwetboek : de vernieling van landelijke of stedelijke afsluitingen, de verplaatsing of verwijdering van grenspalen en hoekbomen • art. 559, 1°, van het Strafwetboek : de beschadiging en vernieling van andermans roerende goederen • art. 561, 1°, van het Strafwetboek : nachtgerucht of nachtrumoer waardoor de rust van de inwoners verstoord kan worden • art. 563, 2°, van het Strafwetboek : de beschadiging van stedelijke of landelijke afsluitingen • art. 563, 3°, van het Strafwetboek : feitelijkheden of lichte gewelddaden • art. 563bis van het Strafwetboek : zich in voor het publiek toegankelijke plaatsen begeven met het gezicht geheel of gedeeltelijk bedekt of verborgen, zodat men niet herkenbaar is (betreffende de bedekking van het gezicht zal de minister van Justitie er, middels een omzendbrief, over waken dat, in geval van herhaling van de overtreding, de procureur des Konings de overtreding vervolgt, zonder dat dit dossier overgedragen kan worden aan de sanctionerende ambtenaar)
-
Inbreuken inzake parkeren (art. 3, 3°) : Deze inbreuken worden vastgesteld bij koninklijk besluit na overleg in de Ministerraad, op basis van de wet van 16 maart 1968 betreffende de politie over het wegverkeer, in het bijzonder : a) de overtredingen betreffende het stilstaan en het parkeren b) de overtredingen van de bepalingen betreffende verkeersbord C3 (autovrije zones), uitsluitend vastgesteld door automatisch werkende toestellen
2 3 4 5
Voor de parkeerovertredingen is het belangrijk om de hier bedoelde overtredingen niet te verwarren met de overtredingen met betrekking tot het parkeren met beperkte parkeertijd, het betalend parkeren en het parkeren op plaatsen voorbehouden aan bewoners, die sinds 1 maart 2004 niet langer strafrechtelijk gestraft kunnen worden: sindsdien zijn de gemeenten namelijk bevoegd voor het beheer en de controle van deze drie parkeertypes. Hoewel openbare dronkenschap niet onderworpen is aan GAS, moeten we het hier toch even over hebben, want er werd uitvoerig over gesproken tijdens de opstelling van de Wet. Sommige parlementsleden wensten het onder te brengen bij de gemengde inbreuken, aangezien het al een inbreuk vormt op basis van de besluitwet van 14 november 1939 betreffende de beteugeling van de dronkenschap, maar niet vaak gerechtelijk vervolgd wordt. Er werd echter geen consensus bereikt binnen de regering omtrent de opname van openbare dronkenschap in de lijst met gemengde inbreuken. Schoolverzuim werd niet aangenomen als inbreuk waarop een gemeentelijke administratieve sanctie van toepassing is.
3. Uitbreiding van de lijst met administratieve sancties en alternatieve maatregelen Eerst en vooral werd het bedrag van de administratieve boete veranderd. Die bedraagt nu maximaal 350 euro voor meerderjarigen en maximaal 175 euro voor minderjarigen in geval van inbreuken op reglementen en verordeningen van de gemeenteraad, maar ook - en dat is nieuw - in geval van niet-naleving van een tijdelijk plaatsverbod dat door de burgemeester opgelegd werd. 3 Zoals voorheen bestaan er nog 3 andere sancties : de administratieve schorsing van een toestemming of vergunning, de administratieve intrekking van een toestemming of vergunning en de tijdelijke of definitieve administratieve sluiting van een inrichting. De gemeenten kunnen de boetes trouwens niet zelf bepalen voor overtredingen betreffende het stilstaan en het parkeren en het verkeersbord C3. Dat gebeurt namelijk door de Koning.4 Net zoals in het verleden verduidelijkt de Wet dat de administratieve sanctie proportioneel moet zijn met de zwaarte van de feiten en in functie van de eventuele herhaling. Gelukkig wordt er ook gepreciseerd wat we moeten verstaan onder herhaling : “Herhaling bestaat wanneer de overtreder reeds werd gesanctioneerd voor eenzelfde inbreuk binnen de 24 maanden voorafgaand aan de nieuwe vaststelling van de inbreuk”.5 De Wet schrijft voor dat er alternatieve maatregelen voor de administratieve boete voorgesteld kunnen worden, namelijk gemeenschapsdienst en lokale bemiddeling. Dit zijn geen administratieve sancties, maar alternatieve maatregelen die
Wet van 24 juni 2013, B.S., op.cit., artikel 3. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 47, §5; deze nieuwe maatregel zal in het tweede deel van dit artikel besproken worden. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 4, §4. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 7, 1e lid.
Nieuwsbrief 2013/04
11
ONDER DE LOEP
eventueel ertoe kunnen leiden dat er geen administratieve boete opgelegd wordt. -
Gemeenschapsdienst Gemeenschapsdienst wordt gedefinieerd als een prestatie van algemeen belang die uitgevoerd wordt door de overtreder ten gunste van de collectiviteit. 6 De bedoeling is de overtreder bewust te maken van de gepleegde overlast. De gemeenschapsdienst bestaat uit een opleiding en/of onbetaalde prestatie onder toezicht van de gemeente of van een door de gemeente aangewezen bevoegde rechtspersoon en uitgevoerd ten behoeve van een gemeentedienst of een publiekrechtelijke rechtspersoon, een stichting of een door de gemeente uitgekozen vzw. 7 De gemeenschapsdienst wordt omkaderd door een door de gemeente erkende dienst of door een rechtspersoon die door deze gemeente aangewezen wordt.8 Wat de modaliteiten van de gemeenschapsdienst betreft, maakt de Wet een onderscheid naargelang het gaat om meerderjarigen of minderjarigen. De gemeenschapsdienst mag niet langer duren dan 30 uur voor meerderjarigen en 15 uur voor minderjarigen. Voor meerderjarigen kan de gemeenschapsdienst voorgesteld worden in plaats van de administratieve boete onder de door de Wet vastgestelde voorwaarden 9. De sanctionerende ambtenaar kan pas een administratieve boete opleggen in geval van nietuitvoering van de gemeenschapsdienst die door de overtreder aanvaard werd, of in geval van weigering van deze alternatieve maatregel.10 Voor minderjarigen wordt er enkel gemeenschapsdienst overwogen indien het aanbod van de lokale bemiddeling geweigerd wordt (zie verder) of indien bemiddeling mislukt. De gemeenschapsdienst wordt aangepast aan de leeftijd en de capaciteiten van de minderjarige. 11 In de memorie van toelichting wordt verduidelijkt dat het enkel om pedagogische en niet om repressieve maatregelen mag gaan. De vader en moeder, voogd of personen die de hoede hebben over de minderjarige, kunnen op hun verzoek de minderjarige begeleiden bij het uitvoeren van de gemeenschapsdienst.12 Net als voor meerderjarigen kan de sanctionerende ambtenaar pas een administratieve boete
12
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
opleggen indien de gemeenschapsdienst door de minderjarige aanvaard maar niet uitgevoerd wordt of geweigerd wordt. 13 Zowel voor minderjarigen als voor meerderjarigen geldt dat de gemeenschapsdienst uitgevoerd moet worden binnen een termijn van 6 maanden vanaf de datum van kennisgeving van de beslissing van de sanctionerende ambtenaar. 14 -
Lokale bemiddeling Lokale bemiddeling wordt gedefinieerd als een maatregel die het voor de overtreder mogelijk maakt om, door tussenkomst van een bemiddelaar, de veroorzaakte schade te herstellen of te vergoeden of om het conflict te doen bedaren.15 De sanctionerende ambtenaar mag niet langer de bemiddelaar zijn. Voortaan gaat het om een afzonderlijke persoon of een gespecialiseerde bemiddelingsdienst.16 Dit houdt in dat het slachtoffer van de overlast geïdentificeerd wordt en ermee instemt de procedure van lokale bemiddeling met de overtreder op te starten. De minister die het ontwerp indiende, heeft bevestigd dat iedere rechtspersoon slachtoffer kan zijn, dus ook een openbare rechtspersoon zoals een gemeente. Ook hier maakt de Wet een onderscheid tussen meerderjarigen en minderjarigen. Voor meerderjarigen bepaalt de Wet dat de sanctionerende ambtenaar bemiddeling kan voorstellen.17 In geval van weigering van het aanbod of falen van de bemiddeling kan de sanctionerende ambtenaar ofwel een gemeenschapsdienst (zie hoger) voorstellen, ofwel een administratieve geldboete opleggen. Wanneer de sanctionerende ambtenaar het welslagen van de bemiddeling vaststelt, kan hij geen administratieve geldboete meer opleggen.18 Wanneer de gemeenteraad in zijn reglement voorziet dat minderjarigen een administratieve geldboete opgelegd kunnen krijgen, dan moet hij hierin eveneens een procedure van lokale bemiddeling en de nadere regels ervan 19 voorzien, aangezien het aanbod van lokale bemiddeling verplicht is voor minderjarigen.20
Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 4, §2, 1°. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 10, 2e lid. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 10, 4e lid. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 9. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 11. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 19, §1. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 19, §2. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 19, §3. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 10, 1e lid (voor meerderjarigen) en 19, §1, 3e lid (voor minderjarigen). Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 4, §2, 2°. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 8. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 12, §1. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 13. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 18, §1. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 18, §2.
Nieuwsbrief 2013/04
ONDER DE LOEP
Sancties • administratieve boete : max. 350 € voor meerderjarigen ; max. 175 € voor minderjarigen
Alternatieven voor geldboete : • gemeenschapsdienst • bemiddeling
• administratieve schorsing van een toelating of vergunning • administratieve intrekking van een toelating of vergunning • administratieve sluiting van een inrichting, tijdelijk of definitief
Nieuwe maatregel van algemene bestuurlijke politie : plaatsverbod
De vader en moeder, voogd of personen die de hoede hebben over de minderjarige, kunnen op hun verzoek de minderjarige begeleiden bij de bemiddeling. 21 Net als voor meerderjarigen geldt dat wanneer de sanctionerende ambtenaar het welslagen van de bemiddeling vaststelt, hij geen administratieve geldboete meer kan opleggen. In geval van weigering van het aanbod of falen van de bemiddeling kan de sanctionerende ambtenaar echter ofwel een gemeenschapsdienst voorstellen, ofwel een administratieve geldboete opleggen. 22
4. Uitbreiding van de toepassing van de wet tot minderjarigen van 14 jaar De gemeente die dat wenst, zal kunnen voorschrijven dat minderjarigen die de volle leeftijd van 14 jaar bereikt hebben op het ogenblik van de feiten, een administratieve geldboete opgelegd kunnen krijgen. 23 Voor minderjarigen gelden eveneens de door de Wet bepaalde alternatieve maatregelen (zie hoger, punt 3). Indien de gemeenteraad in de mogelijkheid voorziet om een administratieve sanctie ten aanzien van minderjarigen op te leggen, dient hij vooraf het advies in te winnen van de jeugdorganisaties, voor zover dergelijke organisaties bestaan in de gemeente.24 Artikel 15 van de Wet voorziet eveneens in een informatieplicht voor de gemeente. Tijdens de parlementaire debatten verduidelijkte de minister die het ontwerp indiende, dat het om een algemene
sensibiliseringscampagne in de gemeente gaat. Iedere gemeente kan een specifieke inhoud aan deze campagne geven en de meest geschikte communicatiemiddelen inzetten. Het belangrijkste is dat de doelgroepen geïnformeerd worden. De gemeente informeert uiteraard alleen haar eigen inwoners, tenzij het om een meergemeentenzone gaat waar eenzelfde GAS-reglement toegepast wordt.25 Artikel 16 van de Wet legt de modaliteiten vast opdat minderjarigen over de mogelijkheid zouden beschikken om zich te laten bijstaan door een advocaat. We wijzen erop dat de Raad van State aandrong op de verplichte aanwezigheid van een advocaat.26 Artikel 17 van de Wet heeft betrekking op een gloednieuwe procedure, namelijk de ouderlijke betrokkenheid. De sanctionerende ambtenaar heeft de mogelijkheid om de ouders (zoals gedefinieerd door de Wet) van de minderjarige erbij te betrekken voordat er bemiddeling aangeboden wordt. De bedoeling van deze maatregel is de verantwoordelijkheid van de ouders te bevorderen. De ouderlijke betrokkenheid is een voorafgaande fase die in geval van een bevredigend resultaat de procedure kan stopzetten. Ten slotte moeten we erop wijzen dat de administratieve geldboete betaald moet worden door de vader en moeder, voogd of personen die de minderjarige onder hun hoede hebben. De minderjarige zal deze boete dus nooit zelf moeten betalen.27
21 22 23 24 25
Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 18, §3. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 18, §4 en §5. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 14, §1. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 4, §5. Wetsontwerp betreffende de gemeentelijke administratieve sancties, wetsvoorstel tot wijziging van de nieuwe gemeentewet betreffende de invoering van gemeentelijke administratieve sancties in geval van schoolverzuim, wetsvoorstel tot wijziging van de wetgeving betreffende de gemeentelijke administratieve sancties aangaande de bevoegde ambtenaren en de minimumleeftijd, wetsvoorstel tot wijziging van de nieuwe gemeentewet en de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming aangaande de gemeentelijke administratieve sancties, Verslag namens de Commissie voor de Binnenlandse Zaken, de Algemene Zaken en het Openbaar Ambt, Parl. St., Kamer, nr. 53 2712/006, p. 79. 26 Wetsontwerp betreffende de gemeentelijke administratieve sancties, Advies van de afdeling Wetgeving van de Raad van State, Parl. St., Kamer, nr. 53 2712/001, p. 57. 27 Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 14, §2.
Nieuwsbrief 2013/04
13
ONDER DE LOEP
gemengde inbreuken
s s
s
gemeenteambtenaren
parkeerinbreuken
• Opzettelijke slagen en verwondingen
De louter administratieve inbreuken (zoals bedoeld in artikel 2 van de Wet) en de gemengde inbreuken (zoals bedoeld in artikel 3) kunnen door de politieambtenaren of agenten van politie (de vroegere hulpagenten) vastgesteld worden, zoals dat nu het geval is. Nieuw in de Wet is dat zij voor deze inbreuken voorschrijft dat de bijzondere veldwachters, binnen de grenzen van hun bevoegdheden, ook behoren tot de vaststellende beambten.28
• Beledigingen • Gehele of gedeeltelijke vernieling of onbruikbaarmaking, met het oogmerk om te schaden, van rijtuigen, wagons en motorvoertuigen
Artikel 21, §1, van de Wet somt de personen op die inbreuken kunnen vaststellen die uitsluitend het voorwerp kunnen uitmaken van een administratieve sanctie. Het gaat om de volgende personen :
Zuiver administratieve inbreuken • Overtredingen tegen gemeentereglementen of -verordeningen
Gemengde inbreuken Zwaar
Bedreiging met aanslag tegen persoon of eigendom & Valse inlichtingen ivm aanslagen
toegevoegd
Licht Vr o e g e r z w a a r, n u l i c h t
• Diefstal • Vernielen van grafstenen, monumenten,… • Zonder toestemming aanbrengen van graffiti op roerende en onroerende goederen • Het opzettelijk beschadigen van andermans onroerende eigendommen • Kwaadwillig omhakken van bomen • Vernielen van landelijke of stedelijke afsluitingen, verplaatsen of verwijderen van grenspalen en hoekbomen • Opzettelijk beschadigen of vernielen van andermans roerende eigendommen • Nachtgerucht of –rumoer dat de rust van de inwoners kan verstoren • Opzettelijk beschadigen van stedelijke of landelijke afsluitingen • Feitelijkheden of lichte gewelddaden • Zich in voor het publiek toegankelijke plaatsen begeven met het gezicht geheel of gedeeltelijk bedekt of verborgen zodat men niet herkenbaar is
Parkeerinbreuken toegevoegd
28 29 30 31
14
zuiver administratieve inbreuken
5. Nieuwe vaststellende beambten met meer bevoegdheden
De inbreuken
Zware inbreuken die geschrapt werden :
personeel van openbare vervoersmaatschappijen
s s s s
politieambtenaren • agenten van politie • veldwachters
personeel van provincie & gewest • personeel van intergemeentelijke samenwerkingsverbanden en autonome gemeentebedrijven
• Inbreuken op stilstaan en parkeren (behalve autosnelweg) • Inbreuken op verbodsbord C3 (autovrije zones) bij geautomatiseerde controlesystemen (behalve autosnelweg)
Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 20. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 21, §1. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 21, §4. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 22, §6, 2e lid.
Nieuwsbrief 2013/04
-
de gemeenteambtenaren. 29 Dat is niets nieuws. Er is één bijzonderheid die hen echter onderscheidt van de andere vaststellende beambten die genoemd worden in artikel 21, §1. De Wet verleent hun immers de bevoegdheid om bepaalde gemengde inbreuken vast te stellen, namelijk met betrekking tot het stilstaan en het parkeren en de overtredingen op bepalingen met betrekking tot het verkeersbord C3 (zoals bedoeld in artikel 3, 3°, van de Wet). 30 Er geldt echter een beperking: wanneer het voertuig op directe of indirecte wijze betrokken is bij een ongeval of wanneer er eveneens andere dan de in artikel 3, 3°, bedoelde inbreuken vastgesteld worden. In dat geval mag de vaststelling enkel gebeuren door een politieambtenaar of een agent van politie.31 Er heeft nog een andere nieuwigheid in de Wet betrekking op de gemeenteambtenaren : ze zullen vaststellingen kunnen verrichten op het grondgebied van de gemeenten die deel uitmaken van andere politiezones dan de zone waartoe hun gemeente behoort. Vroeger was deze bevoegdheid beperkt tot de gemeenten die tot dezelfde politiezone behoorden. De
ONDER DE LOEP
praktische modaliteiten van deze samenwerking moeten vastgelegd worden in een voorafgaande overeenkomst tussen de betrokken gemeenten.32 -
de provinciale of gewestelijke ambtenaren, personeelsleden van intergemeentelijke samenwerkingsverbanden en autonome gemeentebedrijven. 33 Tijdens de besprekingen over het wetsontwerp werd ervoor gepleit dat, aangezien vele grote steden de vaststelling van overtredingen op het gereglementeerd parkeren toevertrouwen aan parkeerbedrijven, die opgenomen zijn in een autonoom gemeentebedrijf, er moest voorzien worden in de mogelijkheid voor de personeelsleden van deze bedrijven om overtredingen betreffende het stilstaan en het parkeren vast te stellen. Volgens de huidige tekst zullen de gemeenten politieagenten moeten sturen. Waarschijnlijk zullen deze overtredingen ongestraft blijven, gezien de beperkte politiecapaciteit. De minister die het ontwerp indiende, heeft verduidelijkt dat deze noodzaak in aanmerking genomen zou kunnen worden tijdens de opstelling van het koninklijk besluit tot vaststelling van de minimale voorwaarden waaraan de gemeenteambtenaren zullen moeten voldoen om vaststellende beambten te kunnen zijn.
-
de personeelsleden van de openbare vervoersmaatschappijen. 34
De Wet houdt eveneens rekening met de personeelsleden van bewakingsondernemingen, maar beperkt, zoals artikel 119bis dat deed, evenwel hun bevoegdheden ten aanzien van de andere ambtenaren, want zij mogen enkel melding maken van eventuele inbreuken bij politieambtenaren en/of agenten van politie, zoals bedoeld in artikel 20 van de Wet, en dit enkel in een precies activiteitenkader.35 De uitbreiding van de bevoegdheid om overtredingen betreffende het stilstaan en het parkeren vast te stellen, naar bewakingsondernemingen die van de gemeenten de opdracht krijgen om het parkeren te controleren, kwam aan bod tijdens de parlementaire debatten. Dit amendement werd evenwel niet gevolgd bij gebrek aan consensus binnen de regering om de bevoegdheid van de bewakingsondernemingen uit te breiden.
Om dit punt af te sluiten, wijzen we er nog op dat er een omzendbrief opgemaakt zal worden om de bevoegdheden van de in artikel 21 bedoelde personen gedetailleerder vast te leggen.
••• Deze Wet was het onderwerp van lange, en soms hevige, parlementaire en maatschappelijke debatten. Bepaalde strijdpunten, zoals de verlaging van de leeftijd voor het opleggen van GAS aan minderjarigen en de uitbreiding van de gemengde inbreuken, vonden veel weerklank in de pers. Ook het plaatsverbod, dat in het tweede deel van dit artikel aan bod zal komen, is een van die controversiële bepalingen. Er wordt vooral gevreesd voor een “goedkoop” gerecht door de geleidelijke verschuiving van de gerechtelijke macht naar de uitvoerende macht. Ook bekritiseerd was het feit dat wanneer de gemeente het slachtoffer is van de inbreuk, zij rechter in eigen zaak wordt. Tijdens de plenaire vergadering in de Kamer was de meerderheid toch overtuigd voorstander van de tekst, omdat de Wet noodzakelijk is om het hoofd te bieden aan de gerechtelijke onmacht op het gebied van overlast en aan het gevoel van straffeloosheid dat daaruit voortvloeit. We sluiten af met een verrassende noot, zoals onze Vlaamse zusterverenging VVSG doet in een uitstekende brochure die zij uitbracht naar aanleiding van de nieuwe Wet. 37 “De wetgever heeft in 1999 duidelijk gekozen voor een snelle en efficiënte afhandeling van kleine overlastfenomenen op lokaal niveau. In de nieuwe GAS-wet zijn zwaardere procedures en nog meer rechtswaarborgen voorzien. Daarom is het des te opmerkelijker dat de tegenstanders van overlastboetes nu veel meer van zich laten horen dan ze bij het ontstaan van de gemeentelijke administratieve sancties ooit gedaan hebben.” Een van de voornaamste waarborgen van de Wet is naar onze mening dat zij voorziet in een eigen evaluatie, om de twee jaar, door het parlement. Meer hierover in het volgende nummer ...
Ten slotte voorziet artikel 21, §3 in de mogelijkheid voor vaststellende beambten (dus bij uitbreiding de personeelsleden van bewakingsondernemingen) om identiteitsbewijzen te vragen. Deze bevoegdheid omvat echter niet het opleggen van dwangmaatregelen ten aanzien van de overtreder die zou weigeren om zijn identiteitsbewijs te tonen. 36
32 33 34 35 36 37
Isabelle Vincke
Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 21, §1, 1° in fine. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 21, §1, 2°. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 21, §1, 3°. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 21, §2. Wet van 24 juni 2013, op.cit., artikel 21, §3. DE SCHEPPER, T., (Red.), “De nieuwe gemeentelijke administratieve sancties”, Politeia, 2013, p. 13.
Nieuwsbrief 2013/04
15
