Dat mag gevierd worden!!!

Zilveren jubileum ADR - Vlaanderen

Dat mag gevierd worden !!!

Inspiratiebrochure voor Lokale Roemeniëgroepen

25 JAAR - DE TIJD VLIEGT

Hoe het allemaal begon ? In 1988 bereikte ons vanuit Roemenië verontrustende berichten over de vernietiging van ongeveer 8000 Roemeense dorpen. Naast kritische noten in eigen partijrangen, slaagden Roemeense dissidenten erin om hun proteststem te laten weerklinken buiten Roemenië. Dit was bepaald geen sinecure, maar met behulp van onder andere Radio Free Europe werd het Westen geïnformeerd over het systematisatieplan van Ceausescu. De reportage ‘le désastre rouge’ van de RTBF journalist, Josy Dubié lokte scherpe reacties uit bij internationale organisaties als de Liga van de Mensenrechten, het Rode Kruis, UNESCO, de VN, de Europese Gemeenschap…. De veroordelingen van de geplande wanpraktijken volgden elkaar snel op en ook maatschappelijk weerwerk liet niet op zich wachten. Eind 1988 vanuit een diepe verontwaardiging over de frappante schending van de mensenrechten, richtte een groep geëngageerde mensen in België de vereniging Opération Villages Roumains op. In februari 1989 werd de Vlaamse tak - Adoptiedorpen Roemenië - opgericht. Het idee om een Roemeens dorp te adopteren om zo de afbraak ervan te verijdelen, kreeg snel navolging in andere landen. Honderden steden en gemeenten ontwikkelden hulpacties voor hun Roemeense partners. Tijdens de kerstdagen van 1989 kwam dit alles in een stroomversnelling terecht. Met de terechtstelling van Ceausescu opende er zich een, tot dan toe gesloten, wereld van een sterk verarmde bevolking. De nood aan levensmiddelen, medicijnen, kleding… was zo groot dat eind 1989 – begin 1990 de eerste hulpkonvooien tot stand kwamen. Humanitaire hulp werd structurele samenwerking op het vlak van onderwijs, gezondheidszorg, infrastructuurwerken, jeugd…. De nieuwe vormen van samenwerking kregen een stimulans met de ondertekening van het Vlaams Roemeens cultureel akkoord in 1997. Vervolgens doopt ADR-Vlaanderen zich in 2005 om tot Actiedorpen Roemenië. En in 2011 krijgt ADR-Vlaanderen haar erkenning als sociaal culturele vereniging. Voor ADR-Vlaanderen is dit zilveren jubileum een mooie gelegenheid om terug en vooruit te blikken.

Waarom deze inspiratiebrochure ? ADR-Vlaanderen realiseert zich zeer goed dat haar werking niet mogelijk zou zijn geweest zonder de jarenlange inzet van zoveel vrijwilligers. Duizenden uren van inzet voor onze Roemeense vrienden maken dat we na 25 jaar nog steeds actief zijn. Met het ADR feestprogramma willen we jullie alvast bedanken en in de bloemetjes zetten. Maar er is meer: ADR-Vlaanderen wil jullie ook helpen om eigen activiteiten te organiseren. In de inspiratiebrochure vinden jullie enkele soms verrassende voorbeelden om de eigen vereniging in de kijker te plaatsen. Zoeken naar nieuwe vormen van samenwerking, over het muurtje kijken, bruggen bouwen en oversteken zijn in deze inspiratiebrochure de rode draad. Na 25 jaar hebben we immers een zekere mate van volwassenheid bereikt, wat ons al doet dromen over de komende 25 jaar. Met deze brochure willen we lokale groepen een steun bieden in de realisatie van deze dromen. Inspiratiebrochure 25 jaar ADR-Vlaanderen

1

HET ADR-VLAANDEREN AANBOD

SAVE THE DATE !

27 september – Geel – Symposium Gezondheidszorg November 2014 – Boekenbeurs 20 maart 2014 Kruibeke – AV ADR

21 december 2014 – Red Star Line en Kerstconcert 27 april 2014

20 september 2014 Ieper – In Flanders Fields

Genk – Tentoonstelling 9 Oktober 2014 Leuven - Filmactie

28 februari 2014 – start vieringen Roemeense residentie 22 november 2014 – Contactdag Europees Parlement

Mei - juni 2014 – Roemenië Regionale trainingen

29-31 augustus - Roemenië Contactdag TON (Constanta)

Inspiratiebrochure 25 jaar ADR-Vlaanderen

2

LOKALE ROEMENIEGROEPEN AAN ZET

Wat lezen we vanavond ? Wanneer we over migratie spreken, denken we meestal aan mensen die hun thuishaven achterlaten om elders te gaan wonen. Vaak vergeten we de wederzijdse uitwisseling (migratie) van ideeën. Het medium boek speelt in deze nog steeds een belangrijke rol. Roemeense klassiekers en hedendaagse auteurs zijn een uitgelezen kans om contact te leggen met de plaatselijke openbare bibliotheek. Naast de aankoop van Roemeense (vertaalde) werken biedt de organisatie van voorleesmomenten, een gedichtendag, een week van het Roemeense boek, een lezing over Roemeense literatuur… de mogelijkheid om uw eigen werking te presenteren en zo ook het contact met Roemeense dorpsgenoten aan te halen. Roemeense literatuur krijgt immers niet steeds de waardering die het verdient. Enkele toppers Met meer dan een straatlengte voorsprong is Mihai Eminescu (1850-1889) de nationale dichter van de Roemenen. Eminescu wordt beschouwd als de integrale expressie van de Roemeense ziel en als de literaire uitdrukking van het Roemeense bewustzijn. Eén van zijn bekendste werken Luceafarul - de Avondster is gebaseerd op een oude Roemeense legende waarin een jonge prinses verliefd wordt op de avondster, die ze elke nacht kan zien vanuit haar bed: hemel en aarde zijn echter twee verschillende werelden die nooit verenigd kunnen worden. Een tijdgenoot en vriend van Eminescu, Ion Creanga (18371889) putte voor zijn oeuvre uit de Roemeense folklore en volkstradities. ‘Herinneringen uit mijn kindertijd’ van 1885 vormt nog steeds verplichte lectuur voor de Roemeense schoolkinderen. Mircea Eliade (1907-1986) is dan weer een typische vertegenwoordiger van de Roemeense modernistische stroming. Een deel van diens werk werd vertaald in het Nederlands. Met de film ‘Youth without Youth’ verfilmde Francis Ford Coppola één van de werken van Eliade. Lucian Blaga (1895-1961) was de meest invloedrijke figuur in de Roemeense culturele wereld tijdens het interbellum. In 1956 werd hij genomineerd voor de Nobelprijs voor Literatuur, maar de Roemeense regering zond twee diplomaten naar Zweden om daar een stokje voor te steken. Zijn gedichten werden tot 1962 verboden. De verzamelde gedichten van Blaga werden opgenomen in de Unesco Collection of Representative Works. Ondanks een streng communistische keurslijf en de gevreesde controle van de Securitate slaagden de schrijvers Nichita Stanescu (1933-1983) en Ana Blandiana (1942) erin de censuur te omzeilen door tussen de regels door maatschappij kritische teksten te publiceren. De postmodernistische dichter Mircea Cartarescu (1956) wordt gezien als de meest vooraanstaande schrijvers van de jaren 80. Van de laatst genoemde zijn ook meerdere werken in het Nederlands vertaald. Vandaag worden Norman Manea (1936) en Herta Muller (1953) in de internationale literaire wereld alom gelauwerd. Mevrouw Muller behaalde in 2009 de Nobelprijs voor Literatuur. Voor de bibliothecaris Momenteel werkt ADR-Vlaanderen nog aan een uitgebreide lijst van Roemeense werken die in het Nederlands vertaald zijn. Voor wie al graag naar de bibliothecaris gaat om een activiteit te bespreken, verwijzen we naar volgende informatiebronnen welke een inleiding geven op Roemeense literatuur: - Internetsites: http://www.hdd.dds.nl/content/media_boeken.htm http://www.gobospress.nl/content_NL/boeken.php http://www.bibliografieroemenie.nl/ - BOS Jan Willem, Moderne Roemeense verhalen, 2008, Uitgeverij Atlas, ISBN 978 90 450 0001 5 - Themanummers Roemenië in de reeks Deus Ex Machina, nummers 121 en 144, http://deusexmachina.be/archief/ Inspiratiebrochure 25 jaar ADR-Vlaanderen

3

Kent u uw Roemeense buur?

Diverse media berichtten de laatste weken over een ‘massale’ instroom van Roemenen nu de beperkingen weggevallen zijn. Is/was deze vrees terecht? Wie is de Roemeen? Nuancering is vaak ver te zoeken in de antwoorden, die niet zelden doorspekt zijn met hardnekkige vooroordelen. Lokale ADR groepen, als plaatselijke Roemeniëkenners, kunnen een belangrijke rol opnemen in de bijsturing van dit schrikbeeld. Immers, elkaar kennen is een eerste stap naar elkaar waarderen en respecteren. Een geïnformeerd burger is er twee waard Meten is weten is ook hier van toepassing. Concreet cijfermateriaal kan een dam opwerpen tegen goedkope oneliners als ‘een tsunami aan Roemeense inwijkelingen’. In 2012 woonden er in België 42.422 Roemenen in België. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kent met 23.549 Roemenen het grootste aantal. De 11.343 in het Vlaams Gewest verblijvende Roemenen vertegenwoordigen iets meer dan een kwart van het totaal aantal Roemenen en vormen ze 0,18% van de totale Vlaamse bevolking. (cijfers: http:// aps.vlaanderen.be/svr/demografie.html)

% aanwezigheid Roemenen in Belgische regio's (2012, N=42422)

Waals Gewest 18%

Duitse Gemeenschap 0%

Vlaams Gewest 27%

Brussels Gewest 55%

Indien u op zoek bent naar de aanwezigheid van Roemenen in uw gemeente, dan biedt de lokale inburgeringsmonitor (http://aps.vlaanderen.be/lokaal/integratiemonitor.html) een antwoord. Hier kan u een gemeente selecteren en de cijfers in pdf opvragen.

Samen inburgeren Migratie is geen beslissing die je zomaar even neemt: het heeft een grote impact op het persoonlijk en familiaal leven van diegene die zijn thuisbasis verlaat om te leven en werken in een land met andere gewoonten. Dikwijls is de taal een rem op het zich thuis voelen in de nieuwe leefomgeving. Meerdere steden en gemeenten in Vlaanderen ontwikkelden het project ’Samen Inburgeren’. Bedoeling is dat je een duo gaat vormen met een nieuwe inwoner van de gemeente om samen de gemeente te leren kennen en te helpen bij de taalontwikkeling van de nieuwkomer. Dit is voor lokale Roemeniëwerkingen een mooie gelegenheid om Roemeense inwoners van de gemeente te helpen in hun zoektocht naar een plaatsje in http:// de nieuwe thuisbasis. Meer informatie over dit initiatief is te vinden op: www.sameninburgeren.be/. Het is mogelijk om uzelf als inburgeringscoach aan te melden of indien er nog geen lokale ‘samen inburgeren’ werkgroep er zelf één op te starten. Inspiratiebrochure 25 jaar ADR-Vlaanderen

4

1 december 2014 - Tijd voor een feestje

Aansluitend bij het vorige thema, kan u samen uw lokale groep en andere verenigingen een activiteit organiseren ter gelegenheid van de Roemeense nationale feestdag op 1 december 2014. Het biedt mogelijkheden om bijvoorbeeld bij een hapje en drankje informele contacten te leggen met Roemeense inwoners van uw gemeente. De lokale groep van Herselt bijvoorbeeld organiseerde in 2013 een wijnproeverij. Of waarom niet eens samen naar een plaatselijke kerstmarkt gaan. Laat hierbij uw creatieve geest de vrije loop. Succes gegarandeerd, want zoals we allemaal weten een Roemeen houdt wel van een feestje.

Een cinemaake doen ?

De Roemeense cultuur is bij lokale groepen het best bekend in de vorm van folklore en tradities. Maar ook hedendaagse cultuuruitingen, zoals filmproducties bieden een aparte kijk op de Roemeense samenleving. Een beeld zegt zoveel meer dan duizend woorden. De Roemeense film scoort terug internationaal. Na een lange afwezigheid verschijnt de Roemeense film terug op de internationale scène. Het recente succes vertaalt zich niet alleen in "Child’s Pose" van de Roemeense regisseur Calin Peter Netzer, winnaar van de Gouden Beer te Berlijn in 2013. Ook andere films bewijzen dat de nieuwe Roemeense filmmakers zowel filmtechnisch als inhoudelijk met de beste buitenlandse films kunnen wedijveren. U kan zelf een filmavond organiseren waarbij een plaatselijk cultuurcentrum een ideale partner is. Ook lokale filmclubs of andere culturele verenigingen zullen zeker geïnteresseerd zijn in de Roemeense film. Behalve het vertonen van een film, kan het een gelegenheid zijn om een debat te organiseren over maatschappelijke noden en behoeften van de hedendaagse Roemeense samenleving. Opnieuw een gelegenheid om de eigen werking in de kijker te plaatsen. Surf maar eens naar http://www.filmvandaag.nl/top100/land/roemeni%C3%AB en u krijgt een mooi Nederlandstalig overzicht van het rijke aanbod aan Roemeense films. Bij wijze van voorprogramma, hier enkele aanraders met Nederlandse ondertitels.

4 Luni, 3 Săptămâni şi 2 Zile - 4 Maanden, 3 Weken en 2 Dagen (2007)

Roemenië ten tijde van de laatste dagen van het communisme. Otilia en Găbiţa zijn studentes; ze delen een kamer in Boekarest. Găbiţa is zwanger. De meisjes maken een afspraak om een zekere heer Bebe te ontmoeten in een goedkoop hotel. Hij zal Găbiţa's illegale abortus uitvoeren. Maar Bebe weigert het geld van de studentes en wil betaald worden door een wederdienst.

Cum mi-am petrecut sfarsitul lumii Hoe ik het einde van de wereld gevierd heb (2006) Boekarest, 1989 voor de val van Ceauşescu. Nadat een vriend van Eva per ongeluk een borstbeeld van Ceauşescu heeft gebroken en zij daar min of meer gedwongen de schuld voor op zich neemt, wordt ze naar een hervormingsinstituut gestuurd. Daar maakt ze kennis met Andrei, zoon van een protestant, die haar voor de keuze stelt samen met hem te vluchten of te kiezen voor haar familie. Inspiratiebrochure 25 jaar ADR-Vlaanderen

5

Moartea domnului Lazarescu - De dood van Dante Lazarescu (2005) De 63-jarige weduwnaar en alcoholist Dante Remus Lăzărescu heeft zijn naam al niet mee, maar het is de verbijsterend falende en gedehumaniseerde Roemeense gezondheidszorg die hem werkelijk in Dante's inferno laat belanden. Lăzărescu, alleenwonend met zijn drie katten, belt uit voorzorg een ambulance als hij zich op een avond onwel voelt. Wat volgt is een tragische, urenlange tocht langs ziekenhuizen vol oververmoeide en incapabele artsen en verkeerde diagnoses, terwijl het leven uit de steeds zieker wordende man wegebt.

Dupa dealuri - Achter de heuvels (2012)

Alina en Voichita, twee jonge vrouwen die samen zijn opgegroeid in een weeshuis, zien elkaar terug in een afgelegen klooster in Roemenië. Alina wil naar Duitsland gaan en wil dat Voichita haar vergezelt. Maar Voichita is diep onder de indruk van het kloosterleven. Wanneer Alina de priester uitdaagt wordt ze opgenomen in een ziekenhuis - ze wordt ervan verdacht door de duivel bezeten te zijn.

Pozitia copilului - Positie van het kind (2013)

Barbu is de zoon van een architecte uit een rijke familie in Boekarest. Hij wil onafhankelijk worden van zijn moeder Cornelia. Wanneer Barbu met zijn auto een jongen doodrijdt, wendt zijn moeder al haar invloed aan om haar zoon uit de gevangenis te houden. Ze verwacht vervolgens dat Barbu zijn onafhankelijkheid opgeeft.

Roemenië anno 2014 25 jaar geleden werden we geconfronteerd met schrikwekkende beelden uit Roemeense weeshuizen en een verarmde bevolking. Voor velen onder ons was dit het moment om hulpacties op het getouw te zetten. In meer dan 2 decennia is er flink wat veranderd in Roemenië. Lokale groepen zijn voortdurend op zoek naar nieuwe projecten en activiteiten dewelke aansluiten bij de noden en behoeften van vandaag. Om u hierbij te helpen, beschikt ADR-Vlaanderen vanaf het najaar van 2014 over een aanbod aan lezingen over Roemenië anno 2014: >>

Gezondheidszorg in Roemenië anno 2014

>>

Recente demografische ontwikkelingen in Roemenië

>>

Regionalisatie van een gecentraliseerd land: de Roemeense staatshervorming

>>

De 10 grootste Roemenen aller tijden: een eigenzinnige geschiedenis van Roemenië

Hebt u interesse om één lezing te boeken voor uw groep of wenst u een informatieavond voor de lokale bevolking te organiseren, dan kan u contact opnemen met het ADR-secretariaat. Samen zoeken we dan naar een geschikte datum. Inspiratiebrochure 25 jaar ADR-Vlaanderen

6

Toerisme Roemenië. We gaan op reis en nemen mee...

We zijn allemaal gebeten door de Roemenië microbe: pas terug uit Roemenië en het kribbelt al om terug te vertrekken. Het is jammer dat het enorme toeristische potentieel van Roemenië onvoldoende bekend is bij het grote publiek. De ADR-Vlaanderen werkgroep toerisme brengt Roemenië als vakantieland in de kijker. Op verschillende manieren kan u van dit aanbod gebruik maken. U organiseert een activiteit en bent op zoek naar een passende inkleding, ADR Toerisme beschikt over een uitgebreide informatiestand waarin de toeristische bezienswaardigheden samen gebracht worden. Een toeristische informatieavond, in samenwerking met bijvoorbeeld Pasar, behoort uiteraard ook tot de mogelijkheden. Door Roemenië op een eigentijdse manier voor te stellen, helpt uw lokale groep mee aan de positieve imagovorming over Roemenië.

Meer informatie is te vinden op - https://www.facebook.com/groups/194917853999074/?fref=ts - http://www.roemenievakantieland.eu/ .

Hoera een jubileum ! Veel lokale Roemenië hebben een rijke geschiedenis en koesteren herinneringen, onder de vorm van verhalen, foto’s en documenten. Uw geschiedenis en erfgoed zijn van onschatbare waarde voor een beter begrip over de Vlaams Roemeense samenwerking. Het zou jammer zijn dat deze boeiende verhalen verloren zouden gaan. Een overdracht van het archief naar een gemeentearchief of een heemkundige kring kan overwogen worden. Naast het bewaren van het archivalisch materiaal, biedt dit mogelijkheden om bijvoorbeeld een tentoonstelling te organiseren. Om u hierbij te helpen kan u inspiratie opdoen op de website: http://www.hoeraeenjubileum.be/dossier/hoera-een-jubileum/voorstelling

Het vieren van een jubileum kan een mooie gelegenheid zijn om de bestaande banden te officialiseren in de vorm van een ondertekende jumelage tussen uw gemeente en uw Roemeens partnerdorp. Een aantal steden en gemeenten deden dit al en gaven daarmee een vernieuwde duw aan de lokale Roemeniëwerkingen. Op VVSG website kan u onder andere praktijkvoorbeelden, stappenplannen en modelstatuten van een jumelagecomité vinden: http://www.vvsg.be/internationaal/europa/pages/jumelages.aspx Blijf op de hoogte van het Roemeens cultureel aanbod in Vlaanderen Bent u op zoek naar een interessante activiteit voor uw groep met een Roemeense ‘touch’ dan kan de databank http://www.uitinvlaanderen.be/ inspiratie bieden. Door de trefwoorden Roemenië en Roemeens in te geven, krijgt u een overzicht van Vlaams Roemeense activiteiten. Ook kan u op deze website uw eigen acties registreren, waardoor u een groot publiek bereikt. Inspiratiebrochure 25 jaar ADR-Vlaanderen

7

1001 ideeën: ADR-Vlaanderen daagt u uit

In deze inspiratiebrochure zijn de suggesties slechts een kleine greep uit de 1001 ideeën voor een eigen activiteit. Ongetwijfeld broedt uw groep op een evenement of een project om dit jubileum de nodige glans te geven. Ze allemaal beschrijven zou ons te ver leiden en we willen u uw creativiteit alle ruimte geven. Bij wijze van uitsmijter plaatsen we nog een aantal ideeën in een ‘mind map’ of ’gedachte kaart’.

AGLT

Samenwerking met een lokale jeugdbeweging

Facebook

Verjonging van onze groep

Lokale krant artikel

ADR-Jeugd / Stagiaires / Studenten Wat gaan we doen ?

Lokale scholen

Media

25 jaar ? Jubileum Leerkrachten

Gemeentebestuur

Academische zitting Symposium ADR lessenpakket Muziekacademie Inleef / Uitleefreis

Muzikale omkadering:

Uitleenkoffer

- George Enescu - Ciprian Porumbescu - Gheorghe Zamfir ... ADR Toerisme Folkloregroep

Inspiratiebrochure 25 jaar ADR-Vlaanderen

9

Zelf een idee of activiteit, we vernemen het graag

Met deze inspiratiebrochure kan u verschillende inhoudelijke kanten uit. U zal gezien hebben dat het niet steeds kant-en-klare modellen zijn. Uw inbreng in de verdere ontwikkeling van activiteiten wordt daarom ook ten zeerste op prijs gesteld. Bent u op zoek naar een geschikte actie, hulp bij het uitwerken van een evenement of een grotere zichtbaarheid voor uw activiteit, neem dan zeker contact op met het ADR-secretariaat: E [email protected] en [email protected] T 014 40 31 64

Notities ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………........................................................................................... ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

U kan de ADR activiteiten volgen op de:

ADR website http://www.adrvlaanderen.be/

ADR Facebook https://www.facebook.com/pages/ADR-Vlaanderen/1392408404359811?fref=ts

Inspiratiebrochure 25 jaar ADR-Vlaanderen

10