Stroom
(8.161) E E
200 L
D 230 L
draad
180 L
D D (8.765)
200 L
(8.339)
+ klimo
p
200 L
draad
+ klimo
200 L
200 L
200 L
200 L
200 L
200 L
200 L
200 L
200 L
200 L
200 L
D 230 L
200 L
200 L
200 L
200 L
200 L
200 L
ng
p
250 L
D
180 L
D D (8.765)
200 L
(8.339)
200 L
p D ????
p
+ klimo
openi
+ klimo
200 L
200 L
draad
(8.25) (8.15)
draad
(7.75)
250 L
180 L
180 L
D
Herman J. Claeys
D
openi
(8.25) (8.15)
ng
????
180 L
180 L
Noorderterras
(7.75)
D
D
????
180 L
poort draai
ng
180 L
openi
(7.315)
(7.325)
(7.793)
180 L
????
180 L
poort
draai
ng
180 L
openi
(7.315)
(7.325)
(7.793)
180 L
Hangar 22-23
‘t Steen Ponton
Uitkijkpunt “mijn stad”
Hangar 20-21
Zuiderterras
Hangar 19
Hangar 15 (7.931)
(8.28)
(7.316)
bak
(7.331) (8.27) (7.831)
bloem
(8.512)
bak
(8.344)
(8.324)
bak
bak
bloem
bloem
bloem
bak
bloem
(7.316)
(7.331) (8.27) (7.831)
bloem
bak
(8.512)
(8.344)
(8.324)
(8.28)
bloem
(8.338)
(8.319)
R ERRO (7.800)
bloem
(8.338)
(8.319)
R ERRO (7.800)
E
bak
bak
bloem
(8.504)
bak
bak
bak
bloem
Bloem
bak
bak
(8.101)
bloem
bak
Bloem
(8.504)
bak
Bloem
Bloem
bak
bak bak Bloem Bloem
bak
bloem
(8.635)
Bloem
(8.101)
(8.498)
Bloem
bak
bak
bak
Bloem
bak
Bloem
bak
bak
Bloem
Bloem
(8.635)
Bloem
bak
bak
Bloem Bloem
bak
(8.337)
(8.498)
Bloem
bak
bak
bak
bak
Bloem
Bloem
Bloem
Bloem
(8.337)
(8.412) E
(7.864)
(8.412) E
(7.864)
Koolkaai
St-Pauluskerk
Vleeshuis
Grote Markt Suikerrui - OLV Kathedraal
Voetgangerstunnel
St-Andrieskerk
St-Andries
Scheldestraat
Waterpoort
Hof van Beroep
M HKA KMSKA
E
Brouwersvliet
Loodswezen
MAS
Londenbrug
Red Star Line
Kattendijksluis
(8.280)
(8.161) E E
Margueriedok
Bonapartesluis
Hangar 26
Havenkranen
(8.280)
D
Namenstraat - Justitiepaleis
(7.931)
Zuidersluis
Hangar 13
8
12
D
5 7 9
9
11
Stad
3 6
D
D
D
D
D
13 14
10
D D
D
D
D D D
D D D
D
D D
D
D D
2 D
4
D D
1 15
intro
Waar het hart van vol is, loopt de mond van over: meer dan 500 Antwerpenaars spraken hun liefde uit voor de Schelde en haar kaaien. Met deze aangereikte woorden componeerde Stadsdichter Peter Holvoet-Hanssen een woordenstroom van ’t Stad. Op de vooravond van een nieuwe toekomst voor onze Scheldekaaien werd ‘Welkom pierewaaiers’ geschilderd op de waterkeringsmuur. Dat 3,2 kilometer lange lint van beton draagt van de Rijnkaai tot de Ledeganckkaai 6 300 tekens van liefde voor onze kaaien. ‘Welkom Pierewaaiers’ bevat naast een nieuw gedicht van JongerenStadsdichter Yoni Sel ook fragmenten van het ‘Wandelgedicht’ van Herman J. Claeys, dat door hem in 1991 op de waterkeringsmuur werd aangebracht. De woorden tussen aanhalingstekens zijn citaten uit de ingezonden teksten. Voor de Stadsdichter is ‘Welkom Pierewaaiers’ ook een poëtisch antwoord op het gedicht ‘mijn stad’ van Adriaan de Roover dat een van de Europarkblokken op Linkeroever siert. Zo verbindt Peter Holvoet-Hanssen niet enkel Noord en Zuid, maar ook Linker- en Rechteroever.
Kattendijksluis
Red Star Line
Havenkranen
Londenbrug
WELKOM op deze kaaimuren schrijven’ met verzen die kwamen aangewaaid zoals uit die school aan de overkant: ‘daar het havenland proef het vlees der zee dat geen rust kent monding aller wegen zot is de wind die meeuwt ginds bij de Welkom pierewaaiers, brokstukken poëzie drijven
olifanten om de oren slaat’ of hier: ‘werp uw dromen in de spiegel van de Schelde, die ze wiegend naar het grote water
op de woordenstroom van ‘Antwerpen koekenstad, kem u
brengt’ ~ volg de kreeftengang der kasseidichters (‘Ik ben de kaaiman. Ik doof de lichtjes van ’t Scheld’ ‘leunend tegen
altijd liefgehad’ ‘Mijn plekske, daar, ergens aan het water’
de muur met luie ogen’), zie die kaaienbijter: ‘mijn Doel in het vizier’ en kaaienkuiers: ‘Zittend op de waterkeringsmuur,
‘armoezaaier, aan de kaaien, waar ’t zal waaien’ ‘bij de laatste
droom ik van een muur die het tij van de wereld keert’ ‘dan zie ik de ruisende vingers van de wind de Schelde strelen’
groet’ ‘de verzopen muis bij hoog water’ dus ‘laat ons
‘Mijn hemel kleurt magentarood’ (‘Wat gebeurt er achter deze muur? Tragedie en romantiek ’ ‘Neemt mijn tranen
Londenbrug
Hangar 26
mee naar zee’ ‘Elk straatje een herinnering’ ‘Geen ekster die klapt, geen kraai die krast; en het geluid van een wakkere merel’ ‘het geluid van een nieuwe dag’ en ‘de combi hobbelt weg, de zon valt op Linkeroever’) ~ lees wat de Ludo schreef: ‘Hier onzen Antwerpsen bassèng Ne Congoboot aan de kaai Daar staat een natiepeerd aan een kreng Ze laden en lossen er in hels lawaai En over de loopplank
onder de zak In ’t ruim bonen scheppen of antraciet Zoute vellen keren met gemak ’t Zijn buildragers of zakkenwijven die ge ziet.’ ~ als HAVENKLANKEN sprekende stenen: ‘Noordkasteel vanachter mijn raam daar waar bomen moeten blijven staan’ ‘Onze waterlanders vloeiend daar, onze kinderkopzorgen Hangar 26
Bonapartesluis / MAS
Loodswezen
hier’ ‘Ik bracht mijn havenwerker zijn vergeten brood’ ‘terwijl madame Françoise aardappelen schelde’ ‘ruik ik de geur van touw en teer’ ~ of aangespoeld: ‘mijn hart gedragen
Margueriedok
over de golfjes’ ‘klappende handen’ ‘Jiassou baba’ ‘Dag stad, dag kathedraal, dag meisje aan de kaai met je tranen en je dromen over later’ ~ een spooksteneling kreunde ‘ze gaan de hangars toch niet
Brouwersvliet
Herman J. Claeys
slopen’ ~ in 1991 ‘POËZIE IN UITVOERING’ van
HERMAN – ware kaper, vergeef me, mijn linkerbeen was haast gerecupereerd, mijn rechterlong heeft zich aan stofwolken bezeerd; met permissie der poëtische pijpleidingen mag ik u citeren, die immer het tij enterde om te keren: ‘bouw jij hier een nieuwe vesting “Fort Europa” met angstvallig mensendichte muren en schaarse doorgangspoorten zoals deze afsluitbare waterdichte waterkeringswal? ~ Jij die nu langs de kaai flaneert: sla hier een bres in deze dijk, de dijk van jouw dwangmatige verweer tegen het schielijk springtij van je ongeremde drang, sla hier een
Koolkaai
Koolkaai
Noorderterras
St-Pauluskerk
Hangar 22-23
Vleeshuis
‘t Steen
Ponton
Grote Markt
OLV Kathedraal
brede bres, een niet te dichten gat in jouw verschansing, al te getemde wandelaar, en
deze oude metropool, de trotse wereldhaven, een reuk van rottigheid
laat je vloedgolf kolkend razen landinwaarts en overspoel de starre stadsbewoners met
bezorgt, een stank van bruine pest nog meer beklemmend dan het gif dat
jouw storm, wees onbeteugelbaar in het onstuimig stuwen van je bloed, sloop bouwsels,
industriebaronnen ons met de barre noorderwind het strot in blazen, ongestraft:
muren en strukturen die jou betuttelend bevoogden als ’n schier onmondig kind, – wees
werp daar een keermuur tegen op, en dijk die kanker in!’ zoals het gedicht
windhoos, onweer en orkaan; Maar werp een dam op tegen haat, een keringsdam van
ECOCIDE van Yoni de JongerenStadsdichter: ‘Indien een jongeman gaarne
woede tegen bekrompen rassenwaan en stuurse vooroordelen die
schilderijen maakt Heeft hij
Suikerrui
Uitkijkpunt “mijn stad”
Hangar 20-21
Voetgangerstunnel
papier nodig voor zijn idee Dus bossen scheren
oever bereikt Staat in het bos dwarsdoorsnee Het been van de Lange Wapper afgedijkt Ondanks een welgemeende
ze poedelnaakt Voor in zijn atelier De natuur die hij wou
NEE Geen politieke kat die ernaar omkijkt Maar er is GEEN PLANEET B Wanneer een planetenjong gaarne zichzelf
schilderen is echter verloren geraakt Maar er is GEEN
verteert Dankzij een consumptiemaatschappij, zo onvree Wordt de revolutie niet gemediatiseerd Er is geen PLANEET B’
PLANEET B Als een jongevrouw gaarne snel de andere
~ ‘Wapperende vlaggetjes’ ‘bekaaid’ ‘in slaap vallen in je betonnen armen’ ~ Charley seint: ‘Onder deze
Voetgangerstunnel / Zuiderterras
letters vloeit het water geboren op 49°59’12,95” NB – 3°15’59,4’’ OL ~ Anna Roza fluistert in de oren van de dag en nacht: ‘Een zucht vliegt Langs de wolken De Donder regent De wind is soepel Hij tiert En doet de bomen kraken Dakpannen dansen De stad leeft’ ~ van ‘Geen muur tussen mij en de rivier’ en
St-Andrieskerk
St-Andrieskerk
Hangar 19
St-Andries
‘elke Antwerpenaar draagt u in zijn kloppend hart’ tot Kristo: ‘Je kunt er rennen, sprinten en spurten Maar ook luierend, kuierend, Zonneklaar en verruimend, Met een fles Italiaanse rooie, Even van de stadsdrukte bekomen ~ mijn stad, Ik houd van U!’ en Monica: ‘Zweef, tril, wankel Van Montevideo tot Mexico In donker sap spoorbalk Roestig zinderend Gladjanus op rails Balanceer zonovergoten Geurende Meurisse ~ Effen de weg langs olie en vet ~ tot aan de mast’ en Marco: ‘Kaaien, roestige sporen, versleten biels Haastige schepen, verstilde fluit Park van schepen Stille getuigen Gesloten museum Gepasseerd verleden Roestige hangars, gebroken glas Opkomende zon, weerkaatsende stralen ~ Opkomend groen ~ Laten wij hopen’ ~ (hey, waar is Samira en
St-Andries
Scheldestraat
Abdul?) ~ of Janno: ‘De stroom verwekt de stad Werpt een burcht. Antwerpen bloeit. Haar toren beiert het water tegemoet begroet het, waait het weer uit. De Schelde leeft, klimt en daalt opnieuw en opnieuw Wat bemint de mens die kracht! Maar liefde moet beschermd worden, stormen begeleid!’ Rina, zie wie aanmeert ~ hoor LA ESTERELLA ~ ‘Kom hier gij’ ~ ‘mijn wilde fee’ ~ ‘soms hoor ik de stemmen van vreemde matrozen zoekend naar goedlachse vrouwen
Scheldestraat
M HKA
KMSKA
Hangar 15
Zuidersluis
op de kaaien van weleer’ en zeeman Niek: ‘Poort naar de verten
de meeuw weer voorbij, Met haar vleugels gestrekt, wit en zijd; ~ Aan de stroom staat de dichter, en droomt van de
Herinnering aan toen Je toren een baken Mijn Schelde, mijn thuis’
reis, Zijn handen op ’t roer van de Tijd; Maar het Licht, en de rust van de ziel zijn de prijs, het heimwee en lijden ten
en Rik: ‘Onbestaand Aanwezig zijn De schoonheid van het verschil
spijt.’ ~ ZEEREUZEN: ‘VOORBIJ GLIJDENDE ATOLLEN VAN WIT, ZILVER SNIJDEND DOOR WATER ~ OPTREKKEND
Verbleekt in de sleur van dagelijks leven De zuurtegraad breekt op
NAAR HET GRAUWE, BLAUWE LINT VAN DE RIVIER’ ~ oude brieven, afgedamd: ‘Verspreid als toekijkende getuigen’,
Als een laatste orgelpunt’ ~ Pomerio schrijft: ‘Over de stroom vliegt
‘migranten zullen er altijd zijn ~ op de blauwe steen gezeten op de ankerpaal’, ‘weer naar huis’,
Zuidersluis
Hof van Beroep
Waterpoort
Hangar 13
Justitiepaleis / Namenstraat
‘Gééf mij de kracht om verder te gaan’; verwaaid, wat staat er hier: ‘OH MOOIE ADER
tussen wal en water’ ~ ‘gij raakt ons land met uw zachte slag en draagt de vogels
VAN WATER EN LEVEN NEEM MET JE TIJ DE ONVERDRAAGZAAMHEID MEE’ ‘kleurrijk Antwerpen’ ’met
op uw rug’ ‘mijn zinnen verloren’ ‘kostbaar wordt nu elke dag’ ‘nog mooier
je mosgroene mutsjes aan’ en ‘Ik betaal graag verstaangeld Aan de bank van lening Bij de inlossing van het
rossig’ ‘avondzon wordt ochtendzon en terug ~ naar de wijde monding’ ~ ‘gij zijt
verlangen Naar het grote wonder, Daar aan het eind, de zee’ ~ ‘Dood tij, de kaai leeft op, spreidt haar muren
echt een zonneke’ ~ mijn schat, hoor de wind, ’t is de Wannes die fluistert
voor ze wegebt’ en ‘Maakt uw zwijgen onderdanig aan het koninklijk gekrijs van wie zweeft en glijdt
Met dank voor hun inspirerende woorden Achiel Van Ginkel Adilia Falize Agnes Daniels Agones An Leroy An Van Hertum Andreas Mortelmans Andy Meyfroot Anja Bachot Anke Cant Anke Peuteman Anke Schillemans Ann De Roey Ann De Roery Ann Van Os Anna Roza Holvoet Anna Salomaa Anneke van Dyck Annelies Rongé Annelies Sneyers Annelinde Strobbe Annelize Jansen Annette Van Dijck Anthe Merian Antoine Gerard Armand Lefeber Assia Augustin Grenné Bart De Bock Bart De Mey Ben Demeyer Benjamin Theys Benjamin Verhoeven Bert Deben Bert Peeters Birgit Nelen Birgit Walraet Bjorn Wauters Bob Duys Bob Torfs Bruno Billiau Carl-Philip Coenen Catherine Vandoorne
Cécile Van Leemput Cecilia Crabeels Céline Talens Charley Vallet Charlie Lejeune Charlotte Chiomara Chloë De Cock Chris Bryssinckx Chris Van Buggenhout Christel Durinck Christel Flamant Christiana Schoeters Christophe Cop Christophe Florus Claire Thys Daniella Lysen Danielle Verbueken Danni Rombouts Davy Caluwaerts Denis Ferre Diana Van der Jeught Diane Broeckhoven Dimitri Stevenheydens Dirk Elsen Dirk ‘Pomerio’ van Bogaert Dorien Dox Dr. Sonia Gevers Eddy Martens Edith Verlinden Eline Bernaert Elisabeth Smet Elke Roels Elke Verkimpen Ellen Schruns Els Hillaert Els Koolen Els van Praet Erik “Piet” Biesemans Emiel Mostert Emilie Vloeberghs Emily Emma Bocket
Emma Vierbergen Erik Colman Erna Lelie Evi Heyndrickx Evi Van Haeren Evy Van Hout Ferdaws Boughaba Filip ‘HoedGekruid’ Van Zandycke Filip Roefs Filip Van Roosbroeck Floris Van de Vijver Francis Dewitte François Dom Francois Van Deuren Frank Deijnckens Frank Delmelle Fred Lateur Fred Schywek i.s.m. Annmarie Sauer Gaby Schoenmaekers Georges Schools Gerard Scharn Gerda Goris Gerda Luyckx Gerrit Janssens Gil Vander heyden Gilles Gina Verbert Gino d’Artali Gitte Staes Gunter Suykerbuyk Guy Allaert Guy Van den Broeck Han Vervaeren Hannes Van de Schelde Hans Maes Hans Vuijst Harry Demey Heidi Wittel Herman J. Claeys Hieronymus Somers Hilde De Koninck
Hilde Dryhoel Hilde G Hilde Gos Hooymissen Huguette Martens Ian Coomans Ilona Terkessidis Ilse Van de Sande Iman Inge Martens Inge Nuyens Inge Smits Ingrid Knipfer Ingrid van den Bergh Ingrid Van Loey Ivan Cresens Ivo Adriaens Ivo Mod Jacques Thijs Jan Cels Jan Krosenbrink Jan M. Goerée Jan metdepet Jan Sysmans Jan Verstrepen Janno Bollen Jasmine Binders Jasper Declercq Jeanine Knaepkens Jeannine Verberght Jef Eggermont Jef Van den Bogerd Jelle Jespers Jelle Pauwels Jelle Van Marcke Jelke Joosen Jente de Hoon Jeroen Broeckx Jeroen Herrie Jeroen Kerstens Jessi Taverniers Jessika Hauge Johanna Pas Joannes Bosschaerts-Goorden Joannes De Backer Johan-Lou Verwimp
Johan Peters Johan Roelandt Johan Vercammen Joke T Joris Pijpen Jos Vanderhoven José Meyvisch Joske Beuckelaers Jozef Boelen Julie Verdickt Jurgen Toune Jürgen Trevels Juul Storms Kaas Kop Karen Berghmans Karen Vanbuel Karin Dée Karin Dentant Karin Donders Karl Verelst Karolien De Wilde Katherine Meersman Katleen Poppe Katleen De Vlieger Katleen Van Puymbroeck Keetje Arens Ken van Roose Kenny Vermeulen Kevin Joos Kim Verstrepen Koen Van Deun Koen Wynants Koosje Schmeddes Kristien Janssens Kristof Janssens Kristof ‘Kristo’ Van Hooymissen Kristof Vancraybex Kristof Van Gansen Larry Bettington Laura De Meyer Laura Van Avondt Laurence De Backer Lennard Buse Leo Storms Leo Verbeke Léony Krämer
Lies Wullaert Lieven Baeyens Liliane Melis Liliane Wouters Liliiane Keustermans Lin Dalia Linda Heymans Linda Michiels Linda Veugen Lina van Hoeflaken Lisa Claeys Lode Bellens Lotte Lotte Vande Wiele Lu Mortelmans Luc Dielen Luc Somers Luc Van der Vloedt Luc Vervliet Lucas De Pauw Ludo Berghs Ludo De Backer Ludo De Schutter Ludo Peeters Ludo Van Campenhout Ludo Van Hoeydonck Ludo Vets Ludwig Lemaire Luk Naveau Lutgard Van der Velden Luve Vangeel Lydia Gelders Lydia Van Hoof Maarten Sluijs Maartje Jansen Magda Bevers Magda Vingerhoets Marcel Vloemans Marcella Van den Bergh Marco van Dyck Maria De Potter Maria-Louisa Mingeroet Maria Van Eynde Marielle Witte Mariet Bellegeer Marijcke Cauwe
Marijke Verheecke Mariza G Gaës Marjolein Schuurman Marjolijn Vloeberghs Marjorie Van Gheluwe Mark Mendonck Marleen Van den Bosch Martha Poldervaart Martin Duym Martina Shenishia Martine Decoster Martine Iterbeke Martine Vispoel Mary Houston Mathieu Savenay Mathy Meuris Matthias De Smet Matthieu van den Bogaert Maurice Wagemans Max Carette Maxime De Meyer Melanie Van de Vijver Michael Albers Michaël Vandebril Michel Vaerewijck Mieke De Queker Mieke Wuyts Mike Monica Jacobs Monkz Piep Myra Goossens Myriam De Schuyter Myriam Vermeulen Nadine Boeye Nancy Ballin Nele Rathé Nele Stevens Niek Hoste Nick Vanbelle Nico Volckeryck Nicolas Verwimp Niki Lin Niko Caignie Niky Patyn Nils Raes Nina
Nina Bresseleers Nine Lenaerts Noëlla Elpers Olivia De Ridder Oscar van Damme P. Van Keijzerswaard Patrick Simons Patrick Van den Broeck Paul Carpels Paul De Borger Paul Harding Paul Lermytte Paul Smets Paul Vervloet Paula De Brie Paula Van Puyvelde Peggy Struyven Peggy VV Penny Hermans Peter Baetens Peter Robson Peter Van den Aker Petra De Roos Petra Vergult Phil Blondé Philippe Orlent Pierre Mallants Piet Van Laecke Piet Wulleman Pinkas Kornfeld PM Polderdichter Rachel Rasschaert Raf Aerts Raymond Fornoville Regina Verstraeten Régine Wechsler Reinaart Vandersloten Renee Baetens Ria Van Dievoort Ria Van Overloop Ria Van Peel Rik Eeraerts Rik Holvoet Rik Schools Rina Van den Bergh
Rina Vets Rita Bonenkamp Rita Peelman Rob Bonenkamp Rob van Damme Robbe Van Petegem Robbert Ramak Robert Van Reybroeck Robby Sallaets Rochdi Allali Roel Joosen Roger Nupie Roger Van Peteghem Rosalien Dilles Rose Vandewalle Rowan Rudy Balemans S. Ponnette Sabien Jagers Sabrina Pirotte Sam De Vriendt Sam T Sam vdb Samuel Van de Vijver Sandra Lauryssen Sandra Maes Sarah Duchateau Sarah Tock Saskia De Wilde Saskia van Kampen Savannah De Vijlder Schwalbe Koenig Seba Vandermolen Shari Van Goethem Sheila van de Puttelaar Sigrid Luyckx Sigurd Ilegems Simon Simonne Michiels Sofie Sofie Beerts Sofie Raemakers Sophia Sonia Gevers Sonja Staes Spellekes Speler
Staf Laenen Stef Durnez Stef Wienen Stefan Priem Stephanie J. Stephanie van de Wiel Steve Meulders Stijn Gansemans Stijn Van Minnebruggen Suzanne Antonis Suzanne Luyten Sven De Swerts Sven S. Sven Spur Tamara Tannicka Bogaert Tatjana Peeters Tenzila ilter eke Thérèse Cannaerts Tijs van Bragt Tim Janssens Tinne Luyten Tom Cuylaerts Tom Melis Tom Schellemans Turhan Akyazili V. De Munck Vasco Vellosa Veerle S. Vera Matthijs Vicky Dhanis Walter A.P. Soethoudt Walter Dermul Walter Heyden Walter Meurrens Walter Nuytemans Walter Quirynen Werner Dupopn Werner Feskens Werner Lyssens Werner Van Reusel Werther Quartier Willem De Geyndt Willem Van de Vijver Willy Geraets Wim Dobbeleers
Wim Minne Wim P. Wim Van Damme Wim van Til Winde Segers Wouter Lodewyck Yannick Peers Yoni Sel Yousra El Ajjouri Yves Frateur Zeno Janssen fragment ‘Wandelgedicht’ (1991) van Herman J. Claeys (1935-2009) met toestemming van nalatenschap door Pipelines vzw p/a Jan van Veen Dank aan Lyceum Linkeroever: de leerlingen van 6 anno 2010 met leerkracht Vicky Dhanis en m.m.v. Rik Eeraerts
Toekomst
beelden
Schelde kaaien
Droogdokkeneiland
De Kaaien worden weer van ons.
De Scheldekaaien staan aan de vooravond van een grootschalige heraanleg. Een zone met een lengte van 6,7 kilometer en een breedte van 100 meter, vlak naast het stadscentrum, wordt volledig vernieuwd. Dat betekent niet dat onze kaaien hun huidige karakter zullen verliezen. Integendeel. Het ontwerpteam van het Kaaienplan wil dit unieke, open karakter juist versterken en er enkel een nog aangenamere en mooiere plek van maken, die vooral nauwer verbonden is met de stad en de Schelde. De stad beveiligen tegen mogelijke overstromingen in de toekomst. Dat is de hoofdreden en directe aanleiding voor de geplande heraanleg van de Scheldekaaien. Daarvoor moet in de eerste plaats de kaaimuur verstevigd en de waterkering verhoogd worden. De stad grijpt deze noodzakelijke ingreep meteen ook aan om de kaaien op een kwalitatieve manier her in te richten. De effectieve heraanleg op de kaaien zal ten vroegste in 2013 starten. De volledige herinrichting van de kaaien zal ongeveer 15 jaar duren en wordt uitgevoerd in verschillende deelprojecten. De uitvoering van de kaaistrook ter hoogte van de wijken Sint-Andries en ’t Zuid en de Droogdokken komen het eerst aan bod. Alle informatie hierover is terug te vinden op www.onzekaaien.be. De beelden die we u hier tonen, geven alvast een mogelijk beeld van hoe onze kaaien er in de toekomst kunnen uitzien.
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © PROAP.
Het droogdokkeneiland heeft met zijn unieke ligging in de Scheldebocht alles in zich om dé uitwaai- en vertoefplek van Antwerpen aan de Schelde te worden. Met aan de ene kant de natuurlijke oever die uitloopt in de Schelde en aan de andere kant de aanwezigheid van de historische droogdokken en het Eilandje vormt deze plek een uniek decor voor een grootstedelijk park.
Kaaien ter hoogte van Rijnkaai
De kaaivlakte wordt hier opgehoogd. Vanuit de Londen Amsterdamstraat krijg je een open zicht op de Schelde, door het gebruik van een mobiele waterkering met vaste drempel (in geval van hoog water komt er een muur tevoorschijn die het water tegenhoudt). Zo ontstaat er een aangename publieke verblijfsruimte tussen de gebouwen.
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © PROAP.
Kaaien ter hoogte van Rijnkaai
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © PROAP.
Ter hoogte van de Rijnkaai voorzien de ontwerpers in nieuwe bebouwing op de kaaivlakte. De gebouwen blijven beperkt in hoogte en er is een publieke doorgang naar het water. De waterkering wordt ingewerkt in de gebouwen. De resterende kaaivlakte, de meerpalen en de prachtige havenkranen worden gerestaureerd om de eigenheid van deze kaaizone te bewaren.
Kaaien ter hoogte van de Bonapartesluis
De voormalige Bonapartesluis is een uitgelezen opstapplaats voor watertransport. Door de inplanting van een mobiele waterkering op deze plek, krijg je een open zicht op het MAS.
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © PROAP.
Kaaien ter hoogte van het Loodswezen
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © PROAP.
De kaaizone krijgt hier een uniek karakter door de geborgenheid van de plek tussen het Loodswezen en de Schelde. Hier komt een intieme getijdentuin.
Kaaien ter hoogte van het Schipperskwartier
Op de kaaien ter hoogte van het Schipperskwartier wordt de waterkering voorzien tegen de waterrand. Zo ontstaat er een grote open kaaivlakte die gebruikt kan worden voor allerlei kleine en grotere evenementen. De waterkering is hier een mobiel systeem (bij hoog water verschijnt er een muur om het water tegen te houden), met een vaste drempel van 80 cm die benut wordt als zitbank.
Kaaien ter hoogte van het centrum
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © PROAP.
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © PROAP.
Dankzij een gedeeltelijk mobiele waterkering vlakbij de blauwe steen kan de volledige kaaivlakte hier gebruikt worden voor allerlei kleine en grotere stadsactiviteiten waarvoor in de binnenstad geen plaats is. Zowel in open lucht als onder de hangars. De twee centrale hangars worden samen met de wandelterrassen gerestaureerd en omgevormd tot een aantrekkelijke overdekte ruimte.
Kaaien ter hoogte van Sint-Andries en Zuid
Kaaien ter hoogte van Sint-Andries en Zuid
Ter hoogte van de wijken Sint-Andries en Zuid voorzien de ontwerpers op de kaaien een vaste dijk aan de stadszijde. Zo ontstaat een weidse open ruimte aan het water, achter de dijk. De bestaande kasseien worden hergebruikt zodat het maritieme karakter behouden blijft.
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © PROAP.
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © PROAP.
Op de kaaien ter hoogte van de wijken Sint-Andries en Zuid voorzien de ontwerpers een vaste dijk aan de stadszijde. Zo ontstaat een weidse ruimte aan de waterkant. Iedereen kan deze open ruimte gebruiken zoals hij wil. Omdat ze overstroombaar is, zijn er alleen tijdelijke invullingen mogelijk zoals cultuur- en sportevenementen.
Kaaien ter hoogte van Sint-Andries en Zuid
Een herprofilering van de huidige rijbaan in de zone tussen de dijk en het gevelfront zorgt voor een beter samengaan van verkeer en verblijf. De verbreding van het wegprofiel houdt rekening met een toekomstige tramverbinding tussen noord en zuid. Tussen de dijk en de ruimte voor auto’s en tram loopt een brede fiets- en wandelboulevard. De dijkhellingen sluiten hierop aan en worden aangelegd als grasvlakken met verspreide bomen.
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © PROAP.
Kaaien ter hoogte van Sint-Andries en Zuid
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © PROAP.
Omdat de kaaimuur en blauwe steen over de hele Scheldekaaien behouden blijven, is fysiek contact met het water alleen mogelijk op plaatsen waar de kaaimuur onderbroken is. De Zuidersluis is zo’n unieke plek. Via een hellend vlak wordt het mogelijk om hier dichter bij het water te komen en de Schelde zelfs aan te raken. Er komt ook een ponton waar in de toekomst watertaxi’s kunnen aanmeren.
Kaaien ter hoogte van Nieuw Zuid
In de toekomstige stadswijk Nieuw Zuid helt het terreinniveau zachtjes omhoog in de richting van de Schelde, tot op het niveau van de waterkering. De nieuwe stadswijk komt hier tot aan het water. De bewoners en bezoekers van Nieuw Zuid kunnen genieten van brede Scheldezichten.
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © PROAP.
Kaaien ter hoogte van Nieuw Zuid
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © PROAP.
De kaaistrook ter hoogte van de toekomstige stadswijk Nieuw Zuid wordt opgehoogd tot op het niveau van de waterkering. Een groene parkstrook met beperkte bebouwing versterkt het publieke karakter van de kaaien.
Kaaien ter hoogte van het voetbalstadion en Blue Gate Antwerp
In deze kaaizone primeren de bestaande en toekomstige economische activiteiten. De rede is er gericht op de binnenscheepvaart. De huidige petroleumcluster maakt op termijn plaats voor het nieuwe bedrijventerrein Blue Gate Antwerp. In deze kaaistrook is ook het nieuwe voetbalstadion gepland.
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © Omgeving
Zicht op nieuw bedrijventerrein Blue Gate Antwerp
Simulatie mogelijk toekomstbeeld © Omgeving
Om de continuïteit van noord naar zuid te garanderen, is doorheen het bedrijventerrein een groene corridor met fietspad gepland dat het park van Nieuw Zuid verbindt met het natuurgebied van de Hobokense Polder.
Colofon
Een project van AG Stadsplanning Antwerpen, in samenwerking met Antwerpen Boekenstad. Compositie woordenstroom: Stadsdichter Peter Holvoet-Hanssen, met opname van het gedicht ‘ECOCIDE’ van JongerenStadsdichter Yoni Sel en fragmenten van het ‘Wandelgedicht’ van Herman J. Claeys, met toestemming Pipelines vzw. Grafische vormgeving: Jelle Jespers. Fotografie: Anaïs Dyckmans, Katherine Meersman Druk: Cover (typo): Polyprint – Binnenwerk: Drukkerij Van den Brande Uitvoering Schilderwerken op de waterkeringsmuur: Zoom’in. (Jurgen Claesen, Raf Everaert, Gunther Verschueren, Maarten de With, Kim Szewczykowski, Sarah Schellekens, Dre Van Der Steen, Elisabeth-Loura Wals). Met dank aan Caparol voor het leveren van de verf. Toekomstbeelden Scheldekaaien: eerste 13 beelden © Proap, laatste 2 beelden © Omgeving Wettelijk depotnummer D/2011/0306/225 Verantwoordelijke uitgever: Ils Neuts, Grote Markt 1, 2000 Antwerpen Dit project kadert in de heraanleg van de Scheldekaaien