Fast Strategic Model Rik van Grol
14 maart 2012
Fast Strategic Model Wat is dat?
Een Fast Strategic Model is een model waarmee je snel een beleidsoptie voor een scenario kunt doorrekenen
Beleidsopties Scenario’s (2020 GE, 2020 RC, ..) Snel Strategisch
Fast Strategic Model
p. 2
Verkeersmodellen Landelijk Model Systeem — ~14 uur rekentijd (Nederland, ~1.600 zones, ~80.000 links)
Nederlands Regionaal Model West — ~3 dagen rekentijd (Randstad, ~3.600 zones, ~130.000 links)
TransTools — ~2,5 dag rekentijd (Europa, ~1.500 zones, ~26.000 links)
Fast Strategic Model
p. 3
Kenmerken van een Fast Strategic Model (FSM) Snel — geen uren/dagen maar minuten Consistent — de uitkomst van een FSM moet consistent zijn met (trage) gedetailleerde modellen. □ Uitkomsten hoeven niet gelijk te zijn □ De effecten van maatregelen moeten dezelfde richting hebben □ De pre-selectie moet betrouwbaar zijn Gebruikersvriendelijk — de bediening met intuïtief en snel zijn.
Fast Strategic Model
p. 4
Mogelijke modellen Eenvoudig model – versimpelde werkelijkheid □ Intelligent afschatten - vuistregels □ “Achterkant-van-een-sigarendoos-berekeningen” □ Eenvoudige spreadsheetmodellen
Voorbeelden: Gezond verstand kijk ook eens naar buiten
1. Aggregatie van complexe en gedetailleerde modellen – metamodel □ EXPEDITE / SUMMA 2. Benadering van gedetailleerd model □ LMS => FSM
Fast Strategic Model
p. 5
Voorbeeld 1 :
EXPEDITE / SUMMA metamodel
Fast Strategic Model
p. 6
EXPEDITE EXpert-system based PrEdictions of Demand for Internal Transport in Europe EXPEDITE was een 4de Kader programma project (1999-2002) Doel: ontwikkeling van een Europees model dat snel de effecten van beleid op de vervoersvraag kan berekenen Methode: ontwikkeling van een metamodel Resultaat □ Europees model met 250 zones (NUTS2) □ Basisjaar 1995; Prognosejaren 2010, 2015, and 2020 □ Prognoses zijn totalen voor een jaar □ Modelleert personen- en vracht-verkeer □ De vervoersvraag is het aantal reizen, reis-km, tonnen en ton-km per zone
Fast Strategic Model
p. 7
EXPEDITE metamodel Probleem:
□ “Gewoon” Europees model te grof en te langzaam
Oplossing:
□ Gebruik gedesaggregeerde nationale modellen
Probleem:
□ Te langzaam □ Niet ieder land heeft een gedessaggregeerd nationaal model
Oplossing:
□ Bepaal metamodel Fast Strategic Model
p. 8
EXPEDITE Metamodel Een metamodel benadert de werking van complexe en meer gedetailleerde modellen. □ Het metamodel is gebaseerd op berekeningen met gedetailleerde modellen voor een representatieve set landen
□ Het metamodel is gekalibreerd om de vervoersvraag in alle regio's van Europa te vertegenwoordigen.
Personenverkeer metamodel □ Gebaseerd op runs met gedetailleerde personenvervoermodellen voor 5 landen □ De resultaten zijn gemiddeld en gekoppeld aan eigenschappen van zones □ Schaling, en kalibratie op transportstatistieken voor alle zones in Europa □ Model is nu toepasbaar op alle zones in Europe
□ Gevoeligheid voor beleid is gerealiseerd door de gevoeligheid van de nationale modellen te bepalen (bijv brandstofkosten -20%, -10%, +10%, +20%)
Fast Strategic Model
p. 9
Dimensies personenvervoermodel
Vijf vervoerwijzen Vijf motieven Acht afstandenbanden Bevolking gedesaggregeerd: □ Leeftijd (3) □ Geslacht (2) □ Werksituatie (2) □ Grootte van het huishouden (4) □ Inkomensklasse (5) □ Autobezit (4)
Fast Strategic Model
p. 10
SUMMA SUstainable Mobility, policy Measures and Assessment SUMMA (2002-2005) was een 5de Kader Programma project Doel: operationaliseren van duurzaam verkeer en vervoer Methode: □ Ontwikkeling van indicatoren waarmee de duurzaamheid wordt gemonitord □ Opzetten van een verkeersmodel voor de evaluatie van beleid □ Uitvoeren van (milieu) effect analyses op zgn “White Paper” beleid van de EU Resultaat: □ Set indicatoren ontwikkeld: 13 economische, 12 milieu en 9 maatschappelijke □ Uitbreiding EXPEDITE Metamodel met vervoerwijze luchtvervoer □ Uitbreiding met TREMOVE wagenparkmodel tbv de millieu berekeningen □ Een Fast Simple Model met een runtijd van 1 á 2 minuten
Fast Strategic Model
p. 11
Fast Strategic Model
p. 12
SUMMA FSM - voorbeeldschermen
Fast Strategic Model
p. 13
SUMMA scorekaart Indicatoren Reduce road congestion
Reduce air pollution
Pay full costs
Improve road safety
Increase energy efficiency
REVITALIZE RAILWAYS Increase use of rail (Reduce use of roads)
1.1.1P
102
102
99
103
101
104
1.2.1.2P
101
101
100
101
100
103
1.2.1.3P
101
101
100
101
100
103
1.5.1P
101
101
100
102
101
110
5.22P
98
94
103
91
102
100
3.2.1P
100
100
100
100
100
99
3.2.2P
102
103
167
105
100
103
3.2.3P
102
103
102
104
99
102
4.1P
101
101
100
101
100
107
4.5P
100
100
100
100
99
98
5.4P
101
101
99
102
101
118
5.5P
101
101
100
102
100
102
5.12P
100
100
105
100
100
100
6.1.1P
100
101
100
100
99
100
6.1.2P
100
101
100
100
99
100
6.4P
100
152
104
100
100
100
6.5P
101
102
99
103
99
104
IMPROVE ROAD SECTOR
Beleid
Fast Strategic Model
p. 14
Voorbeeld 2 :
Fast Strategic Model Benadering van LMS
Fast Strategic Model
p. 15
Snel model voor Nederland Aanpak EXPEDITE niet van toepassing Er is een gedessaggregeerd model voor Nederland: het LMS Probleem: lange runtijden Oorzaken: □ Het grootte detailniveau □ De compleetheid waarmee de mobiliteit wordt gemodelleerd □ De modellering van files
Mogelijke oplossing: □ Met minder details genoegen nemen □ Genoegen nemen met een minder complete modellering van de mobiliteit □ Geen files modelleren Compensatie: □ Gebruik de SUMMA set van indicatoren □ Breidt het model uit met een wagenparkmodel Fast Strategic Model
p. 16
Landelijk Model Systeem - LMS Het modelsysteem waarmee de overheid haar verkeer- en vervoersbeleid doorrekent. Ontwikkeld eind jaren ’80, met actualisaties in 1997 en 2011. Het LMS heeft ~1.400 zones in Nederland. Het wegennet in het LMS bestaat uit ~80.000 links. Het LMS is een groeimodel □ Uitgangspunt is een gekalibreerde basismatrix voor een basisjaar □ Het model modelleert de synthetische vervoersvraag voor het basisjaar en voor
□
een toekomstjaar (scenario en beleid) De verhouding tussen het synthetische basisjaar en toekomstjaar is de groei die op de basismatrix wordt gezet.
Fast Strategic Model
p. 17
LMS - werking
SYNTHETISCHE BASISJAAR MATRIX
Groei
BASISMATRIX
=
PROGNOSEMATRIX
SYNTHETISCHE TOEKOMSTJAAR MATRIX
TOEDELING aan netwerk
Voertuigverliesuren Congesties File-top-tien
Iteratief
Fast Strategic Model
p. 18
LMS - Synthetische matrix
+
Synthetische vervoersvraag
Schiphol gerelateerd verkeer
+
Grensoverschrijdend verkeer
+
SES
Reisfrequentie Vervoerwijzekeuze Bestemmingskeuze Dagdeelkeuze
Tertiaire ++ bestemmingen
+
Secundaire bestemmingen
Reizen: huisbestemming huis
Fast Strategic Model
p. 19
LMS vereenvoudiging => Fast Strategic Model Vermijd het toevoegen van: □ Grensoverschrijdend verkeer □ Schiphol gerelateerd verkeer □ Nevenbestemmingen Bereken alleen de mobiliteit voor 5 van de 10 LMS motieven □ Alleen de hoofdmotieven: werk, zakelijk, school, winkel en overig Voer geen stationskeuze berekeningen uit (rekenintensief) □ De treinbereikbaarheid en stationskeuze is vooraf bepaald Voer geen toedeling uit geen files Doordat er geen congestie berekeningen zijn geen iteraties
Rekentijd van 14 uur naar 5 minuten
Fast Strategic Model
p. 20
Eigenschappen Fast Strategic Model SES vertegenwoordigt ~85% van de vraag Reactie van SES op beleid is gelijk aan LMS consistentie Het model werkt gewoon op zone-niveau (~1400), maar alleen uitvoer op COROP-niveau (40) Nadelen van FSM □ Geen treinbeleid mogelijk (tenzij vooraf bepaald) □ Geen voertuigverliesuren en congestie □ Minder detail, minder nauwkeurig Voordelen van FSM □ Snel □ Berekening van indicatoren (overgenomen van SUMMA) – – – –
Milieu indicatoren: energie consumptie, broeikasgassen, emissies, … Economische indicatoren: betaalbaarheid, bereikbaarheid, … Maatschappelijke indicatoren: percentage woon-werk reizen < 8 km, … Overige uitvoer: modal split, reizen per persoon, gemiddeld gereisde afstand, …
Fast Strategic Model
p. 21
Screenshots FSM
Fast Strategic Model
p. 22
Discussie Een Fast Strategic Model kan een krachtig instrument zijn: □ Snel duidelijkheid geven over invloeden van beleid □ Uitvoeren van uitgebreide beleidsverkenningen □ Pre-selectie van beleid Wat kun je niet van een FSM verwachten □ Alles wat veel rekentijd kost – Een netwerktoedeling is traag — dus geen planstudies doorrekenen met een FSM – Een hoge nauwkeurigheid
Wat kun je wel met het FSM doen □ Alles wat snel door te rekenen is, dus effecten van: – Prijsmaatregelen (Benzineprijs, OV prijzen) – Fietsbeleid, Versnelling OV – Invloed reiskostenvergoeding
– Demografische veranderingen (groei bevolking, vergrijzing, rijbewijsbezit) – Belastingmaatregelen – Autobezit
Fast Strategic Model
p. 23
Verdere ontwikkeling SUMMA-FSM wordt mogelijk verder ontwikkeld in Europees verband LMS-FSM wordt verder ontwikkeld: □ Verdere ontwikkeling van een gebruikersvriendelijke interface □ Mogelijk maken doorrekenen van zoveel mogelijk vormen van beleid en scenario’s □ Demonstreren van de consistentie met het LMS Ontwikkeling Fast Exploratory Model (FEM) □ Op basis van een 1ste orde benadering □ Wel een toedeling, dus wel planstudies doorrekenen □ Langzamer dan FSM, maar sneller dan het LMS
Fast Strategic Model
p. 24
Vragen?
Fast Strategic Model
p. 25
