Evaluatie Pilotfase concepten Sport en Bewegen in de Buurt

Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg Otterstraat 118-124 Postbus 1568 3500 BN Utrecht Telefoon 030 2729 700

Evaluatie Pilotfase concepten Sport en Bewegen in de Buurt 2011-2012 - Resultaten monitorstudie -

College Streetball

Drs. L. Ooms Dr. C. Veenhof

Achtergrond:

Met het programma Sport en Bewegen in de Buurt 2012-2016 investeert het huidige kabinet in meer mogelijkheden om te sporten en bewegen in de buurt. Hierdoor worden meer mensen in staat gesteld te kiezen voor sporten en bewegen en een gezonde en actieve leefstijl. Sportbonden, en in het verlengde daarvan, sportverenigingen, kunnen een belangrijke rol vervullen om sporten en bewegen toegankelijker te maken voor iedereen. Binnen Pilotfase concepten Sport en Bewegen in de Buurt 2011-2012 hebben zeven sportbonden van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) financiering gekregen om laagdrempelige sportconcepten te ontwikkelen, met als doel doorstroom en verdere uitrol binnen het brede Sport en Bewegen in de Buurt programma. In totaal zijn acht sportconcepten ontwikkeld specifiek gericht op doelgroepen die nu nog onvoldoende worden bereikt door sport, namelijk: Schoolgaande jeugd in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs (MBO), ouders van jonge kinderen en 45-plussers. Deze sportconcepten zijn uitgevoerd in een pilotfase, welke liep van september 2011 tot en met december 2012. Het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) heeft de pilotfase geëvalueerd. De evaluatie bestond uit een procesevaluatie op het niveau van de sportbonden en sportverenigingen en een monitorstudie op het niveau van de deelnemers. Op basis van de verzamelde informatie uit de procesevaluatie en monitorstudie zijn de sportconcepten beoordeeld op vooraf opgestelde beoordelingscriteria. Aan de hand van de scores op deze criteria is per sportconcept een zogenaamde Strengths, Weaknesses, Opportunities en Threats (SWOT) analyse uitgevoerd. In het rapport “Evaluatie Pilotfase concepten Sport en Bewegen in de Buurt 2011-2012” worden de belangrijkste resultaten van het onderzoek beschreven.1 In dit document worden de resultaten van de monitorstudie weergegeven voor het sportconcept “College Streetball”. Hierbij worden de resultaten voornamelijk gepresenteerd in tabellen en figuren.

1

Ooms L, Veenhof C. Evaluatie Pilotfase concepten Sport en Bewegen in de Buurt 2011-2012 - Resultaten procesevaluatie en monitorstudie. Utrecht: NIVEL, 2013.

Resultaten monitorstudie

Respons Tabel 1:

Respons Aantal (N)

Benaderd Baseline meting Meting direct na afloop

? 271 107

Kenmerken deelnemers op baseline Tabel 2A: Kenmerken deelnemers op baseline: Achtergrondkenmerken Baseline Geslacht (%) Aantal (N) Jongen Meisje

270 71 29

Leeftijd (jaren) Aantal (N) Gemiddelde ± SD Min-max

266 17 ± 2 15-27

Body Mass Index (BMI) (kg/m2) Aantal (N) Gemiddelde ± SD Min-max

252 22 ± 3 15-37

Chronische aandoeningen of beperkingen (%) Aantal (N) Chronische aandoening Lichamelijke beperking Auditieve beperking Visuele beperking Verstandelijke beperking Geen chronische aandoening of beperking Belemmerd bij sporten en bewegen door chronische aandoening of beperking (%) Aantal (N) Ja, sterk belemmerd Ja, licht belemmerd Nee

263 10 6 1 2 1 79

54 20 59 20

Ervaren gezondheid (%) Aantal (N) Uitstekend Zeer goed Goed Matig Slecht

260 12 25 49 12 2

Etniciteit (%) Aantal (N) Autochtoon Niet-westers allochtoon Westers allochtoon

269 81 12 7

Evaluatie Pilotfase concepten Sport en Bewegen in de Buurt 2011-2012, NIVEL 2013

1

Tabel 2B: Kenmerken deelnemers op baseline: Opleidingsniveau, werken woonsituatie Baseline Soort onderwijs (%) Aantal (N) Basisonderwijs Voortgezet onderwijs Middelbaar beroepsonderwijs (MBO) Hoger onderwijs

268 1 23 75 1

Betaalde baan (%) Aantal (N) Ja Nee

269 61 39

Tijd per week werken (uren) Aantal (N) Gemiddelde ± SD Min-max

149 11 ± 7 1-70

Woonsituatie (%) Aantal (N) Alleen Samen met partner Samen met een vriend(in)/vriend(inn)en Bij twee volwassenen in huis met/zonder broers of zussen Bij één volwassene in huis met/zonder broers of zussen Anders

266 6 0 1 75 16 2

Tabel 2C: Kenmerken deelnemers op baseline: Sport- en beweeggedrag Baseline Voldoen aan sportnormen (%)a Aantal (N) Sport helemaal niet Sportnorm 12x per jaar sporten Sportnorm 40x per jaar sporten

267 9 76 62

Voldoen aan beweegnormen (%) Aantal (N) NNGB Fitnorm Combinorm Inactief Semiactief Spiernorm

251 13 47 53 6 42 6

Lid van een sportvereniging (%) Aantal (N) Ja Nee

238 46 54

Lid van een basketbalvereniging (%) Aantal (N) Ja Nee

235 2 98

Geen lid van een basketbalvereniging, maar in het verleden wel? (%) Aantal (N) Ja Nee

219 5 95

a

Sportgedrag in de afgelopen twaalf maanden.

2


Negen procent van de deelnemers had in de afgelopen twaalf maanden helemaal niet gesport. Belangrijk redenen die worden genoemd voor het niet sporten zijn: “te weinig tijd vanwege werk/studie” (36%), “andere vrijetijdsbestedingen vind ik leuker” (36%), “ik weet het eigenlijk niet, het is geen gewoonte” (24%), “ik vind het niet nodig om te sporten” (20%) en “ik heb voldoende lichaamsbeweging” (20%). De deelnemers die in het verleden lid zijn geweest van een basketbalvereniging gaven hele diverse redenen voor het stoppen. De jongeren zijn bijvoorbeeld gestopt vanwege een blessure, het beoefenen van een andere sport (voetbal), een gebrek aan tijd door school en het verdwijnen van de vereniging zelf. Mening over sport Tabel 3:

Mening over sport (n=236a)

Stelling

(Absoluut) mee eens (%)

Niet mee eens/niet mee oneens (%)

(Absoluut) mee oneens (%)

Niet van toepassing (%)

88 81 69 52 49

9 14 18 28 31

2 4 12 17 19

0 1 1 3 2

Ik vind sporten belangrijk Ik vind sporten leuk Ik heb veel vriend(inn)en die sporten Ik heb veel familieleden (ouders, broers, zussen) die sporten Ik zie mezelf als sporter a

N kan per onderdeel variëren.

Sport en bewegen in de wijk/buurt Tabel 4:

Sport en bewegen in de wijk/buurt (n=267a) Baseline

Sporten en bewegen in de wijk/buurt (%) Voldoende openbare plekken om te sporten en bewegen Voldoende sportverenigingen Voldoende georganiseerde sporten beweegactiviteiten De onderwijsinstelling waar College Streetball wordt aangeboden staat in de wijk/buurt a

75 74 59 9



3

Eerste kennismaking met College Streetball, redenen voor deelname en verwachtingen Figuur 1: Eerste kennismaking met College Streetball (n=262) Via school

73

Via een kennismakingsles, clinic, workshop of demonstratieles

4

Via een brief, folder, flyer of poster

3

Via mijn (sport)vereniging/trainer

2

Via internet

2

Via een familielid, vriend, kennis of collega

1

Via sociale media

1 0

10

20

30 40 50 Deelnemers (%)

60

70

80

Figuur 2: Redenen voor deelname (n=252) Verbeteren van mijn conditie/me fitter voelen Kennismaken met Streetball (basketbal) Om actief te blijven Voor de gezelligheid/het plezier Voor de prestatie Om mentaal fit te blijven Het Streetball (basketbal) beter onder de knie krijgen Verbeteren van mijn gezondheid Voor de ontspanning Om deel uit te kunnen maken van het schoolstreetballteam Nieuwe contacten opdoen Mijn uiterlijk verbeteren Verminderen/houden van mijn lichaamsgewicht Voor de competitie Om iets uit huis te doen Op advies van een familielid/vriend/kennis/collega

22 18 16 16 8 8 8 7 5 4 4 4 4 2 2 1 0

5

10 15 Deelnemers (%)

20

25

De verwachtingen die de jongeren van “College Streetball” hadden waren overwegend positief. De jongeren verwachtten veel plezier te hebben, lekker te gaan sporten en bewegen en vooral basketbal te gaan spelen en het basketbalspel te leren.

4


Deelname aan City Streetball en Streetball Masters Tabel 5:

Deelname aan City Streetball en Streetball Masters (n=253) Baseline

Deelgenomen of plannen om deel te nemen aan City Streetball en/of Streetball Masters (%) Heeft deelgenomen aan City Streetball Heeft deelgenomen aan Streetball Masters Wil gaan deelnemen aan City Streetball Wil gaan deelnemen aan Streetball Masters Heeft niet deelgenomen en heeft ook geen plannen om deel te nemen aan City Streetball en Streetball Masters

6 3 5 6 80

Veranderingen in sportgedrag Figuur 3: Percentage deelnemers dat voldoet aan de sportnormen: Op baseline en direct na afloop (n=99)a 100 90 76

Deelnemers (%)

80

79 66

70

65

60 50 40 30 20 10 0 Minimaal 1 keer per maand sporten Baseline

a

Minimaal 1 keer per week sporten

Direct na afloop

Referentieperiode is het sportgedrag in de afgelopen drie maanden.

Tabel 6:

Top 5 beoefende sporten: Op baseline (n=76) en direct na afloop (n=77)

Ranking

Baseline (%)

Direct na afloop (%)

1 2 3 4 5

Fitness (30) Badminton; basketbal (17) Veldvoetbal (16) Hockey; zaalvoetbal (12) Hardlopen/joggen/trimmen; zwemsport (9)

Basketbal (36) Fitness (30) Veldvoetbal (16) Hardlopen/joggen/trimmen (14) Vecht- en verdedigingsporten; zwemsport (6)

Tabel 7:

Top 5 meest beoefende sporten: Op baseline en direct na afloop (n=70)

Ranking

Baseline (%)

Direct na afloop (%)

1 2 3 4 5

Fitness (30) Veldvoetbal (20) Basketbal (14) Zaalvoetbal (13) Badminton; hardlopen/joggen/trimmen; zwemsport (9)

Basketbal (39) Fitness (29) Veldvoetbal (19) Hardlopen/joggen/trimmen (10) Wielrennen/mountainbiken/toerfietsen (7)


5

Veranderingen in beweeggedrag Figuur 4: Percentage deelnemers dat voldoet aan de NNGB, Fitnorm en Combinorm: Op baseline en direct na afloop (n=96) 100 90

Deelnemers (%)

80 70 60 49

46

50

43

41

40 30 20

11

11

10 0 NNGB

Fitnorm Baseline

Combinorm

Direct na afloop

Figuur 5: Percentage deelnemers dat inactief, semi-actief en normactief is: Op baseline en direct na afloop (n=96) 100 90

Deelnemers (%)

80 70 60 47

50

49

49 43

40 30 20 10

4

8

0 Inactief

Semi-actief Baseline

Normactief

Direct na afloop

Op baseline voldoet 4% van de deelnemers aan de spiernorm. Direct na afloop is dit percentage 6%. De stijging van 2% is niet significant. Verder geeft 36% van de deelnemers aan in de afgelopen drie maanden lichamelijk actiever te zijn geworden, 48% vindt dit niet en 16% weet het niet.

6


Veranderingen in lidmaatschap Tabel 8:

Lidmaatschap: Op baseline en direct na afloop Baseline

Direct na afloop

Lid van een sportvereniging (%) Aantal (N) Ja Nee

86 35 65

86 35 65

Lid van een basketbalvereniging (%) Aantal (N) Ja Nee

85 1 99

85 2 98

Deelname aan en mening over de Streetball-lessen onder schooltijd Vijvenzeventig procent van de deelnemers heeft aan alle Streetball-lessen meegedaan, 18% heeft maar aan een deel van de lessen meegedaan en 7% heeft helemaal niet meegedaan. De belangrijkste redenen om maar aan een deel van de lessen mee te doen waren ziekte en het hebben van een blessure. Redenen om helemaal niet deel te nemen waren heel persoonlijk.

Tabel 9:

Mate van tevredenheid over de verschillende aspecten van de Streetball-lessen onder schooltijd (n=94a)

Duur van de activiteiten Niveau van de activiteiten Begeleiding Sfeer Organisatie Sportmaterialen Locatie a

(Zeer) tevreden (%)

Niet tevreden/niet ontevreden (%)

(Zeer) ontevreden (%)


73 77 74 71 71 86 68

14 9 14 15 18 9 15

11 13 12 14 10 5 17

2 2 0 0 1 0 0


De Streetball-lessen onder schooltijd werden beoordeeld met een gemiddeld rapportcijfer van 6,4 (SD=2,1). Deelname aan en mening over het Streetball-toernooi Achtentwintig procent van de deelnemers heeft meegedaan aan het Streetball-toernooi. De belangrijkste reden die wordt gegeven om niet deel te nemen is dat de deelnemer niet gekozen/geselecteerd was om deel te nemen.


7

Tabel 10: Mate van tevredenheid over de verschillende aspecten van het Streetball-toernooi (n=27a)

Duur van de activiteiten Niveau van de activiteiten Begeleiding Sfeer Organisatie Sportmaterialen Locatie a

(Zeer) tevreden (%)

Niet tevreden/niet ontevreden (%)

(Zeer) ontevreden (%)


85 81 81 85 81 93 88

11 11 15 15 7 7 0

4 7 4 0 11 0 12

0 0 0 0 0 0 0


Het Streetball-toernooi werd beoordeeld met een gemiddeld rapportcijfer van 6,7 (SD=1,5). Deelname aan en mening over College Streetball in het algemeen Van de deelnemers heeft 13% zich samen met een vriend(in)/vriend(inn)en aangemeld en 87% heeft zich alleen aangemeld. Aan de deelnemers die zich samen met een vriend(in)/vriend(inn)en hebben aangemeld is gevraagd hoe vaak zij met deze persoon/personen hebben deelgenomen. Vijventwintig procent heeft steeds met deze persoon/personen deelgenomen, 50% deed dit af en toe en 25% heeft uiteindelijk niet met deze persoon/personen deelgenomen. Negenenzeventig procent van de deelnemers vond de Streetball-lessen onder schooltijd het leukste onderdeel, 21% vond het toernooi het leukste onderdeel. “College Streetball” werd in zijn geheel beoordeeld met een gemiddeld rapportcijfer van 6,2 (SD=1,9). De deelnemers is ook gevraagd of zij (onderdelen van) “College Streetball” bij anderen zouden aanbevelen. De gegeven antwoorden zijn erg verdeeld: 7% zou dit zeker doen, 21% zou dit waarschijnlijk wel doen, 26% zou dit waarschijnlijk niet doen, 28% zou dit zeker niet doen en 18% weet het niet. Negen procent van de deelnemers geeft aan activiteiten te hebben gemist bij het Streetball-aanbod dat zij hebben gehad. Hierbij wordt (deelname aan) een toernooi als meest concrete voorbeeld genoemd. Zeven procent van de deelnemers heeft suggesties ter verbetering van het sportconcept. Concrete aanbevelingen zijn: Iedereen laten deelnemen (ook de mensen die het niet zo goed kunnen), het toernooi beter inplannen, een toernooi organiseren en het niet zo zwaar/moeilijk maken voor de jongeren die het niet zo goed kunnen.

8


Tabel 11: Mening deelnemers over gevolgen van deelname (n=102a) Door deelname aan College Streetball…

(Absoluut) mee eens (%)

Niet mee eens/niet mee oneens (%)

(Absoluut) mee oneens (%)


55 24 27 25 17 17 15 24

26 31 29 33 32 37 35 31

17 42 41 39 44 43 45 41

2 3 2 3 8 3 6 5

Ben ik beter geworden in basketbal Ben ik meer gaan sporten en bewegen Heb ik meer plezier gekregen in sporten en bewegen Blijf ik meer sporten en bewegen Ben ik afgevallen Heb ik een betere conditie gekregen Heb ik meer sociale contacten/vriend(inn)en gekregen Voel ik mezelf gezonder a


Toekomst Tabel 12: Continueren van het basketbal Direct na afloop Van plan om te blijven basketballen (%) Aantal (N) Ja, zeker Ja, waarschijnlijk wel Nee, waarschijnlijk niet Nee, zeker niet Op welke manier het basketbal continueren (%) Aantal (N) Op school Bij een basketbalvereniging Op een pleintje in de buurt Op toernooien Anders

102 4 4 35 57

8 38 25 38 0 0

Tabel 13: Mate van interesse in Streetball-activiteiten Direct na afloop Interesse in Streetball-aanbod op school, na schooltijd (%) Aantal (N) Ja, zeker Misschien Nee

99 4 14 82

Met een team van school willen deelnemen aan een Streetball-competitie tussen MBO-scholen (%) Aantal (N) Ja, zeker Misschien Nee

104 10 17 73

Met een team van school willen deelnemen aan het NK Streetball voor MBO-studenten (%) Aantal (N) Ja, zeker Misschien Nee

103 11 15 75


9

Figuur 6: Activiteiten die aansluiten bij het Streetball-aanbod (n=91) Freerunning

32

1-1 basketbal

26

Panna knock out

18

Graffiti workshop

12

Beachvolleybal

8

Breakdance

8

Streetdance

4 0

5

10

15 20 Deelnemers (%)

25

30

35

Figuur 7: Muzieksoorten die passen bij het Streetball-aanbod (n=96) Hip hop

43

Anders

31

R&B

20

Dance

16

Rap

16

Top 40

16

Rock

14

Jazz

7

Nederlandstalig

7 0

5

10

15

20 25 30 Deelnemers (%)

35

40

45

50

Bij de “anders” categorie van muzieksoorten worden dubstep, hardstyle en metal genoemd.

10


Evaluatie Pilotfase concepten Sport en Bewegen in de Buurt

Recommend Documents