2-11-2014
EMC-ESD Vragen? Dan ZWART komen VLAK onze leden in beweging! “Een toestel mag niet storen en mag niet gestoord worden!”
A A A A
Even voorstellen Rob Kersten • Bestuurslid Nederlandse EMC-ESD Vereniging zie http://www.emc-esd.nl/ • Eigenaar & Principal Consultant van MIW Consultants zie http://www.miwconsultants.nl/ • Professionele focus: Betrouwbaarheid / beschikbaarheid / risicobeheersing van complexe installaties in de (industriële-) automatisering, data centra & telecom • Voor details zie http://www.miwconsultants.nl 2
1
2-11-2014
Samenvatting: • Website Nederlandse EMC-ESD Vereniging • LinkedIn group Nederlandse EMC-ESD Vereniging • Wat is EMC (in de praktijk)? • Discussie “ Een toestel mag niet storen en mag niet gestoord worden! ” gestart door John van Zweden • Conclusies • Een deel van de 27 antwoorden (wegens tijdsgebrek; de complete discussie staat in de hand-out) • Vragen als daar tijd voor is (mag ook na afloop) 3
Website EMC-ESD Vereniging http://www.emc-esd.nl Nieuwe leden zijn WELKOM
4
2
2-11-2014
LinkedIn Group - Dutch EMC-ESD Society https://www.linkedin.com/groups?home=&gid=1780653
5
– Interferentie Niveau +
Wat is EMC (in de praktijk)? Immuniteit Niveau Immuniteit – dal Immuniteit marge * Minimum Compatibiliteit marge!
Actuele Compatibilieit marge ??? Emissie marge *
Immuniteit Limiet meer mag ook! Compatibiliteit Niveau Emissie Limiet – minder mag ook! Emissie – piek Emissie Niveau
0Hz
Frequentie
400 GHz
* MIL-STD 461 eist ≥ 6 dB marge i.v.m. meetonzekerheid, reproduceerbaarheid e.d. maar … NEN / IEC doen dit helaas niet
6
3
2-11-2014
De start van deze discussie: Een toestel mag niet storen en mag niet gestoord worden! John van Zweden 1. Maar waar moet deze nu norm technisch aan voldoen? 2. We kunnen stellen dat de installatie moet voldoen aan de 61000-5-2 maar gaan we dan niet te ver? 3. En wat moeten we doen als binnen een bedrijf een RTLS system gebaseerd op RFID technologie wordt toegepast? 4. Moeten wij extra maatregelen nemen? 5. Zijn apparaten zoals BMC, PLC en overige regelaars hier tegen bestand? 6. Hoe kun je dat zien? 7
Conclusies 1.
Maar waar moet deze nu norm technisch aan voldoen?
Aan alle van toepassing zijnde EU richtlijnen – zie de ”EU BLUE GUIDE” (blad 30) 2.
We kunnen stellen dat de installatie moet voldoen aan de 61000-5-2 maar gaan we dan niet te ver?
NPR-IEC/TR 61000-5-2 verduidelijkt hoe compatibiliteit kan worden bereikt. Alternatieve oplossingen zijn acceptabel mits uw installatie “Niet stoort en ook niet gestoord wordt”. 3.
En wat moeten we doen als binnen een bedrijf een RTLS system gebaseerd op RFID technologie wordt toegepast?
Evalueer de actuele EMC Zones, de CE Verklaringen Van Overeenstemming (bij twijfel doorvragen of het product afwijzen) en bepaal of het geheel EM Compatibel is (of niet).
8
4
2-11-2014
Conclusies (vervolg) 3. (vervolg)
Waarschuwing: CE + CE hoeft geen CE te zijn! 4. Moeten wij extra maatregelen nemen?
Ja, als EMC conflicten verwacht worden (zie o.a. conclusie 3). 5. Zijn apparaten zoals BMC, PLC en overige regelaars hier tegen bestand?
Misschien (zie o.a. conclusie 3 en 4). 6. Hoe kun je dat zien?
EMC cursus volgen, huiswerk maken, veel ervaring opdoen en grensgevallen evalueren. Met andere woorden Professioneel EMC Risico Management toepassen.
9
Antwoord # 1 De basisregel, en dat is ook meteen de wet, is wat jij aangeeft: Een toestel mag niet storen en niet verstoord raken. Ook belangrijk: zelf-contaminatie is ook uit den boze maar daar heb je als Systeem Integrator meteen last van dus dat wordt als eerste opgelost. Normen helpen je daarbij, maar zijn niet zaligmakend. Je moet weten wat de EM omgeving is, of de te integreren apparatuur daarvoor gemaakt is en -zo nee-: wat de risico's zijn. Klassiek voorbeeld: een oude monitor (CRT) kan voldoen aan CE en toch gestoord werken nabij een transformator van een CE-installatie. Waarom? De monitor is niet gemaakt om in een dergelijke omgeving ongestoord te werken (product specifieke uitzondering in de standaard). 10
5
2-11-2014
Antwoord # 1 (vervolg) Daarmee ook het volgende punt: gebruik geen CE als veredelde 'stickeranalyse': CE is als merkteken bedoeld voor vrijheid van handelsverkeer en niet als kwaliteitsstempel om EMC op te beoordelen. Hier wordt regelmatig mee geblunderd.
Dus: definieer EMC zones, weet welke EMC omgeving daar heerst, beoordeel te integreren apparatuur daarop en identificeer risico's. Dan volgt het mitigatieplan. Voldoen aan de 61000-5-2 is lastig omdat het een praktijkrichtlijn is. Het helpt je bij het bereiken van EMC. En EMC is het uiteindelijke doel, nietwaar?
11
Antwoord # 2 In antw. 1 staat een opmerking waar ik mij in kan vinden, namelijk dat normen niet zaligmakend zijn. Door de jaren heen zijn de normen op een aantal punten herschreven en beter op de praktijk afgestemd. Toch blijft er nog voldoende over om te verbeteren. Een apparaat of toestel kan op zichzelf aan de vereiste normen voldoen maar kan als groep van apparaten toch zoveel emissie veroorzaken dat er ongewenste storingen optreden. Denk maar aan bijvoorbeeld frequentieregelaars of denk aan het veld van trans -formatoren die een behoorlijke invloed op apparatuur kunnen uitoefenen. Ik heb een situatie bij de NS meegemaakt waar men dacht dat het veld van de transformator de oorzaak van de storing was. Monitoren in een ruimte naast de traforuimte functioneerden niet naar behoren. Toch was de oorzaak niet direct het veld van de trafo maar was de oorzaak dat de monitoren zeer slecht waren afgeschermd. Ook Ik ben in het verleden installaties tegengekomen waarin apparatuur was toegepast dat aan de eisen van de gestelde normen voldeed en toch traden er regelmatig storingen op.
12
6
2-11-2014
Antwoord # 2 (vervolg) Dan is er ook nog het probleem dat er apparatuur in een bestaande installatie wordt aangebracht of toegevoegd. Vaak zie je dat de installatie in eerste instantie aan de EMC normen voldoet, maar door de uitbreiding er extra maatregelen noodzakelijk zijn om aan de EMC eisen tegemoet te komen.
Heel vaak heb ik gemerkt dat opdrachtgevers proberen om de investeringskosten te beperken door op de rand van het toelaatbare te balanceren zonder zich te realiseren dat storingen hoge kosten met zich kunnen meebrengen. Wanneer de basis niet goed is zal je altijd tegen problemen blijven aanlopen. Soms kun je met beperkte maatregelen al een redelijk resultaat bereiken. Heb echter niet de illusie dat als je de normen
toepast dit ook een garantie is voor een ongestoord bedrijf; een norm blijft een hulpmiddel. LET OP! Een norm stelt MINIMUM EISEN voor typische omgevingscondities (is ± 90% - dus zeker niet “worst case”). De minimum eisen worden vaak geïnterpreteerd als de maximum aanvaardbare bovengrens voor een product. 13
Antwoord # 3 Antwoord 3 Normen zijn inderdaad niet zaligmakend. Kijk maar naar al die PLC-troep (o.a. Devolo) die verkocht wordt door o.a. Conrad en KPN om een PC-netwerk via het stopcontact mogelijk te maken. De convertors zouden aan de CE-norm voldoen, maar er wordt zoveel storende straling via het lichtnet verspreid dat bijvoorbeeld radio-ontvangst vrijwel uitgesloten is. Er wordt een standaard stoorbrij op allerlei frequenties verspreid die zou voldoen aan genoemde norm. Of de norm is niet goed of wordt niet goed geïnterpreteerd.
14
7
2-11-2014
Antwoord # 4 Helaas is de gehele regelgeving nog behept met eigen koninkrijkjes. Reden waarom commissies zo zalig langs elkaar heen kunnen werken en er is niemand die ze met de koppen tegen elkaar slaat (of kan slaan). Vergeet niet dat de huidige regelgeving waar we het nu over hebben primair bepaald is door grote OEM's die dergelijke bijdrage aan internationale standaardisatie hebben kunnen bekostigen en natuurlijk een fors eigenbelang hebben. Mooi voorbeeld: IEC TC 8, TC 22, TC 64 en TC 77A. IEC TC 8 - Systems aspects for electrical energy supply IEC TC 22 - Power electronic systems and equipment IEC TC 64 - Electrical installations and protection against electric shock IEC TC 77 - EMC (A = LF, B = HF, C = High Power Transients)
15
Antwoord # 5 (van mij) Als je te veel maatregelen neemt om EMC problemen te voorkomen dan kost dat geld; neem je te weinig maatregelen - en gaat het fout - dan vooroorzaak je al snel een enorm imago en financieel risico. Daartussen ligt geen zwart / wit grens van dit moet en dat mag niet, want de tegenwoordige wetgeving is doel stellend (gij zult niet storen en niet gestoord worden). Eveneens verwacht de wetgever dat je minimaal aan de momentele stand der techniek voldoet en dat is ook al geen constante. Door het toepassen van geharmoniseerde standaarden ontstaat het vermoeden van overeenstemming met de wet.
16
8
2-11-2014
Antwoord # 5 (vervolg) Belangrijk is wel dat de leverancier de verwachte omgevingscondities vaststelt en daar de juiste installatie bij ontwerpt en dit vastlegt in het constructiedossier van zijn installatie. De stand der techniek staat in 61000-5-2 (ten onrechte was op LinkedIn vermeld dat aan een update wordt gewerkt ). Besef a.u.b. dat een standaard uitgaat van wat minimaal noodzakelijk is voor een “typische” omgevingsconditie (dus zeker geen “worst case” toestand). Misschien is het boek EMC van Installaties (ISBN 978 90 125 8552 1) interessant voor jou.
17
Antwoord # 6 Lectori Salutem, er wordt al sinds het verschijnen ultimo 90-er jaren van het EMC-standaard boek van Dr. J.J. Goedbloed door het KIVI via TU/e Prof.dr.ir. P.C.T. van der Laan cum suis na 1992 jaarlijks een PATO cursus georganiseerd over de talloze aspecten van EMC/EMI/EMP: Op 6, 7, 13, 14, 20 en 21 november 2014 organiseert de Stichting Post-Academisch Onderwijs de cursus Elektromagnetische Compatibiliteit. Deze cursus verschaft u de belangrijkste theoretische en praktische kennis van het EMC-vakgebied. Tevens wordt er op de avond van de derde dag een bezoek gebracht aan het EMCtest-centrum bij Philips. Meer informatie: http://pao-tudelft.nl/Cursussen/27/2895/Elektro-magnetischeCompatibiliteit.html
TIP: Studiebudget voor 2015 aanvragen ? 18
9
2-11-2014
Antwoord # 7 (reactie op antwoord 3) Mogelijk dat John PLC's bedoelt als in Programmable Logic Controllers. De Power Line Communications adapters van Devolo zijn de dingen die jij aanhaalt, denk ik. Zij vormen een heel erg heet hangijzer; mogelijk dat op een gegeven moment de verkeerde norm is gekozen om ze tegen te testen? Da's ook een mogelijkheid. Afgezien van de storing die ze maken vind ik de techniek wel razend interessant: vind maar eens uit wat de geschikte frequentieband is om de informatie over uit te zenden. Dan moet je m.i. eerst uit zien te vinden wanneer de signaalpropagatie optimaal is. Dus: ook al is het lichtnet er niet voor gemaakt, toch vind ik het wel een goede vinding omdat de infrastructuur overal al ligt. ...En daarnaast houdt het ons vakbroeders ook bezig ;-) 19
Antwoord # 8 + 9 Antwoord 8 = reactie op antwoord 7 Dank voor je toelichting. Als ik de term PLC hoor, rijzen mijn haren te berge en denk ik dus aan Power Line Communication. Antwoord 9 - Reactie John van Zweden Heren, Het is zeker geen PLC systeem zoals jullie benoemen. Maar ik zal eens verder informeren wat nu precies toegepast gaat worden. @Rob, Het boek EMC van Installaties (ISBN 978 90 125 8552 1) heb ik in mijn bezit. Daar ik afgelopen weekend mijn kuitbeen heb gebroken heb ik de komende tijd voldoende gelegenheid om deze is door te lezen. Alle bedankt voor jullie reactie echter blijkt wel dat EMC geen probleem hoeft te zijn zolang iedereen zich maar aan de regels houdt. en daar zit dan weer het probleem.
20
10
2-11-2014
Antwoord # 10 Als expert in EMC zaken heb je een maatschappelijke verantwoordelijkheid, die verder gaat dan alleen economische aspecten: Power Line Communicatie met 40 dB hogere stoorniveau's dan voor alle andere apparaten, die onder de EMC richtlijn vallen, betekent gewoonweg een ordinaire vorm van milieuvervuiling in een uniek deel van het radiospectrum.
21
Antwoord # 11 Wat nu nog enigszins onderbelicht blijft is dat de richtlijn leidend is (en soms lijden veroorzaakt :-). Een apparaat of installatie moet goed functioneren in de omgeving waarin het gebruikt wordt, zonder daar onevenredig storing aan toe te voegen. Maar het voldoen aan een norm geeft slechts een vermoeden van voldoen aan de richtlijn (dus wet). Zie ook de navolgende YouTube clip: https://www.youtube.com/watch?v=-BZSXKxyJn0 hierin wordt de eigenaar verboden zijn plasma TV te gebruiken, ondanks dat ie voldoet aan de normen...
22
11
2-11-2014
Antwoord # 12 aanvulling op 11 CE + CE hoeft nog lang niet altijd OK te betekenen. CE geeft een bepaalde, verkoop status aan een product, echter met de mogelijkheid tot zelfcertificering is het maar de vraag hoe CE, het merkteken dan is. Praktisch gezien zul je verder altijd de omgeving in ogenschouw moeten nemen om te bepalen of de betreffende opstelling correct zal functioneren zonder een dusdanig stoor niveau op de omgeving los te laten dat andere toestellen hiervan hinder gaan ondervinden. Vandaar dat er ook normen bestaan die onderscheidt maken in bijvoorbeeld een industriële omgeving of een normale gebruikers omgeving. Kortom wij EMC'rs hebben voorlopig nog wel werk.
EMC Omgevingsomschrijving & classificatie: Raadpleeg NPR-IEC/TR 61000-2-5:2011 23
Antwoord # 13 Even leuk te melden. RFID op 13,56 MHz mag nu met 1 Watt. Voor de andere RFID frequenties zijn ook ontwikkelingen gaande binnen ETSI (niks EMC !!). Verder geldt voor apparatuur tijdens een EMC immuniteitstest dat deze met response criteria A of B reageert. Bij B doet hij het niet (niet binnen spec.) zolang de storing aanwezig is. Het grootste gedeelte aan industriële apparatuur, ook van zeer gerenommeerde merken, heeft bij het grootste gedeelte van zijn testen criteria B als response. Zeer grote kans dan zo'n installatie, hiermee opgebouwd EN volledig CE, nog steeds niet betrouwbaar functioneert. Kleine kans dat je apparatuur tegenkomt die bij alle immuniteitstesten criteria A vermeld (en dan nog de vraag of dat ook echt waar is) ..... Ja, we hebben nog genoeg te doen ...... Criteria Effect ≈ EN 61000-4-4 EFT / BI European A Geen effect Standardisation Is criterium “A” noodzakelijk voor U ? Zo ja, Organisations: dan schriftelijke eis stellen bij aanschaf én de • CEN RADIO betreffende EMC-ZONE specificeren !!! • CENELEC SPECTRUM • ETSI B Tijdelijk effect gedurende test MATTERS ! C Hand - reset noodzakelijk (reboot) D
Beschadigd – HW en/of SW
24
12
2-11-2014
Antwoord # 14 + 15 Antwoord 14 - reactive op antwoord 13 De RFID op 13.56 MHz valt binnen de R&TTE richtlijn, en de limiet heeft dus niets met EMC te maken, maar met een frequentietoewijzing (EN300-330 / ERC Rec70-03). Maar de limiet is daar vastgelegd in de vorm van veldsterkte op 10m, 62 dBµA/m, meen ik. Bij die frequentie is het uitgestraalde vermogen bijna 1 Watt. Antwoord 15 – reactie op antwoord 14 Precies wat ik zeg. Andere organisaties (ETSI) bepalen wat er wel en niet gebeurt en toegelaten wordt. Niet wat er wel en niet kan. Net als bij LTE.
Let op 1: Dit zijn LEGITIEME zenders, dus geen “stoorzenders” ! Let op 2: Het “voortschrijden der techniek” vereist steeds robuustere EMC oplossingen! Voorbeeld 1-10-2014: The FAA adopted an airworthiness directive requiring the replacement of Honeywell phase 3 Display Units! http://federalregister.gov/a/2014-23231
25
Antwoord # 16 + 17 Antwoord 16 Ja, als het bij PLC ook zo gegaan was, dan had ik er geen probleem mee gehad! Overigens betreffende de SRD regels, i.h.b. voor de applicaties EAS en RFID, was ik er indertijd zelf bij, zowel in ETSI als in CEPT (SE24). Het grote probleem is dat de PLC-jongens het gelukt is via een achterdeur toestemming te krijgen, terwijl de 40 dB verhoging van de stoorniveau's gewoon betekent dat hier sprake is van een stralend systeem. Dat het niet de bedoeling was te stralen, doet hier niet terzake. Ook voor RFID en EAS systemen geldt dat het niet de bedoeling is te stralen, toch is daarvoor de voordeur bewandeld, en is via frequency management gereguleerd. En ik moet heel nuchter constateren dat de (internationale) EMC-gemeenschap zich gewoon heeft laten gebruiken. Antwoord 17 Je kunt de apparaten verwerpelijk vinden en toch waardering tonen voor de technologie die erachter zit. Als je bepaalde producten op een eenvoudige manier diskwalificeert loop je de kans interessante ontwikkelingen te missen en blijf je met lege handen achter. Blijf nieuwsgierig!
26
13
2-11-2014
Antwoord # 18 + 19 Antwoord 18 ook PLC komt uit een niet-EMC commissie: SC205 CENELEC of de IEEE variant. Probeer alleen in Nederland de 'lichtnet'partijen eens op een lijn te krijgen, b.v. NEC 8, 22, 64, 77A en EMC. Gerdien heeft d'r best gedaan. Moet worden gezegd. Antwoord 19 – reactive op 17 Natuurlijk. Techniek kan erg leuk zijn, en je moet alle ontwikkelingen op zijn merites bekijken. Maar juist als expert heb je de maatschappelijke verantwoordelijkheid om alle aspecten ervan te beoordelen. PLC is vanaf 2000 sterk gepushed geweest vanuit de EC, eerst voor internet access. De eerste regulatie pogingen gingen via CEP-SE35. Ook toen waren er veel EMC-experts bij. De PLC-jongens zijn er lang in geslaagd de storingsproblematiek onder tafel te werken. Onder meer door de goegemeente te laten geloven dat het stoorniveau al zo hoog was. Ik herinner me nog een KEMA EMC-expert, die in het kader van de NUON PLCproef op de Veluwe een meting deed met een simpele spectrum analyzer en een R&S loopantenne. De goede man realiseerde zich niet dat hij alleen maar de ruisvloer van de antenne + antennalyzer mat. Die ligt namelijk 40 dB boven de echte radio ruisvloer op HF...
27
Antwoord # 20 + 21 Antwoord 20 Hmm even terug on topic, een norm is slechts een richtsnoer, zeker sinds de uitspraak van de hoge raad, LJN: BW0393, Hoge Raad , 11/01017 Als je die installatie in elkaar kleit dan zal proefondervindelijk bekeken moeten worden of het circus niet elkander stoort of gestoord wordt. Het is te eenvoudig om te stellen als ik maar allemaal CE gemarkeerde (of gemankeerde) apparatuur er in hang, moet het goed gaan. Overigens lijkt het me een goed idee om wat van de uitvoerende mensen eens langs emc op tournee te sturen. Daarin komen heel veel do's en don'ts ter sprake.. Maar ja een CE logo kan ook gaan over het feit dat je cadmium vrije verf hebt gebruikt. Antwoord 21 – reactie op antwoord 20 Niet waar. Je mag het CE teken alleen aanbrengen als je aan ALLE essentiële richtlijnen hebt voldaan: RoHs, WEEE, LVD, EMC, etc....
28
14
2-11-2014
Antwoord # 22 Essentieel en toepasselijk.... in dat laatste zit voor veel bedrijven een probleem.... Ik krijg nog steeds vragen over bijvoorbeeld een (LED) lichtkrant met de vraag of de EMC richtlijn daarop van toepassing is... en dat is dan nog iemand die zich dat afvraagt.... PLC is zeker interessant voor technici....maar het gekozen transport-medium is natuurlijk volledig ongeschikt. Normen zijn geen richtsnoeren, normen zijn vrijwillig.... niets anders. En BW0393 gaat over NEN normen die als zodanig zijn genoemd in NL wetsteksten of AMVB (zie 3(iv)) http://wetten.overheid.nl/BWBR0031022/geldigheidsdatum_17-042014#BijlageI Geen enkele EMC norm is in NL wetsteksten genoemd, dat is een essentieel verschil. Overigens ben ik het wel met je eens over de gewenste situatie.
29
Normen vrijwillig of niet? Kijk ook eens in het "Besluit Elektromagnetische compatibiliteit" van 28 december 2006 waarin "Wij Beatrix" schrijft over zaken als de richtlijn 2004/108/EG, geharmoniseerde normen die volgens de notificatie richtlijn zijn goedgekeurd enz. enz. getekend door de ministers van Economische Zaken en Justitie. Het klopt dat je niet aan de geharmoniseerde standaarden hoeft te voldoen, want beter mag ook. Wel staat er in artikel 6: "Uitrusting wordt vermoed te voldoen ... indien voldaan is aan ... vastgestelde geharmoniseerde normen". Gaat het fout doordat een toestel stoort of gestoord wordt, dan mag de rechter bepalen of aan subtiele zaken als wet, AMVB, momentele stand der techniek enz. voldaan is of niet.
http://ec.europa.eu/enterprise/newsroom/cf/itemdetail.cfm?item_id=7326
Antwoord # 23 (van mij – reactie op antwoord 22)
Hof van Justitie EU Verder wordt erop gewezen dat een bindende interpretatie van de EU-wetgeving Exclusief is voorbehouden aan het EU Hof van Justitie - Dus niet aan den Haag of aan ons !
30
15
2-11-2014
Antwoord # 24 (van John van Zweden) Heren, Na aanleiding van mijn vraagstelling is er hele berichtenstroom op gang gekomen. En met deze berichten nog meer vragen en onzekerheden. Als installateur wil je een installatie maken die voldoet aan de normen WET. Niet meer en niet minder. Voor wat betreft EMC gebruiken we de 61000-5-2, echter de moeilijkheid is waar pas je de juiste technieken toe. Deze norm toepassen op de hele installatie gaat naar mijn mening te ver (je gaat ook geen spatwaterdichte wandcontactdozen toepassen in een woonhuis omdat boven de aanrecht wel kans is op spatten van water)? Met de huidige EMC normen sluit je niet uit dat er geen verstoring kan plaats vinden? Echter de klant verwacht dit wel van je? Het blijkt dus ook (zie bericht met film You tube) dat uit een onverwachte hoek de problemen kunnen komen. Het is dus voor de installateur onmogelijk om de klant te garanderen dat de installatie volledig EMC is? Ik merk uit de berichten dat er nog veel werk aan de winkel is om alle normen op één lijn te krijgen.
Let op: NORM ≠ WET ; veel werk aan de winkel voor alle partijen! 31
Antwoord # 25 Hoe ziet het bezwaar eruit dat je hebt met het gebruik van de 61000-5-2? Het is een praktijkrichtlijn waarin de ambachten worden uitgelegd. Dus als je die als richtsnoer gebruikt en dat aan kunt tonen naar de klant dan ben je al goed bezig. Je kunt met geen enkele norm de kans op verstoring uitsluiten. Wat je wel kunt en moet doen is er blijk van geven dat je je best hebt gedaan om met de elektromagnetische omgeving rekening te houden. Nu en in de toekomst (als er veranderingen op stapel staan): met de DBFM contracten moet EMC in een plan geborgd zijn. DBFM (o.a. bij Rijkswaterstaat): Bij een Design, Build, Finance and Maintain-contract (DBFM) is de opdrachtnemer zowel verantwoordelijk voor het ontwerp en de bouw van het project, als voor de financiering en het totale onderhoud. Het is dus een geïntegreerde contractvorm. Zo krijgt de opdrachtnemer maximale ruimte om zijn kennis en creativiteit toe te passen (en vaak het volledige risico). Wat de klant verwacht is een bedrijfszekere installatie en soms kan dat zich uiten in bijzondere vragen c.q. eisen. Op dat moment zul je met de klant aan tafel moeten om te weten te komen wat de drijfveer is om dat te willen. Misschien een keer een bak koffie drinken?
32
16
2-11-2014
Antwoord # 26 Een goede installatie is een goed middel om grote(re) EMC problemen te beperken. Echter een installatie moet niet alleen aan EMC maar ook aan ESD en ook aan elektrische voorschriften blijven voldoen b.v. NEN 1010. Een goede installatie gekoppeld aan 'slechte' producten levert nog steeds problemen. Pas sinds dit jaar zijn er extra bepalingen gekomen waar sensoren aan moeten voldoen en hoe deze dan t.a.v. EMC gemeten moeten worden (IEC 61326-x-y). Ik hou ook de diverse installatievoorschriften bij van de grote(re) automatiseringleveranciers en die blijken ook (nog steeds niet) consistent, tenminste niet t.a.v. EMC. Het is praktisch niet mogelijk om alleen een kale installatie EMC te kwalificeren, tenminste niet met een multimeter en een schroevendraaier. Alleen met de daaraan gekoppelde randapparatuur kan dat effectief. Wil je dan in-situ testen, dan loop je weer vast op meetmethoden en toegestane frequentiebanden en eventuele latente schade die kan ontstaan n.a.v. de immuniteitstesten waaronder Surge en ESD. Verder als het bij dergelijke testen goed gaat; wie heeft het dan goed gedaan: de installatie of de randapparatuur ... en als het mis gaat komt net zo vrolijk dezelfde vraag op tafel en is er niemand thuis. Het blijft een uitdaging om vast te stellen wanneer goed genoeg is voor overdracht en afname. Ook E-Plan gaat je hierbij niet helpen.
33
Antwoord # 27 Een goede oplossing ligt in de verplichte CE certificaat van het product met voor de installatiemaatregelen een reductie koppelweg tussen bron en slachtoffer en geeft voor diverse functie gebieden verschillende EM niveaus. Met de IEC 61000-2-5 kan voor de emissie de EM zone 2 voor de immuniteit de EM zone 3 worden genomen (zie uitleg op volgende blad). In vele CE certificaten is dit al vermeld. b.v. bij de OV-chip apparatuur, waarin RFID chips aanwezig zijn. Deze apparatuur kan dan worden geïnstalleerd in een gebied met EM zone 3 ( b.v. stationsgebieden) en werkt dan feilloos.
34
17
2-11-2014
Antwoord # 27 (vervolg)
Zone 2 Huishoudelijk Commercieel Lichtindustrieel
Zone 3 Industrieel
Minimum Compatibiliteit marge van “UNIVERSELE” fabrikant
Minimum Compatibiliteit marge!
Minimum Compatibiliteit marge!
– Interferentie Niveau +
Immuniteit Limiet 61000-6-2 10 V/m van 80 tot 1000 MHz
Universeel in Zone 2 + 3, én extra robust in Zone 2
Immuniteit Limiet 61000-6-1 3 V/m van 80 tot 1000 MHz Immuniteit Limiet 61000-6-2 10 V/m van 80 tot 1000 MHz Emissie Limiet 61000-6-3 30 dB(µV/m) 30 to 230 MHz 37 dB(µV/m) 230 to 1000 MHz Emissie Limiet 61000-6-4 40 dB(µV/m) 30 to 230 MHz 47 dB(µV/m) 230 to 1000 MHz Emissie Limiet 61000-6-3 30 dB(µV/m) 30 to 230 MHz 37 dB(µV/m) 230 to 1000 MHz
35
Vriendelijk dank voor uw aandacht! Heeft u nog vragen (mag ook later vandaag)?
Met dank aan John van Zweden !
36
18
2-11-2014
Ik heb geen speciaal talent, ik ben slechts nieuwsgierig. Albert Einstein
19
