~atwijk
Aan de gemeenteraad
bS-~]
Zaaknummer
: 1.011 -
Programma
: Burger en bestuur : Beleidsnota Begraven in Katwijk
Onderwerp
Katwijk, 24 mei
2011
Inleiding Het beleidsplan "Begraven in Katwijk" geeft aan op welke wijze invulling wordt gegeven aan de wettelijke taak om voorzieningen te bieden in het kader van de Wet op de Lijkbezorging. De nota voorziet in een visie op het gemeentelijk begraafplaatsbeheer.
Beoogd resultaat Het beleid is gericht op voldoende ruimte voor begraven tot het jaar 2050, een "kostendekkende" exploitatie van begraafplaatsen, een aantrekkelijke entourage en een planmatig beheer (kwaliteit, capaciteit en financiën). Argumenten / kanttekeningen Gedurende de periode 7 april tot en met 18 mei 2011 heeft de nota zes weken ter inspraak gelegen. Op 9 mei 2011 en op 17mei 2011 hebben er twee expertmeetings met begrafenisondernemers en de beheerders van bijzondere begraafplaatsen plaatsgevonden. Deze bijeenkomsten waren bijzonder nuttig maar leiden niet tot een aanpassing van de voorstellen en/of aanpassing van de nota. Middelen In hoofdstuk 7 van de nota wordt uitvoerig ingegaan op de middelen. Kortheidshalve wordt u voor dit onderdeel verwezen naar bijgaande nota. Commissie Indien van toepassing worden onder dit kopje de aanpassingen beschreven, die naar aanleiding van de commissiebehandeling zijn doorgevoerd. Uitvoering Uitvoering van de nota ligt bij de afdeling Publiekszaken, Openbare Werken, Wijkwerk en Financiën. Bijlage(n) Nota "Begraven in Katwijk", beleidsplan gemeentelijke begraafplaatsen.
Burgemeester en wethouders van Katwijk, De secretaris De burgemeester
2
WIJ Raadsbesluit Zaaknummer Programma Onderwerp
: Burger en bestuur : Beleidsnota Begraven in Katwijk
De raad van de gemeente Kah\'ijk; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van Kahvijk van 24 mei 2011; gelet op de bepalingen in de Wet op de Lijkbezorging;
BESLUIT:
Vast te stellen de nota "Begraven in Katwijk", met dien v:erstande dat bij behoefte aan uitbreiding van begraafplaatsen eerst de mogelijkheden binnen de betreffende kern worden onderzocht en als zoekgebieden voor nieuwe begraafplaatsen worden aangewezen het gebied tussen de 10 Meilaan en de gemeentewerf in Valkenburg en de gehele locatie Nieuw Valkenburg (incl. de Mient-Kooltuin)
Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Katwijk in zijn openbare vergadering van 30 juni 2011. De griffier
De voorzitter
Gemeente Katwijk
Begraven in Katwijk Beleidsplan gemeentelijke begraafplaatsen
1
Voorwoord De omgang met de doden zegt veel over een samenleving. In de zorg voor het lichaam van een overledene wordt iets zichtbaar van de liefde voor deze medemens en van de eerbied voor de menselijke waardigheid.
Rond de begrafenis is sprake van sterke emotie en verdriet van
nabestaanden bij het verlies van een dierbare. Tegelijk heerst er rond de dood iets van ontzag en vrees voor de vergankelijkheid
van het aardse leven. Zoals het gras verdort en de bloem afvalt, zo
sterft ook de mens. Van oudsher is de plaats van begrafenis of andere wijze van dodenbezorging bijzondere zorg, rituelen, monumenten zijn vaak de begraafplaatsen. voorbeelden
en herinneringen.
De oudste resten van menselijke cultuur
De piramiden in Egypte en de hunebedden
in Drenthe zijn er
van. Maar ook in Katwijk zijn resten van oude begraafplaatsen
Rond de begraafplaatsen tot uitdrukking.
komt ook veel van de qpvattingen
Verwachtingen
grafmonumenten
omgeven met
gevonden.
in een samenleving over leven en dood
over leven na de dood en opstanding. De teksten op
vertellen veel het geloof in de samenleving. In de christelijke traditie is de
begraafplaats een dodenakker en is het lichaam een zaad dat gezaaid wordt met het oog op de opstanding van de doden. De wet legt aan gemeenten de verplichting deze wettelijke
verplichting
op een begraafplaats in te (laten) richten. Maar los van
is het ook een uitdrukking
van de zorg van de gemeenschap voor zijn
doden. Het is belangrijk dat de doden op waardige wijze begraven kunnen worden en dat er voor de nabestaanden
een plaats is van herinnering.
Daarbij is het ook belangrijk om ruimte te geven aan de
verschillen in geloof en beleving rond dood en begraven in de samenleving. Het is goed om de verschillende begraafplaatsen
aspecten rond de gemeentelijke
voor
op een rij te zetten en het beleid rond dit met emoties beladen onderwerp
leggen. In deze nota wordt beknopt informatie worden de hoofdlijnen Er worden voorstellen gecombineerd:
verantwoordelijkheid
gegeven over de gemeentelijke
van het beleid door de gemeenteraad gedaan voor de tariefstructuur.
tot uitdrukking
begraafplaatsen
Daarbij zijn twee uitgangspunten van de
te brengen in een gemeentelijke
de grond, de kosten van de eigen organisatie en een bijdrage in een aulavoorziening, andere kant de toerekening
en
vastgelegd.
aan de ene kant de behoefte om de (mede)verantwoordelijkheid
gemeenschap voor de dodenbezorging
vast te
bijdrage voor
en aan de
van alle overige kosten aan de nabestaanden.
Bij alle zakelijke regelingen gaat het om het bieden van ruimte voor de dodenbezorging,
voor verdriet
en afscheid nemen, voor gedenken en verwachten.
Drs. J. Wienen Portefeuille houder
2
Inhoud 1
Inleiding
5
2
Wet op de Lijkbezorging,wettelijk kader
6
2.1
Wet op de Lijkbezorging
6
2.2
Deinrichting van eenbegraafplaats
6
2.3
Administratie
7
2.4
Ruimingsbeleid
8
2.5
Ruimingsprotacol
9
2.6
Arbo-richtlijnen (wetgeving)
9
2.7
Risico-Inventarisatieen Evaluatie
9
2.8
Organisatie(beheerder)
10
2.9
Begraafplaatsreglement
10
3
Begraafplaatsenin Katwijk,Rijnsburgen Valkenburg
11
3.1
Archeologischverleden
11
3.2
Bijzonderebegraafplaatsen
12
3.3
Degemeentelijkebegraafplaatsen
12
3.4
Bijzondereen cultuurhistorischegraven
13
3.5
Uitbreiding begraafplaats Valkenburgen Duinrust
13
3.6
Nieuwe begraafplaats (huidige) kern Valkenburg
14
4
Beleidsuitgangspunten en visie
15
4.1
Begraafplaatsin de woonkern
15
4.2
Persoonlijkeinvulling en ontwikkelingen in de samenleving
15
4.3
Onderhoudbegraafplaats
16
4.4
Termijnengrafrust in Katwijk
16
4.5
Urnen en asbussen
17
4.6
Urnenmuur
18
4.7
Urnenkelderfgraf
18
4.8
Strooiveld
18
4.9
Kindergraven
19
4.10
Begravenin de achtertuin
_
19
3
4.11
Gedenkstenen en tekens
20
4.12
Toekomstig beleid gedenkstenen
20
5
Capaciteit en demografische
21
5.1
Aandeel gemeentelijke begraafplaatsen
21
5.2
Demografische gegevens
22
5.3
Prognose CBS aantal overlijdens
22
5.4
Benodigde capaciteit
22
5.5
Begraven of cremeren
23
5.6
Stimuleren hergebruik eigen graf (schudden)
23
5.7
Ruimen van graven
23
5.8
Vrijkomende stoffelijke resten
23
6
Ontwikkelingen
25
6.1
Begraafplaats toekomst, aanleg van een nieuwe begraafplaats
25
7
Financiële uitgangspunten
27
7.1
Algemene uitgangspunten
27
7.2
Lasten begraafplaatsen
28
7.3
Uitgangspunten voor tariefberekening
29
7.4
Tarieven onderdeel begraven
30
7.5
Tarieven onderdeel onderhoud begraafplaatsen
31
7.6
Reserve afkoop onderhoud begraafplaatsen
31
7.7
Benchmark begraaf rechten
32
8
Participatie en inspraakprocedure
35
Bijlage 1
Begrippenlijst
36
Bijlage 2
Planning activiteiten (korte termijn)
38
Bijlage 3
Opzet tarieven begraafrechten
39
Bijlage 4
Tekst APV verordening gemeente
Bijlage 5
Inventarisatie
ontwikkeling
op het gebied van begraven
2012 Katwijk
capaciteit diverse begraafplaatsen
..40 ..41
4
1
Inleiding
Dit beleidsplan geeft aan op welke wijze de gemeente Katwijk invulling geeft aan haar wettelijke taak om voorzieningen te bieden in het kader van de Wet op de Lijkbezorging en voorziet in een visie op het gemeentelijk begraafplaatsbeheer. Het beleid is gericht op voldoende ruimte voor begraven tot het jaar 2050, een "kostendekkende" exploitatie van begraafplaatsen, een aantrekkelijke entourage en een planmatig beheer (kwaliteit, capaciteit en financiën). Begraafplaatsen zijn een plek voor rouwen rouwverwerking. Dit roept emoties op en dat maakt het nemen van beslissingen over het beheer van een begraafplaats niet gemakkelijk. Om voldoende recht te doen aan de emoties van de plek wordt met dit plan een voorzet gedaan voor een klantgericht en goed beheer. Er is gekozen voor een objectieve en (enigszins) bedrijfsmatige benadering. Daarmee worden de keuzes naast de emotie geplaatst. Duidelijk zal zijn dat het einddoel is, begraafplaatsen te behouden en te creëren die recht doen aan de emoties rond het blijvende afscheid. Juist omdat op een begraafplaats deze emoties spelen, zal de inwoner een goede service verwachten. De gemeente zal zich juist daar moeten profileren als het gaat om mensgericht werken. De gemeente Katwijk voorziet in vier gemeentelijke begraafplaatsen. In deze nota wordt ingegaan op de volgende centrale vragen: 1. Formulering van een visie op het beheer van de gemeentelijke begraafplaatsen met als doel het beleid en beheer op elkaar af te stemmen. 2. Is er op termijn voldoende capaciteit? 3. Waar is uitbereiding of de aanleg van een nieuwe begraafplaats mogelijk? Opbouw van het plan
In het eerste hoofdstuk schetsen wij de wettelijke kaders waaraan de gemeente in het kader van de Wet op de Lijkbezorging moet voldoen. Vervolgens worden alle begraafplaatsen uit de gemeente beschreven. Zowel de gemeentelijke als de bijzondere begraafplaatsen komen aan bod. In hoofdstuk vier gaan we in op de beleidsuitgangspunten en visie waarin we aandacht besteden aan de mogelijheid om te kunnen blijven begraven in de kernen. In hoofdstuk zeven gaan we in op de financiën, exploitatie (beheerder) en tarievenbeleid, de weg naar kostendekkende exploitatie van de begraafplaatsen en de investeringen die gedaan moeten worden. In hoofdstuk zes wordt aandacht besteed aan de trends, mogelijkheden en ontwikkelingen
in het kader van begraven en
begraafplaatsen.
5
2
Wet op de Lijkbezorging,wettelijk kader
De Wet op de Lijkbezorging
bepaalt dat begraving moet plaatsvinden
wet wordt onderscheid gemaakt tussen gemeentelijke
op een begraafplaats.
en bijzondere begraafplaatsen'
In de
(artikel 23 en
24 van de wet). In artikel 33 van de Wet op de Lijkbezorging is het volgende opgenomen:
Artikel 33 Een gemeente heeft voor zich of met een of meer andere gemeenten tezamen tenminste een gemeentelijke begraafplaats, tenzij gedeputeerde staten van deze verplichting tijdelijk ontheffing hebben verleend. 2.1
Wet op de Lijkbezorging
In de Wet op de Lijkbezorging
is vastgelegd
verlenen ten aanzien van de lijkbezorging overlijden.
Tevens is opgenomen
bepalingen
opgenomen
en welke procedures doorlopen
aan welke
over lijkschouwing
bijzondere en gemeentelijke
welke zorg de houder van de begraafplaats
begraafplaatsen
eisen een begraafplaats
en identificatie,
voorschriften
moet
voldoen.
na het Er zijn
het verlof tot begraven en crematie,
en sluiting of opheffing
is vastgelegd dat de begraven persoon (of de as) geregistreerd wettelijke
moeten worden
moet
van begraafplaatsen.
moet worden. Hieronder
van het dagelijks beheer en exploitatie
van de begraafplaats
Wettelijk worden de in het kort
toegelicht.
2.2
De inrichtingvan een begraafplaats
De hoofdfunctie ontbinding
van een begraafplaats is het begraven van overledenen
van het stoffelijk
overschot mogelijk maakt. De begraafplaats
een aantal technische verplichtingen de Lijkbezorging en wordt hieronder
voldoen. Deze verplichtingen
op een wijze de hygiënische moet bij de inrichting aan
zijn opgenomen
in het Besluit op
nader toegelicht.
Technische voorschriften In het Besluit op de Lijkbezorging'
zijn technische voorschriften
op het begraven en de aanleg van graven. Deze voorschriften
•
opgenomen die betrekking hebben zijn:
Er wordt begraven in een kist, begraven zonder kist mag, mits het lichaam in een ander omhulsel wordt begraven. Kist en omhulsel moeten gemaakt zijn van goed afbreekbaar materiaal.
•
De afstand tussen de graven is minimaal dertig centimeter.
•
De grondbedekking
1 Kerkelijke
2
op de bovenste kist is tenminste vijfenzestig centimeter.
begraafplaats
Besluit van 4 december
1997.
6
•
In een graf mogen maximaal drie lichamen boven elkaar worden begraven en tussen de lichamen moet een grondlaag zijn van minimaal dertig centimeter.
•
De afstand tussen het grondwater en het diepst begraven lichaam moet minimaal dertig centimeter zijn.
•
De grond waarin begraven wordt moet goed doorlatend zijn.
De wet spreekt over algemene
graven en eigen graven.
Algemene graven worden in gebruik
gegeven en kunnen niet worden verlengd. Na de periode verplichte grafrust is het recht aan de houder van de begraafplaats (gemeente) en kan er worden geruimd. Eigen graven (ook wel familiegraven genoemd) daarentegen worden uitgegeven voor een bepaalde periode en kunnen worden verlengd. In het hoofdstuk beleidsuitgangspunten en visie wordt het beleid van Katwijk ten aanzien van de termijn van grafrust beschreven.
2.3
Administratie
In artikel 27 van de Wet op de lijkbezorging is opgenomen dat de houder van een begraafplaats, ongeacht of het een gemeentelijke of bijzondere begraafplaats is, een register moet bijhouden van alle overledenen die daar begraven zijn. Ook asbussen die zijn bijgezet worden hieronder verstaan. Nauwkeurig moet worden aangeduid op welke plaats zij begraven of bijgezet zijn. Dit register is openbaar. Artikel 27 1.De houder van een begraafplaats haudt een register van alle daar begraven lijken, met een nauwkeurige aanduiding van de plaats waar zij begraven zijn. 2.Het in het eerste lid bedoelde register is openbaar. 3.Het register van een bijzondere begraafplaats wordt bij opheffing van die begraafplaats overgebracht naar het archief van de gemeente waarin die begraafplaats was gelegen. Bij opheffing of sluiting van een begraafplaats blijft het register, op grond van de archiefwetgeving. onder beheer van de gemeente. Bij bijzondere begraafplaatsen moet het archief worden overgebracht naar de gemeente. Het openbare register van de gemeentelijke begraafplaatsen is in te zien bij het loket van de afdeling Publiekszaken. Verbeteren van de grafadministratie De administratie van de gemeente Katwijk is niet compleet en up-tc-date. Er is voor gekozen de gemeentelijke
begraafplaatsadministratie te automatiseren. De oude administratie
(kaarten)
worden handmatig in het administratie systeem ingevoerd. Dit is een zeer arbeidsintensieve klus. In het verleden zijn veel graven voor onbepaalde en bepaalde tijd uitgegeven en aannemelijk is dat de rechten van veel graven verlopen zijn. Veel rechten van graven zijn hierdoor onbekend. Bij eigen graven moeten de rechthebbenden, indien mogelijk, worden achterhaald en nieuwe contracten moeten worden afgesloten. Di t onderzoek wordt in 2011 afgerond.
7
Voor een efficiënt en kostendekkend beheer is een goede administratie in een geavanceerd systeem van groot belang. Daarnaast is het actualiseren van graven essentieel voor een actuele stand van zaken ten aanzien van de capaciteit van de begraafplaatsen. Algemene graven
Zodra bekend is van welke algemene graven de grafrechten verstreken zijn, kan de gemeente de graven ruimen en opnieuw in gebruik nemen. Toestemming voor ruiming van een algemeen graf is niet aan de orde. Immers een algemeen graf kent geen rechthebbenden zoals bij een eigen graf met een uitsluitend recht. Echter de belanghebbenden (nabestaanden) van een algemeen graf moeten wel tijdig worden geïnformeerd over de voorgenomen ruiming. Eigen graven
Eigen graven waarvan het recht tot begraven niet is verlengd kunnen zonder toestemming van de rechthebbende(n) worden geruimd. De gemeente is verplicht voor afloop van de termijn van grafuitgifte verlenging van een eigen graf aan te bieden. Het is raadzaam om daarbij direct mede te delen dat het niet-verlengen ruiming impliceert. Bij teruggave van het graf aan de gemeente wordt de rechthebbende verzocht een afstandsverklaring te tekenen, waarna het graf kan worden geruimd en opnieuw kan worden uitgegeven.
2.4
Ruimingsbeleid
Ruimen
Onder ruimen wordt verstaan het leegmaken van een graf, waarbij de resten van een overledene opnieuw op de begraafplaats ter aarde worden besteld (in verzamelgraf of verzamelkelder). Ruimen kan alleen gebeuren als de grafrechten van het eigen graf zijn vervallen en er dus geen sprake meer is van een rechthebbende. Bij algemene graven vindt niet eerder ruiming plaats dan na het verstrijken van de (wettelijke) grafrusttermijn. Schudden
Schudden is een vorm van ruimen waarbij de resten (op alle diepten) uit een graf worden verzameld en onder hetzelfde graf (onder de onderste diepte) worden geborgen om opnieuw ruimte te maken voor het begraven van nieuwe overledenen. Ongeveer twee derde deel van de ruimingen in Nederland bestaat uit schudden. Dit schudden vindt plaats bij eigen graven. Dit is de oudste en meest eenvoudige vorm van ruiming. Publicatie van ruimingen
Bij eigen graven is publicatie van een voorgenomen ruimmg overbodig. Immers het ruimen / schudden geschiedt op verzoek van de rechthebbende of op last van de houder van een begraafplaats wanneer de rechten van een particulier graf door de rechthebbende niet zijn verlengd. Bij het ruimen van algemene graven geldt sinds 1 januari 2010 een publicatieplicht. De beheerder van de begraafplaats is verplicht tenminste 6 maanden en ten hoogste 12 maanden voor de termijn van de voorgenomen ruiming, dit schriftelijk aan belanghebbenden, wiens adres hem bekend is, kenbaar te maken. Dit aanschrijven kan problemen opleveren als van nabestaanden niet bekend is
8
wie zij zijn of waar zij wonen. Het plaatsen van bordjes bij het graf is dan een veel gebruikt alternatief.
2.5
Ruimingsprotocol
Zodra de begraafplaatsadministratie gedigitaliseerd is en op orde is gebracht kan worden gestart met het ruimen van algemene graven waarvan de termijn van grafrust is verstreken. Ook zal dan duidelijk zijn welke eigen graven geruimd kunnen worden. Om dit goed en respectvol te laten verlopen zal een ruimingsprotocol worden opgesteld. Dit protocol wordt begin 2012 opgesteld. Besluit: In 2012 een ruimingsprotocol opstellen voor het ruimen van algemene en eigen graven.
2.6
Arbo-richtlijnen(wetgeving)
Bij het zien van een begraafplaats denken we misschien niet direct aan Arbowetgeving. Het werken op een begraafplaats is echter niet zonder risico. Net als in andere bedrijfstakken met veel fysiek werk zijn er risico's aanwezig door het werken met machines, fysieke belasting, klimaat, geluid en gevaarlijke stoffen. De wet bepaalt dat er alles aan gedaan moet worden om deze risico's zo klein mogelijk te maken. Dit is terug te vinden in de Arbo wetgeving en in de Wet op de Lijkbezorging. De Arbo-wet is een raamwerk en geeft algemene verplichtingen zowel voor werkgevers als voor werknemers. De werkgever moet ervoor zorgen dat een zo groot mogelijke veiligheid en een zo goed mogelijke bescherming van de gezondheid gewaarborgd wordt
en dat het welzijn van de
werknemers niet in het gedrang komt (artikel 3 Arbo). De Arbo-wet zelf geeft geen concrete richtlijnen voor het werk dat op begraafplaatsen voorkomt. De richtlijn "Veilig en gezond werken op begraafplaatsen, Arbo-richtlijnen in de praktijk"
2.7
wordt als norm gehanteerd.
Risico-Inventarisatie en Evaluatie
De Arbo-wet verplicht de werkgever een beleid te voeren dat gericht is op het voorkomen van ongelukken, het vermijden van ongezond werk en het bieden van welzijnsvriendelijk werk (art. 4). Om dit beleid concreet te maken en de volgorde van prioriteiten vast te stellen verplicht de Arbo-wet (conform art. 5) iedere werkgever een Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) uit te voeren, een plan van aanpak op te stellen en deze te onderhouden. Deze brengt problemen, knelpunten, onveilige situaties e.d. aan het licht. In het geval van het begraafplaatsbeheer is extra aandacht vereist voor het begraven en ruimen van de graven. Voor de werknemers is dit namelijk fysiek, maar met name mentaal een zware belasting. Zij worden sterk geconfronteerd met de dood, en kunnen in
a Uitgave van de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen
en het opleidings-
en adviesinstituut
IPC Groene
Ruimte.
9
aanraking komen met slecht verteerde lijken. In de Arbo-wet zijn hiervoor richtlijnen opgenomen. Dat betekent concreet dat het soms noodzakelijk is om veiligheid boven efficiëntie te stellen. In Katwijk heeft deze risico-inventarisatie en evaluatie nog niet plaatsgevonden. Dit wordt opgenomen in het nog op te stellen groenbeheersplan.
2.8
Organisatie(beheerder)
Het beheer van de gemeentelijke begraafplaatsen kent de aspecten grafadministratie, contracten, leges, terreinbeheer en uitvaartverzorging. Binnen onze organisatie zijn verschillende specialistische afdelingen belast met een deel van het beheer van de begraafplaats. Het gaat om de afdelingen Financiën, Publiekszaken, Openbare Werken en Wijkwerk. Door de verdeling van de taak over de verschillende afdelingen is coördinatie een belangrijk element. De gemeente Katwijk is hierin geen uitzondering, vele gemeenten kiezen voor de inzet van kwaliteit van de verschillende afdelingen. Om het totaalbeheer van de gemeentelijke begraafplaatsen veilig te stellen is het belangrijk dat de aspecten van begraafplaatsbeheer goed op elkaar worden afgestemd. Ook moeten hierin de verantwoordelijkheden worden vastgelegd. De dagelijkse praktijk wijst uit dat de huidige situatie en de aanpak te
'versnipperd'
is. Dit kan worden
opgelost door een technisch beheerder
begraafplaatsen binnen de organisatie aan te stellen. Deze beheerder is verantwoordelijke voor een bedrijfsmatige aanpak van het product begraafplaatsen. Besluit: a) Eéntechnisch beheerder aanstellen voor alle gemeentelijke begraafplaatsen en te plaatsen bij de afdeling Wijkwerk.
2.9
Begraafplaatsreglement
Het is bijzonder wenselijk om voor de gemeentelijke begraafplaatsen een reglement op te stellen. De ingrediënten voor een dergelijk reglement zijn de Wet op de Lijkbezorging (WoL), de gemeentelijke Beheersverordening 2010 en de uitvoeringsbesluiten (WoL). Besluit: In het derde kwartaal van 2011 voor de gemeentelijke begraafplaatsen een begraafplaatsreglement opstellen.
10
3
Begraafplaatsen in Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg
3.1
Archeologischverleden
In de late Ijzertijd en het begin van de Romeinse tijd is het cremeren van doden het gangbare grafritueel. Pas de loop van de 3' eeuw n. Chr. worden doden vrij algemeen zowel gecremeerd als begraven. Uit de Ijzertijd zijn binnen de gemeente Katwijk, nog, geen begravingen gevonden. Uit de Romeinse Tijd zijn die er wel. In De Zanderij van Katwijk werd ongeveer 100 meter buiten een grote nederzetting uit de Romeinse Tijd een heuvel ontdekt met daarin zeker 60 begravingen van crematieresten. De heuvel was ontstaan doordat men ter plaatse haar doden cremeerde en de crematieresten afdekte met een laag zand. Doordat men dit gedurende circa 120 jaar op dezelfde locatie zo uitvoerde kon een heuvel vol met crematieresten ontstaan. Deze grafheuvel bleek een burgerlijk grafveld, er waren zowel volwassenen als kinderen gecremeerd. Ook uit de Romeinse Tijd stamt het grafveld dat tussen 1985 en 1988 aan het Marktveld te Valkenburg is opgegraven. Dit grafveld lag binnen de Romeinse limeszone en was in gebruik van 50 tot ongeveer 250 N. Chr. Dit grafveld bestond uit het immense aantal van 700 graven. Het overgrote deel van de graven bevatte crematieresten. Alleen heel jonge kinderen en enkele volwassenen werden begraven, dus inhumaties in plaats van crematies. De jonge kinderen werden mogelijk begraven omdat deze nog te jong waren om een echte identiteit te hebben. Onderzoek van de botresten van de begraven kinderen heeft uitgewezen dat deze stierven aan de gevolgen van loodvergiftiging. Lood werd in de Romeinse Tijd gebruikt als conserveringsmiddel voor voedsel. De niet gecremeerde volwassenen hadden waarschijnlijk een aparte status, vermoedelijk ging het om misdadigers die vanwege hun daden geen regulier grafritueel kregen. Het grafveld bevatte zowel militaire als burgerlijke graven. Tegen het einde van de 7' eeuw n. Chr. raakt crematie als grafritueel in ongebruik onder invloed van de kerstening. De vroegmiddeleeuwse periode tussen de 3' en eind 7' eeuw n. Chr. was echter een tussenperiode waarbinnen zowel crematie als begraving als begrafenisritueel voorkwam. Een, landelijk belangrijke vindplaats uit deze periode is het vroegmiddeleeuwse, als Merovingisch aangeduide, grafveld in Rijnsburg De Horn. Dit grafveld is vanwege het wetenschappelijk belang zelfs een beschermd archeologisch rijksmonument. Tijdens een kleine opgraving aan het begin van de 20' eeuw werd het belang van dit grafveld ontdekt en een klein deel van de graven opgegraven. Rijke graven duidde op de aanwezigheid van belangrijke personen die waarschijnlijk een relatie hebben gehad met de stichting van het huidige dorp Rijnsburg. Ook op de locatie Cleynduin tussen Katwijk aan Zee en Katwijk aan den Rijn is begin 20' eeuw een aantal begravingen uit de Vroege Middeleeuwen aangetroffen. Deze zijn echter slecht gedocumenteerd en daardoor is er weinig informatie over de aard van de begravingen voorhanden. Uit de Midden en Late Middeleeuwen kan als belangrijke vindplaats van graven binnen de gemeente Katwijk de Abdij van Rijnsburg worden genoemd. De Abdij van Rijnsbrug werd in 1133 gebouwd. In de 12' en 13' eeuw werden in de Abdijkerk leden van het grafelijke geslacht van Holland begraven. Mogelijk betreffen op die locatie opgegraven en herbegraven skeletresten de overblijfselen van
11
enkele graven van Holland, waaronder
Floris V. Er zijn ook overblijfselen
10' eeuws grafveld dat behoorde bij de St. Laurentiuskapel
3.2
Bijzondere
In onze gemeente
van een g' -
dat onder de Abdij lag.
begraafplaatsen
zijn zes bijzondere
begraafplaatsen.
Een bijzondere
en in stand gehouden worden door een kerkgenootschap, kerkgenootschap
aangetroffen
begraafplaats
privaatrechtelijk
kan aangelegd
of natuurlijk persoon. Een
is gerechtigd tot het hebben van één of meer kerkelijke begraafplaatsen.
Bijzondere begroofplaatsen
(private begroafplaatsen)
Joodse begraafplaats
Katwijk aan den Rijn
Katholieke begraafplaats
Katwijk aan den Rijn
NH-kerk Duinrust
Katwijk aan Zee
NH-kerk Zuidstraat
Katwijk aan Zee
NH-kerk
Rijnsburg
Franciscaner begraafplaats s'Herenloo
Katwijk aan den Rijn
Stichting begraafplaats
Rijnsburg
Rijnsburg'
Familiegraf van de familie Van
Katwijk aan den Rijn
Wassenear aan de buitenzijde van de dorpskerk • Op deze begraafplaats
3.3
IS
een algemeen deel aanwezig. De gemeente
De gemeentelijke
De gemeente
is op grond
begraafplaats
te
hebben
gemeentelijke
begraafplaats.
IS
bestuurlijk" vertegenwoordigd.
begraafplaatsen van de Wet
en in stand
te
op de Lijkbezorging houden.
verplicht
Onze gemeente
In Rijnsburg is deze onderdeel
om een gemeentelijke
heeft
in alle kernen
van de bijzondere begraafplaats
een
van de
Stichting Begraafplaats Rijnsburg.
Gemeentelijke begroafplaatsen Duinrust
Katwijk aan Zee
Kerklaan
Katwijk aan den Rijn
De Blekerij
Katwijk aan den Rijn
Algemene begraafplaats
Valkenburg
12
Bijlage 3 gaat in op de verschillende capaciteiten per begraafplaats in onze gemeente. 3.4
Bijzondere en cultuurhistorische
graven
Op de gemeentelijke en bijzondere begraafplaatsen in Katwijk liggen bijzondere, cultuurhistorische en monumentale graven. Vaak gaat het hierbij om personen die in de geschiedenis van onze gemeente(n) veel hebben betekend. Voorbeelden zijn graven van personen naar wie straatnamen zijn vernoemd. Een duidelijk voorbeeld hiervan is de Salomon Huygenslaan. Maar ook adelijke graven, professoren en Katwijkse kapiteins. Het is momenteel niet duidelijk om hoeveel graven het gaat en waar deze graven precies liggen. De cultuurhistorische en monumentale aspecten van deze graven zullen in kaart gebracht worden. Op basis van deze inventarisatie zal een shortlist worden opgesteld waarna een onderhoudsplan voor het beheer en onderhoud van deze cultuurhistorische graven opgesteld kan worden. De financiering van het onderhoud van deze graven zal bij de inventarisatie onderzocht worden. Besluit: a) Een inventarisatie uitvoeren naar bijzondere, cultuurhistorische en monumentale graven op de begraafplaatsen in de gemeente. b) Een shortlist opstellen welke graven in aanmerking komen om bewaard te blijven. c) Voorstel voor financiering van het beheer en onderhoud volgt separaat.
3.5
Uitbreiding
begraafplaats Valkenburg en Duinrust
Op dit moment loopt er een onderzoek op welke wijze er extra ruimte gecreëerd kan worden op de huidige begraafplaats Valkenburg door de begraafplaats anders in te delen. Ook bestaat er in Valkenburg de wens voor de mogelijkheid tot het bijzetten van urnen. Het realiseren van een columbarium wordt meegenomen in de plannen, alsmede de realisatie van een verzamelgraf en een strooiveld. Eenvoorstel voor de realisatie van twintig zandgraven, 16 grafkelders en twee columbaria is aangeboden. Daarnaast kunnen 20 graven worden geruimd. Ook de begraafplaats Duinrust zal op korte termijn worden uitgebreid door het verplaatsen van een hek aan de westzijde waardoor extra ruimte ontstaat. De plannen hiervoor worden in 2011 aangeboden en ook op korte termijn ook gerealiseerd.
Er zal tevens een voorstel volgen om
uitbreiding van de begraafplaats van het kerkelijk deel te laten plaatsvinden aan de Nachtegaallaan.
13
3.6
Nieuwe begraafplaats(huidige)kern Valkenburg
Met de hierboven genoemde plannen ten aanzien van de huidige begraafplaats kan voorlopig weer worden voorzien in het begraven in de kern van Valkenburg. De verwachting uitbreiding
is dat met deze
voldoende capaciteit ontstaat voor de komende tien jaar.
Een andere plek voor een begraafplaats in de huidige kern van Valkenburg is lastig. De ruimte is beperkt.
Als alternatief
zou kunnen dienen de oude begraafplaats naast de Nederlands Hervormde
Kerk nabij het Castellumplein. twee verzamelgraven.
In 2005 is dit kerkhof geruimd en zijn de stoffelijke
Op deze plek kunnen circa 85 graven gerealiseerd worden.
resten bijgezet in De gemeenteraad
van Valkenburg heeft indertijd reeds gesproken over de aanleg van een nieuwe begraafplaats. Dit heeft niet geresulteerd
in concrete besluitvorming
over een locatie.
Gelet op de beperkte ruimte in het oude Valkenburg wordt nu in een andere richting gedacht. Er is de mogelijkheid
om op de locatie De MientjKooltuin
een nieuwe ruime begraafplaats aan te leggen,
die tevens voldoende capaciteit heeft voor de nieuwe locatie Valkenburg en als locatie bij het volraken van begraafplaatsen
in de verschillende
wijken in de verdere toekomst.
14
4
Beleidsuitgangspuntenen visie
De begraafplaats
als plek am
Een begraafplaats ontmoeting. afgelopen
te eren en te gedenken
zien wij als een gedenkplaats,
voor stilte, respect, herdenking
Met respect en eerbied moet met de doden worden omgegaan. De samenleving tientallen
keuzevrijheid
jaren steeds meer individualistisch
daarbij is belangrijk.
geworden.
is de
Hoe je leeft bepaal je zelf en
is terug te zien in de manier waarop
we omgaan
met het
en het afscheid nemen van dierbaren.
4.1
Begraafplaatsin de woonkern
Doorgaans geven de meeste burgers er de voorkeur aan in de eigen woonkern te worden begraven. Het is daarom van belang voldoende creëren. Met de uitbreidingen begraafcapaciteit
in de kernen bereikt. Naar huidig inzicht biedt dat tot 2040 voldoende capaciteit.
nieuwe begraafplaats
met voldoende
Marine Vliegkamp
wordt een voorstel voorbereid
begraafplaats
te houden of te
zijn echter de grenzen van de
bestendig is en ruimte biedt aan nieuwe
trends op het gebied van begraven voor alle kernen van onze gemeente
voorzien worden
of bij de "eigen" kerk
capaciteit per woonkern
die in deze nota worden aangekondigd
Op langere termijn is een centrale voorziening die toekomst
voormalige
en
Overheid, media en sociale omgeving bepalen in steeds mindere
mate de kaders. Deze ontwikkeling overlijden
een rustpunt
capaciteit
Valkenburg.
kan worden
Gedacht wordt
gerealiseerd
dan ook noodzakelijk.
Een
in de omgeving van het
aan de locatie De Mient
I
Kooltuin.
Er
om hiervoor een plaats te reserveren. Hier kan dan in eerste instantie
in de begraafbehoefte
van de nieuwe bouwlocatie
ook de centrale begraafplaats
Valkenburg.
die ruimte biedt als de capaciteit
Op termijn
is deze
in de kernen tekort
schiet.
4.2
Persoonlijkeinvullingen ontwikkelingenin de samenleving
Door de hierboven
geschetste
maatschappelijke
ontwikkeling
heeft de beleving van het afscheid
nemen van een dierbare, het rouwen en begraven verschillende
vormen gekregen. De vorm van deze
uitingen zeggen vaak veel over de overledene en de nabestaanden. de vrijheid op het gebied van de persoonlijke Wet op de Lijkbezorging
zich hiertegen
De gemeente Katwijk hecht aan
invulling van een uitvaart en begrafenis, voor zover de
niet verzet en algemene
aanvaardbare
normen
in acht
worden genomen. De gemeente treft geen specifieke maatregelen voor mensen die vanuit een bepaalde geloofsovertuiging
voorzieningen
beleid. Een voorbeeld
wensen die niet overeenstemmen
hierbij is de eeuwige grafrust uit de Joodse
In Katwijk wordt het uitgangspunt gehanteerd voor voorzieningen
met het hier geformuleerde
en/o! Islamitische cultuur.
dat de desbetreffende
religieuze genootschappen
zorg moeten dragen. De wet biedt hiervoor mogelijkheden,
stichten van een bijzondere begraafplaats.
bijvoorbeeld
zelf
het
De gemeente is in principe bereid daaraan mee te
werken, in het bijzonder door behulpzaam te zijn bij het zoeken van een geschikte locatie. De meest voor de hand liggende optie is de inrichting van een gedeelte van de begraafplaats in de Mient Kooltuin voor rekening en verantwoordelijkheid
van de betreffende
I
gemeenschap.
15
Besluit: a) Op de gemeentelijke begraafplaatsen in Katwijk worden geen voorzieningen gerealiseerd die strijdig zijn met het geformuleerde beleid. b) De gemeente is in principe bereid mee te werken aan de eventuele stichting van een bijzondere begraafplaats door een gemeenschap.
4.3
Onderhoudbegraafplaats
Het beheer en onderhoud van de verschillende (algemene) begraafplaatsen zijn historisch bepaald en verschillen daardoor onderling. Bij het uitvoeren van het beheer en onderhoud wordt het oorspronkelijke ontwerp van de begraafplaats als uitgangspunt genomen. Dit ontwerp bepaalt in belangrijke mate de sfeer en de identiteit van de begraafplaats. Het zorgt voor een stabiel beeld en draagt bij aan de rust op een begraafplaats. Het ontwerp en de inrichting geven het tijdsbeeld weer van de periode dat een begraafplaats is aangelegd en in gebruik is genomen. De gemeente Katwijk hecht waarde aan het handhaven van deze tijdsbeelden. Uitgangspunt is dat het beheer en onderhoud van de begraafplaatsen van kwalitatief hoog niveau moet zijn ondanks dat het onderhoud en voorzieningen per begraafplaats mag verschillen. Dit is mede afhankelijk van de soorten gewassen (bomen, struiken, gras e.d.) die aanwezig zijn op de begraafplaats. Om structuur aan te brengen in het beheer en onderhoud wordt voorgesteld om een groen beheersplan op te stellen voor de gemeentelijke begraafplaatsen. Besluit: a) Eengroenbeheersplan opstellen voor de gemeentelijke begraafplaatsen. b) Het karakter van de huidige begraafplaatsen niet wijzigen aangezien dit historisch is bepaald.
4.4
Termijnengrafrustin Katwijk
Algemeen graf De wettelijke termijn voor grafrust van een algemeen graf is geregeld in de Wet op de Lijkbezorging en bedraagt minimaal tien jaar. In afwijking van de wettelijk voorgeschreven termijn kiezen wij er voor om een grafrusttermijn van vijftien jaar (15) te hanteren. Enerzijds vanwege het na tien jaar regelmatig nog niet voltooide overledene.
ontbindingsproces, anderzijds vanwege het respect voor de
Bij een algemeen graf bepaalt de gemeente wie in het graf begraven mag worden. Verlenging van de termijn van vijftien jaar is niet mogelijk. Na afloop van de termijn van vijftien jaar (na de laatste overledene) wordt het graf geruimd en worden de stoffelijke resten bijgezet in een verzamelgraf op de begraafplaats.
16
Eigen graf Een eigen graf/familiegraf betekent een uitsluitend recht op een graf. Het recht kan voor onbepaalde tijd of bepaalde tijd worden verleend. De gemeente heeft in het verleden graven voor onbepaalde tijd uitgegeven. Dit wordt niet meer gedaan. Een eigen graf wordt in Katwijk voor een periode van dertig jaar uitgegeven. De wettelijke periode bedraagt twintig jaar. Verlenging van de uitgegeven Termijn is mogelijk, telkens met een periode van tien jaar. Besluit: a) Bij algemene graven op de gemeentelijke begraafplaatsen een periode van vijftien jaar grafrust hanteren. b) Particuliere graven worden voor een periode van dertig jaar uitgegeven, met de mogelijkheid van verlenging telkens met tien jaar. c) Particuliere graven worden alleen voor bepaalde tijd uitgegeven. d) Onderzoek doen naar mogelijkheden van wijziging van de uitgiftetermijn van graven die in het verleden zijn uitgegeven voor onbepaalde tijd.
4.5
Urnen en asbussen
Het bestemmen van as is formeel geen primaire taak voor de gemeente. Wel is dit een belangrijke voorziening voor inwoners waar vraag naar is. Asbussen worden bijgezet in een urnenmuur, urnenkelder of kunnen worden uitgestrooid. In de memorie van toelichting van de Wet op de Lijkbezorging is een richtlijn opgenomen ten aanzien van urnen en asbussen die worden bijgezet in een graf. De algemene bepalingen rondom de grafrust zijn bij het bijzetten van een asbus in een graf van kracht. De tekst uit de toelichting luidt als volgt: Ook als een asbus in een graf op een begraafplaats wordt bijgezet, gelden de algemene bepalingen rondom de grafrust. Dat betekent dat ruiming van een dergelijk graf, dus ook verwijdering van de osbus, niet mag plaatsvinden binnen de wettelijke grafrusttermijn na de laatste begraving in dat graf. Bijzetting van een asbus in een graf wordt niet gelijkgesteld met een begraving in de zin van de wet; er begint dus niet een nieuwe termijn van tien jaar te lopen door het bijzetten van een asbus.
In bovenstaande tekst wordt de wettelijke termijn genoemd van tien jaar. In Katwijk wordt een termijn van vijftien jaar gehanteerd. In een graf waar drie stoffelijke resten geplaatst kunnen worden geldt een asbus ook als stoffelijk overschot. Besluit: a) Bij het bijzetten van een asbus in een particulier graf gelden de algemene bepalingen rondom grafrust. b) De grafrust bedraagt in Katwijk vijftien jaar (15).
17
c) Het bijzetten van een asbus in een particulier graf telt als één stoffelijk overschot.
4.6
Urnenmuur
Op de begraafplaatsen Duinrust, Blekerij, Sandtlaan en binnenkort ook in Valkenburg kunnen urnen worden bijgezet in een columbarium, ook wel urnenmuur genoemd. In de daarvoor bestemde nissen kunnen urnen (asbussen) worden bijgezet. Deze nissen worden afgesloten door een plaat van natuursteen of glas. Deze nissen worden voor de duur van dertig mogelijkheid tot verlenging met
jaar uitgegeven met de
telkens tien jaar. Het beheer en onderhoud wordt door de
gemeente uitgevoerd.
4.7
Urnenkelder/graf
Op begraafplaats Duinrust en Blekerij bestaat de mogelijkheid om urnen bij te zetten in een urnen kelder/graf. Een urnenkelder is geschikt voor het bijzetten van maximaal vier urnen, waarop een gedenkteken kan worden geplaatst. Een urnenkelder/graf wordt voor de duur van dertig jaar uitgegeven met de mogelijkheid tot verlenging met telkens tien jaar. Het beheer en onderhoud wordt door de gemeente uitgevoerd.
4.8
Strooiveld
Sinds 1991 is het verstrooien van as door nabestaanden op dierbare plekken in de wet mogelijk geworden. Men mag as, met toestemming van de eigenaar van de grond, verstrooien waar men wil. Onze gemeente heeft bepalingen voor het verstrooien
van as opgenomen in de Algemene
Plaatselijke Verordening '(APV), zie bijlage. In de APV is opgenomen dat het verboden is de as te verstrooien op de verharde weg, op gemeentelijke begraafplaatsen en op het strand tussen de palen 88250 en 86000. Op alle andere plaatsen in de gemeente mag verstrooiing plaatsvinden. Voorwaarde is wel dat niemand hinder ondervindt van de verstrooiing. Op dit moment bestaat op onze gemeentelijke begraafplaatsen geen mogelijkheid om as te verstrooien (strooiveld). Het is wel wenselijk dat deze mogelijkheid gecreëerd wordt. Dit betekent dat de APV op dit punt aangepast moet worden. Het ligt immers voor de hand een dergelijke voorziening te creëren op een begraafplaats. Voorgesteld wordt om een gedenkteken te plaatsen bij dit strooiveld. Besluit: a) Onderzoeken op welke gemeentelijke begraafplaats(en) een strooiveld gerealiseerd kan worden, inclusief gedenkmonument. b) De Algemene plaatselijke verordening (APV) op dit punt actualiseren.
4
Afdeling 6 APV, artikelen
5.6.1, 5.6.2 en 5.6.3
18
4.9
Kindergraven
Van de begraafplaatsen kent alleen de begraafplaats aan de Sandtlaan in Rijnsburg een speciaal deel waar alleen kindergraven zijn gesitueerd. Op de overige begraafplaatsen wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de uitgifte van (kinder)graven, zodat kinderen enigszins bij elkaar liggen. Gebaseerd op ervaringen elders worden kindergraven in slechts één niveau beschikbaar gesteld. Bij de bepaling van de termijn van grafrecht stellen wij voor aan te sluiten bij de voorwaarden voor een eigen graf (30 jaar). Voor nabestaanden C.q. rechthebbenden wordt
de gelegenheid geboden de
termijn met een periode van steeds 10 jaar te verlengen. De verlenging wordt geregistreerd in het beheersysteem voor de begraafplaatsen. Uiteraard zijn ouders vrij te kiezen het kind te begraven in een eigen familiegraf.
Besluit: a) Graven ten behoeve van kinderen slechts één diep beschikbaar stellen. b) Kindergraven conform de voorwaarden van een eigen graf uitgeven, waardoor verlenging telkens met tien jaar mogelijk is.
4.10
Begravenin de achtertuin
Zoals eerder opgenomen in deze nota bepaalt de wet dat het begraven moet plaatsvinden op een begraafplaats. Men mag dus niet zelf een plek kiezen voor de overledene. Het staat overigens iedereen vrij om een verzoek aan de gemeenteraad te richten om een bepaald deel van de grond te bestemmen als begraafplaats. Hiervan zijn voorbeelden in Nederland en Katwijk bekend. Een specifieke
situatie
wordt
gevormd
door
ouders
die
een
doodgeboren kindje op een eigen, dierbare plek willen begraven. In de Wet op de lijkbezorging is bepaald dat menselijke vruchten van minder dan 24 weken niet als lijk in de zin van de Wet worden gezien. Een doodgeboren kindje van minder dan 24 weken (ouders moeten dit met een doktersattest kunnen aantonen) valt niet onder de bepalingen van de Wet op de lijkbezorging. Het begraven ervan hoeft dus niet op een begraafplaats, maar mag ook in de spreekwoordelijke achtertuin. De gemeente stimuleert het niet om in dergelijke situaties het kindje in de achtertuin te
begraven. Op alle gemeentelijke begraafplaatsen is
ruimte om het kindje te begraven.
Besluit: Ouders van een doodgeboren kindje bij een zwangerschap van minder dan 24 weken, de gelegenheid bieden hun kindje te begraven op een gemeentelijke begraafplaats.
19
4.11
Gedenkstenen en tekens
Veel graven worden voorzien van een gedenksteen of een gedenkteken. Nabestaanden geven hiervoor opdracht nadat de gemeente een vergunning heeft verleend voor het plaatsen. Hiervoor wordt een aparte administratieve procedure gevoerd naast het kopen van het grafrecht. Zodra de termijn van grafrecht is verstreken, kan het college de grafbedekking verwijderen. Van deze mogelijkheid is tot nu toe geen/ of weinig gebruik gemaakt. De ontwikkelingen in de tijd en de wijze waarop men met de dood en rouwverwerking omging komen goed tot uitdrukking in de vorm van de gedenkstenen. Dit is op de begraafplaatsen goed terug te zien.
4.12
Toekomstig beleid gedenkstenen
Met het vaststellen van deze beleidsnota doen wij tevens het voorstel om de procedure voor het plaatsen van een gedenksteen te wijzigen, In het vervolg wordt hierin opgenomen dat bij uitgifte van grafrecht tevens het recht bestaat om een gedenksteen te plaatsen, zodat het voeren van een aparte vergunningaanvraag niet meer nodig is, Deze maatregel past in het terugdringen van administratieve lasten voor de klant (deregulering), In het nog op te stellen begraafplaatsreglement kunnen voorwaarden opgenomen worden ten aanzien van maatvoering e.d, Daarbij is het uitgangspunt dat er niet te veel beperkingen worden vastgelegd. De termijn voor het in stand houden van de gedenksteen zijn gelijk aan het grafrecht. Het verwijderen van de gedenksteen gebeurt na het verstrijken van de termijn van het grafrecht. De gedenksteen vervalt aan de gemeente. Op verzoek van nabestaanden kan de steen beschikbaar worden gesteld aan rechthebbenden, De steen wordt gedurende maximaal zes weken opgeslagen, Binnen deze termijn kan de rechthebbende de steen ophalen, Gebeurt dit niet dan wordt de steen vernietigd, Besluit: a) Afschaffen van een aparte vergunningaanvraag bij uitgifte van grafrecht. b) Aanvraag grafrecht en gedenksteen in één vergunning en tarief onderbrengen,
20
5
Capaciteit en demografische ontwikkeling
De primaire beheerstaak van de gemeentelijke voor
begraven.
doelgroepen
De benodigde
capaciteit
en de terreinsituatie.
gemeentelijke
begraafplaats
is afhankelijk
Met
de berekening
is het voorzien in voldoende
van de verschillende van de capaciteit
typen
wordt
capaciteit graven,
bepaald
de
of de
taak tot lijkbezorging tot in 2040/2050 kan worden voldaan. Deze lange periode omvat
de piek van vergrijzing. geprognotiseerd
Ook moet rekening
worden
door het CBS en de ontwikkeling
gehouden
met de bevolkingstoename
van het voormalige
zoals
marinevliegkamp.
Restcapaciteit Voor het opvangen van onverwachte minimaal
noodzakelijk.
het aantal overlijdens bekeken worden
gaan wij uit van een restcapaciteit
of de prognose en de capaciteit
voorraad te ruimen
is een restcapaciteit
van vijf jaar in het vooruitzicht
Echter gelet op de toename van de bevolking en de verwachte
één maal per vijf jaar.
5.1
calamiteiten
van tenminste
moet worden
Bij de berekening van de capaciteit
tien jaar. Periodiek moet
bijgesteld,
bijvoorbeeld
onderzoek
moet tevens uitgegaan worden
van de
algemene graven.
Aandeelgemeentelijkebegraafplaatsen
In 2010 voorzag de gemeente Katwijk in 19% van de sterfgevallen
in een uitvaart of asbestemming.
Dit is een beperkt deel van het totale aantal. De overige uitvaarten bijzondere
begraafplaatsen
afgesproken
in de gemeente.
dat bij de capaciteitsverdeling
/ asbestemming
Met het bestuur van de Hervormde
grenzen tussen beide gedeelten Bij uitbreiding
vindt plaats op Begraafplaats
is
uitgegaan wordt van de huidige verdeling van begraven
over de beide gedeelten van de begraafplaats. Wanneer daarin veranderingen
ontstaan.
stijging van
aangepast worden,
van de begraafplaats
zodat hierdoor
plaatsvinden
zullen de
geen extra ruimteprobleem
zal deze afspraak
in de overeenkomst
zal
worden
opgenomen. Aantal overleden inwoners per kern in 2010 Kern
Overleden personen in
Begraven op gemeentelijke
2010
begraafplaats ,40
Katwijk
352
Rijnsburg
76
36
Valkenbul'l
14
9
Totaal
442
85
21
5.2
Demografischegegevens
De gemeente Katwijk telt 62.000 inwoners per 1 februari 2011. De prognose van het CBS is dat er in 2040 72.453 inwoners nieuwste
inzichten
inwonertal
5.3
in de gemeente
met betrekking
Hierin is nog geen rekening
tot de bouwprogrammering.
Na correctie
gehouden
met de
gaan wij uit van een
van 82.000 op termijn.
PrognoseCBSaantal overlijdens
De landelijke verwachting
is dat tot 2050 het aantal overlijdens blijft stijgen. Na 2050 zal dit aantal
landelijk dalen. Uit onderstaande tot
wonen.
informatie
van het CBS blijkt dat het aantal overlijdens zal oplopen
± 755 per jaar in 2040, echter rekening houdend met een inwonertal van 82.000 op termijn gaan
we uit van een aantal van circa 854 overlijdens.
5.4
Benodigdecapaciteit
De afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling de MientjKooltuin.
Op termijn
als de
in de
capaciteit
begraafplaatsen
zal een voorstel voorbereiden
is deze begraafplaats
kernen
tekort
schiet.
om een plaats te reserveren aan
ook de centrale begraafplaats die ruimte biedt Ook
de
eventuele
behoefte
van
bijzondere
kan hier worden opgevangen.
In dit beleidsplan is de focus nu gericht op de benodigde capaciteit voor algemene begraafplaatsen. Met de bijzondere van ons benodigde
begraafplaatsen toekomstige
is gesproken over inzicht in ruimte en capaciteit in de door hen
capaciteit.
Met de Hervormde
Gemeente
Katwijk is afgesproken,
indien nodig, ruimte onderling uit te wisselen. Op basis van het inzicht in de capaciteit van de bestaande in gebruik zijnde begraafplaatsen, tot het aantal ingeschatte
jaarlijkse
begravingen
en ruimingen,
zal de benodigde
in relatie
omvang van de
nieuwe begraafplaats worden bepaald. Daarbij wordt uitgegaan van het aantal overlijdens, het aantal door ruimingen vrijkomende
graven en het aantal crematies.
In bijlage zes is de capaciteit inclusief de uitbreiding
per begraafplaats/dorp
in Valkenburg.
aangegeven. Uitgaand van de huidige situatie,
Voor de uitbreiding
van Katwijk aan Zee (Duinrust) volgt een
voorstel, waardoor het tekort daar zal teruglopen. Besluit: a)
Een maal per vijf jaar beoordelen of de prognose en de capaciteit moet worden bijgesteld.
b)
Onderzoek naar de integrale capaciteit voor begraven in Katwijk waarbij zowel de capaciteit van de algemene begraafplaatsen
c)
als de bijzondere begraafplaatsen
Overleg voeren met de bijzondere begraafplaatsen over de toekomstig
betrokken wordt.
over de nog ontbrekende
informatie
beschikbare capaciteit, rekening houdend met onder andere het aantal
ruimingen per begraafplaats. d)
De afspraken tussen de gemeente en de Hervormde Gemeente Katwijk over de uitwisseling van beschikbare ruimte en capaciteit vastleggen.
22
5.5
Begravenof cremeren
In 1914 vond de eerste crematie plaats in Nederland. Voor het gemak houden we dan even geen rekening met de periode voor Karel de Grote die in de 8' eeuw 'het barbaarse cremeren verbood. In 1874 werd de Vereeniging tot invoering der lijkverbranding in Nederland, later de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie opgericht. Zij had tot doel cremeren in Nederland mogelijk te maken en te promoten. Vanaf 2003 worden er meer Nederlanders gecremeerd dan begraven. Het percentage stabiliseert zich enigszins. Inmiddels kiest landelijk 55% voor cremeren en 45% voor begraven. De verhouding tussen cremeren en begraven in onze gemeente wijkt sterk af van het landelijke beeld. Ongeveer 20% van de overledenen in onze gemeente kiest voor crematie. Verwacht wordt dat in de komende decennia het aantal crematies ook in onze gemeente zal toenemen.
5.6
Stimuleren hergebruikeigengraf (schudden)
De gemeente gaat een actief beleid voeren om het hergebruik van eigen graven te stimuleren. Zoals eerder in deze nota beschreven kan dit door middel van schudden. De overledenen worden onderin het graf bijgezet. Bijkomend voordeel hiervan is dat optimaal gebruik gemaakt wordt van de beschikbare ruimte.
5.7
Ruimenvan graven
Zodra de begraafplaatsadministratie volledig is geactualiseerd ontstaat een beeld welke graven geruimd kunnen worden en welke capaciteit dit per begraafplaats oplevert.
5.8
Vrijkomendestoffelijke resten
Belangrijk uitgangspunt is dat verplaatsingen van menselijke resten niet of zo min mogelijk worden uitgevoerd alsmede dat vrijkomende resten na ruiming de begraafplaats niet verlaten. Deze resten worden bijgezet in een verzamelgraf of verzamelkelder op de begraafplaats. Een verzamelkelder heeft als nadeel dat deze op den duur vol raakt en dat nogmaals verplaatsing noodzakelijk is. Onze voorkeur gaat uit naar een verzamelgraf. Een verzamelgraf is een terreingedeelte, dat is ingericht voor de teraardebestelling van stoffelijke resten uit graven op de begraafplaats. De grootte van dit terreingedeelte is niet wettelijk vastgelegd en zal moeten worden bepaald aan de hand van het aantal ruimingen. Op onze gemeentelijke begraafplaatsen zal een dergelijke voorziening gecreëerd moeten worden. Gedenkteken
Uit eerbied en respect voor de overledenen stellen wij voor om bij ieder verzamelgraf een passend gedenkteken te plaatsen waaruit blijkt dat deze mensen ooit begraven zijn geweest op de begraafplaats. De bekostiging van deze gedenktekens kan worden voldaan uit de exploitatie.
23
Besluit:
a) Op alle gemeentelijke
begraafplaats een verzamelgraf voorziening creëren.
b) Een passend gedenkteken plaatsen bij het verzamelgraf.
24
6
Ontwikkelingen op het gebied van begraven
6.1
Begraafplaats toekomst, aanleg van een nieuwe begraafplaats
Bij de ontwikkeling
en aanleg van een nieuwe begraafplaats op de locatie Mient Kooltuin moet
rekening gehouden worden met nieuwe vormen en trends in begraven. Ter toetsing is het zinvol deze ontwikkelingen
voor te leggen aan begrafenisondernemers.
met deze wensen geconfronteerd.
Jaarlijks is er overleg
Zij worden in de regel het meest
met de begrafenisondernemers.
de agenda worden geplaatst. Hieronder zijn enkele voorbeelden
Dit zal op
van trends op het gebied van
begraven opgenomen.
Natuurbegraafplaats Een natuurbegraafplaats
is één met de natuur. Er zijn geen rijen graven, aangeharkte
grafstenen. Een natuurgraf wordt niet gemarkeerd door de traditionele boom, zwerfkei of een kunstwerk van natuurlijke dit veel capaciteit/ruimte
materialen.
paadjes en
grafsteen, maar door een
Nadeel van een dergelijke vorm is dat
inneemt.
Bovengronds begraven Bovengronds begraven is een trend uit het zuiden van Europa. Het bestaat uit een galerijmuur
met
nissen die door wanden van elkaar zijn gescheiden. In elke nis is plaats voor één overledene. Bovengronds begraven is nog volop in ontwikkeling.
Ontwikkeling
Er zijn verschillende
voorbeelden
in het land.
begraafplaats Haarlem Bovengronds begraven begraafplaats lisse
25
Bovengrond begraven begraafplaats
Lisse
De begraafplaats in Lisse was één van de eerste begraafplaatsen begraven introduceerde.
in het land die bovengronds
Deze begraafplaats heeft 136 plekken bovengronds beschikbaar. Inmiddels
zijn 60 plekken in gebruik/gekocht.
Grafheuvel De grafheuvel is een bijzondere vorm van bovengronds begraven. Het bouwwerk bestaat uit een ring van betonnen nissen in een cirkelvorm.
De heuvel biedt plaats aan tientallen
kan worden gebruikt voor urnen. Een grafheuvel zorgt voor ruimtebesparing. 65 grafheuvels kwijt, die samen goed zijn voor 10.000 bijzettingen,
bijzettingen
in kist of
Op vier hectare kun je
terwijl daar normaal zeven
hectare voor nodig is. Een ander voordeel van een grafheuvel is dat nabestaanden tijdens een bijzetting niet in weer en wind buiten hoeven te staan, maar beschut zijn in het hart van de cirkel. En in de zomer is het er koel. De aanleg van een grafheuvel past tevens in het archeologisch verleden van het gebied.
Voorzieningen nieuwe begraafplaats Door middel van een participatietraject op de nieuw te ontwikkelen
zal worden onderzocht welke voorzieningen
noodzakelijk zijn
begraafplaats aan de De Mient!Kooltuin.
26
7
Financiële uitgangspunten
In dit hoofdstuk worden de financiële uitgangspunten van het nieuwe beleid rond begraven
benoemd. Door duidelijke uitgangspunten te formuleren wordt het financiële kader voor de komende jaren gevormd. Binnen dit kader moet helder zijn aan welke activiteiten de gemeente haar geld uitgeeft, en welke inkomsten daar tegenover staan. Uiteraard wordt de maatschappelijke betrokken- en gevoeligheid met betrekking tot het onderwerp hierbij in ogenschouw genomen. Het eerste deel van dit hoofdstuk gaat in op de activiteiten die de gemeente verricht rond algemene begraafplaatsen. Aan deze activiteiten kunnen bedragen worden toegerekend, waardoor de kosten van begraafplaatsen in beeld worden gebracht. Vervolgens wordt een systematiek geïntroduceerd om deze kosten te vertalen in tarieven voor begraafrechten. Hierbij wordt rekening gehouden met toekomstige ontwikkelingen op de algemene begraafplaatsen in Katwijk. Tot slot worden tarieven van 2011 vergeleken met bijzondere begraafplaatsen in Katwijk en algemene begraafplaatsen uit regiogemeenten. De tarieven voor begraafrechten worden in Katwijk jaarlijks in december voorafgaand aan het belastingjaar vastgesteld door de gemeenteraad. Eenglobale opzet van de tarieven voor 2012 wordt als bijlage aan dit beleidsplan toegevoegd. 7.1
Algemene uitgangspunten
In Katwijk bestaan vier begraafplaatsen waar de gemeente zeggenschap over heeft. Hoofdstuk 9.4 van de begroting gaat in zijn geheel over deze begraafplaatsen. Bijbehorende kosten en opbrengsten worden in dit hoofdstuk verantwoord. Het lage percentage kostendekkendheid (55% in 2010) laat zien dat de opbrengsten de laatste jaren niet dezelfde ontwikkeling hebben gemaakt als de kosten. Aan de hand van dit beleidsplan moet de samenhang tussen kosten en opbrengsten weer inzichtelijk worden gemaakt. Devolgende uitgangspunten vormen hiervoor de basis:
S
•
Op de algemene begraafplaatsen verricht de gemeente tal van activiteiten. Om de kosten hiervan echter op een pragmatische wijze te beheersen wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende twee hoofdactiviteiten: 1. begraven (en het mogelijk maken tot begraven) 2. onderhouden van de begraafplaatsen.
•
Het BBV, de financiële regelgeving voor gemeenten, schrijft voor dat alle kosten moet worden toegerekend aan de producten waarop ze betrekking hebben. De kosten die samenhangen met bovengenoemde activiteiten dienen dus te worden toegerekend aan het 'product' begraafplaatsen. Dit betekent overigens niet dat alle kosten ook in de tariefberekening moeten worden meegenomen. Gemeenten zijn vrij om hierin eigen keuzes te maken. S
De Eerste Kamer heeft recentelijk
Mededingingswet.
ingestemd
met een wetswijziging
De gewijzigde wet bepaalt dat gemeenten
voor aanpassing van de
voor eigen commerciële
activiteiten
minimaal de
integrale kostprijs in rekening moeten brengen. In welke mate dit van toepassing is op het prijsbeleid begraafplaatsen
van
wordt nader onderzocht.
27
•
Aanleg van nieuwe en uitbreiding van bestaande begraafplaatsen worden gedefinieerd als investeringen met economisch nut. Dit betekent dat deze investeringen moeten worden afgeschreven conform activabeleid. De huidige afschrijftermijn bedraagt veertig jaar. Deze termijn geldt ook voor eventuele aanleg van keldergraven. Afschrijven op grond is niet toegestaan.
•
In 2011 is de begraafplaatsadministratie geïntegreerd in het softwarepakket Uitvaartsuite. Deze administratie vormt een belangrijke input voor het beleid rond begraafplaatsen. De volgende informatie uit de administratie is vanuit financieel oogpunt interessant: 1. de capaciteit per begraafplaats is exact in beeld. Hierdoor kan tijdig worden geanticipeerd op een eventueel tekort aantal graven in de toekomst. 2. de datum waarop contracten van graf- en onderhoudsrecht aflopen is exact bekend. Rechthebbenden kunnen dan besluiten om het graf terug te geven (levert extra capaciteit op) of het recht van het graf te verlengen (levert extra inkomsten op).
Besluit: a) Onderscheid maken tussen kosten van de activiteiten begraven en onderhoud b) De kosten van deze activiteiten toerekenen aan het 'product' begraafplaatsen (conform BBV) c) Aanleg van nieuwe en uitbreiding van bestaande begraafplaatsen afschrijven conform activabeleid
7.2
Lastenbegraafplaatsen
Ten behoeve van dit beleidsplan is voor het jaar 2012 een globale opzet van het product begraafplaatsen weergegeven. In deze opzet wordt duidelijk onderscheid gemaakt tussen de twee hoofdactiviteiten die in de vorige paragraaf zijn besproken. Zie onderstaand schema: Kostenmodel be21'aafolaatsen
Activiteit beeraven
Onderbouwin.
2012
1
1
Begrafeni 5werkza a_mheden
et
Kapitaallasten
De Blekerij Is In 2008 geopend en wordt in 40 jaar
aanleg Blekerij
begraven Is ui tbesteed aa_nexterne partijen.
36.000 85.000
~ afgeschreven Kapitaallasten uitbreiding Val kenburg en Duinrust Rente op i ngebr ac hte grond
Beleid I administratiel overhead interne uren) Overig
i
oe geplande uitbreiding
I start In 2011 en wordt
20.0001
~eneensJn 40 JM! afg~hreven Jaa rllJks wordt hetzelfde bedrag aa n rente toegerekend. Het betreft rentekosten m.b.t. de werving van grond voor aanleg van de Blekerij. Opstellen verordening, adviserl ng,
9.000 1
30.000\
~~!a aiE! ai!tsa dminlstrati e, facturerl!!~ etç. Huur gebowen.Hjkvervoer
en -schouwing,
15.000
~~Ci!~Jt. Blldraae van derden
11.000f·/· '184.000L
Activiteit onderhoud Dagelijks en groenonderhoud
T
j Het dagelijks en groenonderhoud is voor een deel
_ ~esteed aan externe partiJ,!!n. Onderhoud wijkteams (interne Het onderhoud wordt voor een deel door de teams
~l
_
20.000
_ ~rLWilkwerkv~euicht._
Groot onderho~ebouw~ Opleggen jaarlijkse aanslag onderhoud ünteme uren}
_
~ ~~oud aan de baarhulsles en he! tQ.§!~ng~he't-15.000 FBeiastingen legt dejaarlijkse aanslag onderhoud 25.500
t-
-
~O)... 1305.5001 1
28
De twee grootste kostenposten worden hierondertoegelicht: 1. de hoge kapitaallasten worden voornamelijk veroorzaakt door de aanleg van de begraafplaats Blekerij. In 2012 bedragen de kapitaallasten van de Blekerij namelijk 85.000 euro. Deze begraafplaats is in 2008 geopend en de kosten van aanleg bedragen bijna 1,3 miljoen euro. Dit bedrag wordt in veertig jaar afschreven. 2. het onderhouden van de begraafplaatsen wordt voor een deel uitbesteed en voor een deel door de wijkteams verricht. Naar aanleiding van dit beleidsplan wordt een groenbeheersplan opgesteld, waarin wordt beschreven welk kwaliteitsniveau de gemeente Katwijk voor de begraafplaatsen wil nastreven. Gevolg van dit beheersplan kan zijn dat de onderhoudskosten jaarlijks gaan fluctueren. Om dit op te vangen wordt een voorziening onderhoud begraafplaatsen ingesteld. Op deze wijze worden de onderhoudskosten in de exploitatie over meerdere jaren geëgaliseerd. Besluit: al Instellen van een voorziening onderhoud groenbeheersplan ligt hieraan ten grondslag.
7.3
Uitgangspunten
begraafplaatsen. Het nog op te stellen
voor tariefberekening
Het onderwerp begraven is een gevoelig thema en roept bij nabestaanden emoties op. De gemeente moet hiermee rekening houden in de communicatie naar de buitenwereld. Voor het in rekening brengen van begraafrechten geldt dat de tarieven op de nota voor iedereen te begrijpen zijn. Het moet duidelijk zijn waar het bedrag op de rekening betrekking op heeft. In de tariefberekening moet een duidelijk verband worden gelegd tussen de kosten en opbrengsten. Dit verband is de laatste jaren vervaagd. In deze paragraaf wordt globaal beschreven hoe de komende jaren kosten worden vertaald in tarieven voor begraafrechten. Hierbij wordt uitgegaan van de volgende uitgangspunten: •
Voor alle gemeentelijke begraafplaatsen worden dezelfde tarieven gehanteerd. Op deze wijze worden de kosten over verschillende begraafplaatsen geëgaliseerd en kunnen de tarieven eenvoudig worden berekend. Vooral voor de begraafplaats Blekerij is dit van belang, aangezien deze vanwege de bijbehorende kapitaallasten in vergelijking met de overige begraafplaatsen erg duur is.
•
Net als in de kostensfeer wordt bij de tariefberekening onderscheid gemaakt tussen de activiteiten begraven en onderhoud. Bij het onderdeel begraven horen tarieven die voornamelijk kunnen worden verdeeld in tarieven m.b.t.: 1. het verlenen van grafrecht voor een periode 30 jaar 2. een bijdrage voor begrafeniswerkzaamheden. Voor een bijdrage aan het onderhoud op de begraafplaats wordt een jaartarief gehanteerd. Rechthebbenden hebben de keuze om dit jaarlijks te betalen of dit voor een bepaalde periode af te kopen. De gemeente stimuleert het laatste.
•
De gemeente heeft een wettelijke taak om te zorgen voor voldoende begraafcapaciteit, waardoor ook een bijdrage van 'de maatschappij' mag worden verwacht. Zowel bij het onderdeel 'begraven' als 'onderhoud' wordt een deel van de kosten niet in de tariefberekening meegenomen.
29
•
Het berekenen van de tarieven wordt gebaseerd op basisvan ervaringscijfers uit het verleden en de beschikbare informatie uit de begraafplaatsadministratie. Uiteraard liggen de uitgangspunten uit dit beleidsplan aan deze berekening ten grondslag. Van de volgende zaken moeten jaarlijks aantallen worden geschat: 1. verlenen grafrecht voor een periode van 30 jaar 2. verlenging grafrecht voor een periode van 10 jaar 3. begrafenissen 4. bijzettingen van asbussen 5. jaarlijkse aanlag onderhoud 6. afkoop onderhoud
Besluit: al Op alle gemeentelijke begraafplaatsen dezelfde tarieven hanteren bl Bij tariefberekening onderscheid maken tussen de activiteiten begraven onderhoud cl
Zowel voor het begraven als het onderhoud een deel van de kosten voor eigen rekening nemen
7.4
Tarieven onderdeel begraven
Zoals hierboven is vermeld, wordt bij de tarieven onderscheid gemaakt tussen begraven en onderhoud. Het onderdeel begraven heeft met name betrekking op het uitgeven van graven en het verzorgen van begrafenissen. In onderstaande tabel zijn de tarieven te vinden die het meest in rekening worden gebracht: beereven
Tarieven
onderdeel
Verlenen
van grafrecht
Tarief 2011
voor 30 jaar
Keldergraf Zandllraf Verlenging
van verlopen
rechten (10 jaar)
J
706f.
Begrafenis Afne~
4.237' 1.2121 5421
133 ...
en weer plaatsen va." bedekkingen
Plaatsen van een monument Inschrijven en overboeken
41~
in registers
13' 244 '
Ruimen ...rn.l.v. 2012 worden deze tarieven
samengevoegd
tot één tarief
De totale kosten van het onderdeel begraven zijn 184.000 euro. Er wordt voorgesteld om de rentekosten op grond en de kosten van beleid en administratie voor eigen rekening te nemen. Voor 2012 wordt dus uitgegaan van: Kosten onderdeel begraven Rentekosten grond Beleid en administratie Te dekken uit tarieven
184.000 euro 9.000 euro30.000 euro 145.000 euro
30
In de berekening van tarieven mogen gemeenten maximaal 100% kostendekkend zijn. Dit geldt overigens niet voor ieder afzonderlijk tarief, maar voor het hele onderdeel. Dit betekent dat de totale opbrengsten van het onderdeel begraven de totale kosten niet mogen overschrijven. Per tarief is iedere gemeente echter vrij om de hoogte ervan te bepalen. In het kader van administratieve lastenverlichting is gekozen om een aantal tarieven samen te voegen. Zo wordt vanaf 2012 één tarief voor begrafenissen ingesteld. Rechthebbenden hoeven niet apart een vergunning aan te vragen voor het plaatsen van een monument. Ook het inschrijven in de registers en kosten voor het ruimen worden in dit tarief opgenomen.
Besluit: a} Alleen rentekosten op grond en kosten van beleid en administratie niet meenemen in tariefberekening b} Eenaantal tarieven comprimeren in één 'all-in' tarief voor begrafenissen
7.5
Tarieven onderdeel onderhoud
begraafplaatsen
Het onderhoud wordt in rekening gebracht middels een jaartarief. Dit tarief wordt ieder jaar opnieuw berekend en vastgesteld. In 2011 wordt een tarief gehanteerd van 48 euro. De meeste rechthebbenden (ruim 800 in 2011) betalen dit bedrag jaarlijks, maar het tarief kan echter ook voor een bepaalde periode worden afgekocht. Met dit gegeven moet uiteraard rekening worden gehouden in de tariefberekening. Vanaf 2012 nieuwe systematiek gehanteerd om kosten van onderhoud te vertalen in een jaartarief. Uit onderzoek is gebleken dat vooral het onderdeel onderhoud de gemeente veel geld kost. Aangezien de gemeente de kwaliteitseisen van de algemene begraafplaatsen gaat vastleggen in een groenbeheersplan, is het reëel dat het jaartarief voor onderhoud in 2012 zal stijgen ten opzichte van 2011. Het exacte tarief voor 2012 wordt in december 2011 vastgesteld door de gemeenteraad. Het jaartarief voor onderhoud wordt berekend door de totale kosten van het onderdeel onderhoud te delen door het totaal aantal aanwezige graven op de algemene begraafplaatsen. De onderhoudskosten voor graven die nog niet zijn uitgegeven (voorraad graven) zijn voor rekening van de gemeente. Vervolgens moet het restant worden gedekt uit de inkomsten van de jaarlijkse aanslag en de afkoop van het onderhoud. De jaarlijkse aanslag wordt direct ten gunste van de exploitatie geboekt, de afkoop loopt vanaf 2012 via een nog in te stellen reserve afkoop onderhoud begraafplaatsen. 7.6
Reserve afkoop onderhoud
begraafplaatsen
Zoals hierboven is beschreven kan het onderhoud voor een bepaalde periode worden afgekocht. Voor eigen graven wordt uitgegaan van een periode van dertig jaar, met mogelijkheid tot verlenging van telkens tien jaar. Het onderhoud voor algemene graven wordt afgekocht voor vijftien jaar. De inkomsten van deze afkoop worden ondergebracht in de reserve afkoop onderhoud. Aan het eind van het jaar wordt op basis van de werkelijke kosten bepaald welk deel vanuit de reserve wordt onttrokken. Onderstaand schema laat zien hoe de onttrekking wordt bepaald:
31
1
c
Voorraad graven (voor eigen rekening)
€
Kosten onderhoud
L
Jaarlijkse aanslag
verlopen
contracten
van de begraafadministratie
een inhaalslag moet worden
worden gerealiseerd en vormen het startkapitaal deze reserve ziet er schematisch als volgt uit: I
€
is naar voren gekomen dat voor een aantal gemaakt
Deze inkomsten
Reserve afkoop onderhoud
I
j
Algemeen
1€ € 1€
+-
graf
Verlenging
De werking van
€
-
c
-
€
-
€
-
€
-
-
-
Totaal afkoop 2012
Stand reserve
kunnen nog in 2011
van de reserve afkoop onderhoud.
Startkapttaal 1-1-2012
~OP Eigen graf
1-/-
._€~-~~-t-
Onttrek kin reserve afkoo onderhoud Tijdens het digitaliseren
-
31-12-2012
1 Onttrekking per 31-12-2012
l Saldo reserve per 31-12-2012
-
Besluit: a) Jaartarief onderhoud
= totale kosten onderhoud / totaal aantal graven
b)
Kosten van onderhoud
c)
Reserve afkoop onderhoud meeropbrengsten
7.7
aan nog niet uitgegeven graven voor eigen rekening nemen instellen; het startkapitaal
wordt gevormd uit incidentele
die worden gerealiseerd in 2011
Benchmark begraafrechten
In deze paragraaf worden tarieven van zowel algemene begraafplaatsen uit de regio als bijzondere begraafplaatsen in Katwijk in kaart gebracht Overigens bestaan veel verschillen in tariefstelling tussen begraafplaatsen hebben:
onderling.
Verschillen in hoogte van tarieven
kunnen de volgende oorzaken
•
Verschillende perioden voor grafuitgifte: in veel gemeenten worden eigen graven uitgegeven voor twintig jaar, in Katwijk wordt uitgegaan van dertig jaar.
•
Verschillende opbouw van tarieven: in Katwijk wordt bijvoorbeeld vanaf 2012 een 'all-in' tarief voor begrafenissen gehanteerd. Veel gemeenten werken echter nog steeds volgens de tarievenopbouw
zoals die in Katwijk tot en met 2011 wordt gebruikt
•
Mate van kostendekkenheid:
•
Kwaliteitsniveau van begraafplaatsen: hoge eisen aan de kwaliteit van de begraafplaats zal in het onderhoudstarief zichtbaar worden.
kostendekkenheid,
gemeenten
kunnen tarieven
berekenen
op basis van 100%
of genoegen nemen met een dekking vanuit algemene middelen.
32
• • •
Efficiënte processen: de ene gemeente zal de processen van het begraven en onderhoud slimmer hebben georganiseerd dan de ander. Aantal nieuwe begraafplaatsen: de aanleg van een nieuwe begraafplaats brengt veel kapitaallasten met zicht mee. Katwijk ondervindt dit met begraafplaats de Blekerij. Op kerkelijke begraafplaatsen wordt hoofdzakelijk gewerkt met vrijwilligers, waardoor de tarieven laag kunnen worden gehouden.
Ondanks deze verschillen zijn de begraafrechten uit regiogemeenten naast elkaar gelegd. Ook de tarieven van de Hervormde Gemeente Katwijk en Stichting Begraafplaatsen Rijnsburg zijn in de vergelijking opgenomen. Hierbij is de nadruk gelegd op de tarieven m.b.t. het verlenen van grafrecht, begrafenissen en onderhoud. De tarieven die worden gepresenteerd hebben allen betrekking op 2011. Hieronder zijn de uitkomsten te vinden: Bijzondere be.raafDlaatsen
AI emene begraafolaatsen 8enchmark tarieven 2011
Verlenen van het uitsluitend
recht
Usse
leiden Noordwijk
n.v.t,
6.150'
1.950'
2.715'
n.v.t.
Katwijk
Hervormde
Stichting
Gemeente
Begraafplaatsen
Katwijk
RlinsbulR
4.237
2.590
3.300
1.212
1.015
1.805
op een keldergraf voor een periode van 30 jaar Verlenen van het uitsluitend
recht
2.865'
op een zandgraf voor een periode
van
30 iaar
Verlenging van het uitsluitend
recht
650
905
1.416
542
355
725
885
860
849
706
390
525
55
78
42
62
1.560
n.v.t .•• n.v.t. ••
48
1.100
796
B40
1.045
voor een oeriode van 10 iaar Begraven van een stoffelijk
overschot van een persoon van 12 "aar en ouder Onderhoud 1 laar Onderhoud 20 laar
'" Tarieven zijn omgerekend van 20 jaar naar 30 jaar •• Tarief voor onderhoud is verdisconteerd
in het uitsluitend
recht op een graf
Uit de tabel blijkt dat de tarieven van begraafrechten in Katwijk sterk afwijken ten opzichte van omliggende gemeenten. De tarieven m.b.t. het graf- en onderhoudsrecht zijn beduidend lager. Alleen het tarief voor het begraven van een stoffelijk overschot is 'marktconform'. Tussen de tarieven van de Hervormde Gemeente Katwijk en Stichting Begraafplaatsen Rijnsburg bestaat een groot verschil. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de kerk voornamelijk met vrijwilligers werkt. Opmerkelijke conclusie is dat de tarieven m.b.!. het graf- en onderhoudsrecht van de Stichting Begraafplaatsen Rijnsburg beduidend hoger liggen dan de tarieven van de gemeente Katwijk. Het tarief dat de Hervormde Gemeente hanteert, wordt door de gemeente Katwijk beschouwd als het meest relevante vergelijkingstarief. Op basis van de financiële uitgangspunten die in dit hoofdstuk zijn beschreven, wordt een drietal varianten voor begraafrechten 2012 gepresenteerd. In de bijlage zijn deze gegevenste vinden. Met ingang van 2012 wordt voorgesteld variant 1 toe te passen. Deze variant houdt in dat rentekosten en kosten van beleid/administratie niet worden meegenomen in de tariefberekening. Met de keuze voor deze variant komt het percentage kostendekkendheid in 2012 neer op zo'n 79 procent. De overige 21 procent wordt betaald vanuit algemene middelen. Middels deze bijdrage neemt de Katwijkse gemeenschap haar verantwoordelijkheid op het gebied van de lijkbezorging.
33
Besluit: a) Met ingang van 2012 variant 1 toepassen (zie bijlage). Het percentage kostendekkendheid voor 2012 wordt hierdoor vastgesteld op zo'n 79 procent.
Voor wat betreft de tarieven van 2012 wordt een kleine stijging ten opzichte van de huidige tarieven verwacht. Het forse stijgingspercentage wat is toegepast voor de begraafrechten 2011, is voor 2012 niet gewenst. De tarieven werden destijds namelijk met 25% procent verhoogd ten opzichte van 2010. Dit kwam neer op een totale verhoging van begraafrechten van zo'n 40.000 euro. Een voorschot op de begraafrechten 2012 is te zien in de bijlage (variant 1). De definitieve voorstellen worden in december 2011 aan de gemeenteraad aangeboden.
34
Participatie en inspraakprocedure
8
De inspraakprocedure die voor de vaststelling van de beleidsvoornemens wordt georganiseerd, is onderdeel van het totale besluitvormingsproces. Belanghebbenden kunnen hun zienswijze bij dit plan bekendmaken bij de gemeente. In een reactie op deze zienswijzen wordt onderbouwd of al dan niet tot aanpassing op de beleidsvoornemens wordt ingegaan. De inspraaktermijn voor dit plan is vastgesteld op zesweken. Het college hecht een groot belang aan het op de juiste wijze betrekken van belanghebbenden bij de beleidsvorming bij dit plan. Een formele inspraakprocedure moet dan ook worden onderscheiden van burgerparticipatie of interactieve beleidsvorming met belanghebbenden. Begraven is een onderwerp dat ons raakt. Het onderwerp kan confronterend zijn en veel emoties oproepen. Daarom is het van belang grote zorgvuldigheid te betrachten bij het betrekken van belanghebbenden" en het communicatieproces dat daarbij hoort. Er is onderzocht welke vraagstukken in dit beleidsvoornemen zich lenen voor participatie en welke belanghebbenden daarbij betrokken kunnen worden. Ook is per vraagstuk bekeken welke mate van participatie passend is wanneer belanghebbenden worden benaderd'. Tijdens de inspraaktermijn heeft er een expertmeeting met begrafenisondernemers en beheerders van bijzondere begraafplaatsen plaatsgevonden. Tijdens de bijeenkomst is kennis uitgewisseld en zijn geen voor deze nota van belang zijnde opmerkingen en aanvullingen naar voren gekomen. Afgesproken is dat aan het jaarlijks overleg met de begrafenisondernemers ook de beheerders van de bijzondere
begraafplaatsen zullen deelnemen.
Met
de beheerders van de bijzondere
begraafplaatsen zal ook overleg plaatsvinden over de opbouw van de tarieven. Overige onderwerpen die samen met belanghebbenden worden opgepakt, zijn: •
De inrichting voor de nieuwe begraafplaats kern Valkenburg (De Mient / Kooltuin). Zodra de kaders van dit plan zijn vastgesteld, leent zich om verder op interactieve wijze uit te werken.
•
De uitwerking van de shortlist voor cultuurhistorische graven en de mogelijkheden voor financiering
•
Bij de keuze voor gedenktekens bij verzamelgraven en strooivelden
, De belanghebbenden
zijn onderzocht
begrafenisondernemers, ouderen verenigingen, , Voor de uitbreiding
in een octorenanalyse.
Enkele voorbeelden
beheerders bijzondere begraafplaatsen, bewoners, landschapsarchitecten,
begraafplaats
oudheidkundige
van actoren zijn: verenigingen,
musea,
kunstenaars etc.
Valkenburg en Duinrust geldt een op zich staand besluitvormingstraject.
Daarom wordt dit vraagstuk voor wat betreft participatie
in dit plan niet verder uitgewerkt.
35
Bijlage 1
Begrippenlijst
Algemeen graf
Graf op een begraafplaats, waarbij de houder van de begraafplaats bepaalt wie daarin wordt begraven.
Asbus
Hermetisch gesloten koker met de asvan een overledene.
Aula
Gebouw voor samenkomst.
Begraafplaats
Locatie als zodanig aangewezen voor de gemeenteraad.
Beheerder begraafplaats
Voor de gemeentelijke begraafplaatsen is dat de ambtenaar die namens het college optreedt voor uitvoeringszaken betreffende het beheer.
Bijzetting
Het begraven van een overledene in een graf of het begraven van een urn of asbus waarin reeds een overledene is begraven. Ook het plaatsen van een urn op een graf waarin reeds een overledene is begraven of het plaatsen van een urn in een columbarium noemen we bijzetting.
Bijzondere begraafplaats
Een begraafplaats aangelegd en in stand gehouden door een kerkgenootschap dan wel een privaatrechtelijke rechtspersoon of een natuurlijk persoon.
Columbarium
Urnenmuur met nissen op een begraafplaats om urnen of asbussen in te plaatsen.
Gedenkmonument
Grafmonument ter nagedachtenis aan een overledene geplaatst bij het (verzamel)graf.
Gemeentelijke begraafplaats
Eengemeente heeft voor zich of met één of meer andere gemeenten tezamen tenminste één gemeentelijke begraafplaats.
Graf
Ruimte op de begraafplaats bestemd voor het begraven van overledenen. Per graf wordt begraven in maximaal drie niveaus.
Grafkelder Kindergraf
Een graf waar overleden kinderen tot en met de leeftijd van 12 jaar begraven kunnen worden.
Mortuarium
Plaats waar het lichaam van de overledene gedurende enkele dagen kan worden bewaard enjof opgebaard tot aan de begrafenis of crematie.
Particulier graf (eigen graf)
Een graf waarop
uitsluitend
recht
is gevestigd, waarbij
de
rechthebbende bepaalt wie daarin wordt begraven.
36
Rechthebbende
De rechthebbende
op
een
eigen graf,
eigen
urnengraf
of
gedenkplaats. Register
De houder van een begraafplaats houdt een register bij van alle begraven personen op die begraafplaats, met een nauwkeurige aanduiding van de plaats waar zij begraven zijn. Het register is openbaar.
Ruimen van een graf
Het leegmaken van een graf na een zeker aantal jaren. Ruimen betekent dat de eventueel nog aanwezige resten van de overledene uit het graf worden verwijderd.
De stoffelijke
resten worden
verplaatst naar een verzamelgraf op dezelfde begraafplaats. Schudden van een graf
Het schudden van een graf is verzinken van stoffelijke resten van overledenen en het herbegraven ervan in hetzelfde graf.
Strooiveld
Eenterrein om permanent as op te verstrooien.
Urn
Voorwerp ter berging van één of meer asbussen.
Verzamelgraf
Bij het ruimen van de graven worden stoffelijke resten in een verzamelgraf geplaatst. In de administratie van de begraafplaats wordt bijgehouden wie in een verzamelgraf is bijgezet.
37
Bijlage 2
Planning activiteiten (korte termijn)
Activiteit
Planning
, Realiseren strooiveldjes
2011
Algemene plaatselijke verordening aanpassen
2011
Opstellen reglement begraafplaats
2011
Uitwerken beheerverordening
2011
Een aanspreekpunt begraafplaatsen instellen
2011
Begraafplaatsadministratie actualiseren
2011
Opstellen informatiebrochure en informatie
2011
gemeentelijke website Reserveringsopdracht De Mient/Kooltuin
2011
Opstellen ruimingsbeleid en protocol
2012
Realiseren verzamelgraven
2011- 2012
Opstellen groenbeheerplan
2012
Onderzoek wijziging uitgiftetermijn
bij graven
2012
die zijn uitgegeven voor onbepaalde tijd Aandacht historische graven, shortlist
2013
Update capaciteitsberekening
2016
38
Bijlage 3
Opzet tarieven begraafrechten 2012
De financiële uitgangspunten
die in dit beleidsplan zijn beschreven, kunnen worden vertaald in
nieuwe tarieven voor 2012. In onderstaande definitieve
tabel wordt daar alvast een voorschot op genomen. De
tarieven voor 2012 worden in december aan de gemeenteraad
Aantal Dllr
Bellraven
aangeboden.
Tarief 2011
Voorstel
2012*
Verlenen va n grafrecht voor 30 j aa r 5
4.237'
4.400
Zandgraf
25
1.212
1.490
Verlenging van verlopen rechten (10 jaar)
10
542
700 900
Keldergraf
90
706
Afnemen en weer plaatsen van bedekkingen
n.v.t.
133
-
Plaatsen van een monument
n.v.t.
41
Inschrijven
n.v.t.
13
-
Begrafeni
5
en overboeken
in registers
n.v.t. 244 Opbrengst begraven]
Ruimen
145.000
Kosten begraven
184.000
Dekking uit algemene middelen
39.000
% kostendekkendhei d
79%
'VoorsteI2012: Rentekosten op grond en kosten van beleid en administratie de tariefberekening.
zijn niet meegenomen in
Dit betekent dat ongeveer 39.000 euro wordt betaald vanuit
algemene middelen.
Jaartarief
Voorstel2012 121.500 1=58 euro 2~100
/lasten 121.500 eurol
Onderhoud onderhoud
Afkoop onderhoud
!
=
Totale
lasten onderhoud
Totaal aantal graven
voor 20 jaar =
58 euro inclusief jaarlijkse
fan
inflatiecorrectie
= 1.341 euro
1,5%
betaal d vanuit
middelen:
algmene
]600 gr aven " 58 euro = 34.800
r
euro
796 euro
T
Kosten aan nog uit te geven graven worden
Tarief 2011
euro
r
t
39
Bijlage 4 Tekst APV verordening gemeente Katwijk
Afdeling 6 Verstrooiing van as Artikel 5.6.1 Begripsomschrijving In deze afdeling wordt verstaan onder incidentele asverstrooiing: het verstrooien van as als bedoeld in de Wet op de lijkbezorging op een door de overledene ofnabestaande(n) gewenste plek buiten een permanent daartoe bestemd terrein. Artikel 5.6.2 Verboden plaatsen I. Incidentele asverstrooiing is verboden op: a. verharde delen van de weg; b. gemeentelijke begraafplaatsen c. het strand tussen paal 88.250 en paal 86.000 en de zee nabij de kust tussen deze palen; Het college kan een besluit nemen waarin voor een bepaalde termijn wordt verboden dat op andere plaatsen dan genoemd in het eerste lid asverstrooiing plaatsvindt. 2.
3· Het college kan op verzoek van de nabestaande die zorg draagt voor de asbus op grond van bijzondere omstandigheden ontheffing verlenen van het verbod uit het eerste lid, behoudens de gemeentelijke begraafplaatsen. Artikel 5.6.3 Hinder of overlast Incidentele asverstrooiing is verboden indien daardoor hinder of overlast wordt veroorzaakt voor derden.
40
Bijlage 5 Inventarisatie capaciteit diverse begraafplaatsen. Algemene begraafplaats Duinrust Katwijk aan Zee Totaal capaciteit
Momenteel
in gebruik
Restcapaciteit
Algemene grondgraven
68
61
7
Eigen graven, bepaalde
462
406
56
61
13
48
tijd grafkelders
.. Urngraven / kelders Columbarium
/ urn
nissen ,
Bijzondere elementen
Marine graf
Gemiddeld
21
bijzettingen
aantal per jaar
41
Algemene begraafplaats Kerklaan Katwijk aan den Rijn Het hek rondom de begraafplaats is Rijksmonument.
De begraafplaats zelf is geen monument.
Totaal capaciteit
Momenteel
in gebruik
Restcapaciteit
,
o
o
491
491
o
o
o
o
grafkelders
70
70
o
Kindergraven
Geen
Eigen graven, onbepaalde
Columbarium
tijd
. •.
Geen
/ urn
Geen
nissen
12
12
42
Algemene begraafplaats Blekerij Katwijk aan den Rijn Totaal capaciteit
Momenteel
in gebruik
Restcapaciteit
Algemene grondgraven
22
3
19
Eigen graven, bepaalde
451
17
434
grafkelders
46
3
43
Kindergraven
7
1
6
30
o
30
tijd
Urnengraven
/ kelders
Columbarium
/ urn
nissen Bijzondere elementen I
Gemiddeld bijzettingen
aantal per jaar
43
Algemene begroafolaats
Sandtlaan Rijnsburg
Deze begraafplaats is in beheer bij de Stichting Begraafplaatsen Rijnsburg. Deze stichting wordt gevormd door een vertegenwoordiging
van de Kerkenraad algemene zaken van de gereformeerde
Kerk te Rijnsburg, de Kerkvoogdij van de Hervormde Gemeente te Rijnsburg en de gemeente Katwijk (voormalig Rijnsburg). In de stichting zijn ingebracht de begraafplaats aan de Sandtlaan en de begraafplaats
naast de Laurentiuskerk
De oorspronkelijk
gereformeerde
aan de Kerkstraat te Rijnsburg.
begraafplaats aan de Sandtlaan werd in 1893 aangelegd. De grond
hiervoor is geschonken door G. van den Eijkel Antzn. (1841-1908). De begraafplaats is aangelegd op een rechthoekige
plattegrond.
Nadien is de begraafplaats enkele keren uitgebreid en in 1968 is aan
de westzijde een algemeen gedeelte (gemeente) toegevoegd. Op deze begraafplaats staat een bakstenen gedenkteken
uit 1925 dat herinnert aan de schenking
van de grond door de heer G. van den Eijkel Azn. Het gedenkteken expressionistische stijl.
Kenmerkend aan deze begraafplaats is het oorspronkelijke voormalige
is uitgevoerd in een zakelijk
middengedeelte.
Aan de westzijde is het
algemene gedeelte, dat wordt afgesloten met een aantal kindergraven. Tevens is daar
een kinderhofje
aangelegd.
Het bestuur heeft in 2008 besloten om speciaal voor het begraven van
kinderen een hofje in te richten. Hen was gebleken dat ouders van overleden kinderen vaak nog velen jaren de begraafplaats
bezoeken en daarbij ook hun eventuele andere kinderen meenemen.
Soms wordt door scholen de begraafplaats in groepsverband kinderen het verlies van een broertje/zusje
bezocht. Het is belangrijk dat jonge
of vriendje/vriendinnetje
op een eigen wijze verwerken.
Het hofje ligt intiem onder enkele grote bomen en wordt omzoomd door een taxushaag. Er is een speciaal natuurstenen beeldhouwwerk Noordzeekust
sculptuur geplaatst. Het ligt in het middelpunt
van het hofje en is een
in de vorm van golven, strand en een grote schelp. Het is een knipoog naar de nabije en het feit dat veel kinderen schelpen als kleine schatten venamelen.
Het object is
robuust genoeg om te worden beklommen door kinderen, wat ook zeker de bedoeling is. Ook staat er een natuurstenen bank. Aan de oostzijde vindt men een grote uitbreiding
waar al enige jaren de nieuwe eigen zandgraven
worden uitgegeven. Tevens is daar ook een urnenmuur geplaatst. Naast de ingang aan de westzijde ligt nog een perceel (genaamd: de werkers) waar nog ongeveer 220 graven (twee laags) kunnen worden aangelegd. De aula, gebouwd in 1960 aan de ingang van de begraafplaats ligt wat verscholen onder twee monumentale
beuken. De aula heeft diverse architectuurhistorische
waarden vanwege de
44
hoofdvorm,
de detaillering
en het materiaalgebruik.
Samen met de beuken staat de aula op de
nominatie om te worden aangemerkt als gemeentelijk
monument.
De aula is sinds 1986 niet meer als zodanig is gebruik. Totaal capaciteit Algemene grondgraven
55 x3)
Eigen graven, bepaalde
1608
Momenteel
in gebruik
Restcapaciteit
8(x3) 944
664
tijd Zandgraven nog te
20
ruimen 155
Grafkelders
139
15 1
Nog te ruimen I
62
Kindergraven Columbarium
/ urn
34
28 86
nissen
1 graf van schenker begraafplaats; 1 graf oude gereformeerde predikant Gemiddeld bijzettingen
aantal per jaar
45
Stichting begraafplaats
NH-kerk Rijnsburg (bijzondere begraafalaats)
Deze begraafplaats is een Rijksmonument. Totaal capaciteit
Momenteel
Algemene grondgraven
o
o
o
Eigen graven, bepaalde
395 (tevens
395
o
tijd
eeuwigdurend)
73
o
10
o
grafkelders
Gemiddeld
in gebruik
Restcapaciteit
aantal
bijzettingen
per jaar
Algemene begraafplaats
Valkenburg
Deze begraafplaats staat op de nominatie om aangewezen te worden als gemeentelijk Totaal capaciteit
Momenteel
in gebruik
monument.
Restcapaciteit
397
47 Kindergraven Urngraven / kelders
46
1
4
o
Geen
2 graven burgerslachtoffers Gemiddeld bijzettingen
aantal
uit WOII
15
per jaar
46
Katholieke begraafplaats
Katwijk aan den Rijn (bijzandere begraafplaats)
De begraafplaats werd rond 1860 aangelegd. De muur en het hek rondom de begraafplaats staan op de nominatie om aangewezen te worden als Rijksmonument. Totaal capaciteit
De begraafplaats zelf niet.
Momenteel
Algemene grondgraven
in gebruik
Restcapaciteit'
45
I
Eigen graven, bepaalde
447
226
221
grafkelders
10
10
0
Kindergraven
32
13
19
42
15
27
tijd
Urngraven / kelders Columbarium
/ urn
nissen Bijzondere elementen
3
Gemiddeld
10
bijzettingen
aantal per jaar
47
Begraafplaats NH-kerk Duinrust (bijzondere begraafplaats) Katwijk aan Zee Deze begraafplaats
is in mei 1952 in gebruik genomen door de Ned. Hervormde Gemeente.
Totaal capaciteit
Momenteel
in gebruik
90 (na aangekondigde
ruiming in 2011)
Eigen graven, bepaalde
Restcapaciteit
35 (na aangekondigde ruiming 2011;dus plaats voor 105 begrafenis5en
858
265
2740
308
Ong 300 kinderen
Ong 45 (graven
begraven in kindergraf
waren vroeaer veel kleiner dan nu)
tijd
48
Begraafplaats NH-kerk Zuidstraat (bijzondere begraafplaats) Katwijk aan Zee De begraafplaats is gesticht
in 1791. Naast het toegangshek bevindt zich een ingemetselde
met de namen van de kerkmeesters.
steen
Het bijzondere van deze begraafplaats is dat Katwijk aan Zee de
derde gemeente in Nederland was die het begraven in de kerk afschafte en wegens hygiënische redenen overging
buiten de kerk te begraven. Deze begraafplaats werd geopend voor het begraven
van personen uit alle rangen en standen. Vanwege de moderne wijze van begraven zijn hier diverse bekende personen uit Leiden begraven. Op de begraafplaats vindt men de grafstenen van diverse professoren,
burgemeesters,
redersfamilie
dichter/schrijvers,
kapiteins, Katwijkse burgers (kerkmeesters
en van de
Meerburg) maar ook veel namen van Leidse prominenten.
De begraafplaats
NH-kerk aan de Zuidstraat is aangewezen als Rijksmonument. Totaal capaciteit
Momenteel
in gebruik
Restcapaciteit
Algemene grondgraven Eigen graven, bepaalde tijd grafkelders Kindergraven Urnengraven
/ kelders
Columbarium
/ urn
nissen I
Bijzondere elementen Gemiddeld
aantal
bijzettingen Opmerkingen
per jaar bij de cijfers van de Ned. Herv. Gemeente.
Algemene grondgraven
: deze komen steeds beschikbaar, in 2011 worden de graven waarin tot 1995
is begraven geruimd. Kindergraven: in het verleden werden er ong. 4 kinderen begraven op de oppervlakte "volwassenen-graf'en
werd er een gedenksteentje
van 1
in het zand geplaatst. Tegenwoordig
wordt een
betonnen afdekplaat aangebracht en nemen deze graven meer ruimte in. Er kunnen nog ong. 45 kindergraven gemaakt worden. Aantal begravingen: het is een gemiddelde van de jaren 2008 en 2009.
49
Joodse begraafplaats
Katwijk aan den Rijn (bijzondere begraafplaats)
De Joodse begraafplaats stamt uit 1758 en heeft staande, hardstenen grafzerken in rijen. In één van de hoeken liggen 17 Joodse kinderen die om het leven zijn gekomen bij de Leidse Kruitramp van 12 januari 1807. Dit deel is ommuurd. begraafplaats zelf is ook ommuurd "Metaarhulsje'".
De
en heeft nog een zogenaamd
In 2007 is de restauratie van de begraafplaats
afgerond. De begraafplaats is aangewezen als Rijksmonument. Vanuit de Joodse traditie mogen graven niet worden geruimd.
Er vinden nog incidenteel begravingen plaats. De Joodse gemeenschap Leiden is een kleine gemeenschap met nog ongeveer vijfenzestig leden. De beheerder heeft geen opgave kunnen verstrekken van het aantal graven maar verwacht wel dat er voldoende capaciteit is om te kunnen blijven voorzien in begravingen voor deze kleine gemeente.
Franciscaner begraafplaats
Deze begraafplaats
Katwijk aan den Rijn (bijzondere begraafplaats)
ligt in Katwijk aan den Rijn en was oorspronkelijk
bedoeld als begraafplaats bij
het seminarie. Zeer sporadisch vinden er nog begravingen plaats. Van de beheerder is geen overzicht ontvangen.
8
Een Metaarhuis
is een lijkenhuis dat zich bevindt op Joodse begraafplaatsen.
Een Metaarhuis
is bedoeld voor
het ritueel reinigen van de doden.
50
Bijlage 6
Katwijk aan Zee Prognose Duinrust (gemeentelijk) Jaar Indexcijfer Aantal be ravingen totaal na correct 20%·
2000 100 18 14
2005 108 19 15
2010 113 21
2015 122 22
2020 133 24
2030 138 25
2040 175 32
2050 177 32
te ruimen graven tot
beschikbaar
restant
prognose t/ m 2050 66% bijzetting familiegraf nieuw familiegraf algemeen graf
815 begravingen 538 249 28 (10 graven)
Prognose N.H.-kerk Zuidstraat Jaar Indexcijfer Aantal begravingen' prognose t/m 2050 66% bijzetting familiegraf nieuw familiegraf
2005 2000 100 108 26 28 beschikbaar restant 1.511 begravingen 997 70 444 tekort 514
73 7
176 tekort 3 tekort
2050
werkelijk 40 36
136 tekort 33 over
te ruimen graven tot 2050 40
404 tekort
geen algemene graven
Prognose N.H.-kerk Duinrust Jaar Indexcïfer Aantal begravingen' prognose t/m 2050 66% bijzetting familiegraf nieuw familiegraf algemene graven
2005 2000 108 100 187 202 beschikbaar restant 10.866 begravingen 7.171 2.753 tekort 573 3.326 35 88 tekort 369 (123 graven)
te ruimen graven tot 2050 80 60
2673 tekort 28 tekort
Katwijk aan Zee Duinrust alg. Duinrust NH Zuidstraat NH Totaal
Tekort
136 2701 404 3241
Over
benodigd
33
33
3208
Mogelijke uitbreiding van Duinrust (zowel gemeentelijk als kerkelijk deel) nog niet meegenomen in de berekeningen
Katwijk aan den Rijn Prognose Kerklaan Jaar Indexcijfer Aantal begravingen totaal na correct 20%' prognose
tlm 2050
2000
2005
2010
2015
2020
2030
100
108
113
122
133
138
13
14
14
10
11
8
9 beschikbaar
474 begravingen
50% bijzetting familiegraf
237
50% nieuw familiegraf
237
12
0
te ruimen graven tot 2050
restant 237 tekort
40
197 tekort
Prognose Blekerij Jaar Indexcijfer
2000
2005
2010
2015
2020
2030
2040
2050
100
108
113
122
133
138
175
177
8
10
11
18
31
55
Aantal begravingen totaal na correct 20%' prognose
ti m 2050
10% bijzetting familiegraf 90% nieuw familiegraf algemeen graf
0
0 594 begravingen
beschikbaar
te ruimen graven tot 2050
restant
59 477
481 (18 54 graven)
De Blekerij is een vrij nieuwe begraafplaats.
19
De op ervaringscijfers
4 tekort 1
gebaseerde bijzettingen
12
8 over
4
5 over
in een familiegraf
ligllen hier dan ook anders. Aanname is dat 10% wordt bijgezet, 90% nieuwe graven uitgegeven zullen worden dat in 10% van de begravingen
gekozen zal worden voor een algemeen graf.
en
Katwijk aan den Rijn Kerklaan
Tekort
Over
benodigd
197
Blekerij Totaal
13 197
13
184
Prognose Katholieke begraafplaats Jaar
2000
2005
2010
2015
2020
2030
2040
2050
100
108
113
122
133
138
175
177
Aantal begravingen
8
9
9
10
11
11
14
14
Totaal na correctie"
6
7
Indexcijfer
prognose t/m 2050
376 begravingen
66% bijzetting familiegraf
248
nieuw familiegraf
103
algemeen graf
(9 25 graven)
beschikbaar
restant
te ruimen graven tot 2050
221
118
45
36
Rijnsburg Prognose Sandtlaan Rijnsburg 2005
2010
2015
2020
2030
2050
100
108
113
122
133
138
177
Aantal begravin en
58
63
66
71
77
80
totaal na correct 20%-
46
50
Jaar Indexcijfer
prognose tfm 2050 66% bijzetting familiegraf nieuw familiegraf algemeen graf
2000
beschikbaar
2712 begravingen
te ruimen graven tot 2050
restant
1790 830
679
151 tekort
40
111 tekort
8
22 tekort
15
7 tekort
92 (30 graven)
370
nog in te delen uitbreiding
370 over
Prognose N.H.-kerk Rijnsburg Jaar Indexcijfer Aantal begravingen-
2000
2005
2010
2015
100
108
113
122
21
23
* geen crematies prognose tfm 2050 bijzetting familiegraf tekort
1217 begravingen l.000 217
beschikbaar
restant
te ruimen graven tot 2050
0 217 tekort
217 tekort
Rijnsburg
nog aan te leggen
Tekort
rest capaciteit
Sandtlaan
118
NH Kerk/Kerkstraat
217
Totaal
335
370
2000
2005
2010
2015
2020
2030
100
108
113
122
133
138
175
177
Aantal begravingen
13
14
15
16
17
18
22
23
totaal na correct 20%'
10
11
370
35
Valkenburg Prognose Valkenburg Jaar Indexcijfer
prognose t/m 2050
603 begravingen
beschikbaar
66% bijzetting familiegraf
398
nieuw familiegraf
165
1
algemene graven
40
0
Valkenburg
nog aan te leggen
Tekort
benodigd
Valkenburg
144
45
Totaal
144
45
99
uitbreiding 45
restant
2040 2050
te ru imen graven tot 2050
119 tekort
52
67 tekort
40 tekort
8
32 tekort
